Program zajęć rewalidacyjnych dla ucznia klasy I Arkadiusza S.
z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim
I. Program został opracowany na podstawie :
1. Zaleceń Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej określonych w orzeczeniu
o potrzebie kształcenia specjalnego
2. Analizy funkcjonowania dziecka w zakresie poszczególnych sfer przeprowadzonej przez wychowawcę.
3. Wywiadów środowiskowych z osobami znaczącymi dla dziecka ( rodzice, nauczyciele, pedagog szkolny )
II. Cel nadrzędny programu:
Umożliwienie dziecku z niepełnosprawnością intelektualną zdobycia wiedzy i
umiejętności na miarę jego możliwości, kształtowanie postaw otwartości i
samoakceptacji.
III. Cele szczegółowe:
· kształtowanie pozytywnej somooceny
· kształtowanie odporności emocjonalnej na niepowodzenia
· kształcenie systematyczności i wytrwałości w pracy
· rozwijanie sprawności manualnych
· rozwijanie koordynacji wzrokowo – ruchowej
· usprawnianie percepcji słuchowej
· rozumienie elementarnych pojęć matematycznych
· usprawnianie procesów pamięci i myślenia
· rozwijanie zdolności koncentracji uwagi
IV. Metody wykorzystywane podczas realizacji powyższego programu:
· elementy metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne;
· elementy metody – Pedagogika zabawy;
· elementy metody Dobrego startu wg M. Bogdanowicz;
· elementy metody kinezjologii edukacyjnej P. Denisona
·
V. Środki dydaktyczne:
· komputer z odpowiednio dobranymi programami np. „Klik uczy czytać”, „Smerfowe przedszkole – myśl i pamiętaj, kształty i kolory” „Moje pierwsze zabawy matematyczne”, „ Owoce i warzywa”.
· ćwiczenia z czasopism dla dzieci „Miś”, „Świerszczyk”
· drewniane stemple obrazkowe, literowe, cyfrowe
· klocki obrazkowe, mozaikowe, konstrukcyjne
· zestawy obrazków o różnej treści i rozmaitych cechach umożliwiających klasyfikację
· układanki mozaikowe, obrazkowe
· patyczki kolorowe, instrumenty muzyczne, materiały do prac plastycznych
· domino obrazkowe, literowe, sylabowe
· historyjki obrazkowe
· obrazki tematyczne
VI. Zasady prowadzenia zajęć:
1. Stworzenie warunków poczucia bezpieczeństwa, życzliwej pomocy
2. Kształtowanie pozytywnej atmosfery
3. Dostosowanie rodzaju prowadzonych zabaw i ćwiczeń do indywidualnego tempa rozwoju i możliwości dziecka.
4. Powolne, systematyczne przechodzenie od zadań łatwiejszych do trudniejszych.
5. Mobilizowanie dziecka do samodzielności i aktywności.
6. Pobudzanie motywacji i chęci do wysiłku poprzez stosowanie różnorodnych i ciekawych ćwiczeń.
7. Dostosowanie czasu trwania poszczególnych ćwiczeń do wydolności dziecka
8. Stworzenie odpowiednich warunków oraz maksymalne wykorzystanie naturalnego potencjału dziecka do usprawniania zaburzonych funkcji.
VII. Obserwacja poziomu osiągnięć ucznia:
Poziom osiągniętych przez dziecko umiejętności będzie odnotowany w
kwestionariuszu obserwacyjnym rozwoju dziecka, który obejmuje trzy okresy
obserwacji:
· Wstępna obserwacja – przewidziana w początkowym okresie działań rewalidacyjnych.
· Druga obserwacja – przeprowadzona w trakcie rewalidacji, będąca sprawdzianem zarówno celowości, trafności dobranych ćwiczeń, jak i osiągniętych przez dziecko umiejętności.
· Trzecia obserwacja - przewidziana na zakończenie określonego programem etapu rewalidacji, będąca końcowym sprawdzeniem poziomu rozwoju psychoruchowego dziecka.
Uwagi z dokonanych obserwacji będą prowadzone w formie opisowej. Zostaną
zweryfikowane i wykorzystane do ustalenia dalszego plany pracy z dzieckiem.
VIII. Termin realizacji programu:
II semestr roku szkolnego 2004/2005 ( 2 godz. tygodniowo)
Rodzaje ćwiczeń stosowanych w ramach zajęć rewalidacyjnych
Ćwiczenia manualne i grafomotoryczne wspomagające proces nauki pisania
1. Modelowanie w glinie i plastelinie:
2. Rozcinanie papieru po liniach prostych, łamanych, ukośnych i falistych
3. Wykonanie wycinanek płaskich z wykorzystaniem różnorodnych materiałów i faktur
4. Wykonanie wycinanek przestrzennych z elementami papieroplastyki ( wykorzystanie „origami”)
5. Wydzieranie z papieru zaplanowanych form
6. Zamalowywanie małych przestrzeni kredkami np. obrazków w książeczkach do malowania.
7. Wypełnianie konturów małymi kreseczkami stawianymi poziomo, pionowo, ukośnie
8. Łączenie wyznaczonych punktów linią ciagłą.
9. Pogrubianie konturu, czyli wodzenie po wzorze.
10. Prowadzenie linii między dwiema liniami, np. „wędrówka w labiryncie”
11. Zamalowywanie małych pól według oznakowania.
12. Rysowanie znaków graficznych po zakropkowanych wzorach
13. Obrysowywanie szablonów od wewnątrz i zewnętrznie.
14. Rysowanie szlaczków i kształtów literopodobnych oraz liter na gładkiej kartce
15. Rysowanie szlaczków i kształtów literopodobnych oraz liter w liniaturze szerszej, a potem odpowiadającej liniaturze zeszytu:
- pogłębianie konturu
- dokończenie zaczętego wzoru
- samodzielne rysowanie różnorodnych wzorów
Ćwiczenia percepcji słuchowej
1. Ćwiczenia wrażliwości słuchowej, różnicowanie dźwięków nie wchodzących w skład mowy ludzkiej, ćwiczenia rytmizujące
- wysłuchiwanie, różnicowanie, rozpoznawanie i przeliczanie dźwięków dochodzących z
najbliższego otoczenia;
- rozpoznawanie i nazywanie głosów przyrody
- rozpoznawanie i naśladowanie dźwięków charakterystycznych dla pojazdów, zwierząt, instrumentów muzycznych
- rysowanie kresek zgodnie z długością usłyszanego dźwięku
- śpiewanie piosenki i klaskanie w jej rytm
- zabawy ruchowo – słuchowe proponowane w metodzie „Dobrego startu”; ćwiczenia ruchowe do muzyki, piosenki, zabawy z piosenką
2. Ćwiczenia słuchu fonematycznego oraz analizy i syntezy słuchowej
- różnicowanie słów podobnie brzmiących
- różnicowanie takich samych sylab w szeregu różnych lub o podobnym brzmieniu
- podawanie liczby głosek w wyrazie ( analiza )
- podawanie głoski ze względu na jej lokalizację
- podawanie liczby sylab w wyrazie
- podawanie sylaby ze względu na jej lokalizację
- kończenie zaczętego wyrazu
- podział lub synteza wyrazu; sylabowa, głoskowa
3. Ćwiczenia rozwijające mowę myślenie i wzbogacające słownik
- uściślanie rozumienia znaczenia pojedynczych wyrazów
- słuchanie treści opowiadań podawanych ustnie
- nazywanie przedmiotów, cech, czynności, kolorów, części ciała
- rozwijanie wypowiedzi przez stosowanie przymiotników
- opowiadanie treści obrazków, historyjek obrazkowych
- opowiadanie różnych zdarzeń, relacjonowanie własnych przeżyć
- zabawy i ćwiczenia gramatyczne:
zabawy fleksyjne ( przypadki, rodzaje, formy )
zabawy słowne wdrążające do stosowania prawidłowych konstrukcji składniowych
4. Ćwiczenie pamięci słuchowej
- nauka wierszyków
- ćwiczenie pamięci sekwencyjnej ( powtarzanie sekwencji sylab )
- układanie i powtarzanie zdań
- nauka i układanie wyliczanek
- powtarzanie długich i krótkich zdań
- powtarzanie rymowanek
Ćwiczenia usprawniające pamięć i percepcję wzrokową
1. Ćwiczenia spostrzegania na materiale konkretnym i abstrakcyjnym
- obserwacja najbliższego otoczenia – określanie cech zauważonych przedmiotów
- obserwowanie i nazywanie przedmiotów wskazanych przez nauczyciela w otoczeniu
bliższym i dalszym ( wyodrębnianie elementów z podanej całości )
- dobieranie jednakowych par przedmiotów, obrazków
- dobieranie elementów wg wskazanych kryteriów
- wyszukiwanie właściwych elementów składowych potrzebnych do stworzenia wzoru.
- układanie, budowanie, zabawy konstrukcyjne wg podanego wzoru z klocków, figur
geometrycznych.
- rozpoznawanie figur płaskich, uzupełnianie niepełnych konturów figur
- dzielenie większej figury na mniejsze, następnie scalanie
- tworzenie zbioru figur wg jednej cechy
- układanie obrazków pociętych na mniejsze kawałki
- układanie puzzli.
- wyodrębnianie różnic między obrazkami pozornie identycznymi.
- zabawy doskonalące pamięć wzrokową: „co tu się zmieniło?”, „czego brakuje?”
- uzupełnianie brakujących elementów w rysunkach
- odwzorowywanie i odtwarzanie figur, przedmiotów, symboli i znaków
2. Ćwiczenia na materiale literowym
- dobieranie par jednakowych liter
- rozpoznawanie i nazywanie liter
- dobieranie liter wielkich do małych, drukowanych do pisanych
- utrwalenie kształtu liter, np. lepienie z plasteliny, wykonywanie plansz ilustrujących
litery
- układanie sylab z podanych liter
- segregowanie sylab i wyrazów wg określonego kryterium
- podkreślanie liter wyrazach
- tworzenie wyrazów z sylab
- uzupełnianie brakujących liter, sylab w wyrazach
- czytanie sylab, wyrazów
- podział zdań na wyrazy
Ćwiczenia utrwalające podstawowe pojęcia matematyczne
1. Wyodrębnianie i tworzenie zbiorów przedmiotów wg określonego warunku
2. Porównywanie liczebności dwóch zbiorów
3. Porządkowanie zbiorów wg ich liczebności
4. Opracowanie liczb w zakresie dostępnym uczniowi:
· czytanie i pisanie nowej liczby
· dodawanie i odejmowanie w zakresie poznanej liczby
1. Określanie miejsca i kierunku położenia przedmiotów w przestrzeni.
2. Doskonalenie orientacji w schemacie własnego ciała ( prawa, lewa strona)
3. Określanie wielkości przedmiotów względem siebie.
Bibliografia:
· Głodkowska J., Poznanie ucznia szkoły specjalnej, WSiP, Warszawa 1999.
· Łazewska H., Mikitiuk B., Moritz B., Co zrobić, aby ułatwić dziecku naukę czytania i pisania, Oficyna Wydawnicza”Impuls”, Kraków 2002
· Frańczak A., Krajewska K., Program psychostymulacji dzieci w wieku przedszkolnym z deficytami i zaburzeniami rozwoju, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2003.
· Waszkiewicz A., Zestaw ćwiczeń do zajęć korekcyjno – kompensacyjnych dla dzieci przedszkolnych, Jastrząb J., Usprawnianie funkcji percepcyjno – motorycznych dzieci dyslektycznych, Jastrząb J., Gry i zabawy w terapii pedagogicznej, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno – Pedagogicznej, Warszawa 2002.
· Sawa B., Jeżeli dziecko źle czyta i pisze, WSiP, Warszawa 1980
· Gruszczyk – Kolczyńska E., Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki, WSiP, Warszawa 1992.
· Grażyna Tkaczyk, Teresa Serafin, Poradnik metodyc...
analuba