Wykład z pediatrii: Prawo
Tajemnica lekarska:
Bezpodstawne ujawienie faktów objętych tajemnicą lekarską:
- naruszenie dóbr osobistych pacjenta lub innych osób chronionych przez prawo cywilne i karne
- naruszenie zawartego w art. 47 Konstytucji RP prawa do ochrony prawnej życia poczętego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz decydowania o życiu osobistym
Zgoda pacjenta
Jest główną podstawą działania lekarza.
Wymóg ten jest określony w:
- Art. 32 – 34 ustawy o zawodzie lekarza
- Art. 15 KEL
„Postępowanie diagnostyczne, lecznice i zapobiegawcze wymaga zgody pacjenta”.
- Innych ustawach, dokumentach międzynarodowych dotyczących praw pacjenta.
Zgoda pacjenta – formalna zgoda pacjenta, udzielona w chwili przyjęcia do szpitala określona „regułką”.
Zgadzam się na proponowane leczenie i zabieg operacyjny.
Nie obejmuje z zasady późniejszych, poważnych zabiegów.
Zgoda powinna być wyraźna, a gdy chodzi o zabiegi przedstawiające wyższe ryzyko od przeciętnego (np. biopsja nerki, nakłucie szpiku, elektrowstrząsy itp.) – pisemna
W przypadku małoletnich lub osób niezdolnych do świadomego wyrażenia woli konieczna jest zgoda ustawowego przedstawiciela, faktycznego opiekuna albo sądu opiekuńczego – zgoda zastępcza.
Gdy pacjent ukończył 16 lat lub osoba ubezwłasnowolniona jest w stanie z rozeznaniem wypowiedzieć się na temat badania – zgoda podwójna
Uważa się, że zgoda pacjenta na dokonanie zabiegu lekarskiego ma takie znaczenie, że oprócz nadania cechy prawności interwencji lekarza powoduje, iż pacjent akceptuje ryzyko zabiegu i przejmuje je na siebie.
Brak pouczenia w ogóle lub pouczenie o nie wszystkich normalnie możliwych skutkach zabiegu stanowi o bezskuteczności zgody.
Lekarz, który dokonuje zabiegu bez wymaganej zgody pacjenta naraża się na odpowiedzialność cywilną. Podobnie, gdy zgoda jest wadliwa lub ryzyko zabiegu niewspółmierne do korzyści.
Wypis na żądanie
W przypadku, gdy przedstawiciel ustawowy żąda wypisania osoby, której stan wymaga leczenia szpitalnego kierownik ZOZ lub lekarz przez niego upoważniony może odmówić wypisania do czasu wydania w tej sprawie orzeczenia przez sąd opiekuńczy (który niezwłocznie jest zawiadamiany o odmowie wypisania i przyczynach odmowy)
Działanie bez zgody pacjenta, innych uprawnionych osób lub sądu opiekuńczego
Dopuszczalne gdy:
- wymaga niezwłocznej pomocy lekarskiej a ze względu na stan zdrowia lub wiek nie może wyrazić zgody i nie ma możliwości porozumienia się z jego przedstawicielem ustawowym lub opiekunem faktycznym
- zwłoka spowodowana postępowaniem w sprawie uzyskania zgody groziłaby pacjentowi niebezpieczeństwem utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia
Brak zgody rodziców dziecka:
- jeżeli każda chwila zwłoki w wykonaniu zabiega grozi dziecku możliwością pogorszenia zdrowia lub istnieje niebezpieczeństwo dla jego życia lekarz może decyzję o zabiegu podjąć sam
- jeżeli zwłoka nie pogorszy stanu zdrowia należy zwrócić się do sądu, który przeprowadzi stosowne ustalenia i wyda odpowiednie zarządzenie.
Przymus leczenia
- wprowadza się najczęściej dla ochrony osób niepoczytalnych z powodu wieku, stanu psychicznego oraz dla ochrony zdrowia publicznego (przymusowe leczenie alkoholików, narkomanów, chorych wenerycznie i szczepienia ochronne)
- nie można bez zgody pacjenta przetrzymywać go w szpitalu, chyba, że pozwalają na to przepisy szczególne
Zasady deontologii i etyki lekarskiej, doktryna prawa i orzecznictwo wymagają od lekarza oględności, taktu i delikatności w postępowaniu z chorymi.
Ma to zwłaszcza znaczenie, gdy stan chorego jest poważny, chory jest załamany psychicznie, jest szczególnie wrażliwy, niedoświadczony, małoletni.
W sytuacjach wyjątkowych, jeżeli rokowanie jest niepomyślne dla pacjenta, lekarz może ograniczyć dla jego dobra informuje o jego stanie zdrowia i rokowaniu.
Chrapciolek