LECZENIE UZALEŻNIENIA
Etapy leczenia
1. przerwanie zażywania i odtrucie organizmu
2. wyrównanie stanu fizycznego i psychicznego
3. utrzymanie abstynencji
4. uczenie się życia w trzeźwości
5. usuwanie zaburzeń i rozwiązywanie problemów osobistych
6. rozwój osobisty
SPOTYKANE SPOSOBY LECZENIA
Leczenie zespołów abstynencyjnych – „odtrucie” (detoksykacja)
· w szpitalu w stanach ostrego zespołu abstynencyjnego, szczególnie po długich ciągach, w stanach silnego wycieńczenia organizmu lub przy powikłaniach: halucynozach, delirium tremens bądź padaczce ).
· w poradni/przychodni w mniej ostrych zespołach abstynencyjnych nie wymagających pogłębionej diagnostyki i nie niosących ryzyka powikłań.
Kuracje farmakologiczne
· (disulfiram) (Anticol-proszki do łykania, Esperal- implant) blokuje rozkład alkoholu na poziomie aldehydu octowego, który jest silną trucizną co powoduje czasami poważne zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu (spłycenie oddechu, poczucie duszenia się, zaczerwienienie skóry, skoki ciśnienia, czasami utratę przytomności). Bywają zgony. Nie leczy uzależnienia. Efekt – wymuszenie czasowej abstynencji.
· Leki uspokajające i nasenne: nie leczą uzależnienia, łagodzą stany psychiczne będące konsekwencją przewlekłego zażywania środków psychoaktywnych
· Leki antydepresyjne: nie leczą uzależnienia, łagodzą stany obniżonego nastroju będące konsekwencją długotrwałego zażywania środków psychoaktywnych
· Leki zmniejszające siłę głodu alkoholowego i euforyzujące działanie alkoholu: naltrekson, akamprozat: podawane samoistnie nie leczą uzależnienia
Hipnoza, kodowanie
· Nie leczą uzależnienia. Mogą czasowo wzmocnić odruch awersyjny w stosunku do substancji psychoaktywnej, wzmocnić decyzję o abstynencji
Psychoterapia uzależnienia od alkoholu
realizowana w stacjonarnych, dziennych lub ambulatoryjnych placówkach terapii uzależnień, czyli oddziałach i poradniach terapii uzależnienia (ZAKŁADACH OPIEKI ZDROWOTNEJ)
Coraz częściej placówki te działają w oparciu o programy terapii uzależnień.
Tematy pracy terapeutycznej:
Rozpoczynanie procesu zdrowienia
· Nawiązanie wstępnego kontaktu
· Rozpoznanie problemów życiowych i ich związku z zażywaniem
· Wzbudzenie motywacji do leczenia i do zmiany
Uznanie własnego uzależnienia i powstrzymanie się od zażywania
· Zrozumienie uzależnienia i zasad terapii
· Rozpoznanie własnego uzależnienia i bezsilności wobec środka
· Zmiana tożsamości osoby uzależnionej
· Wspieranie wczesnej abstynencji
· Wycofywanie się z sytuacji wysokiego ryzyka
· Budowa konstruktywnego środowiska osobistego
Rozbrajanie mechanizmów uzależnienia
· Zmiana mechanizmów: NRE, IiZ, RR JA
· Uczenie konstruktywnych form kontaktu z emocjami
· Uczenie racjonalnego myślenia
· Budowa realistycznego obrazu siebie i integracja JA
Radzenie sobie z nawrotami
· Rozpoznawanie nawrotu
· Zatrzymywanie nawrotu
· Uczenie się umiejętności zapobiegania nawrotom
Rozwijanie umiejętności życiowych pacjenta
· Rozwijanie umiejętności interpersonalnych pacjenta
· Rozwijanie umiejętności intrapersonalnych pacjenta
· Rozwijanie umiejętności zadaniowych
Rozwiązywanie problemów osobistych
· Zmiana tendencji autodestrukcyjnych
· Zmiana destrukcyjnych form relacji z otoczeniem
· Praca nad innymi problemami emocjonalnymi
· Budowanie pozytywnej wizji własnego życia
· Rozwój osobisty i realizacja wartości
Podstawowe elementy technologii psychoterapii uzależnienia
(procedury i techniki):
1. Instrumentalne oddziaływania poznawcze
2. Autoanaliza zdarzeń, osobistych schematów postępowania i myślenia
3. Dostarczanie przykładów i wzorów postępowania służących trzeźwemu życiu
4. Wpływ interpersonalny: indywidualny i grupowy
5. Ćwiczenia umiejętności
6. Przygotowanie do uczestnictwa w środowiskach wzajemnej pomocy
7. Realizacja osobistych planów terapii osoby uzależnionej
Terapia uzależnienia powinna zakładać długotrwałą, kompleksową opiekę profesjonalną (do dwóch lat). Dłuższych oddziaływań wymagają osoby młodociane oraz uzależnieni od narkotyków.
Nieprofesjonalne nurty pomagania
Anonimowi Alkoholicy, Anonimowi Narkomani Program 12 kroków, na którym opiera się aa-owska koncepcja trzeźwienia, Trzeźwienie w oparciu o dzielenie się doświadczeniami (jako główny czynnik leczący), wzajemne osobiste wsparcie. Najważniejszą formą życia AA i AN są mityngi, czyli regularne spotkania osób uzależnionych, którzy opowiadają sobie nawzajem o swoim zażywaniu i trzeźwieniu. Mówienie o swoich przeżyciach i słuchanie jest sposobem na utrzymanie abstynencji. Anonimowość, samodyscyplina. Niezależne, samofinansujące się.
Ruch abstynencki (gł. kluby) wypracowanie alternatywnych do picia sposobów spędzania czasu wolnego (życie rodzinne, planowanie i realizowanie wspólnych przedsięwzięć rekreacyjnych, imprez). Spędzanie czasu w bezpiecznym miejscu (bez alkoholu). Kluby są mocno osadzone w środowiskach lokalnych. Czasami w klubach odbywają się mityngi AA, czasami elementy pomocy profesjonalnej (wykłady, grupy edukacyjne).
Wspólnoty wyznaniowe: Katolicka Krucjata Wyzwolenia Człowieka
Ruch Zielonoświątkowców „Nowa Nadzieja”
Nieprofesjonalny nurt pomagania nie zastępuje jednak leczenia profesjonalnego.
katarzynakalinowska