Święty Augustyn - 101 pytań i odpowiedzi.pdf - Święci i Błogosławieni - Ceslaus

ŚWIĘTY

AUGUSTYN

101 PYTAŃ I ODPOWIEDZI

Autor św. Augustyn wybór tekstów dokonał ks. Jules M. Brady SI

Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu

SPIS TREŚCI

PRZEDMOWA DO WYDANIA POLSKIEGO

PRZEDMOWA , DO WYDANIA AMERYKAŃSKIEGO

ŻYCIORYS ŚWIĘTEGO AUGUSTYNA (354-430)

ROZDZIAŁ I - Bóg

1. Jak możemy poznać, że Bóg jest miłością?

2. W jaki sposób piękno świata inspiruje nas, byśmy głosili chwałę Bożego piękna?

3. W jaki sposób stworzenia mogą prowadzić mnie do poznania Stwórcy?

4. W jaki sposób oczy ciała mogą pobudzać oczy umysłu do poznania Stwórcy

wszelkiego stworzenia?

5. Jak możemy myśleć o Bogu?

6. W jaki sposób Bóg jest obecny w świecie?

7. W jaki sposób Boża obecność zaznacza się dla wierzącego, a jak dla niewierzącego?

8. W jaki sposób Słowo Boga jest dla nas obecne?

9. Dlaczego Bóg obecny jest w każdym na tak różny sposób?

10. Czy stworzenie istnieje w Słowie Boga wcześniej, niż zaistnieje w rzeczywistości?

11. Dlaczego Bóg jest znacznie piękniejszy od słońca?

12. Czym jest Słowo Boga?

13. Czy Stwórca jest wyższy od stworzenia i czy nim włada?

14. Jak możemy poznać Ducha Świętego?

15. W czym słowa wypowiedziane przez Jana Chrzciciela na pustyni przypominają

Słowo Boga?

16. W jaki sposób możemy kochać Boga?

17. Dlaczego miłość Boga przewyższa inne miłości?

ROZDZIAŁ II - Zło

18. W jaki sposób te same nieszczęścia mogą skłonić ludzi niegodziwych, by przeklinali

Boga i natchnąć dobrych do oddania Mu chwały?

19. Czym jest sen duszy?

20. Czy obwinimy Pismo Święte, gdyż opisując jak Bóg wybaczył Dawidowi jego

grzech, mogło ośmielić innych do złego?

21. Dlaczego Bóg zsyła utrapienia na osoby żyjące świątobliwie?

22. Dlaczego Bóg pozwala, byśmy doznawali trosk?

23. Czy Bóg oszczędza wszelkich cierpień swoim sługom?

24. Dlaczego Bóg zsyła próby na swych świętych?

25. Czym wyjaśnimy obecne w świecie zło płynące ze zjawisk naturalnych?

26. W jaki sposób mogę przebyć ocean doczesności i bezpiecznie przybić do portu życia

wiecznego?

27. W jaki sposób Bóg wyprowadza dobro ze zła?

28. Dlaczego Chrystus jest zarówno „bramą owiec", jak „dobrym pasterzem" i w czym

chrześcijanin przypomina ociosany kamień?

ROZDZIAŁ III - Dusza i umysł?

29. Gdzie leży przyczyna niezgody między moim ciałem i umysłem?

30. Czy sam dla siebie istnieję bardziej, niż dla innych osób?

31. Dlaczego powinno cieszyć nas piękno człowieka sprawiedliwego!

32. Dlaczego prowadzenie dobrego życia przynosi owoce?

33. Dlaczego dusza nie jest tym samym, co ciało?

34. Dlaczego zakazane uczynki niosą w sobie tak wielką pokusę?

35. Dlaczego Bóg czasami budzi moją bojaźń, a czasem mój zachwyt?

ROZDZIAŁ IV- Nauczanie

36. Dlaczego nauczyciele powinni z radością uczyć innych dróg osiągnięcia pokoju?

37. Na czym polega tajemnica zwieńczonego sukcesem nauczania?

38. Dlaczego alegoryczny sposób prezentacji doktryny raduje słuchacza bardziej niż

doktryna wyjaśniana za sprawą suchych, teoretycznych zwrotów?

ROZDZIAŁ V - Śmierć

39. Dlaczego nie powinniśmy bać się śmierci?

40. Jak mogę pocieszyć człowieka zasmuconego i rozżalonego śmiercią najlepszego

przyjaciela?

ROZDZIAŁ VI - Niebo

41. Jak możemy wyrazić naszą wdzięczność Boskiemu Lekarzowi za uleczenie naszego

wewnętrznego wzroku, za uzdolnienie nas do zobaczenia Wiecznego Światła,

którym jest On sam?

42. Jak możemy opisać nasze wejście do Królestwa Niebieskiego?

43. Jak możemy opisać wiekuiste dziedzictwo człowieka sprawiedliwego?

44. Czy rozmodlona osoba może już w tym życiu doświadczyć, choćby na krótko,

radości Królestwa Niebieskiego?

45. Jak mogę pomóc innym kochać Boga?

46. W jaki sposób Chrystus naucza nas, byśmy nie szukali ziemskiego szczęścia,

lecz dążyli do wiekuistej szczęśliwości?

ROZDZIAŁ VII - Wiekuista szczęśliwość

47. Dlaczego człowiek dobry może znaleźć szczęście pośród utrapienia?

48. Czy w posiadaniu dóbr doczesnych można odnaleźć doskonałą szczęśliwość?

ROZDZIAŁ VIII - Grzech

49. Dlaczego powinienem unikać nawet najmniejszych grzechów?

50. Jak złe sumienie wpływa na człowieka?

51. Czy grzechy szpecą i psują piękno Bożego wszechświata?

ROZDZIAŁ IX - Łaska

52. W jaki sposób możemy przemóc wielkie strapienie będące owocem naszego

grzechu?

53. Dlaczego Adam sprawiedliwie poniósł karę za odstępstwo od Boga?

54. W jaki sposób mogę przemóc zły nawyk mówienia kłamstw?

55. W jaki sposób nasz umysł może odkryć, jakiego życia pragnie od nas Bóg?

56. M Bóg może jako pierwszy ukochać człowieka niegodnego, skoro Pismo Święte

mówi, że Bóg nienawidzi niegodziwości?

57. Jak Bóg może wybaczyć nam nasze grzechy?

58. W jaki sposób możemy zapanować nad swoim językiem?

59. W jaki sposób Bóg pomaga nam wypełniać dobre uczynki?

ROZDZIAŁ X - Wiara

60. W jaki sposób Chrystus może przez wiarę mieszkać w naszym sercu?

ROZDZIAŁ XI - Miłość bliźniego

61. W jaki sposób matka świętego Augustyna, Monika, doprowadzała do pojednania

między wrogami?

62. Jak możemy miłować nieprzyjaciół?

63. W jaki sposób powinniśmy kochać naszych bliźnich?

64. Kogo powinniśmy stawiać w miłości na pierwszym miejscu?

65. Czy powinniśmy kochać ludzi złych?

ROZDZIAŁ XII - Jak używać tego, co stworzone?

66. 0 przyjaźń jakich ludzi powinienem zabiegać?

67. W jaki sposób życie religijne może przyczynić się do wspólnego szczęścia ludzi?

68. W jaki sposób człowiek powinien używać doczesnych stworzeń?

69. W jaki sposób możemy korzystać ze stworzeń dla miłości Boga?

70. Jak możemy zastąpić miłość do świata ukochaniem Boga?

71. Dlaczego powinniśmy naśladować osobę pokorną, nie zaś człowieka pysznego?

72. Dlaczego Dawid, jako grzesznik, cieszył się większą przychylnością Boga niźli

człowiek sprawiedliwy?

73. W jaki sposób Chrystus może pomóc nam przebaczyć naszym wrogom?

ROZDZIAŁ XIII - Pokój

74. W jaki sposób możemy opisać pokój, którego doznamy w Niebie?

ROZDZIAŁ XIV - Mądrość

75. W jaki sposób mądrość staje się udziałem człowieka?

ROZDZIAŁ XV - Modlitwa

76. Dlaczego powinniśmy codziennie odmawiać Apostolskie Wyznanie Wiary?

77. Czy Bóg słyszy nasze modlitwy?

78. Dlaczego osoba wierząca powinna codziennie modlić się o wybaczenie?

79. 0 co powinienem prosić Boga?

80. Jak możemy zapobiegać grzechom niszczącym naszą przyjaźń z Bogiem?

ROZDZIAŁ XVI - Jezus Chrystus

81. W jaki sposób Chrystus może wpływać na poprawę twego życia?

82. W jaki sposób Maria wybrała lepszą cząstkę?

83. W jaki sposób Słowo stało się ciałem i zamieszkało między nami?

84. W jaki sposób zawsze mogę głosić Bożą chwałę?

85. Czy powinniśmy wybaczać tym, którzy nas zranili?

86. Dlaczego przybył do nas Chrystus?

87. W jaki sposób możemy przyjść do Chrystusa?

88. Czy wszystkie teksty Starego Testamentu mówią o Chrystusie?

89. W jaki sposób Apostołowie doszli do poznania, że Chrystus jest Bogiem, Królem

Wszechświata?

90. Dlaczego Chrystus może przyciągnąć do siebie każdego człowieka?

91. Dlaczego uczniowie Chrystusa zawsze będą mogli kroczyć w Jego świetle?

92. W jaki sposób możemy porównać Chrystusa do słońca?

93. W jaki sposób dziecięce ciało Jezusa -wyszło na świat z łona Maryi nie naruszając

Jej dziewictwa i jak Chrystus mógł przejść przez zamknięte drzwi?

94. Jaką miłością możemy kochać Chrystusa?

95. W jaki sposób możemy stać się uczniami w szkole Chrystusa?

96. W jaki sposób Chrystus nas pociesza?

97. Dlaczego Chrystus wybrał własnego zdrajcę na Apostoła?

98. W jaki sposób Chrystus może uwolnić nas od żywionych urazów?

99. W jaki sposób Chrystus radzi nam, jak mamy unikać nieprawości świata i osiągnąć

życie wieczne?

100. Dlaczego musimy położyć naszą nadzieję w Chrystusie?

ROZDZIAŁ XVII - Msza święta

101. Dlaczego uczestnictwo w Mszy świętej wymaga wewnętrznego aktu wiary?

PRZEDMOWA DO WYDANIA POLSKIEGO

„Świat jest teraz niby tłocznia: wyciska się tu oliwę. Jeśli jesteś pianą, spływasz do kloaki.

Jeśli jesteś oliwą, pozostajesz w naczyniu na oliwę. To wyciskanie jest rzeczą konieczną.

Przyjrzyj się tylko pianie, i przyjrzyj się oliwie. Tak to tłoczenie zachodzi w świecie: przez

klęski głodowe, wojny, biedę, drożyznę, niedolę, śmierć, grabież, chciwość; oto utrapienia

biedaków i mozoły państw: i tego doświadczamy..." 1 - zapisał św. Augustyn w jednym ze

swoich kazań. Całe życie trudził się nad pytaniami o Boga i człowieka, Kościół powszechny i

przeznaczenie ludzkich społeczności, dociekał przyczyn zła i rozważał nad Opatrznością. Gdy

w roku 410 po Chrystusie chrześcijański wódz barbarzyńskich plemion, Alaryk, splądrował

Rzym, stos pacierzowy cywilizowanego świata, stolicę Imperium, św. Augustyn na kartach

dwudziestu dwóch tomów Państwa Bożego (De Civitate Dei contra Paganos) podjął między

innymi próbę odpowiedzi, czym było to wydarzenie. Miał przeciw sobie powszechny osąd,

który dziś nazwalibyśmy „głosem opinii publicznej" - obywatele Imperium traktowali

spustoszenie Rzymu jako karę dla miasta (gwoli prawdy Alaryk miarkował niszczycielskie

zapędy swoich żołnierzy), które pod wpływem chrześcijańskich nauk zapomniało o kulcie

państwowych bogów. Wedle św. Augustyna, który w owym czasie piastował urząd biskupa

Hippony, zło, jakie dotknęło Rzym, należało do przyrodzonego porządku świata, a jeśli było

karą to tylko dla tej przyczyny, że za gwałty, jakie cesarstwo zadawało przez wieki ościennym

ludom, one wzięły teraz należną odpłatę. Państwowe bóstwa nic nie znaczą niewiele też

znaczy ludzki osąd, nieprzyjazny chrześcijanom, skoro i tak jedynym, faktycznym i

suwerennym Panem ludzkich dziejów jest Bóg - uznał syn św. Moniki. On to sprawuje pieczę

nie tyle nad poszczególnymi epokami czasu świeckiego (te są autonomiczne o tyle, o ile leżą

w gestii ludzkiej woli i przyczyn naturalnych zachodzących w świecie), co eschatologią

(historią pochodzącą i zmierzającą do Boga), która to, co świeckie, doczesne i skazane na

przeminięcie wpisuje w wydarzenia z historii Zbawienia: grzech pierworodny, czyli upadek

Adama -Wcielenie i Zmartwychwstanie-powtórne przyjście Chrystusa. Nie bez przyczyny

ostatnia księga Państwa Bożego rozważa zagadnienia cielesnego zmartwychwstania, gdy w

sobie znanej chwili sam Bóg przerwie strumień doczesnej historii. Nie będzie to świecki

„koniec historii", świat zakończony jak w utopijnych projektach, ale spełnienie dziejów,

zapowiedziane w Apokalipsie św.Jana 2 . Równocześnie, doczesny porządek rzeczy nie jest

pozostawiony samemu sobie dla tej przyczyny, że pochodzi od Boga, jest przez niego chciany

i zamierzony. Stworzenie jest dobre, zło wynika z zachwiania tego porządku przez grzech

pierworodny, z deformacji pierwotnego kształtu, jaki nadał światu Bóg. Św. Augustyn

twierdził: „Wszystko bowiem, im bardziej jest ujęte w miarę, w postać, w porządek, tym

bardziej z konieczności jest dobre, a im mniej wykazuje miary, upostaciowienia i porządku,

tym mniej jest dobre... Te trzy tedy elementy: miara, postać i porządek, stanowią jakby

główne dobra w rzeczach stworzonych przez Boga, czy to duchowych, czy cielesnych... Od

Niego pochodzi wszelka miara, wszelka postać, wszelki porządek" 3 . Miara, postać rzeczy,

czyli jej forma, oraz porządek - te trzy

właściwości mają swój udział istnieniu wszelkich bytów duchowych, jak i materialnych; w

istnieniu kosmosu, człowieka, w dziedzinie życia społecznego. Zachwianie tych własności

staje się złem, groźną luką w uporządkowanym przez Boga istnieniu, brakiem dobra (privatio

boni), jego porzuceniem (amissio boni) lub zepsuciem (corruptió). Wszechmoc Boża sprawia

jednak, że i to zło, które wdarło się na świat za sprawą aktu wolnej woli pierwszego

człowieka - Adama, zostało przekute na dobro; tajemnica ta, będąc zarazem tajemnicą

Bożego miłosierdzia i sprawiedliwości, łaski i ludzkiej wolności znajduje swoje zwieńczenie

w akcie Odkupienia, Męce, Śmierci i Zmartwychwstaniu Jezusa Chrystusa. Zatem nie tylko

dzieje ludzkiej duszy (choć bez wątpienia one są najważniejsze), ale i ludzka historia, losy

społeczności, państw i narodów są ważne dla św. Augustyna. Dla niego, który przez znaczną

część życia zmagał się z namiętnościami ciała; dla niego, który odprawiwszy konkubinę, z

którą miał syna, szukał później jeszcze uciech w towarzystwie innych kobiet? Dla niego,

który pośród manichejczyków przez lata szukał odpowiedzi na pytanie o dręczące ludzi zło?

Dla niego, który cierpiał z powodu śmierci przyjaciół; dla niego, któremu wysokie

wykształcenie, talent i pracowitość otwarły drogę na cesarski dwór? Nie miał natury

anachorety, choć podziwiał ascetyczne życie mnichów egipskich; zajmowały go sprawy

publiczne, choć na kartach Solilokwii zapisał słowa „Boga chcę poznać i duszę" 4 . W osobie

myśliciela otwierającego epokę średniowiecza zyskujemy świadectwo głębokiej łączności

między tym, co duchowe i tym, co społeczne; tym, co nadprzyrodzone i tym, co doczesne.

Gdyby nie głębokie przekonanie biskupa Hippony, że najgłębsze, najbardziej intymne

przeznaczenia duszy łączą się z życiem społecznym, z ludzkimi dziejami, nie zapisałby słów:

„świat jest teraz niby tłocznia".

Naczyniem, które zbiera oliwę, było dlań Państwo Boże, w pewnym stopniu tożsame z

Kościołem powszechnym, coraz ważniejszym w życiu społecznym, kulturowym ówczesnego

świata. Słynne augustyńskie przeciwstawienie „miasta Bożego" państwu ziemskiemu opisuje

podstawowe napięcie między porządkiem świeckim a duchowym, które przez wieki będzie

formowało historię Europy, a pośrednio - świata. Państwo ziemskie było dlań marnością

(vanitas), „miasto Boże" - prawdą (veritas); „założycielem" państwa ziemskiego był Kain,

który w imię zawiści zabił brata, pierwszym obywatelem „miasta Bożego" na ziemi był

sprawiedliwy Abel; państwo ziemskie kontynuuje swe istnienie za sprawą cielesnego

płodzenia, „miasto Boże" - dzięki duchowemu rodzeniu przez chrzest; państwo ziemskie jest

czasowe, śmiertelne, „miasto Boże" - wieczne i nieśmiertelne. Skażona pierworodnym

grzechem natura rodzi światu obywateli na miarę Kaina - pełnych przewrotności i

nieposłuszeństwa. Łaska zaś rodzi ludzi do współuczestnictwa w Państwie Bożym, dlatego

ich figurą jest posłuszny i miły Bogu Abel.

Państwo Boże jest tajemnicą które swój początek bierze z Boskiego zamiaru, by ponownie

złączyć w jedno ludzkość podzieloną wskutek katastrofy grzechu pierworodnego. Biskup

Hippony wyjaśnia ten proces w mistycznym, alegorycznym opisie, komentarzu do psalmu 95,

który przyciąga oczy nie tylko filozofów dziejów: „«Osądzi świat wedle sprawiedliwości (Ps

95, 13). Nie część świata sądzić będzie, ponieważ nie część tylko nabył. Cały świat osądzi,

gdyż za cały dał okup. Słyszeliście, co powiedziano w Ewangelii? - «Zgromadzi wybranych

swoich z czterech stron świata» (Mk 13, 27), a więc z całego świata. «Adam» -jak wam to

niejednokrotnie mówiłem - w języku greckim oznacza cały okręg ziemi. Na imię jego

składają się litery: A, D, A, M. Od tych liter zaczynają się u Greków nazwy czterech stron

świata... z czego masz: ADAM. Sam on od razu rozproszył się po całej powierzchni ziemi.

Ongiś był skupiony w jednym miejscu, ale upadł i jak gdyby rozbił się, szczątkami swymi

napełniając cały świat. Lecz miłosierdzie Boże zgromadziło zewsząd te ułomki, stopiło je

razem w ogniu swej miłości i przywróciło rozbitą jedność" 5 . W myśl poglądu św. Augustyna

w Państwie Bożym dokonuje się ponowna integracja skłóconej, rozproszonej ludzkości. Taka

wizja budziła poruszenie, duchowy i intelektualny ferment w świecie, który

Święty Augustyn - 101 pytań i odpowiedzi.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: