Radon przyczyna raka płuc.pdf

Radon przyczyną raka płuc

1. Właściwości fizyczne

Radon jest bezbarwnym, bezwonnym radioaktywnym gazem szlachetnym. Występuje naturalnie,

jako produkt rozpadu radu , który z kolei powstaje z obecnego w przyrodzie w sporych ilościach

uranu . Jego najstabilniejszy izotop, 222 Rn, ma okres połowicznego rozpadu 3,8 dnia i jest

stosowany w radioterapii .

Gęstość radonu wynosi 9,73 kg/m3 - jest on 8 razy cięższy niż średnia gęstość gazów

atmosferycznych. Z tego względu gaz gromadzi się w zagłębieniach, takich jak piwnice, gdzie jego

stężenie jest najwyższe. W temperaturze pokojowej jest bezbarwny, ale schłodzony do punktu

zamarzania (−71 °C), nabiera barwy żółtej, a poniżej −180 °C staje się pomarańczowo-czerwony.

Emituje również intensywną poświatę, będącą efektem jego radioaktywności.

1. 1. Promieniotwórczość

Radon w czasie rozpadu emituje promieniowanie alfa (oraz w mniejszym stopniu beta ) o małej

przenikliwości , ale o dużej zdolności jonizującej (wysoka energia, duża masa cząstki ) . 222 Rn jest

pierwiastkiem naturalnym, pochodzącym bezpośrednio z rozpadu 226 Ra (o okresie połowicznego

zaniku 1600 lat). Ten ostatni z kolei jest długożyciowym produktem przemian radioaktywnych

zachodzących w naturalnym szeregu promieniotwórczym, którego pierwszym członem jest

naturalny izotop uranu: 238 U. Zawartość uranu w skorupie ziemskiej wynosi średnio 2ppm

(0,0002%), więc stosunkowo dużo. Dlatego też zawartość Rn-222 w powietrzu atmosferycznym w

warstwie przypowierzchniowej jest znacząca. Średnie stężenie 222 Rn w powietrzu w Polsce wynosi

ok. 10 Bq / m³. Radon stanowi 40-50% dawki promieniowania, jaką otrzymuje mieszkaniec Polski

od źródeł naturalnych. Radon może stanowić zagrożenie dla zdrowia człowieka, bowiem gromadzi

się w budynkach mieszkalnych, zwłaszcza w piwnicach, przedostając się tam z gleby w wyniku

różnicy ciśnień ( efekt kominowy ) . Dotyczy to zwłaszcza podłoża granitowego, zawierającego

większe ilości uranu w swoim składzie niż np. skały osadowe. Aktualnie w Polsce obowiązuje limit

stężenia radonu w nowych budynkach mieszkalnych wynoszący 200 Bq / m3. Szkodliwość radonu

jest wynikiem stosunkowo szybkiego jego rozpadu, prowadzącego do powstania kilku

krótkożyciowych pochodnych, również radioaktywnych, emitujących promieniowania alfa. Ich

zatrzymanie w płucach będzie powodować uszkodzenia radiacyjne, prowadzące do rozwoju

choroby nowotworowej.

2. Radon a zdrowie

Radon jest piewiastkiem stosowanym w medycynie - naturalnie występujące wody radonowe

stosuje się do kąpieli w rehabilitacji chorób narządów ruchu, zarówno tych pourazowych jak i

reumatycznych. Kąpiele radonowe stosowane są też dla leczenia cukrzycy, chorób stawów, chorób

tarczycy oraz schorzeń ginekologicznych i andrologicznych. [1]

Przedawkowanie radonu lub stała praca przy kopalinach, gdzie są silne emanacje radonu wpływa

niekorzystnie na zdrowie. Szkodliwe efekty działania radonu polegają na uszkadzaniu

struktury chemicznej kwasu DNA przez wysokoenergetyczne, krótkotrwałe produkty

rozpadu radonu 222 Rn, co wywołuje rozwój komórek rakowych . Powoduje to np.

zachorowania na raka płuc wśród górników