Sztuka wojny autorstwa Sun Wu w przekładzie Jarka Zawadzkiego http://sztukawojny.republika.pl Pole tekstowe: OOÎäąoˇ¨ I Rozważania wstępne Wojna powiada Sunzi ma potężne znaczeniu dla narodu; jest ona sprawš życia i mierci, decyduje o jego istnieniu; tak więc zgłębianie wiedzy na jej temat jest absolutnš koniecznociš. Mówišc o wojnie należy wzišć pod uwagę pięć czynników oraz dokonać kilku porównań: po pierwsze filozofia, po drugie warunki pogodowe, po trzecie warunki terenowe, po czwarte generalicja i po pište system. Filozofia czy też wiatopoglšd łšczy lud z władcš, sprawia, że lud umiera za władcę lub dla niego żyje i nie boi się podejmować działań niebezpiecznych. Warunki pogodowe to: widnoć, temperatura oraz pory dnia i roku. Warunki terenowe to: odległoć, dostępnoć, rozłożystoć terenu, oraz to czy jest korzystny czy też działa na naszš niekorzyć. Z generalicjš zwišzane sš takie cechy jak: wiedza, zaufanie, wyrozumiałoć, odwaga oraz stanowczoć. System to nic innego jak pogrupowanie, zarzšdzanie i żołd. Generał musi rozumieć wszystkie te pięć czynników. Kto je rozumie wygrywa, kto nie rozumie nie wygrywa. Oprócz tego należy też, jak już mówiłem, dokonać kilku porównań: Któremu z władców lud jest bardziej oddany? Który z generałów jest zdolniejszy? Komu sprzyja pogoda i teren? Czyj system łatwiej wdrożyć i kto będzie sprawniej wydawać rozkazy? Kto dysponuje lepszym uzbrojeniem? Czyja armia lepiej wyszkolona? Kto mšdrzej stosuje nagrody i kary? Na tej podstawie rozsšdzam losy obu stron. Gen y sobie. Ten kto ich nie pojmie prowadzšc wojnę przegra; takiego należy czym prędzej odprawić. Pojšwsz dzie pomocna w przyszłym działaniu. Postawa ta jednak powinna się zmieniać w zależnoci od zaistniałej sytuacji. Zawsze należy wybrać wariant najbardziej korzystny. Wojna polega na wprowadzaniu w błšd. Jeli możesz udawaj, że nie możesz; jeli da ać, ze chcesz wykonać jaki ruch, nie wykonuj go; jeli jeste blisko, udawaj, że daleko; jeli wróg jest łasy na małe korzyci, zwabiaj go; jeli w jego szeregach dostrzegasz zamieszanie, uderzaj; jeli jego pozycja jest stabilna, umocnij i swojš; jeli jest silny, unikaj go; jeli jest cholerykiem, rozwcieczaj go; jeli jest niemiały, spraw by nabrał pychy; jeli jego wojska sš skupione, rozprosz je. Uderzaj, gdy nie jest przygotowany; zjawiaj się tam, gdzie się tego nie spodziewa. Ale to sš subtelnoci sztuki wojennej, nie da się ich przekazać. Jeli kto dokonał rozważań przed bitwš a potem wygrał, znać, że rozważał długo. Jeli dokonał rozważań przed bitwš a potem przegrał, znać, że rozważał krótko. Długie rozważania oznaczajš wygranš, krótkie rozważania to przegrana. A do czego może doprowadzić brak rozważań w ogóle? Na tej podstawie wiem, kto wygra; wiem, kto przegra. II Działania wojenne Aby prowadzić wojnę powiada Sunzi potrzebujemy zazwyczaj: z tysišc lekkich rydwanów, tyleż samo ciężkich rydwanów, piechoty z dziesięć tysięcy, zaopatrzenia w żywnoć na setki mil; tak więc dzienne wydatki takie jak gocina dla posłańców, różne kleje i farby, opłaty zwišzane z utrzymaniem rydwanów i broni ponoszone na linii frontu jak też i na zapleczu sięgajš niebotycznych sum. Tylko tak możemy wystawić stutysięcznš armię. Jeli szybko nie osišgniemy zwycięstwa, broń się stępi a morale wojska podupadnie. Obleganie miast powoduje tylko wyczerpanie sił i zapasów. Armia, która długo przebywa poza domem, jest wielkim ciężarem dla gospodarki kraju, który jš wystawił. Kiedy broń się stępi a morale wojska podupadnie, kiedy skończš się zapasy i sił zabraknie, obcy władcy skorzystajš z okazji i powstanš przeciwko nam. Największy mędrzec nie będzie w stanie zaradzić temu co nastšpi. Popiech jest złym doradcš, ale przedłużanie wojny w nieskończonoć trudno nazwać popisem umiejętnoci. Nie możliwe jest, aby w kraju panował dostatek podczas długotrwałej wojny. Tak więc jeli kto nie zna dobrze zagrożeń jakie niesie wojna, nie potrafi też dobrze spożytkować wojennych korzyci. Dowiadczeni wojskowi nie muszš dokonywać wtórnego poboru, nie muszš po raz trzeci dostarczać żywnoci na front: w kraju zaopatrujš się w broń, od wroga za zdobywajš żywnoć, której starcza dla wojska. Dostawy na wielkie odległoci drenujš finanse kraju i zubażajš ludnoć. Tam gdzie armia jest blisko, ceny produktów rosnš, tam gdzie ceny rosnš, tam zmniejsza się zamożnoć mieszkańców. Kiedy lud ubożeje, rosnš podatki i daniny. Kiedy wyczerpiš się zapasy i zabraknie sił, lud popadnie w nędzę. Opłaty ponoszone przez obywateli wyniosš 30% tego co posiadajš, opłaty ponoszone przez kraj zepsute rydwany i wyczerpane konie, zbroje, hełmy, strzały, kusze, halabardy, puklerze, tarcze, zaprzęgi wołów sięgać będš 40% dochodów. Mšdry generał zdobywa żywnoć od wroga. Jedna miarka żywnoci lub paszy od wroga, warta jest dwudziestu miar własnej żywnoci. Zawić jest zachętš do zabijania wroga, zachętš do zajmowania dobytku wroga jest łup. Tak więc podczas bitwy rydwanów, w której zdobyto ponad dziesięć rydwanów, ten kto zdobył pierwszy rydwan powinien zostać wynagrodzony. Na rydwanach tych należy zatknšć własne sztandary i zmieszać je ze swoimi rydwanami, a pojętymi żołnierzami dobrze się opiekować. Oto co nazywam zwyciężaniem wroga i korzystaniem z jego siły. Podczas wojny istotne jest zwycięstwo a nie długotrwałe bitwy. Generał, który się zna na wojnie jest kowalem losu swego narodu, głównym filarem bezpieczeństwa kraju. III Strategie Prowadzšc wojnę powiada Sunzi najlepiej zdobyć kraj w stanie nienaruszonym, zniszczenie kraju jest gorszš alternatywš. Lepiej też jest przejšć całš armię przeciwnika niż jš wybić. Przejęcie choćby dywizji, brygady czy plutonu więcej przyniesie korzyci niż pozbycie się tych żołnierzy. Odnoszenie zwycięstw za każdym razem to nie jest najlepsze wyjcie, najlepiej jest bowiem pojmać armię przeciwnika bez walki. Najważniejszym zadaniem podczas prowadzenia wojny jest krzyżowanie planów strategicznych przeciwnika, nieco mniej ważne jest burzenie jego sojuszów, na trzecim miejscu dopiero jest pokonywanie go w walce, a obleganie miast jest najgorszym rozwišzaniem. Oblężenie miasta można podjšć tylko w ostatecznoci. Wykonanie tarcz i ruchomych obozowisk, przyszykowanie broni i sprzętu zajmie ze trzy miesišce, wzniesienie wałów oblężniczych to kolejne trzy miesišce. Jeli generał nie potrafi się pohamować i żołnierze, jak rój mrówek, obsišdš mury miasta, jedna trzecia z nich zginie, a miasto i tak nie zostanie zdobyte. Oto tragedia jakš niesie za sobš taki atak. Dobry wojskowy zdobywa wroga bez walki, zajmuje zamieszkane miasta bez oblężenia i w krótkim czasie zdobywa kraj. Odnosi zwycięstwa nie trudzšc żołnierzy. Podbijajšc wiat należy się bowiem imać rożnych sposobów. Oto strategia. Kiedy mamy dziesięciokrotnš przewagę liczebnš, należy okršżyć wroga. Kiedy mamy pięciokrotnš przewagę, należy go zaatakować. Kiedy nasza przewaga jest tylko dwukrotna, należy rozproszyć jego wojska. W przypadku gdy obie armie sš sobie równe, należy sprawić by wróg zaatakował pierwszy. Kiedy wróg ma przewagę, należy się wycofać. Jeli za siły wroga sš nie do porównania z naszymi, należy go unikać. Słaba a uparta armia jest łatwym kšskiem dla silnego wroga. Dobry generał jest doradcš władcy. Jeli doradca ma wielkš wprawę, kraj staje się mocarstwem. Jeli doradca jest nieudolny, kraj słabnie. Na trzy sposoby może władca zaszkodzić armii: Nie wiedzšc czy generał może się posunšć na przód, kazać mu się posuwać lub nie wiedzšc czy generał może się wycofać, kazać mu się wycofać jest to krępowanie generała. Nie znajšc się na sprawach wojskowych, wydawać rozkazy generałom jest to wprowadzanie zamieszania w armii. Nie znajšc możliwoci wojska, wtršcać się do kierowania nim jest to wprowadzanie niepewnoci w armii. Kiedy wojsko jest zmieszane i brak mu pewnoci, władcy krajów ociennych korzystajšc z okazji zaatakujš. To się nazywa zaprzepaszczeniem zwycięstwa poprzez wprowadzanie chaosu. Jest pięć sposobów na zwycięstwo: wiedzieć kiedy walczyć, a kiedy nie walczyć; umieć wykorzystać różnicę w liczebnoci wojsk obu stron; sprawić, by od szeregowca po władcę wszyscy mieli wspólny cel; być gotowym, aby zaatakować nieprzygotowanego wroga; posiadać generała, który jest zdolny, oraz władcę, który się nie wtršca. Oto droga do zwycięstwa. Mówi się też: znajšc przeciwnika i siebie, nie sposób przegrać starcia; nie znajšc przeciwka, a znajšc siebie, na jednš wygranš przypadnie też i jedna porażka; nie znajšc ani przeciwnika ani siebie, żadnej bitwy wygrać się nie da. IV Armia w działaniu Dawni mistrzowie sztuki wojennej powiada Sunzi zadbawszy o to, aby ich nie pokonano, czekali na sposobnoć pokonania wroga. O to, aby nas nie pokonano, sami możemy zadbać, ale to czy pokonamy wroga, zależy od niego samego. Tak więc wprawni wojskowi potrafiš uchronić przed porażkš, lecz nie potrafiš sprawić, aby wróg się dał pokonać. Mówi się więc: Można wiedzieć jak zwyciężać, a jednak nie zwyciężyć. Jeli nie można zwyciężyć, należy się schować. Jeli nadarza się sposobnoć wygranej, należy atakować. Chować się należy, gdy wróg dysponuje większš siłš; atakować za, gdy przewaga jest po naszej stronie. Dobrze się schować, to jakby się zapać pod ziemię. Dobrze przeprowadzony atak jest jak grom z jasnego nieba. Tak to się włanie można uchronić jak też i odnieć pełnię zwycięstwa. Pewnoć wygranej, kiedy zwycięstwo dla wszystkich jest oczywiste, nie wiadczy o wielkiej bystroci umysłu. Kiedy cały wiat chwali nasze zwycięstwa to też nie jest najlepiej. Podniesienie opadłego licia nie jest przecież dowodem w...
kbwp