Gleby litogeniczne- gleby o budowie i wł. uzależnionych głównie od właściwości skal macierzystych. w glebach fitogenicznych sklad mineralny i granulometryczny oraz skład chemiczny skały macierzystej wpływają dominująco na procesy glebotwórcze. Poprzez ciągła erozję powierzchniową zmniejsza się miąższość gleby a skała macierzysta znajduje sie w bezpośrednim kontakcie z poziomem powierzchniowym. Gleby lito charakteryzują sie zasadniczą budową profilu A-C, mogą jednak w pewnych przypadkach mieć słabo wykształcony poziom brunatnienia lub bielicowania
IA1 Gleby inicjalne skaliste gleby wytworzone z różnych niewęglanowych skal masywnych . Są one bardzo płytkie o miąższości materiału zwietrzałego nie przekraczającego 10 cm. Wykazują różny stopień zakwaszenie zależnie od rodzaju skały i położeniem nad poziomem morza. Pod poziomem (A) C zawierającym znaczne ilości odłamków skal macierzystej oraz bardzo male ilości zmumifikowanej materii organicznej zalega bezpośrednio skala lita.
IA2 Gleby inicjalne luźne wytworzone z różnych osadów klasycznych nie zlepionych lepiszczem. Do tej jednostki zalicza się równeż tzw piarżyska skal kwarcowo-krzemianowych niekiedy o dużej miąższości ( ponad 100 cm) występujące na terenach górskich. Poziom (A)/C nie przekraczający 10 cm zawiera bardzo Male ilości zmumifikowanej materii organicznej. Właściwości chemiczne tych gleb zależa w dużym stopniu od pochodzenia geologicznego skały macierzystej a możliwość ich użytkowania są bardzo ograniczone
IA3 Gleby inicjalne ilaste gleby ze słabo zróżnicowanym profilem o budowie AC-C wytworzone ze zwięzłych skał macierzystych gliniastych lub ilastych Powstają one albo na obszarach denudowanych albo w wyniku akumulacji zdenundowanych materiałów ilastych w obniżonych partiach terenu. W wierzchnich warstwach tych gleb ze względu na brak lub małą zawartość próchnicy nie tworzą się jeszcze trwałe kompleksy ilasto- próchniczno-żelaziste i brak jest trwałej wodoodpornej struktury Pod wpływem zwiększonej wilgotności pelo sole pęcznieją a po przesuszeniu kurczą się skutkiem czego są szczeliny
IA4 gleby słabo zróżnicowane morfologicznie mające budowę profilu AC-C wytworzone ze skał bezwęglanowych W glebach tych poziom AC o barwie dość ciemnej i miąższości najczęściej 10-30 cm leży bezpośrednio na niezwietrzanej skale masywnej Skala masywna zalega nie głębiej niż 50 cm od powierzchni Są to gleby kwaśne o bardzo niskim stopniu wysycenia zasadami/ Gleby w poziomie AC z reguły kamienisto-rumszowe występują najczęściej w piętrze kosodrzewiny
I A5 Gleby słabo wykształcone ze skał luźnych Charakteryzują się zasadnicza budową profilu A-C Pod poziomem próchnicznym o miąższości wahającej się od 10 do 30 cm występuje bezpośrednio skala macierzysta Oprócz A nie zaznaczają się w aerosolach inne poziomy genetyczne Areosole powstają z różnych skał klastycznych luźnych niewęglanowych glównie z piasków o głęboko zalegających wodach gruntowych. Zróżnicowany odczyn od obojętnego do kwaśnego. Areosole właściwe spotyka się najczęściej na terenach uprawnych Bezpośrednio pod poziomem ornym Ap występuje piasek nie wykazujących cech poziomu iluwialnego poziomu rdzawienia lub brunatnienia.
I B Gleby wapniowcowi o różnym stopniu rozwoju Rząd ten obejmuje gleby wytworzone ze skal węglanowych. Właściwości biologiczne i fizyczno chemiczne gleb wapniowcowych są uwarunkowane zasobnością skaly macierzystej w wapń i magnez W glebach wapniowcowych tworzą się trwale kompleksy organiczno-mineralne a procesy mineralizacji zachodzą powoli
I B1 Rędziny mają zasadniczą budowę profilu ACca-Cca-R. Skałę macierzystą rędzin stanowią zwietrzliny skał węglanowych(wapienie dolomity, margle, opoki) różnych formacji geologicznych oraz skał siarczanowych(gipsy) sklad granulometryczny wierzchnich poziomów rędzin jest bardzo zróżnicowany. Zależy on od typu skaly macierzystej stopnia jej zwietrzenia, zawartości w niej części krzemianowych i węglanów. Rędziny zawierają bardzo często domieszkę materialu obcego(lodowcowego, eolicznego). Rędziny odznaczają się odczynem alkalicznym lub pelnym wysyceniem kompleksu sorpcyjnego zasadami. W wierzchnich poziomach genetycznych rędzin tworzą się kompleksy próchniczno ilaste wysycone wapieniem wpływające na ich strukturę i na stabilnośc tych gleb. . Tworzace się w wyniku wietrzenia węglanowej .Barwa poziomów próchnicznych waha się w szerokich granicach od szarobiałej do czarnej.Wolne związki Fe i Al. Stanowią w rędzinach mały procent całkowitej zawartości tych składników i niewą przemieszczane z wierzchnich do głębszych warst profilu. Właściwości fizykochemiczne rędzin wytworzonych ze skał siarczanowych są nieco inne. Wyróżnia się następujące podtypy rędzin a)inicjalne, b) właściwe c) czarnoziemne d) brunatne e) próchniczne górskie f) butwinowe górskie
I B2 Pararędziny Pararędziny podobnie jak rędziny są glebami litogenicznymi wyodrębnionymi jako typ ze względu na specyfikę procesów glebotwórczych uwarunkowaną właściwościami skały macierzystej. Pararędziny powstały ze skał klasycznych zasobnych w węglany, Skałami tymi są najczęściej: łupki ilaste i piaskowce ze spoiwem węglanowym niektóre niektóre osady zwałowe młodszych faz zlodowacenia zawierające okruchy niektóre osady zwałowe młodszych faz zlodowacenia zawierające okruchy skał węglanowych i rozproszone węglany.. W profilu para rędzin występują zasadniczo dwa poziomy: Próchniczny i skały macierzystej. Wyróżnia się 3 podtypy para rędzin a) inicjalne b0 właściwe c) brunatne
II A Gleby czarnoziemne Czarnoziemy w Polsce sa glebami reliktowymi wytworzonymi z lessów Głębokość ich poziomu próchnicznego wynosi nie mniej niz 40 cm. Istota procesu glebotwórczego w czarnoziemach polega na dominacji intensywnych procesów biologicznych nad wietrzeniem fazy mineralnej oraz przemieszczeniem produktów wietrzenia. Efektem tego jest znaczny dopływ materii organicznej do substratu glebowego. Warunki humifikacji sprzyjają intensywnym przemianom materii organicznej w związki próchniczne. Czarnoziemy są glebami zasobnymi w związki próchniczne głównie ze względu na miąższość poziomu próchnicznego . Zawartość próchnicy najczęściej ok 3%
II A1 Czarnoziemy-Obecnie nie ma w Polsce warunków do rozwoju czarnoziemów a zasięg ich ulega zmniejszeniu wskutekerozji i degradacji. W Polsce skalą maciezystą czarnoziemów jest less. W ich otoczeniu występują gleby brunatoziemne Wyżyna Wołyńska, Przedgórze Karpackie, Wyżyna Małopolska, Jakość czarnoziemów zalicza je do najwyższych kompleksów rolniczej przydatności
II B Gleby brunatnoziemne wystepuja w oceanicznym klimacie umiarkowanym lub umia kontynentalnym(lasy lisciaste i mieszane). Charakteryzuja sie intensywnym wietrzeniem fizycznym i biochemicznym. Przemiany chemiczne polegają na rozpuszczaniu i wymywaniu węglanów hudrolizie minerałów pierwotnych i tworzeniu się minerałów ilastych uwalnianiu półtoratlenków, redukcji segregacji i usuwaniu wolnych tlenków żelaza wraz z produktami biologicznych przemian materii organicznej, Gleby te charakteryzują się typowo rozwiniętym poziomem cambic wglebach brunatnych oraz poziomem argillic w glebach płowych. Na obszare gleb Polski gleby te powstały z glin morenowych utworów pyłowych piasków gliniastych całkowitych a równierz z piaskowców granitów i gnejsów
II B1 Gleby brunatne właściwe Gleby brunatne właściwe powstają z różnych utworów macierzystych bogatych w zasady. Charakteryzuja się wymyciem węglanów do głębokości na ogół n ie większej niż 60-80 cm. Są to gleby eutroficzne i mezoficzne. Cecha gleb breunatnych eutroficznych jest odczyn słabo kwaśny do obojętnego ... a gleb brunatnych mezotroficznych odczyn kwaśny do słabo kwaśnego i wysycenie zasadami od 30 do 60%
IIB2 Gleby brunatne kwaśne Powstały ze skał kwasnych ubogich w zasady. Morfologicznie są one podobne do gleb brunatnych właściwych. Nie zawierają weglanów w ałym profilu,łącznie z poziomem C a odczyn ich waha się od silnie kwaśnego do kwaśnego. Stopień wysycenia kompleksu orpcyjnego kationami o charakterze zasadowym mają poniżej 30% na głębokości 25-75 cm
II B3 Gleby płowe powstały na obszarze Polski w klimacie umiarkowanie wilgotnie. Ich charakterystyczną jest wymycie węglanów węglanów a następnie pionowe przemieszczenie minerałów ilastych oraz częściowo wodorotlenków żelaza i glinu. Powstają z utworów pyłowych o róznej genezie , glin zwałowych, rzadziej iłów oraz piasków gliniastych.
II C Gleby bielicoziemne Skalami macierzystymi gleb bielicoziemnych są najczęściej przepuszczalne i ubogie w skladniki pokarmowe utwory piaszczayste oraz zwietrzliny granitów gnejsów i bezwęglanowych piaskowców. Gleby bielicoziemne charakteryzują się silnym zakwaszenie małą pojemnością sorpcyjną i bardzo małą zdolnością buforowa. Naturalna roślinnością porastającą i współtworzącą gleby bielicoziemne są bory bory mieszane lub lasy mieszane. Ok 1/5 ogólnej powierzchni znajduje się w użytkowaniu rolniczym.
II C1 Gleby rdzawe-Skałami macierzystymi gleb rdzawych moga być piaski zwalowe piaski sandrowe oraz inne utwory piaszczyste słabo przesortowane i mało przemyte. Odczyn gleb rdzawych jest kwaśny. Gleby rdzawe tworzą się w w wyniku rdzawienia. Ok 1/3 ich powierzchni znajduje się w uprawie rolnej jednakże z powodu małej zdolności retencji wody i niewielkich zasobów składników odżywczych gleby rdzawe nie należa do urodzajnych.
II C2 Gleby Bielicowe Naturalna roślinnością dla gleb bielicowych są bory.Gleby bielicowe odznaczaja się mala zasobnością w składniki odżywcze. Powstaja najczęściej z ubogich kwarcowych piasków luźnych rzadziej z piasków słabo gliniastych. Są to z reguły silnie przesortowane i często eoliczne przemodelowane piaski sandrowe dalekiegop transportu, piaski wydm nadmorskich i śródlądowych oraz pradolin i dolin wielkich rzek. Na terenach górskich skałami macierzystymi gleb bielicowych są granity gnejsy kwarcyty piaskowce kwarcytowe. Gleby bielicowe charakteryzują się silnym zakwaszeniem
II C3
Bielice W rzędzie gleb bielicoziemnych bielice są typem glebowym w którym proces bielicowania jest wyrażony najsilniej i ma wiele cech specyficznych.W bielicach brakuje poziomu A lub jest on wykształcony bardzo słabo . Skalami macieżystymi bielic na Niżu Polskim są skrajnie ubogie piaski kwarcowe, najczęsciej wydmowe rzadziej silnie przesortowane i przemyte piaski sandrowe dalekiego transportu i piaski pradolinne. Bielice spotyka się również na piaskach trzeciorzędowych(Koszalin) Na terenach górskich bielice powstaja z granitów gnejsów . Bielice są prawie wyłącznie glebami leśnymi nie nadającymi się pod uprawę .
III Gleby semihydrogeniczne Dział ten grupuje gleby w którym bezpośredni wpływ wód gruntowych lub silnioe oglejenie opadowe obejmuje dolne i częściowo środkowe partie profilu glebowego. W poziomach powierzchniowych natomiast dominuje gospodarka wodna opadowa
IIIA Gleby glejo-bielicoziemne rzad gleb glejobielicoziemnych grupuje te spośród gleb semihydrogenicznych których cechy morfologiczne i właściwości chemiczne są w górnej części profilu rezultatem procesu bielicowania a w części dolnej silnego oglejenia gruntowego.
IIIA1 gleby glejobielicowe Gleby te mają następujące cechy: obecność poziomu próchnicznego A, stosunkowo slabe zorsztynizowanie poziomu glejoiluwialnego,brak wyraźnego zróżnicowania na podpoziomy Bf i Bfe silnie oglejenie dolnej cżęści profilu.
III A2 Typ Glejobielice obejmuje jeden podtyp glejobielice właściwe.
III B czarne ziemie Powstanie czarnych ziem wiąże się z akumulacją materii organicznej w warukach dużej wilgotności w mineralnych utworach glebowych zasobnych w węglan wapnia i części ilaste. W utworach tych zachodzi proces łączenia się związków humusowych wysyconych wapniem z iłem koloidalnym w próchniczne związki organiczno-mineralne, nadające tym glebom charakterystyczna gruzełkowatą strukturę i czarną barwę . Zawartośc materii organicznej 2-6%.MIąższośc poziomu próchnicznego wynosi 30-50 cm. Zawrtość węglanu wapnia jest bardzo zróżnicowana 0-15% Odczyn jest obojetny lub alkaliczny. Większośc czarnych ziem występuje na utworach mineralnych o uziarnieniu: glin utworów pyłowe i iłów. Spotyka się również czarne ziemie wytworzonez piasków gliniastych, Kujawy, w okolicach blonia i Sochaczewa, okolice wroclawia, Pyrzyc, Ketrzyna
III C gleby zabagniane Gleby zabagniane łączą w sobie typy gleb których właściwości kształtują się w warunkach dużej wilgotności spowodowanej badz wysokim poziomem wody gruntowej bądx działaniem wód powierzchniowych pochodzących z zalewu lub opadów. Roślinność występująca na glebach zabagnianych sprzyja tworzeniu się zazwyczaj dość silnie rozwiniętego poziomu próchnicznego.
III C1 Gleby opadowo-glejowe Typ gleb opadowo-glejowych o zasadniczej budowie profilowej A-Gg lub A-Gg-Bg-Cg-C obejmuje gleby odgórnie silnie oglejone. Oglejenie którego głębokość sięga niekiedy do 1,5 m może być wywołane gromadzeniem się wód opadowych nad warstwami słabo przepuszczalnymi.W okresie dużej wilgotności górnych warstw glebowych następuje w warunkach beztlenowych redukcja związków żelaza natomiast w okresach warunkach suszy ma miejsce ich utlenianie.
III C2 Gleby gruntowo-glejowe Gleby gruntowo glejowe o zasadniczej budowie A-G są glebami mineralnymi lub organiczno mineralnymi o wysokim poziomie wody gruntowej których procesy glejowe przeważają nad innymi procesami a oglejenie oddolne sięga do 30 cm poniżej powierzchni. Charakterystyczną cecha tych gleb jest jest ruch występujący kapilarnie podsiąkających wód. W profilu tej gleby wyróżnia się następuj~ce poziomy: Arra — Ae — Agg — G . Gleby mułowo-gl~jowe występuj~ w łęgach ła~kowych i leśnych. S~ to łęgi rozlewiskowe okresowo zabagniane lub lasy łęgowe i olsy jesionowe.
IV. GLEBY HYDROGENICZNE Dział ten obejmuje gleby, których mineralne i organiczne utwory macierzyste powstały lub uległy daleko idącym przekształceniom pod wpływem warunków wodnych środowiska. Geneza tych utworów wiąże się ze zjawiskami sedentacji, sedymentacji i decesji kształtowanymi przez wodę. Sedentacja jest to osadzanie się materiału powstałego na miejscu jego występowania w formie masy organicznej lub mineralnej. Sedentacja organiczna zachodzi wewnątrz mineralnego utworu glebowego lub na jego powierzchni Przez sedymentację rozumie się osadzanie materiału przetransporto- wanego przez wodę i wiatr. Najczęściej rnateriałem transportowanym przez wodę jest zawiesina mineralna, co decyduje o charakterze powstaj~cych w ten sposób utworów glebowych. Sedentacja i sedymentacja stanowi~ akumulacyjn~ formę rozwoju gleb hydrogenicznych. W fazie tej tworza~ się i gromadz~ hydrogeniczne utwory glebowe Decesja w utwora,c.h i glebach hydrogenicznych następuje wtedy, gdy uwodnienie będzie zmniejszone lub przerwane. Następuje wówczas wzmo- żony proces humifikacji i mineralizacji organicznych składników gleby, skła- daj~cy się na proces lnurszenia. Rezultatem procesu murszenia, zachodz~- cego w powierzchniowej warstwie profilu glebowego, jest przeobrażenie się organicznych utworów powstałych w fazie akumulacji w utwory murszaste; murszowate lub murszowe. Na podstawie mi~ższości warstwy utworu organicznego w stropie profilu gleby hydrogeniczne dzieli się na:— mineralne — do 10 cm warstwy organicznej, — mineralno-organiczne — 10-30 cm warstwy organicznej, — organiczne — >30 cm warstwy organicznej. Gleby hydrogeniczne s~ głównie składnikami ekosystemów ł~kowych, częściowo leśnych. W niewielkim stopniu s~ użytkami uprawnymi.
IVA. GLEBY BAGIENNE Rz~d ten obejmuje gleby charakteryzuj~ce się czynnym procesem gromadzenia osadów organicznycri oraz mi~ższości~ tych utworów w stropie profilu wynoszc ponad 30 cm. Akumulacja organicznej masy glebowej zachodzi w wyniku procesu bagiennego: torfotwórczego (przewaga anaero- biozy~ i mułotwórczego (warunki aerobowo-anaerobowe~. S~ to gleby o profilu O— D. Warstwa organiczna 0 zbudowana może być z torfu (t)*, mułu (m) lub gytii (gy~ oraz utworów mieszanych, takich jak torfowo-mułowy (tm), torfowo-gytiowy (tgy), mułowo-gytiowy (mg~), mułowo-namułowy (mn~ lub torf zamulony (tz~, tj. z domieszk~ namułów. Proces bagienny jako czynny proces torfo- lub mułotwórczy zachodzi w warstwie powierzchniowej. Głębiej zalega materiał glebowy, nie podlegajacy już dalszym przeobrażeniom, aż do zmiany stosunków wodnych. Dla wyróżnienia w profilu warstwy objętej procesem glebotwórczym w zapisie morfologicznym stosuje się literę P, przyjęt~ jako symbol procesu bagien- nego. Ogólny zapis profilu gleb bagiennych jest następuj~cy: PO — 0— D. W rzędzie gleb bagiennych wyróżnia się dwa typy gleb: 1) mułowe, 2) torfowe.
IVAl. Gieby mułowe Gleby mułowe występują w obszarach zalewanych okresowo (tematycznych lub stale (limnetycznych). Warunkiem ich powstańia jest okresowa aeracja stymuluj~ca proces humifikacji materii organicznej pochodzenia roślinnego. S~ to gleby o intensywnych procesach biologicznych i dużej troficz- ności, wyrażaj~cych się duż~ produkcj~ biomasy oraz dużym tempem jej rozkładu.Akumulacja organicznego utworu glebowego jest niewielka, szcze- gólnie w siedliskach telmatyc~nych, ok. 0,1 mm~rok. W siedliskach limnetyc~nych powstawanie mułów jest uwarunkowane natlenieniem wody, co zwi~zane jest z rozwojem megaplanktonu. Przy bra- ku natlenienia odkłada się torf. Różnica między torfem a mułem polega na tym , że w mule znajduje się zninimalna ilość niezhumifikowanego włókna roślinnego oraz znaczna ilość osadzonej zawiesiny mineralnej, tworza~cej z humusem zwia~zki organiczno-mineralne. W przypadku okresowego zmniejszenia się natlenienia i zmniejszenia humifikacji resztek ro~linnych powstaj~ utwory torfopodobne lub torfy, cha- rakterystyczne dla gleb torfowo-mułowych. Do mułów l.imnetycznych należy także gytia, powstająca w jeziorach z udziałem planktonu i fauny bentosu.Gleby torfowe powstaj~ w ekosystemach bagiennych wytwarzaj~cych iakumuluj~cych torf. Gleby te mog~ występować na terenach stale podmo-kłych jako torfowo-bagienne, zwi~zane z akumulacyjn~ faz~ rozwoju torfowiska, i na terenach odwodnionych, z przerwanym procesem bagiennym, jako torfowo-murszowe, ł~kowe, leśne lub w uprawie rolniczej.
IVB. GLEBY Pobagienne Do tego rzędu naleź~ gleby, które powstaj~ z gleb zabagnianych lub ba- giennych po odwodnieniu przerywającym proces akulnulacji materii orga- nicznej i inicjuj~cym fazę decesji. ~ Cech~ eharakterystyczn~~gleb tego rzędu jest przeciv~stawne~ do ~akumulacji zjawisko mineralizacji i ubytku masy or- ganicznej . Zachodzi ono pod wpływem przenikania do porów powierzch- niowej warstwy glebowej powietrza, zajmuj~cego miejsce wody odciekaj~- cej i wyparowuja~cejw wyniku zmiany warunków wodnych siedliska.
IVB1. Gleby murszowe Gleby murszowe powstają z gleb bagiennych. W ich profilu występuje warstwa o co najmniej 30 cm mi~ższości, zawieraj~ca_powyżej 20% mąterii orgąnicznej. W przypadku zalegania na powierzchni tej warstwy utworu nieorganicziiego, zawieraj~cego poniżej 20% części organicznych, glebę trak- tuje się jako organiczn~, jeśli mi~ższość tej warstwy nie przekracza 30 cm. Cech~ charakterystyczn~ gleb murszowych jest rozwój procesu zmieniaj~- cego strukturę organicznej masy glebowej w kierunku ziarnistej lub gruzeł- kowanej , typowej dla murszu. Zaawansowanie tego procesu jest różne, co powoduje potrzebę określania stadium zmurszenia gleby.Na podstawie stanu przeobrażenia profilu glebowego wyróżnia się gleby słabo zmurszałe (MI) (w tym także świeżo odwodnione bez wyraźnie zazna- czonych cech przeobrażenia procesu murszenia), średnio zmurszałe (MII) oraz silnie zmurszałe (MIII). Ustalenia stadium zmurszenia gle~ dokonuje się na podstawie "wykształcei~ia charakterystycznych poziomów M1 (darnio- wego~, M2 (poddarniowego) i M3 (przejściowego~, Kryterium istotnym przy podziale jest także mi~ższość warstwy orga- licznej ł~cznie murszowej i niezmurszałej), która, podobnie jak w klasie gleb bagiennych, stanowi podstawę podziału gleb murszowych na płytkie (30-80 cm) , sredniogłębokie (80-130 cm) i gł~bokie (ponad 130 cm). Za- leżnie od głębokości budowa profilu jest następuj~ca: M— O— D— gleby inurśzowe płytkie i średniogłębokie, M— O— gleby murszowe głębokie.
IVB2. Gleby murszowate Są to gleby mineralno-organiczne próchniczne, wytworzone z utworów zawierających mniej niż 20% materii organicznej lub z utworu zawierającego jej więcej niż 20%, ale o miąższości mniejszej niż 30 cm., Powstają one w wyniku procesu murszenia; żachodz~cego w odwodnionych glebach gruntowo-glejowych; Zbudowanych w stropie z utworów torfiastych, torfo- wych lub mułowych, jak również z płytkich gleb torfowych lub mułowych, w których warstwa organiczna na skutek procesu mineralizacji zmniejszyła swą miąższość poniżej 30 cm. Zachodzący w nich proces murszenia przekształca utwory macierzyste: torf, muł i utwór torfiasty w mursz, utwór murszowaty lub murszasty. 1Vlursz tych gleb ma właściw~ mu ziarnist~ lub gruzełkowat~ strukturę. Domieszka części mineralnych (ilastych) powoduje zmianę struktury od ziarnistej w kierunku gruzełkowatej. Utwory murszowate i murszaste różni~ się od murszu domieszk~ masy,mineralnej, z reguły , bogatej w piasek, co nadaje im specyficzn~ ciemnoszar~ barwę.~~Wpływa_ to też na'strukturę, która staje się luźniejsza i sypka. Jako murszowate określa się utwory zawieraj~ce 10-20% części organicznych, oznaczone symbolem e, a jako murszaste — zawieraj~ce 3-10% tych części, oznaczone symbolem i. i murszastych zmienia ich strukturę z luźnej, drobnoziarnistej w gruzełkowat~ . Przy dużej zawartości frakcji ilastej utwory murszaste zatracaj~ cechy murszowatości (zanika rozdział części organicznych od mineralnego piasku) i morfologicznie staj~ się podobne do czarnych ziem. Gleby murszowate, zależnie od utworu występuj~cego w stropie pro- filu, maj ~ następuj~c~ budowę profilu: AOM — A— C lub AOM — D — gleby z utworem organicznym w stropie, Ae — C— gleby z utworem organiczno-mineralnym lub próchnicznym w stropie. ...
rako91