Ks. Tadeusz Dajczer BUDDYZIVI W SWEJ SPECYFICE I ODRBNOCI WOBEC CHRZECIJASTWA RTarszawa 1998 Kuru Metropolitalnej arszawskiej Za zgod z dn.19g3.06.30 nr 2931 SPIS TRECI Wykaz skrtw WSTP. . 10 .11 CZʌ I MORALNO BUDDYjSKA A CHRZECI)ASTWO Rozdzia I RDtA MORALNOCI W RELIGIACH NIECHRZECI)ASKICH . . . . 23 Draia Ctwo Archidiecezji Warszawskiej Wyda5 Warszav,a, ul. Rybnicka 27 OZ I, 23 88 78, zam. nr 122/93 1. Dowiadczenie wiata jako )ednoci i Totalnoci organicznej 25 2. Dowiadczenie wiata jako kosmicznego ycia. 32 3. Dowiadczenie wiata jako Porzdku i Harmonii kosmicznej. 44 a) Pojcie porzdku kosmiczno-moralnego w religiach plemiennych. . . 46 b) Egipska koncepcja Porzdku wiata _ 4g c) Porzdek Kosmiczno-moralny w iraskiej Awecie. 52 d) Pojgcie Porzdku i prawa kosmicznego w hinduizmie. 53 sPlS TRECI elTao jako Porzdek oraz droga czWieka i KosmoSu (taoizm, konfucjanizM, motyzm). . 57 - 4,gpeyficzne cechy moralnoci w reigiach ;echrzeijaskich. . . 73 Rozdzia II sPls TRECI 7 CZʌ II. WSPOLNOTA BUDDYJSKA (SANGHA) Rozdzia I ZqgADY MOIZALNE BUDDYZMU. . . 85 1 Kosmiczne podstawy moralnoci. . aj Dowiadczenie wiata jak o rzecz wistoci nietrwaej niesubstancjalnej i przeniknitej ierpieniem. . b) guddyjsk ie dowiadczenie wiata ahrzecijastwo. . 2. Dhama jako doktryna i porzdek 97 kosmiczno-moralny. . 3- mioraka cieka. - . 119 4. Wska2ania Cprzykazania) moralne b4ddyzmu. . 123 Rozdzia III SPEYFZNE CECHY MORALNOCI eUoY)sKIE) ... .136 . Speyfika moralnoci wieckich. . . q. "u' ' . . . 147 Zagadnienie wolnoci i odpowiedzia I noci moralaej - - 159 HISTORIA I STRUKTURA SANGHI. . . 172 1. Ksiggi kanoniczne sanghi. 2. Dzieje sanghi. . 177 3. Struktura i ycie monastyczne sanghi. . . . 184 4. Reguy ycia monastycznego . 204 Rozdzia II MORAL NOS I ASCEZA MONASTYCZNA. . . 212 1. Status michw i osb wieckich. . . 212 2. Asceza oderwania i ubstwa 215 3. Idea moralny. . 227 a) Arhat - . 228 b) BodhiSawa . 229 4. Idea monastyczny mahajany a chrzecijastwo. . . 242 8 SPIS TRECI Rozdzia III MONASTYCYZM ESKI 253 - 1. Sytuacja kobiety w Indiach przedbuddyjskich i w buddyzmie. 2. Pocztki monastycyzmu kobiet w buddyzmie. . 3. Rozwj monastycyzmu i jego stopniowy upadek. . 4. Monastycyzm buddyjski a chrzecijastwo a) Stosunek Chrystusa do kobiety. . b) Sens ycia monastycznego w buddyzmie i chrzecijastwie. . 253 259 264 271 272 277 SPIS TRECI 9 Rozdzia II ZAtOYCIEL BUDDYZMU . 304 l. Budda historii i mitologii. . . . 304 a) Budda historyczny. . 305 b) Budda mitologii. . . . 307 2. Doktryna "trzech cia" Buddy 312 a) "Ciao pozorne". . . ....313 b) "Ciao chwalebne". . 315 c) "Ciao dharmy". . . 316 3. Samowiadomo i natura Buddy. 317 Rozdzia III CZʌ III BUDDA I KSIGI KANONICZNE BUDDYZMU Rozdzia I PISMA BUDDYZMU 288 1. Literatura sakralna buddyzmu hinajany i mahajany. 288 2. Kanoniczno ksig. . . 294 3. Historyczno-literacka krytyka ksig 298 MIT A HISTORIA W BUDDYZMIE 323 1. Historyczny charakt.er chrzecijastwa a mit ku Itur tradycyj nych. . 324 2. Mitologiczny charakter buddyzmu. . 331 a) Mit kosmogoniczny i kosmologia 331 b) Mitologia buddw i bodhisattww 335 c) Mitologia w pismach sakralnych buddyzmu. . 341 3. Buddyzm a koncepcja historii 343 ZAKOCZENIE 352 BIBLIOGRAFIA 367 Wykaz skrtw Wstgp Conc - Conncilium DCR - A Dictionary of Comparative Religion (red.S.G.F. Brandon),London 1971 DFK - Dekret o formacji kapanw DM - Dekret o dziaalnoci misyjnej Kocioa DRN - Deklaracja o stosunku Kocioa do religii niechrzecijaskich ER - Encyclopedia of Religion (red.M.Eliade) IHQ - Indian Historical Quarterly KDK - Konstytucja dogmatyczna o Kociele KO - Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Boym MD - List apost."Mulieris dignitatem" PL-A - Pismo Literacko-Artystyczne PTS - Pali Texts Society Translations RD - Adhort.apost."Redemptionis donum" SBB - Sacred Books of the Buddhists SBE - Sacred Books of the East SD - List apostolski "Salvifici doloris" SMis - Studia Missionalia Buddyzm, jedna z trzech - obok chrzecijastwa i islamu - wielkich religii uniwersalistycznych, to rzeczywisto duchowa wzbudzajca dzi coraz wiksze zainteresowanie ludzi Zachodu. Zainteresowanie to nie jest tylko zwykym zaciekawieniem kultur Orientu. Buddyzm nie przestaje zadziwia swym bogactwem antropologicznym, wymow egzystencjaln, a take wymiarem mistyczno-dowiadczalnym. )ako jeden z najwikszych ruchw religijnych i kulturowych ludzkoci pozostaje wyzwaniem rzuconym chrzecijastwu - wyz- waniem nie tyle z uwagi na liczb wyznawcw czy zasig rozprzestrzeniania si, ile z racji na psychologiczn gbi refleksji i si oddziaywania. Sobr Watykaski II, ukierunkowujc Koci na postaw dialogu, wyznacza nowy etap w relacjach pomidzy Kocioem a innymi religiami. Partnerami dialogu midzyreligijnego, ktrego celem jest wzajemne zblienie, poznawanie si i ubogacanie, stay si rwnie religie niechrzecijaskie. Z 16 promulgowanych przez Sobr dokumentw jeden - deklaracja "Nostra aetate" (28 X 1965), zosta w caoci powicony stosunkom Kocioa z religiami niechrzecijaskimi; trzy inne: o Kociele, o misjach i o wolnoci religijnej powicaj WsTP religiom niechrzecijaskim gbok uwag; w innych za siedmiu wystpuj w ramach tematycznej perspektywy danego dokumentu wyrane wzmianki czy aluzje do tej problematyki. Soborowa Deklaracja o stosunku Kocioa do religii niechrzecijaskich, opowiadajca si za braterskim spotkaniem i szersz wspprac z wyznawcami innych religii w klimacie wzajemnego szacunku, stanowi decydu- jcy krok w wysikach zmierzajcych ku zblieniu i wzajemnemu zrozumieniu midzy religiami. "Koci katolicki nic nie odrzuca - gosi Deklaracja - z tego, co w religiach owych prawdziwe jest i wite. Ze szczerym szacunkiem odnosi si do owych sposobw dziaania i ycia, do owych nakazw i doktryn, ktre chocia w wielu wypadkach rni si od zasad przez niego wyznawanych i goszonych, nierzadko jednak odbijaj promie owej Prawdy, ktra owieca wszystkich ludzi" (DRN 2). Dokumenty soborowe ukazuj, e rwnie w niechrzecijaskich tradycjach religijnych istniej elementy dobra i prawdy (DFK 16), "cenne elementy religijne i ludzkie" (KDK 92), nasiona kontemplacji (DM 18), elementy "prawdy i aski" (DM 9), "zarodki Sowa" (DM 11,15). W myl stwierdze Soboru przygotowanie do Ewangelii stanowi jednake nie same religie niechrzeci- jaskie jako takie, ale znajdujce si w nich elementy prawdy i dobra. Promotorem dialogu susznie nazywany jest papie Pawe VI z uwagi na wskazania zawarte w encyklice "Ecclesiam suam". Po tej linii idzie rwnie nauczanie i dziaalno )ana Pawa II. Dialog katolic- ko-buddyjski zajmuje w wielu jego przemwieniach, zwaszcza podczas podry apostolskich do krajw Azji, WsTP miejsce znaczce. W przemwieniu z 16 maja 1984r. doprzywdcw religijnych Korei Papie uwypukli takie duchowe wartoci buddyzmu, jak: gboki szacunek dla ycia i wiata natury, poszukiwanie prawdy i harmonii, wyrzeczenie si siebie i cnota wspczucia, nieustanny wysiek skierowany ku transcendencji. Koci w swej postawie dialogu docenia w buddyzmie midzy innymi nawoywanie do niestosowania przemocy dobro i wspczucie dla wszystkich stworze, ducha tolerancji, pragnienie pokojowego wspycia narodw, zdolno do wnikania w zawie tajniki wraliwoci czowieka, zachcanie do odrywania sig od wiata i jego zudnych powabw, zamiowanie do skupienia i kontem- placji. aden jednak dialog, a tym bardziej dialog midzyreligijny nie moe poprzestawa na ukazywaniu wycznie punktw stycznych. Realizowany w prawdzie i szczeroci - zgodnie z sugestiami Sekretariatu ds. Niechrzecijan - autentyczny dialog midzyreligijny winien. koncentrowa sig zarwno wok punktw zbienych, jak i wok tych zasadniczych dla kadej religii elementw, ktre je rni.' Kada religia ma swoj wasn specyfik i swoj wasn tosamo. Koci, zachcajc do dialogu, kadzie szczeglny nacisk wanie na odkrywanie i realizowanie chrzecijaskiej tosamoci; bez czego prawdziwy dialog interreligijny nie mgby zaistnie. Dialog ten bowiem domaga si ukazywania tak Sekretariat ds. Niechrzecijan: Postawa Kocioa wobec wyznawcw innych religii. "L'Osservatore Rornano", wyd. polskie 7 (1984), 26. WSTP podobiestw, jak i lecych u podstaw tosamoci religijnej rnic. "Rzeczy dobre i sprawiedliwe, prawdziwe i wite, znajdujce si w religiach niechrzecijaskich -stwierdza dokument Sekretariatu ds. Niechrzecijan - mog by rwnoczenie owocem i okazj (...) aski i uwaane s jako posiew Sowa i ptzygotowanie do Ewangelii w sposb opatrznociowy dane przez Boga. )eeli za chodzi o same religie niechrzecijaskie jako takie i rozpatrywane jako fakty historyczno-kulturalne, sd, jaki chrzecijanin moe o nich wydawa w wietle historii zbawienia, nie moe by ani jedyny, ani cakowicie pozytywny. Z uwagi na fakt, e religie stanowi odbicie historycznego charakteru czowieka, czowieka grzesznego, cho stworzonego na obraz Boga i powoanego do zbawienia, mona oczekiwa, e znajduj si w nich rwnoczenie wszystkie pierwiastki ludzkie. W ostatecznym rozrachunku religie s ...
legi007