grzybice.pdf

Grzybice.

 podział zakażeń:

● ze względu na głębokość penetracji:

 powierzchniowe;

 głębokie;

● ze względu na rodzaj grzyba:

 właściwe – atakują naskórek, włosy i paznokcie – wywoływane przez dermatofity;

 drożdżyce – wywoływane przez drożdże;

 pleśnice – wywoływane przez grzyby pleśniowe;

 czynniki wpływające na rozwój grzybicy:

● miejscowe:

 wilgotność skóry;

 skład lipidów;

 maceracja naskórka;

 otarcia;

● ogólne:

 leki;

 niedobory odporności;

 najczęstsze zakażenia:

● u dzieci:

 grzybice skóry owłosionej głowy;

 grzybice skóry gładkiej;

 drożdżyce skóry i błon śluzowych;

● u dorosłych – grzybica stóp (30%, górnicy – nawet 70%);

 odczyn zapalny przy zakażeniach zoofilnych jest silniejszy!

 grzybice właściwe :

● wywołują je dermatofity:

 Trochhyton;

 Microsporum;

 Epidermophyton;

● grzybica skóry owłosionej głowy :

 grzybica drobnozarodnikowa :

• okolica skroniowa i potyliczna;

• ogniska:

pojedyncze, rozległe;

dobrze odgraniczone;

drobnopłatowy, złuszczający naskórek;

w jego obrębie – równo ułamane włosy (długości od kilku mm do 3 cm);

• włosy otoczone biało – szarą pochewką;

• czas trwania – do kilku lat;

• możliwe samowyleczenie w okresie pokwitania;

• badanie lampą Wooda – zielonkawa fluorescencja;

• nasilenie stanu zależy od rodzaju grzyba (guzy zapalne – zakażenia odzwierzęce);

• wywołana przez Microsporum;

• zarodniki znajdują się na zewnątrz (ectotrix) i wewnątrz (endotrix) włosa;

• najczęstsza u dzieci;

• największa zakaźność;

 grzybica strzygąca :

• grzyby:

Trochophyton tonsurans;

Trochophyton mentagrophytes;

Trochophyton violaceum;

• wewnątrzwłosowy układ zarodników – endotrix;

• ogniska:

liczne, niewielkie;

występuje złuszczanie naskórka;

niewielki odczyn rumieniowy;

• włosy nierówno ułamane, szarawe – efekt przytrzyżenia włosów;

• liczne, czarne pnkciki – pieńki włosów tkwiące w skórze;

• badanie lampą Wooda – brak fluorescencji;

 grzybica woszczynowa :

• występuje bardzo rzadko;

• może występować u dorosłych;

• tarczki woszczynowe:

zagłębione, żółte strupy średnicy kilku mm do 1 – 2 cm;

ściśle przylegają do powierzchni skóry;

ustępują z pozostawieniem blizn i ognisk wyłysienia;

mają charakterystyczny „mysi” zapach;

włosy – matowe, szorstkie, suche;

• badanie lampą Wooda – matowozielona fluorescencja;

 grzybica z odczynem zapalnym :

• wywoływana przez grzyby zoofilne;

• u dzieci – zmiany w obrębie owłosionej skóry głowy;

• u mężczyzn – dodatkowo także w obrębie mieszków włosowych brody;

• ostro zapalne guzy o nierównej powierzchni;

• w miejscach mieszków włosowych – treść ropna;

• włosy łatwe do usunięcia z ogniska zapalnego;

• czasem występuje samowyleczenie – wypadanie zakażonych włosów;

• ustępuje bez pozostawienia blizn i ognisk wyłysienia;

● grzybice skóry gładkiej :

 wywołują je:

• Microsporum canis;

• Trochophyton rubrum;

• Trichophyton tonsurans;

 ogniska:

• pojedyncze/ liczne;

• okrągłe/ owalne;

• rumieniowo – złuszczające;

• „aktywny brzeg” – nasilony stan zapalny na obwodzie, dodatkowo na obwodzie czarne grudki i

pęcherzyki;

• w centrum – mniejsze nasilenie zmian;

• powiększają się obwodowo;

 świąd o różnym stopniu nasilenia;

 najczęściej występują w obrębie skóry gładkiej odkrytej – twarz, szyja, ręce;

 nagły początek;

 przebieg ostry/ podostry;

 grzyby zaoofilne – brak przejaśnienia w centrum;

 przewlekła grzybica skóry gładkiej – tylko u dorosłych, najczęściej u kobiet:

• ogniska:

rumieniowo – złuszczające;

sino – czerwone;

niezbyt dobrze odgraniczone;

złuszczanie otrębiaste;

tendencja do obwodowego szerzenia się zmian;

• występowanie – głównie na pośladkach i kończynach dolnych;

• często współistnieje grzybica paznokci;

• przebieg wieloletni;

• zmiany ustępują bez pozostawienia blizn;

 grzybica pachwin :

• występuje przede wszystkim u osób dorosłych (u dzieci – bardzo rzadko), głównie u mężczyzn;

• ogniska:

nieco wyniosłe plamy o wielokolistym kształcie;

obwodowe szerzenie się zmian;

na obwodzie – grudki i pęcherzyki;

• przebieg nawrotowy;

● grzybica stóp :

 najczęściej występuje u dorosłych;

 zakażenia pośrednie – buty, ręczniki, łaźnie, baseny;

 odmiany :

• międzypalcowa :

ogniska o charakterze wyprzeniowym ze znaczną maceracją naskórka;

najczęściej występuje w przestrzeniach międzypalcowych (III i IV);

• potnicowa – liczne pęcherzyki, mogą się zlewać w ogniskach wysiękowe;

• złuszczająca :

ogniska hiperkeratotyczne z licznymi popękaniami;

często towarzyszy grzybica paznokci;

przebieg przewlekły, wieloletni;

potnica – pęcherzyki na dłoniach jako reakcja na odczyn alergiczny;

● grzybica paznokci :

 usposabia ucisk mechaniczny;

 czynniki wywołujące:

• dermatofity;

• drożdżaki;

 częściej występuje u osób z:

• zaburzeniami odporności;

• zespołem Cushinga;

• niedoczynnością tarczycy;

• nowotworami;

• leczonych cytostatykami;

 zmiany postępują od wolnego brzegu płytki lub wałów bocznych;

 płytki paznokciowe są:

• przebarwione – żółto – brunatne lub zielonkawe;

• łamliwe;

• pogrubiałe;

• rozwarstwiają się;

• pobruzdowane na powierzchni;

 przebieg wieloletni;

 duża skłonność do nawrotów;

 paluchy stóp mogą być zaatoakowane również przez grzyby pleśniowe (Scopularixic brevicans) – pleśnica:

• głównie u osób strszych;

• płytki są zgrubiałe, zniekształcone, żółto – zielonkawe;

• występuje hiperkeratoza podpaznokciowa;

 zakażenia drożdżakowe (candidosis) :

● drożdżaki – flora saprofityczna skóry i błon śluzowych;

● zakażenia oportunistyczne;

● drożdżyca jamy ustnej :

 postać rzekomobłoniasta :

• zajęta jest błona śluzowa jeżyka, policzków, dziąseł, podniebienia;

• występują powierzchniowe, białawe, zlewające się, serowate naloty – „pleśniawki” (przypominają ścięte

mleko), powodują ból i pieczenie;

 postać zanikowa :

• powierzchnia błon śluzowych jest żywoczerwona, wygładzona, lśniąca, gładka;

• czasem powstają nadżerki;

• duża bolesność;

● drożdżyca kątów ust („zajady”) :

 w kącikach ust występują ogniska zapalne pokryte białymi nalotami;

 bolesne pęknięcia i nadżerki;

 przechodzenie zmian na otaczającą skórę;

 czynniki usposabiające:

• drażnienie przez protezy;

• niedobór witamin z grupy B (zwłaszcza B2);

• cukrzyca;

 zwykle występuje obustronnie;

● drożdżyca błon śluzowych narządów płciowych :

 kobiety:

• obrzęk i zaczerwienienie sromu;

• białawe, serowate naloty i upławy;

• intensywny świąd;

• przechodzenie zmian na otaczającą skórę;

 mężczyźni:

• stan zapalny żołędzi i napletka;

• zaczerwienienie, grudki, pęcherzyki i nadżerki;

• wydzielina podnapletkowa;

• świąd i pieczenie;

● zakażenia drożdżakowe fałdów skórnych (wyprzenie drożdżakowe – intertrigo candidamycetica) :

 żywoczerwone, sprzęgające ogniska z maceracją naskórka;

 wykwity satelitarne (grudki i pęcherzyki) w otoczeniu ognisk;

 u dzieci – pieluszkowate zapalenie skóry;

 u osób dorosłych występuje w:

• fałdach podsutkowych;

• pachwinach;

• szparach międzypośladkowych;

• przestrzeniach międzypalcowych (głównie III) – jako wyprzenie międzypalcowe;

● drożdżyca paznokci i wałów paznokciowych :

 zwykle występuje na paznokciach rąk;

 przebieg przewlekły;

 występuje bolesność;

 stan zapalny i obrzęk wału paznokciowego;

 skąpa wydzielina ropna pod wałem paznokciowym;

 zniekształcenie płytki paznokciowej, która staje się przebarwiona, przerosła, rozwarstwiona, nie posiada

połysku, za to jest łamliwa i pobruzdowana;

 może wystąpić oddzielenie paznokcia od łożyska – onecholiza;

● przewlekła drożdżyca skóry i błon śluzowych :

 czynniki sprzyjające:

• wrodzone zaburzenia odporności komórkowej i humoralnej;

• nabyty brak odporności;

• choroby układu dokrewnego;

• czynniki genetyczne;

 objawy:

• zmiany w obrębie skóry, błon śluzowych, paznokci;

• rozsiane ogniska rumieniowo – złuszczające;

• ogniska hiperkeratozy;

• guzowate ogniska ziarniniakowe z obecnością strupów i łusek (ziarniniak drożdżakowy – candida

granuloma);

 łupież pstry :

● czynnik etiologiczny – Malassezia furfur;

● powierzchowne zakażenie naskórka;

● rzadko występuje u dzieci;

● objawy – plamy:

 są liczne i mają nieregularne zarysy;

 są różowe lub żółtobrunte, lekko złuszczające;

 w lampie Wooda – żółtawa/ ceglasta fluorescencja;

 pod wpływem promieniowania świetlnego w miejscu grzybicy występują odbarwienia;

● umiejscowienie:

 klatka piersiowa;

 tułów;

 szyja;

 owłosiona skóra głowy;

● okres trwania – wieloletni;

● brak objawów podmiotowych;

● zakaźność dla najbliższego otoczenia – nieznaczna;

● leczenie:

 Fenazolin – 400 mg jeden raz;

 Itrakonazol – 200 mg / 7 dni;

 Trakonazol – 200 mg / 7 dni;

 Ketokonazol – 200 mg dwa razy w tygodniu;

 diagnostyka:

● na podstawie objawów klinicznych:

 badanie przedmiotowe;

 badanie podmiotowe:

● badanie mykologiczne:

 bezpośrednie;

 posiew z hodowlą (<--- w przypadku drożdżaków stosujemy tylko posiew);

● badanie lampą Wooda;

 leczenie:

● leki azolowe:

 preparaty miejscowe:

• Klotrimazol;

• Ketokonazol, np. Nizoral;

• Ekonazol, np. Pewaryl;

 doustne:

• Ketokonazol:

działa grzybobójczo na dermatofity i drożdżaki;

działania niepożądane:

hepatotoksyczność;

działanie antyanterogenowe;

wymioty, biegunki;

bóle głowy;

osutki polekowe;

• Itragonazol:

działa grzybobójczo;

może być stosowany w terapii pulsowej;

np. Orungal;

• Fenazolin – szczególnie skuteczny w przypadku drożdżyc;

● leki alkiloaminowe – Terbinafina:

 Lamisil;

 Terbisil – działanie:

• grzybobójcze w stosunku do dermatofitów;

• grzybostatyczne w stosunku do drożdży i grzybów pleśniowych;

● leki polienowe:

 Nystatyna – stosowana w zakażeniach drożdżakowych;

 Amfoterycyna B – stosowana w grzybicach układowych;

● inne – gryzeofulwina.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: