Achmanow Michaił - Przybysze z ciemności 01 Inwazja.pdf - Achmanow Michaił - ssonja

Michaił Achmanow

INWAZJA

Вторжение

Cykl „Przybysze z ciemności”

Tom 1

Przełożyła z rosyjskiego

Agnieszka Chodkowska-Gyurics

WSTĘP

Wśród planet pętały się szajki awanturników w poszukiwaniu skarbów, uciskając i

siecząc tłumy aborygenów, dziesięcionogie potwory wszelakie o zwierzęcym spojrzeniu. Z

powodu swej umowności, nieprawdopodobieństwa i teatralności fantastyka tego rodzaju

otrzymała ironiczną nazwę „kosmicznej opery". Ale, wyszumiawszy się, kosmiczna opera

zeszła ze sceny i dożywa teraz swych dni w komiksach, stawszy się rozrywką dwunastoletnich

chłopców.

Georgij Gurewicz, 1969

Przedmowę niniejszą chciałem rozpocząć od wykładu na temat: „Czym jest space

opera?”. Wspaniały, jak się zdawało, początek rozprawki o rosyjskiej (radzieckiej) space

operze, którą para się między innymi Michaił Achmanow. Po pewnym czasie nadeszła jednak

refleksja - czy po książkę, w której przedmowa ta ma się znaleźć, sięgną czytelnicy

przypadkowi, którzy na hasło „space opera” układają buzię w ciup i pytają „Ale o csssooo

chodzi?”? Czy możliwe jest, że nie mają pojęcia, z czym mogą mieć do czynienia, jeśli po nią

sięgną, że to będzie ich pierwszy kontakt z tym gatunkiem?

Odpowiedź może być tylko jedna - mało prawdopodobne!

Zatem chyba powinienem darować i sobie, i wszystkim pozostałym próbę wywodu na

tematy oczywiste i skupić się na tym, co wspomnianemu czytelnikowi nie musi wydawać się

aż tak oczywiste. Na przykład - że tradycje rosyjskiej space opery sięgają początków

ubiegłego wieku.

Podwaliny kosmicznej fantastyki położyli w Rosji Konstanty Ciołkowski (notabene -

syn polskiego zesłańca), który opisał w wydanej w roku 1918 powieści „Poza Ziemią” rakietę

o napędzie odrzutowym, oraz Aleksiej Tołstoj, którego powieść „Aelita”, opublikowana

początkowo pod tytułem „Zachód Marsa” (1922-1923), uważana jest za najważniejszą

książkę wczesnego okresu rozwoju radzieckiej s.f.

W „Aelicie” czuć wyraźnie echa marsjańskiego cyklu Edgara R. Burroughsa.

Genialny naukowiec Łoś buduje rakietę i wyrusza na Marsa, zabierając ze sobą

czerwonoarmistę Gusjewa. Na Czerwonej Planecie, gdzie egzystuje zgnuśniała cywilizacja

atlantów, pierwszy próbuje zdobyć serce pięknej księżniczki, drugi - jak na prawdziwego

komunistę przystało, organizuje rewolucję.

W latach dwudziestych pojawiły się i inne książki, których akcja toczyła się w

kosmosie. Oto bohaterowie dylogii „Межпланетный путешественник” („Międzygwiezdny

podróżnik”) i „Психомашина” („Psychomaszyna”) Wiktora Gonczarowa pomagają

zorganizować rewolucję na Księżycu. Najbliższą okolicę naszej planety eksplorują

bohaterowie powieści „Аргонавты Вселенной” („Argonauci Wszechświata”) Aleksandra

Jarosławskiego oraz opowiadań „Лунная бомба” („Księżycowa bomba”) Andrieja Płatonowa

i „Путешествие на Луну и Марс” („Podróż na Księżyc i Marsa”) Walerija Jazwickiego.

Spotkania z obcym rozumem opisywali Graal Arelski (zbiór „Повести o Mapce” -

„Opowieści o Marsie”) i S. Gorbatow (nowela „Последний рейс «Лунного Колумба»” -

„Ostatni rejs «Księżycowego Kolumba»”), a międzyplanetarną wojnę przy użyciu broni

laserowej nakreślił Nikołaj Muchanow w powieści „Пылающие бездны” („Płonące

otchłanie”).

Kilka lat później do rąk czytelników trafiły „Планета КИМ” („Planeta KIM”)

Abrama Paleja, „Страна счастливых” („Kraj szczęśliwych”) Jana Łarriego oraz „Прыжок в

ничто” („Skok w nicość”) Aleksandra Bielajewa. Łarri, opisując komunistyczne

społeczeństwo niedalekiej przyszłości, wyraził m. in. przekonanie, że społeczeństwo to

powinno podbić kosmos, Bielajew natomiast przedstawił wyprawę grupy burżujów, którzy na

statku kosmicznym chcą przeczekać rewolucję, jaka właśnie wybuchła na Ziemi. Szyki

krzyżuje im bunt załogi; ta, zwycięska, wraca z kilkoma nawróconymi burżujami na rodzimą

planetę, gdzie tymczasem zdążyła nastać komunistyczna utopia.

W 1934 roku odbył się pierwszy ogólnokrajowy zjazd pisarzy radzieckich, na którym

zakreślono m. in. zadania dla fantastyki naukowej. Jako literatura skierowana do młodzieży

miała się zajmować krzewieniem wiedzy naukowej i technicznej w duchu socjalistycznego

realizmu. Oznaczało to, że na długie lata obowiązującym wzorcem dla radzieckiej s.f. stała się

tak zwana fantastyka bliskiego zasięgu; dla kosmosu w zasadzie nie było w niej miejsca. Do

wyjątków w latach 1936-41 należały teksty wspomnianego już Bielajewa („Звезда КЭЦ” -

„Gwiazda KEC”, poświęcona orbitalnej stacji kosmicznej, czy „Небесный гость” -

„Niebiański gość”, o podróży do gwiazd), Władimira Władko („Аргонавты Вселенной” -

„Argonauci Wszechświata”, opisujący podróż na Wenus), Borysa Anibala („Моряки

Вселенной” - „Marynarze Wszechświata”, którego bohaterowie wyruszają na Marsa) czy A.

Tarasowa (opowiadanie „Над лунными кратерами” - „Nad księżycowymi kraterami”, o

wyprawie na Księżyc).

Po zakończeniu wojny fantastyce kosmicznej nadal trudno było się przebić. Sztuka ta

udawała się naprawdę nielicznym; do grona owych szczęśliwców zaliczyć należy powieści:

wojenno-przygodową Siergieja Bielanina „Десятая планета” („Dziesiąta planeta”) czy

początkującego wówczas jeszcze Iwana Jefremowa „Звездные корабли” („Gwiezdne

okręty”; wydanie polskie - 1949), rozwijającą idee różnorodności życia we wszechświecie.

Zmiany w świecie polityki, które zaszły po śmierci Stalina, odcisnęły swe piętno

również na radzieckiej fantastyce. Znów pojawiać się zaczęły utwory z kosmosem w tle,

autorstwa m. in. Władimira Sawczenki czy Georgija Martynowa.

A w roku 1957 ukazała się „Туманность Андромеды” („Mgławica Andromedy”;

wydanie polskie - 1961) Iwana Jefremowa. Rzecz absolutnie kanoniczna, początek

prawdziwego odrodzenia radzieckiej fantastyki naukowej, z akcją toczącą się w odległej

komunistycznej przyszłości na zjednoczonej Ziemi zamieszkanej przez nowy, długowieczny

gatunek ludzi, którym ciężka praca przynosi satysfakcję, ludzi, którzy wyruszyli w kosmos i

nawiązali kontakt z innymi cywilizacjami. Dwa lata później ukazało się osadzone w tej samej

rzeczywistości „Сердце Змеи” („Serce Żmii”), poświęcone kontaktowi Ziemian z Obcymi.

W 1959 roku wyszła debiutancka powieść Arkadija i Borysa Strugackich „Страна

багровых туч” („W krainie purpurowych obłoków”; wydanie polskie - 1961), opisująca

pierwszą wyprawę na Wenus. Niektóre wątki i pomysły z tej powieści znalazły rozwinięcie w

opowieściach wchodzących w skład cyklu o Świecie Południa (m. in. - „Путь на Амальтею”

- „Droga na Amalteę” czy „Стажеры” - „Stażyści”).

W pierwszej połowie lat sześćdziesiątych tematykę kosmiczną znaleźć można w

twórczości Igora Zabielina (powieść „Пояс жизни” - „Pas życia”, bodaj jako pierwsza w

radzieckiej s.f. opisująca proces terraformowania innej planety), Genricha Altowa (zbiór

opowiadań „Легенды о звездных капитанах” - „Legendy o gwiezdnych kapitanach”),

Walentyny Żurawlowej (powieść „Летящие по вселенной” - „Lecący przez wszechświat”),

Georgija Gurewicza (powieść „Мы - из Солнечной системы” - „My, z Układu

Słonecznego”), Igora Rosochowatskiego, Anatolija Dnieprowa czy Władimira Michajłowa.

W roku 1966 ukazał się pierwszy, a dwa lata później - drugi tom epickiej trylogii

Siergieja Śniegowa „Люди как боги” („Ludzie jak bogowie”; wydanie polskie obu tomów w

jednym woluminie - 1972). Cykl ów, przez wielu określany mianem jedynej radzieckiej space

opery z prawdziwego zdarzenia, którego akcja osadzona została w dalekiej komunistycznej

przyszłości, opisuje na niespotykaną w ówczesnej radzieckiej fantastyce skalę m. in.

galaktyczną wojnę. Nieprzychylne przyjęcie przez krytykę dwóch pierwszych tomów

spowodowało, że trzeci tom, „Кольцо обратного времени” („Pętla wstecznego czasu”)

wydany został dopiero w roku 1977 (w Polsce - 1984).

Oryginalną, bo romantyczną kosmiczną fantastykę tworzyła Olga Łarionowa („Вахта

«Арамиса»” - „Wachta «Aramisa»”, liczne opowiadania). Kosmos pojawiał się w utworach

braci Strugackich („Малыш” - „Koniec akcji «Arka»”), Jewgienija Wojskuńskiego i Isaja

Achmanow Michaił - Przybysze z ciemności 01 Inwazja.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: