Języki chińskie to języki tonalne. Oznacza to, że intonacja jest integralną częścią znaczenia każdej wypowiadanej sylaby. Europejczycy przyzwyczaili się do tego, iż intonacja przenosi dodatkowy przekaz emocjonalny. W językach chińskich jest niestety inaczej. Intonacja, z jaka wypowiemy sylabę, może zasadniczo zmienić jej znaczenie. Aby rozumieć mowę chińską ze słuchu oraz mówić w sposób zrozumiały, trzeba wytrwale ćwiczyć gardło i ucho.
Ton
Oznaczenie w Pinyin i Online Pinyin
MPS
Opis i wysokość tonu
Wykres
Pierwszy
tao1
wysoki55:
Drugi
tao2
wysoki rosnący35:
Trzeci
tao3
opadająco-rosnący214:
Czwarty
tao4
opadający (z wysokiego do niskiego)51:
Neutralny
(brak)
.
(zależy od tonu poprzedzającego)
-
Istnieją reguły zmiany tonów w zależności od ich następstwa w zdaniu bądź słowie. Trudne do wymówienia sekwencje modyfikuje się w wymowie potocznej według kilku regół. Oto kilka przykładów:
Teoretycznie i w zapisie:
W praktyce należy powiedzieć:
你好 - ni3 hao3
ni2 hao3
Wyjaśnienie: Sylaba w trzecim tonie przed inną sylabą z trzecim tonem. Pierwsza z sylab zmienia tona na drugi, choć w pinyinie zapisywana jest nadal z tonem trzecim.
一共 yi1 gong4
yi2 gong4
Sytuacja: Słowo jeden: 一 yi1- Gdy występuje samodzielnie, przy liczeniu lub odczytywaniu liczb - występuje w tonie pierwszym
- Gdy występuje przed sylabą z pierwszym, drugim lub trzecim tonem - ton zmienia się w czwarty
- Gdy występuje przed sylabą z czwartym tonem - ton zmienia się na drugi
不對 - bu4 dui4
bu2 dui4
Przydawkę przeczącą bu 不 wymawia się w czwartym tonie za wyjątkiem sytuacji, gdy występuje przed sylabą w czwartym tonie - jej ton zmienia się wtedy na drugi.
Czasami zmiany tonu, którym wypowiada się sylabę, zależą od innych czynników, niż składnia. jest tak z tytułem "Dialogów konfucjańskich"
Teoretycznie:
論語 - Dialogi Konfucjańskie
Lun2 yu3
znak lun 論 czytamy w 4 tonie. Oznacza on tyle co "decydować, dyskutować; teoria". Jedynym wyjątkiem, kiedy wymawiamy go w DRUGIM tonie jest tytuł "Dialogów konfucjańskich - tytuł dzieła należy czytać Lun2 yu3
Często (niestety) jest tak, że znak ma kilka znaczeń i wymawia się go inaczej w zależności od znaczenia całego zestawienia:
覺
słowo:
Znaczenie znaku:
覺得 - jue2 de (sądzić)
czuć, myśleć
睡覺 - shui4jiao4 (iść spać)
spać
staszekfilar