PŁASZCZYZNY I PUNKTY NA CIELE
Ciało dzielą linie:
« pionowa
« prostopadła (pozioma)
« poprzeczna
PIONOWA
« płaszczyzna pośrodkowa (planum medianom)
s dzieli ciało na punkty:
û prawy (dexter)
û lewy (sinister)
« płaszczyzna przyśrodkowa (planum para mediana)
s równoległa do płaszczyzny pośrodkowej
û przyśrodkowy (medialis) – bliżej kręgosłupa
û boczny (lateralis) – dalej od kręgosłupa
PROSTOPADŁA /POZIOMA
« płaszczyzna pozioma (planum horyzontale)
s plaszczyzna prostopadła do pośrodkowej
s dzieli się na punkty:
û górny (dogrzbietowy) – dorsalis
û dolny (dobrzuszny) – ventralis
POPRZECZNA
« płaszczyzna poprzeczna (planum transversale) – dzieli ciało na punkty:
s przedni (doczaszkowy) – cranialis
s tylny (doogonowy) – caudalis
KOŃCZYNY
« granicą jest głowa kości ramiennej
s bliższy (nad kością ramienną) – proximalis
s dalszy – distalis
« punkty na kończynie na tej samej wysokości:
s przyśrodkowy (bliżej płaszczyzny przyśrodkowej) – medialis
s boczny – lateralis
s między nimi może być środkowy – medius
PUNKTY NA DŁONIACH
« dłoń
s powierzchnia grzbietowa
s powierzchnia dolna dłoniowa
« stopa
s powierzchnia podeszwowa
PUNKTY NA GŁOWIE
« doustny (donosowy) – oralis
« odustny (potyliczny) – aboralis
KOŚCI
(osteologia)
« ogół kości w organizmie ssaka (z wyjątkiem kości trzewnych – prąciowej (os penis), sercowych (ossa cardin), ryjowej (os rostrale)) tworzy ruchomą konstrukcję nośną – kościec = szkielet (skeleton)
« kościec jest wytworem kostno – chrzęstnym
« nie ma kośćca bez udziału w jego budowie nieznacznych, ale trwałych elementów chrzęstnych:
s chrząstki żebrowe (cartilagines costales)
s chrząstkozrosty (synchondroses sternalem)
s chrząstki stawowe (cartilagines articulares)
s chrząstki nasadowe (u młodych) (cartilagines epiphysiales)
« kościec rozwija się z mezenchymy w stadiach:
s stadium błoniaste
s stadium chrzęstne
s stadium kostne
û stadia nie przechodzą jedno w drugie – zastępują się
kości zastępcze
s to takie, które przeszły wszystkie 3 stadia rozwojowe
s należą do nich:
û kręgi
û kości kończyn
û niektóre kości czaszki:
§ potyliczna (os occipitale) – bez łuski
§ klinowa – bez skrzydeł
§ skroniowa (os temporale) – bez łuski
§ kość sitowa
kości pokrywowe – okładzinowe
s powstały z pominięciem II etapu – chrzęstnego
û pozostałe kości czaszki
û kość sercowa u bydła
û kość prąciowa u drapieżnych
kości mieszane
s część zastępcza i część pokrywowa (okładzinowa)
û potyliczna (os occipitale)
û klinowa (os sphenoidale)
û skroniowa (os temporalne)
Typy kości
« długie (ossa longa)
s łukowate – tworzą żebra,
s rurowate – kończyny
« krótkie (ossa brevina)
s kręgi szyjne
s k. stępu
s nadgarstka
« płaskie (ossa plana)
s czaszki
s łopatki
s miednica
« różnorodne (ossa irregularia) – nieregularne
s kręgi
« pneumatyczne (ossa pneumatica)
s zatoki przynosowe
Funkcje kości
« chronią narządy, które leżą głębiej
« bierny narząd ruchu
« wsparcie dla mięśni
« magazyn jonów wapniowych, fosforanowych – udział w homeostazie
« pośrednio – rola krwiotwórcza (szpik kostny)
Szkielet chrzęstny
« zbudowany z tkanki chrzęstnej szklistej
« jest pierwotnym szkieletem
« następuje kostnienie – ochrzęstne, śród-chrzęstne
Kość
« pokryta jest błoną – okostną – płaszcz naczyń krwionośnych
« budowa:
s nasady – końce:
û bliższa – bliżej kręgosłupa
û dalsza – dalej kręgosłupa
§ obie wypełnione są istotą gąbczastą porowatego wyglądu – to krzyżujące się nawzajem beleczki kostne, a między nimi jamki szpikowe
...
zaba_mokotow