OGOLNE O SCIEKACH.doc

Wstęp

I.        

Rodzaje cieków

1.       cieki miejskie

2.       cieki bytowo-gospodarcze

3.       cieki z drobnego przemysłu

4.       cieki opadowe

5.       Wody infiltracyjne, drenażowe

II.       Klasyfikacja zanieczyszczeń cieków miejskich

1.       Zanieczyszczenia fizyczne

2.       Zanieczyszczenia chemiczne

3.       Zanieczyszczenia organiczne

4.       Zanieczyszczenia biogenne

5.       Zanieczyszczenia refrakcyjne

6.       Zanieczyszczenia biologiczne

III.     Najwyższe dopuszczalne wartoci wskaników zanieczyszczeń w ciekach wprowadzanych do wód i gleb

IV.    Oczyszczanie wstępne

V.      Oczyszczanie biologiczne

VI.    Dezynfekcja

Rodzaje cieków

Z terenów miast i osiedli w pełni skanalizowanych, do oczyszczalni mogš być doprowadzone wszystkie z wymienionych poniżej cieków.
Skład i iloć cieków miejskich zalęzy od wielu czynników, między innymi od istnienia kanalizacji lub dowoęnia cieków, rodzaju i stanu technicznego kanalizacji, stopnia uprzemysłowienia osiedla czy miasta, wyposażenia mieszkań w urzšdzenia sanitarne, iloci zużytej wody, standardu życia mieszkańców, pory roku, klimatu.

cieki miejskie

cieki miejskie sš mieszaninš wód zużytych w gospodarstwach domowych, w drobnych zakładach przemysłowych, w zakładach usług komunalnych z wodami infiltrujšcymi do kanalizacji przez nieszczelnoci sieci. W kanalizacji ogólnospławnej cieki miejskie zawierajš też wody opadowe.

Ogółem do kanalizacji dostajš się następujšce rodzaje cieków:

·         cieki bytowo-gospodarcze

·         fekalia

·         cieki przemysłu miejskiego

·         cieki opadowe (deszczowe)

·         wody infiltracyjne, drenażowe (przypadkowe)

·         nielegalne zrzuty cieków

cieki bytowo-gospodarcze

cieki bytowo-gospodarcze powstajš w gospodarstwach domowych i obiektach użytecznoci publicznej. Sš to odpływy z ubikacji, umywalni, łani, kuchni, pralni itp.

cieki z drobnego przemysłu

cieki z drobnego przemysłu powstajš w różnorodnych procesach produkcyjnych, jak np. z przetwórstwa rolno-spożywczego, utylizacji odpadów rolinnych i zwierzęcych, z produkcji materiałów ceramicznych, włókienniczych, tworzyw sztucznych, celulozy i papieru, leków, z naprawy samochodów, maszyn rolniczych, jak również podczas awaryjnych przecieków głównie produktów ropopochodnych. cieki przemysłowe sš szczególnie ucišżliwe w przypadku, gdy zanieczyszczenia sš trudno rozkładane lub zrzucane porcjow, np. z przemysłu farmaceutycznego lub z browaru.

cieki opadowe

cieki opadowe pochodzš z opadów atmosferycznych, topniejšcego niegu, lodu, z polewania ulic, placów, itd. cieki opadowe spływajšce z ulic w cišgu pierwszych 10 - 15 minut sš równie zanieczyszczone jak typowe cieki z kanalizacji sanitarnej, natomiast po 30 - 60 minutach opadu sš podobne do cieków z kanalizacji deszczowej.

Wody infiltracyjne, drenażowe

Wody infiltracyjne, drenażowe (przypadkowe) to wody pochodzšce z odwodnienia teranu odporwadzane do kanalizacji lub dostajšce się do niej przez nieszczelnoci. Duży udział tych wód w ciekach miejskich powoduje proporcjonalne duże rozcieńczenie cieków oraz zwiększa obcišżenie hydrualiczne oczyszczalni cieków.

Klasyfikacja zanieczyszczeń cieków miejskich

cieki charakteryzujš następujšce grupy zanieczyszczeń:

·         ciała stałe rozpuszczone, zawiesin opadajšce i nieopadajšce, organiczne i nieorganiczne

·         substancje nieorganiczne, takie jak chlorki, azotany, fosforany, siarczany, węglany czy metale

·         materia organiczna, okrelana ogólnymi oznaczeniami typu BZT, ChZT, OWO lub specyficznymi metodami analitycznymi, np. typu chromatografia gazowa

·         drobnoustroje, zwłaszcza chorobotwórcze bakterie, pierwotniaki i robaki

Inaczej można okrelić zanieczyszczenia w ciekach jako fizyczne (mętnoć, barwa, zawiesina), chemiczne (zwišzki organiczne i nieorganiczne rozpuszczone) i biologiczne (drobnoustroje).

Zanieczyszczenia fizyczne

Zanieczyszczenia fizyczne cieków to cechy, które można obserwować bezporedni, czyli za porednictwem zmysłów (wzroku, węchu). Do właciwoci fizycznych cieków zaliczamy: zawiesinę, mętnoć, barwę, zapach, temperaturę.

Zanieczyszczenia chemiczne

Zanieczyszczenia chemiczne, oznaczajš rozpuszczone zwišzki organiczne i nieorganiczne. Zanieczyszczenia chemiczne można podzielić na:

·         rozpuszczone substancje organiczne, głównie białko (około 40 do 60%), węglowodany (około 25 do 50 %) oraz oleje i tłuszcze (około 10%). Substancje te, jeli sš pochodzenia bytowo-gospodarczego sš w większoci biologicznie łatwo rozkładalne przez mikroorganizmy na substancje prostsze

·         rozpuszczone substancje mineralne, głównie siarczany, chlorki, węglany, kwane węglany, wapń, magnez, sód, kwasy, zasady, azotany, fosforany, rozpuszczone gazy (tlen, siarkowodór, dwutlenek węgla, azot)

Zanieczyszczenia organiczne

Do zanieczyszczeń organicznych stosuje się trzy oznaczenia: biochemiczne zapotrzebowanie tlenu (BZT), chemiczne zapotrzebowanie tlenu (ChZT), oraz ogólny węgiel organiczny (OWO).

BZT okrela iloc tlenu potrzebnš bakteriom do utlenienia (biologiczne rozkładalnych) zwišzków organicznych w warunkach tlenowych w temperaturze 20 stopni C.

ChZT jest oznaczeniem iloci wszystkich zwišzków organicznych (i niektórych nieorganicznych, np. amoniaku, siarczków) podatnych na utlenianie silnym zwišzkiem utleniajšcym, np. dwuchromianem potasu (ChZT) lub nadmanganianem potasu (tzw. utlenialnoć)

Oznaczeniem prawie natychmiastowym jest oznaczenie węgla organicznego OWO, które wykonuje się poprzez spalenie (w strumieniu tlenu) próbki cieków w aparacie, który następnie mierzy iloć wytworzonego dwutlenku węgla. Jest to najdokładniejszy pomiar iloci zwišzków organicznych węgla w ciekach - niestety tylko większe oczyszczalnie mogš pozwolić sobie na zakup aparatu do pomiaru OWO.

Zanieczyszczenia biogenne

Zanieczyszczenia biogenne to pierwiastki i sole mineralne potrzebne do rozwoju żywych organizmów. Do podstawowych biogenów zaliczamy zwišzki azotu i fosforu. W ciekach miejskich zarówno nieoczyszczonych jak i biologicznie oczyszczonych znajdujš się duże iloci tych zanieczyszczeń.

Zanieczyszczenia refrakcyjne

Zanieczyszczenia refrakcyjne sš to zanieczyszczenia chemiczne, które nie podlegajš bšd podlegajš jedynie w minimalnym stopniu rozkładowi biologicznego za porednictwem mikroorganizmów. Zanieczyszczenia te sš w niewielkim stopniu usuwane ze cieków w klasycznych procesach oczyszczania w oczysczczalniach komunalnych. Do tego typu zanieczyszceń zaliczamy między innymi:

·         substancje mineralne takie jak metale ciężkie

·         niektóre substancje powierzchniowo czynne (np.: alkilobenzenosulfonian ABS)

·         rodki owadobójcze (insektycydy) głownie z grupy zwišzków chloroorganicznych (np.: DDT)

Szczególnš grupę zanieczyszczeń chemicznych refrakcyjnych stanowiš zwišzki toksyczne to jest pierwiastki, zwišzki chemiczne, substancje, a także czynniki fizyczne wywołujšce w organizmach rolinnych, zwierzęcych i u człowieka zaburzenia fizjologiczne, uszkodzenia, a przy odpowiednio wysokich dawkach mierć. Do gronych trucizn zaliczamy między innymi:

·         metale ciężkie (np.: ołów, kadm, rtę, cynk, chrom)

·         pestycydy

·         wielopiercieniowe węglowodory aromatyczne (np.: benzopiren)

·         aminy aromatyczne (np.: aminonaftalen, aminostilben)

·         nitrozoaminy (np.:nitrozodimetyloamina - NDMA)

·         polichlorowane dwufenyle (PCB)

·         dioksyny

·         trójchlorometany (np.: chloroform)

·         substancje promieniotwórcze

Zanieczyszczenia biologiczne

Zanieczyszczenia biologiczne to ogromna liczba drobnoustrojów głownie wirusów, bakterii, grzybów, a także jaja helmintów (robaków pasożytniczych). Większoć tych drobnoustrojów należy do typowej flory heterotroficznej żyjšcej w przewodzie pokarmowym człowieka i zwierzšt. Wród tych gatunków sš gatunki chorobotwórcze wywołujšce: dur brzuszny, czerwonkę, cholerę, zakażenie żołšdkowo-jelitowe, żółtaczkę, grulicę, chorobę Heinego-Medina, schorzenia skóry i inne.

Najwyższe dopuszczalne wartoci wskaników zanieczyszczeń w ciekach wprowadzanych do wód i gleb