JÓZEF CZYŻ I JEGO BRACIA
1. Chłopak – 17 lat trzyma w ręce granat, obok niego, na ziemi leży karabin, obok martwy człowiek z przestrzeloną głową. To jego brat. Podpis: Józef Czyż pseudonim „Kula” zginął w wieku 17 lat.
2. Wiejska chata. Kołyska, nad nią matka. Wokół 7 małych dzieci. Podpis: Józef Czyż urodził się w 1933 r. w Jasionowie k. Suwałk. Był najmłodszym z 8 rodzeństwa.
3. Chłopczyk pasie gęsi. W tle krowy. Wioska. Idylla. Słońce. Podpis: Już od najmłodszych lat pomagał w domu.
4. Dwie ławki z kałamarzami (w środku ławki). Chłopczyk coś rysuje z przejęciem. Podpis: Józek od dzieciństwa przejawiał ogromne zainteresowanie nauką.
5. Liceum – stare ławki, czarna tablica, kreda. Chłopcy w garniturach siedzą.
Podpis: Józef Czyż osiągał bardzo dobre wyniki w nauce w suwalskim liceum.
6. Zima. Latarnia. Lecą płatki śniegu. Noc. Dwóch młodych mężczyzn stoi za człowiekiem w mundurze (kontur)
Podpis: W XII 1946 r. wraz z Janem Puczyłowskim rozbroił funkcjonariusza MO. Zostaje przyjęty do konspiracyjnej „Harcerskiej Grupy Pogromców Komunizmu”
7. Wieś. Chata kryta słomą (dach). Wieśniak w wiejskim kapeluszu i gumowcach bezradnie rozkłada ręce. Przed nim 3 mężczyzn.
Podpis: Grupa zdobywa pieniądze na działalność zabierając podatki zbierane przez komunistów.
8. Wiejska drewniana chałupa. Na niej szyld, może być widać napis: Szkoła w Osinkach. Pod drzwiami 2 portrety (Bierut i Rola Żymierski). Do portretów strzelają młodzi ludzie.
Podpis: We wsi Osinki wyrzucili ze szkoły portrety komunistycznych zdrajców, do których potem strzelali.
9. Czterech młodych mężczyzn skrada się po lesie. Niosą tobołki na szelkach (coś w rodzaju plecaka).
Podpis: Po zdobyciu zaopatrzenia dla partyzantów Józef Czyż wraz z trzema kolegami z „Konspiracyjnej Organizacji Młodzieżowej” postanawia dołączyć do grupy partyzanckiej Burdyna i Sadowskiego.
10. Zza drzewa wygląda żałosny typ. To szpicel.
Podpis: Teren był otoczony przez służby bezpieczeństwa. Jeden z konfidentów doniósł o chłopcach do władzy.
11. Łąka. Krzaki. Czterech mężczyzn strzela z broni.
Podpis: Grupa zostaje otoczona. Wybucha strzelanina. Trzem udało się uciec.
12. Dwóch mężczyzn w garniturach idzie z dziewczyną w sukience (21 lat).
Podpis: Józef dzięki siostrze Mariannie trafia z kolegami do oddziału Piotra Burdyna i Jana Sadowskiego.
13. Dziewczyna (inna niż wcześniej) stoi przy czymś w rodzaju starego radioodbiornika (niemal szafka nocna). Jest pochylona nad nią – widać, że mówi.
Podpis: Braci Józefa i Henryka Czyżów wydała Janina Korzeniecka, nauczycielka mieszkająca w ich domu.
14. Pole konopi. W nich leżą chłopcy. W oddali żołnierze.
Podpis: 1 VIII 1950 r. Józef i Henryk zostają otoczeni przez trzy bataliony KBW.
15. Dwa zmasakrowane ciała leżą na piasku. Krew. Są martwi.
Podpis: Henryk, który wcześniej przeżył ubeckie tortury, nie chce trafić w ich ręce. Bracia odbierają sobie życie.
16. Sielski widok: las, pole, jezioro, słońce.
Podpis: Komunistom mało było śmierci braci Czyżów. Do dzisiaj nie wiemy, gdzie pochowano ich ciała.
17. Na wersalce siedzi babcia. Jest mała. Płacze.
Podpis: Wkrótce zostaje rozstrzelany trzeci z braci, Kazimierz. Ich siostra Marianna jest więziona i okrutnie bita. Jest dzisiaj ostatnim świadkiem pamiętającym Józefa i pozostałych braci.
gmk1