Wiktor Weintraub, Rzecz czarnoleska, Krakow 1977
Bogactwo i rozmaitość synonimow obok siebie stojacych dawaly tez utworom Kochanowskiego pewien ton poetycki, odgradzaly jego mowe od potocznej.
s.36
Najwięcej zwrotow dosadnych mamy we fraszkach.
s.40
Kochanowski musial wkładać duzo mozolu w swoje utwory poetyckie, skoro pisal je wbrew swym nalogom językowym i prawie zawsze wychodzil zwycięsko. Z trudem da się uchwycic gdzie indziej ów ogrom swiadomej pracy, jaką włożył w ukształtowaniem polskiego jezyka poetyckiego. Walczyl o ten jezyk na calym froncie poetyckim, pilnowal, aby dzieki trafnej przenosni był bardziej obrazowy niż potoczny, bogatszy dzieki doborowi synonimiki, powazniejszy i pelniejszy uczuciowo dzieki epitetom. Nigdzie jednak walka nie była tak trudna , jak na tym jednym odcinku, w którym szlo o budowe zdania. Musial tu walczyc poeta ze zmechanizowanymi nalogami myślowymi, budowac zdania rozne od tych, jakimi mowil na co dzien, a wiec rozne od tych jakimi myślał.
s.48
· Poeta lubil czynic uwagi natury ogolnej nawet tam gdzie były jakby na marginesie
· Chetnie uzasadnial powiedzenia, zwroty, sytuacje poetyckie również tam, gdzie się te uzasadnienia z tekstem nie łączyły koniecznie gdzie trzeba było je zepchnąć w rodzaj przypisku: w nawiasy
Szyk na ogol prosty, harmonia ( przez co rozumiał budowe zdan które mialy być mniej wiecej rownej długości, i dzielic się na rowne czesci.
Dazonosc do harmoni okresow stwierdzic mozzemy w drobnych utworach poety, pisanych wierszem ciągłym. Skłonność do okresow o parzystej ilości wierszy, najczęściej cztero- lub dwuwierszowych i do układania ich w pewnym porządku.
Szykiem poezji Kochanowskiego rzadzi wiersz.
Używając na ogół szyku prostego, stara się Kochanowski o jego elegancje. Osiaga ja glownie dzieki temu, ze układa zdania czy ich czesci symetryczne, unikając w ten sposób jednostajności i powtarzania, a zyskując na zgrabności.
Poeta uzywa wielu spójników aby jasno i wyraznie określić stosunki zdan. Powtarzanie spójników nadawalo mowie poetyckiej Kochanowskiego charakter podniosly.
W ogromnej ilości wypadkow zwierze wystepuje w porównaniach poety jako symbol pewnej cechy ludzkiej. Celem porównań jest wywolanie u czytelnika wyrazistej, plastycznej wizjiopisywanego swiata.
Animizacja u Kochanowskiego to umożliwienie czytelnikowi kontaktu uczuciowego ze swiatem jego fikcji, tego rodzaju traktowanie przenosni jest zupełnie zrozumiale.
Epitety samą swoją obecnością nadaja mowie tok poetycki, różny od jezyka potocznego.
Jedenastozgłoskowiec wystepuje przede wszystkim we fraszkach.
Strofika Kochanowskiego jest bardzo bogata.
Nie brak refleksy we (…) Fraszkach
s.173
fraszki to nie tyle pointa, ile umiejętność skonstruowania wartkiej, dowcipnej narracji ze strzępów rozmow i oszczędnego komentarza odautorskiego – nie te fraszki z pointa decyduja o charakterze stylowym całego zbioru. Jeśli Fraszki wysoko cenim, to ni za ich dowcip przede wszystkim. Są w literaturze staropolskiej zbiory epigramatow dowcipniejsze. (…) Fraszki to zbior krotkich wierszy o ogromnej rozpiętości tematycznej i bardzo szerokiej skali liryzmu, to XVI-wieczny odpowiednik Antologi greckiej.
s.274
Kochanowski dajac swojemu zbiorowi poezji epigramatycznej tytuł Fraszki, sprawił, iż w jezyku polskim „fraszka” stala się synonimem „wierszowanego epigramatu”, nazwą rodzaju literackiego w literaturze XVI i XVII wieku.
s.306
chocolate-brown