DANIEL DEFOE
PRZYPADKI
ROBINSONA KRUZOE
Opracował
Władyslaw Ludwik Anczyc
3
Tower Press 2000
Copyright by Tower Press, Gdańsk 2000
4
Przedmowa
Któż z nas nie zna Robinsona Kruzoe? Komu czytanie tego dziełka nie przywodzi na myśl
najmilszych wspomnień młodocianych.
Półtora wieku upłynęło od chwili, jak utalentowane pióro Daniela Defoe skreśliło ten
utwór, drugie tyle przeminie, a Robinson zawsze stanowić będzie jedną z najulubieńszych,
najbardziej zajmujących i najlepszych książek dla młodzieży. Nie dość bowiem, że z łudzącym
prawdopodobieństwem opowiada przygody nieszczęśliwego rozbitka, ale zarazem ukrywa
zręcznie zacną dążność obudzenia zamiłowania do pracy i uczciwości, nie grzesząc wcale
przeładowaniem morałami, jakimi czysto niezgrabni autorzy zniechęcają do czytania młode
umysły, nie osiągając wcale zamierzonego celu.
Dotychczasowe polskie przekłady wydawanego bądź z tłumaczeń francuskich oryginału
angielskiego, bądź z przeróbki niemieckiej Campego. Ani jedne, ani drugie, chociaż wykonane
starannie, nie odpowiadają dzisiejszym potrzebom.
D e f o e w pracy swojej popełnił wiele błędów pod wzglądem wiadomości przyrodniczych
i geograficznych, wynikających ze stanu, w jakim nauki, w czasie gdy pisał Robinsona, zostawały.
Nadto dzieło jest więcej dla starszych, aniżeli dla młodzieży pisane.
C a m p e, mając na względzie cele pedagogiczne, popsuł Robinsona, nadawszy mu zamiast
żywego opowiadania, formę rozmów, którą już dziś powszechnie zarzucono i wiele
szczytnych ustępów Defoego, jak np. nawrócenie się Robinsona, pominął lub lekko tylko
dotknął.
Inne przerobienie niemieckie, przez G. A. G r a e b n e r a dokonane, lub od dawniejszych
lepsze i zalecające się poprawieniem naukowych błędów oryginału, jest jednak zbyt
rozciągłe, drobnostkowe, zbyt moralizujące. Robinson Graebnera jest przy tym Niemcem
flegmatykiem, miękkim, bojaźliwym i jesteśmy pewni, że by się naszej energicznej dziatwie
nie podobał.
Wezwani przez wydawców do wypracowania nowego przekładu, staraliśmy się połączyć
żywość Defoe z celami pedagogicznymi tłumaczy niemieckich, usiłujących dać obraz pierwiastkowego
rozwoju człowieka i trudności, z jakimi walczyć musiał dla zaspokojenia pierwszych
potrzeb życia. Dlatego też nie od razu, jak Defoe, podajemy mu w rękę narzędzia,
odzież, broń i pokarmy europejskie, ani też, jak Graebner, nie pozbawiamy go ich aż prawie
do końca pobytu na wyspie, ale dopiero przez siedem lat życia pełnego trudów i niewygód
pozwalamy mu dochodzie stopniowo do ich posiadania. Na koniec krótką tylko wzmianką
zbywamy późniejsze podróże Robinsona na Wschód, które niemieccy tłumacze Robinsona
dla dzieci zupełnie pomijają, a Defoe zanadto ze szkodą jednolitości dzieła rozszerza.
Robinson tłumaczony jest na języki wszystkich narodów cywilizowanych. W Niemczech
nawet włączono go do książek elementarnych dla szkół niższych. Wszędzie atoli oryginał
uległ znacznym zmianom, stosownie do ducha miejscowego. Nie kierowaliśmy się wcale zarozumiałością,
odstępując, o ile potrzeba wymagała, od oryginału, ale chęcią przysłużenia się
dziatwie naszej książeczką zajmującą i użyteczną, a odpowiednią postępowi wiadomości.
Warszawa, 5 stycznia 1867 r.
WŁADYSŁAW LUDWIK ANCZYC
5
I
Urodzenie moje. Chęć żeglugi. Rodzice sprzeciwiają się temu.
W roku 1654 ojciec mój był kupcem w Hull, mieście portowym we wschodniej Anglii.
Miał się wcale nieźle, bo prowadził znaczny handel towarami zamorskimi, ale nie był szczęśliwy.
Z trzech synów ja tylko zostałem w domu: najstarszy brat zaciągnął się do marynarki
królewskiej i zginął w bitwie z Hiszpanami; średni, puściwszy się przed dziesięciu laty na
morze, przepadł, jak kamień w wodzie, a i ze mnie rodzice nie mogli się wielkiej spodziewać
pociechy, gdyż przyznam się, że byłem próżniakiem i unikałem pracy, jak zaraźliwej choroby.
Ojciec, pragnąc, abym wyszedł na porządnego człowieka, starał się dać mi jak najlepsze
wychowanie. Trzymał nauczyciela, potem do szkół posyłał; ale nieszczęściem przed kilku
laty został porażony i nie mógł opuszczać swego pokoju przyległego do sklepu; matka musiała
zajmować się handlem i gospodarstwem. Sam sobie zostawiony, wymykałem się spod
oka ojca, a z matką robiłem, co mi się podobało, bo jak tylko zaczęła czynić mi najmniejsze
uwagi, zaraz udawałem chorego, a biedna kobieta, drżąc o życie jedynego syna, pozwalała na
wszystkie moje wybryki.
Więc też zamiast iść do szkoły, albo siedzieć nad książką, wymykałem się z domu i biegałem
do portu, gdzie mi się nadzwyczajnie podobało. Bo też w porcie było co widzieć: różne
okręty, jedno- dwu- i trzymasztowe, ogromne statki kupieckie rozmaitych narodów i zgrabne
łodzie nadbrzeżnych rybaków, różnokolorowe bandery, rozmaite ubiory majtków, wszystko
to bardzo ładne i zajmujące. Kiedy zaś przypadkiem okręt liniowy albo fregata wojenna zawitały
do portu, to już dla mnie była prawdziwa uroczystość.
Wdajże się przy tym w pogadankę z majtkiem, co to wrócił gdzieś z Indii albo Ameryki,
który się napatrzył czarnym jak kruk Murzynom, żółtym Chińczykom, albo czerwonym Amerykanom,
co to jak zacznie rozpowiadać o lasach brazylijskich, nieprzebytych, zarosły olbrzymimi
drzewami, o różnobarwnych papugach, złotopiórych kolibrach, gromadach swawolnych
małpek, na których widok trzeba się brać za boki od śmiechu, to aż serce wydziera
się w tamte strony! Cóż dopiero, jeżeli stary sternik pocznie opisywać, jakie to swobodne i
wesołe życie prowadzi się na okręcie, jakie to wspaniałe miasta na Wschodzie, jaka żyzność i
bogactwo krain podzwrotnikowych, gdzie dość się schylić, ażeby zbierać złoto, perły, rubiny i
diamenty...
Kiedym się nasłuchał tych opowieści, to sobie miejsca znaleźć nie mogłem. Dom wydawał
mi się taki nudny, sklep tak obrzydliwy, a szkoła tak szkaradna, że nieraz płakałem po kątach,
desperując, że tutaj siedzieć muszę, zamiast bujać na prześlicznym okręcie po niezmierzonym
oceanie.
Nieraz, gdy ojciec był w dobrym humorze, zaczynałem rozmowę o żeglarstwie, unosiłem
się nad pięknością krajów zamorskich, ale starzec rozdrażniony stratą mego średniego brata,
jednym słowem usta mi zamykał.
– Milcz, mówił, nie waż się przy mnie morza wspominać, nienawidzę tego zdradzieckiego
żywiołu. Gdyby biedny Tom pozostał w domu, byłoby nam daleko lepiej, miałbym w handlu
wyręczyciela, a to przeklęte morze wydarło mi podporę mojej starości.
6
Miałem już blisko lat osiemnaście, a jeszcze nie wiedziałem, czym będę. Ojciec chciał
mnie wykierować na kupca; matka wolałaby, żebym został duchownym; mnie zaś marynarka
zawróciła głowę. Próżniactwo moje nieraz ściągało na mnie surowe napominanie ojca, matka
parę razy płakała, usiłując obudzić we mnie chęć do pracy. Kiedy mówili, słuchałem ze skruchą,
płakałem, także nieraz i ze szczerego serca przyrzekałem poprawę, ale te piękne zamiary
bardzo prędko wietrzały z mej głowy, i w parę dni potem broiłem po dawnemu.
Jednego razu powróciłem z portu nadzwyczaj rozdrażniony. Stary Smith, kapitan okrętu
kupieckiego, odbywszy świeżo podróż do Indii Wschodnich, więcej jak dwie godziny rozpowiadał
o łowieniu pereł przy wyspie Cejlon, polowaniach na słonie, o bogactwach i gościnności
tamtejszych osadników. Nasłuchawszy się jego opowiadań, postanowiłem bez dłuższego
odwlekania zostać marynarzem i po powrocie oświadczyłem to stanowczo mojej matce.
Biedna kobieta struchlała na te słowa.
– Moje dziecko, zawołała ze łzami, czyż nie wiesz, że obaj twoi bracia na morzu zginęli,
że tylko ty nam pozostałeś? Czy masz zamiar wpędzić nas do grobu, opuszczając biedne sieroty?
Porzuć tę myśl szaloną, jeżeli nie chcesz, żebym umarła.
– Ha, jeśli matka będzie się sprzeciwiała mojemu zamiarowi i nie wyjedna pozwolenia od
ojca, to ja się utopię i kwita, zawołałem ze złością. Ja nie chcę siedzieć w tym nudnym domu,
wolę umrzeć, aniżeli tutaj się mordować: raz niech się to skończy!.
Kochana matka, zastraszona tą pogróżką, poczęła mię ściskać, całować i zaklinać na
wszystko, żebym się opamiętał. Czułem, jak jej gorące łzy spadały mi po twarzy, ale ja niegodziwy
nie wzruszyłem się tym wcale. Cierpienie drogiej matki wcale mię nie obchodziło,
upierałem się przy swoim. O jakże mię ciężko Bóg za to później ukarał!
Upór mój skłonił nieszczęśliwą kobietę, iż narażając się ojcu, poszła prosić go za mną. Starzec,
usłyszawszy to, wpadł w gniew niepohamowany i kazał mnie natychmiast zawołać. Z
bijącym sercem wszedłem do pokoju, a ojciec, ujrzawszy mnie, gwałtownie krzyknął:
– Cóż to za głupstwa chodzą ci po głowie? Zachciało ci się żeglować, zostać marynarzem?
Czy myślisz, że cię od razu admirałem zrobią? Chcąc być marynarzem, trzeba znać matematykę,
astronomię i inne umiejętności; trzeba służyć długie lata na morzu, aby po tysięcznych
niebezpieczeństwach i trudach wyjść na kapitana okrętu. Chcąc być majstrem okrętowym
trzeba znać kowalstwo, ciesiołkę, mechanikę; a ty co umiesz? Bąki zbijać i gawronić się na
okręty; na przyszłego kapitana to trochę za mało. Bez nauki i pracy człowiek jest zerem i do
niczego nie dojdzie. Choćbym nawet i dogodził twoim zachciankom, powiedz mi, co będziesz
robił na okręcie? Możesz zostać ledwie majtkiem, skazanym na wspinanie się po masztach i
rejach przez całe życie, na nieustanne plagi i poniewierkę! Na to znowu ja nie przystanę. Wybij
sobie raz z głowy te wszystkie urojenia, bo nigdy, rozumiesz, nigdy nie pozwolę ci nogą
wstąpić na okręt. A ponieważ nie chcesz się uczyć, więc od jutra przestaniesz chodzić do
szkoły i wstąpisz do handlu. Pracuj, albo wynoś się z mojego domu, gdyż nie myślę dłużej
żywić próżniaka. A teraz precz!
Ostra przemowa ojca przeraziła mnie nadzwyczajnie; jak żyję, nie widziałem go w takim
uniesieniu. Wszystkie moje świetne projekty żeglowania na wyspę Cejlon rozpierzchły się,
jak mgła poranna; wiedziałem dobrze, że z ojcem żartów nie ma, więc nie mówiąc ani słówka
matce położyłem się spać, a nazajutrz rano stałem już za kasą w naszym sklepie.
Nowość zatrudnienia i praca zajęły mię zrazu bardzo. Przez kilka tygodni sprawowałem
się jak najlepiej; matka rosła z radości, a ojciec podczas obiadu łagodniej na mnie spoglądał.
O żegludze, przynajmniej w tym czasie, nie myślałem prawie. Prawda, że nieraz, ważąc kawę,
imbir lub goździki, przypominałem sobie te prześliczne kraje, gdzie te towary rosną, i nieraz
westchnąłem ciężko z tęsknoty za nimi, ale się też na westchnieniach kończyło.
I kto wie, czy nie wyszedłbym na kupca i obywatela miasta Hull, szanowanego przez całe
miasto, gdyby wypadek nie rozbudził na nowo chętki do żeglowania i nie nastręczył mi sposobności
do uczynienia zadość pragnieniom.
7
Jednego dnia ojciec przy śniadaniu rzekł do mnie:
– Dostaliśmy świeży transport towarów. Mathews nie ma czasu, więc ty pójdziesz je odebrać.
Tylko pamiętaj pośpieszyć się i nie gawronić się w porcie!
Ucieszyłem się bardzo z tego polecenia; od dwóch miesięcy oprócz kościoła nie wychodziłem
nigdzie, więc też poleciałem jak strzała do portu, podskakując z radości przez drogę.
Ale humor ten wesoły zniknął w chwili, gdy zobaczyłem przystań. Kilkanaście rozmaitych
okrętów stało w porcie; morze lekko zmarszczone unosiło inne, posuwające się wspaniale, jak
łabędzie, po wód zwierciadle; jeden właśnie opuszczał przystań przy wesołych okrzykach
majtków i wystrzałach działowych. Serce zabiło mi gwałtownie, łzy zakręciły się w oczach i
załamawszy ręce, mimowolnie w głos zawołałem:
– O mój Boże, mój Boże! Dlaczegóż jestem tak nieszczęśliwy!
– A ty, krecie ziemny, czego tak lamentujesz, zawołał ktoś, uderzając mnie z lekka po ramieniu.
Odwróciłem się i ujrzałem Wiliama, kolegę szkolnego, miłego i wesołego chłopca, który
od czterech lat służył na statku własnego ojca.
– To ty, Wiliamie, zawołałem z radością, nie widzieliśmy się tak dawno!
– Ba, nic dziwnego, toż przeszło dwa lata krążyliśmy z ojcem po morzach indyjskich: byłem
w Goa, Kalkucie, Batawii, Manili, a nawet w Macao, podczas kiedy ty, ślimaku, pełzałeś
po kamienistym bruku twego rodzinnego miasteczka.
– Ach, jakżeś ty szczęśliwy, mówiłem ze smutkiem. Cóż bym dał za to, gdybym był na
twoim miejscu.
– A któż tobie broni spróbować lubej włóczęgi? Morze dla każdego otwarte, a na okrętach
miejsca nie braknie.
– Mnie nawet mówić o tym nie wolno, odrzekłem z niechęcią.
– Jak to, zapytał zadziwiony.
Opowiedziałem mu więc całe moje położenie, wyspowiadałem się ze wszystkich zmartwień,
utyskując, że mi rodzice zagradzają drogę do szczęścia.
Wiliam, wysłuchawszy mnie, wzruszył ramionami i rzekł:
– I któż ci winien, że sobie radzić nie umiesz? Ja, na twoim miejscu, nic nikomu nie mówiąc,
porzuciłbym od dawna starych i zaciągnął się na pierwszy lepszy okręt. Takiego porządnego
chłopca każdy kapitan z otwartymi rękoma przyjmie, a że nic nie umiesz, jak powiada
twój ojciec, to nic nie znaczy. Nie święci garnki lepią. I ja, wchodząc na okręt, o niczym
nie miałem wyobrażenia, a teraz proszę patrzeć, jaki ze mnie wyborny marynarz.
– Przyznam ci się, odpowiedziałem, że dawno bym to zrobił, ale jestem trochę zabobonny.
Ojciec powtarza mi ciągle, że kto rodziców nie słucha, marnie zginie i Bóg mu nigdy błogosławić
nie będzie. Otóż dwóch moich starszych braci wbrew woli ojca porzuciło dom, puścili
się na morze i obaj w młodym poginęli wieku. To mię tak przeraża, iż nie mogę się odważyć.
– Niedołęga jesteś, kochaneczku, i kwita, zawołał z pogardą Wiliam. Miliony ludzi puszcza
się na morze i wracają szczęśliwie. Każdy stary lubi gderać, to już taka ich natura. Teraz
gniewa się i zabrania ci spróbować szczęścia, ale jak powrócisz i przywieziesz huk pieniędzy,
przyjmie cię z otwartymi rękami. Raz trzeba być mężczyzną! Ot, wiesz co, jutro płyniemy do
Londynu, jeżeli masz ochotę, wsiadaj z nami. Zobaczysz wielkie miasto, zakosztujesz marynarskiego
życia, a jak ci się nie spodoba, to za parę tygodni wrócisz do domu i będziesz sobie
znowu ważył miły pieprz i kochane goździki.
– Popłynąłbym z całej duszy, rzekłem wzdychając, ale cóż... kiedy... kiedy...
– Co takiego? Mów do kroćset masztów!
– Oto nie mam pieniędzy... i...
– Głupstwo, zawołał Wiliam, biorę cię na mój koszt tam i na powrót! Czy zgoda?
– Zgoda, zgoda, zawołałem, rzucając mu się naszyję.
8
– A więc ruszaj i przygotuj się. A pamiętaj, żebyś się nie spóźnił, bo jak przed świtem nie
będziesz w porcie, to popłyniemy bez ciebie.
– Niech cię o to głowa nie boli, mówiłem odchodząc. Umiem ja wstawać bardzo rano, kiedy
tego potrzeba.
II
Pierwsza wycieczka na morze i co mnie w niej spotkało.
Rozszedłszy się z Wiliamem, pobiegłem co tchu po towary i zwiozłem je jak najprędzej,
aby nie obudzić podejrzeń ojca. Biedny staruszek pochwalił mnie, mówiąc, iż z radością
przekonuje się, że mi dawne głupstwa wywietrzały z głowy. Mówił to w chwili, kiedy najczarniejszą
gotowałem mu niewdzięczność. Przez cały dzień byłem roztargniony, w nocy
spać nie mogłem, bojąc się chybić na naznaczony termin.
Ciemno jeszcze było, gdy porwałem się na nogi, ubierając śpiesznie. W całym domu cichuteńko,
jak makiem zasiał. Rodzice i domownicy spali. Lękając się obudzić stróża, nie
przez bramę, ale przez parkan wydostałem się na ulicę.
Serce mi biło z bojaźni, to żeby ojciec się nie obudził, to żebym kogo znajomego nie spotkał,
albo wreszcie nie spóźnił się do portu. A chociaż wyrzuty sumienia dręczyły mię bardzo
i rodzice stali ciągle na oczach, nie zważałem na to i biegłem tym prędzej, aby raz dostawszy
się na okręt, przeciąć sobie drogę do powrotu. Wiliam niecierpliwie przechadzał się po brzegu
i poznawszy mnie z daleka, krzyknął:
– Ha, idziesz przecie. Myślałem, że się rozżalisz, rozbeczysz i zostaniesz przy matusi. No,
siadaj prędzej, bo tam ojciec musi niecierpliwić się i kląć szkaradnie, że nas dotąd nie ma.
Wskoczyłem do łodzi.
Silnym pchnięciem wioseł majtkowie odbili od brzegu, a ranny odpływ morza ułatwiał
nam przeprawę. Łódź podskakiwała, pląsała po falach, przechylając się często, a ja, pierwszy
raz w życiu płynąc, zbladłem ze strachu, gdyż mi się zdawało, że lada chwila czółno wywróci
kozła. Lecz nie śmiałem słówka przemówić.
Po przybyciu do okrętu nowy przestrach. Wiliam kazał mi wstępować w górę po jakichś
schodkach czy drabince, zawieszonej nad wodą. Nie wypadało okazywać bojaźni. Krew uderzyła
mi do głowy, ale przecież jakoś wdrapałem się na pokład.
Kapitan zburczał nas, żeśmy się nie pośpieszyli, i natychmiast gwizdnął silnie, co było
znakiem do podniesienia kotwicy. Zawarczał kołowrót i z jego pomocą wyciągnięto ciężką
kotwicę. Majtkowie wdarli się na reje, rozwiązali żagle, które natychmiast wiatr powabnie
wydął, jakby skrzydła jakiego ogromnego ptaka. Zagrzmiały działa, a okręt, pochyliwszy się
nieco, w lekkich pląsach z wdziękiem wybiegł na pełne morze.
Był to piękny trójmasztowiec kupiecki, mający z obu stron po sześć dział i sześćdziesiąt
ludzi obsady, zbudowany silnie i zgrabnie do odległych podróży. Z wysokich masztów zbiegało
ku bokom mnóstwo lin, to przytrzymujących maszty, to tworzących drabinki sznurowe,
a z tyłu wiatr rozdymał wspaniale dumną flagę angielską. Na szczycie masztów długie szkarłatne
chorągiewki wesoło igrały, odbijając się od ciemnego błękitu niebios.
Nie umiem opisać uczuć, jakie mną miotały. Raz przecież dogodziłem najgorętszej chęci
żeglowania, byłem nareszcie na pokładzie okrętu. Wszystko dla mnie było nowością, każda
rzecz zajmowała mię niezmiernie. Dumny moim szczęściem, z pogardą spoglądałem na niknące
wieże rodzinnego miasta. Płynęliśmy nader szybko. Wkrótce już tylko brzegi Anglii,
niby sinawa chmurka, rysowały się w oddaleniu; ale wkrótce i te znikły, a zostały tylko nieprzejrzane
przestwory wód pode mną i niebo nad głową.
9
Ale zachwycenie moje trwało niedługo. Około jedenastej przed południem zerwał się silny
wiatr zachodni i począł statkiem gwałtownie kołysać. Raptem dostałem nudności, bólu głowy
i mocnych wymiotów. Była to choroba morska, której każdy, pierwszy raz płynący po morzu,
ulec musi. Zaczęło mi się kręcić w głowie, myślałem, że lada chwila okręt wywróci się i zatonie.
Natychmiast przypomnieli mi się biedni, zmartwieni moim nieposłuszeństwem, rodzice.
Ciężki żal mię ogarnął i począłem gorzko płakać.
Tymczasem wicher srożył się coraz bardziej, morze wzdymało się gwałtownie, bałwany
piętrzyły się, rosły, a mnie się zdawało, iż lada chwila nas pochłoną. Opanowała mnie śmiertelna
trwoga, począłem się modlić i ślubować Panu Bogu, że jeżeli mi tylko pozwoli dostać
się na ląd, nigdy domu rodzicielskiego nie opuszczę i w sklepie jak najusilniej pracować będę.
O, jakże mój ojciec słusznie robił, gdy mi zabraniał puszczać się na morze, powtarzałem w
duchu. Jakąż miał rację, gdy mi zachwalał ciche i spokojne życie handlowe, a ja, wariat, nie
słuchałem go i samochcąc wpadłem w nieszczęście, z którego już się pewnie nie wyratuję. I
znowu na myśl o śmierci zalałem się łzami.
– A ty czego się mazgaisz, babo jakaś – krzyknął nadbiegający Wiliam. Ślicznie wyglądasz
z tym bekiem i morską chorobą. Ruszaj do kajuty i połóż się na łóżko, a nie rób mi
wstydu przed całą obsadą.
Na czworakach, z wielkim trudem, to popychany przez przebiegających majtków, to podrzucany
chyleniem się statku, zaledwie zdołałem dopełznąć do mego posłania w kajucie kapitana,
gdzie mnie, jako zaproszonego gościa, umieszczono. Ległem na łóżku, ale długi czas
usnąć nie mogłem. Okręt raz wybiegał na szczyt bałwanów, to znów pogrążał się w przepaści.
Maszty i całe belkowanie przeraźliwie trzeszczały, podrzucane beczki i paki podskakiwały,
robiąc szalony hałas, a cała ta muzyka przerażała mię w najwyższym stopniu.
Na koniec zmordowany chorobą, znękany przestrachem i zmartwieniem, usnąłem.
Na drugi dzień obudziłem się późno. Słońce wesoło zaglądało przez okienko kajuty. Okręt
leciuchno się kołysał.
– A więc burza szczęśliwie minęła, zawołałem zrywając się z łóżka, a że wczoraj nie rozbierałem
się wcale, więc pobiegłem na pokład.
Pierwszą osobą napotkaną tam był Wiliam.
– No, i cóż ty, szczurze ziemny, zawołał wesoło, żyjesz przecie! Myślałem, żeś już umarł
ze strachu. Było się czego trwożyć.
– Pewnie, że było, odpowiedziałem, zniecierpliwiony trochę jego żarcikami. Jak żyję, nie
widziałem podobnej burzy.
– Burzy! Co, burzy? zawołał Wiliam, zanosząc się od śmiechu. Cha! cha! cha! on silny
wiatr burzą nazywa. Ciekawy jestem, co byś powiedział, gdyby prawdziwa burza zaryczała.
Ale bądź spokojny, tchórzu, okręt nasz, silnie zbudowany i kierowany umiejętnie, nie zlęknie
się najgwałtowniejszego huraganu. A teraz pójdź, dam ci lekarstwo, które cię w mgnieniu oka
z morskiej choroby uleczy.
To rzekłszy, zaprowadził mnie do ojcowskiej kajuty i podał potężną szklanicę gorącego
grogu, którego majtek przyniósł całą wazę z kuchni.
– Wypij to, ale do dna – mówił, pijąc sam – to ci dobrze zrobi i przywróci odwagę.
Jak żyję, nie piłem grogu. Rodzice moi nie używali mocnych napojów i oprócz lekkiego
piwa nie znałem nawet smaku innych trunków. Gdybym śmiał, byłbym odmówił Wiliamowi,
ale on nazwałby mnie znów babą lub niedołęgą, a ja chciałem uchodzić za mężczyznę. Krztusząc
się, wypiłem wszystko, lecz czułem od razu, że mi się głowa potężnie zawraca. Zaledwie
też wyszedłem z kajuty, nogi zaczęły mi się plątać, majtkowie, ujrzawszy to, poczęli się
śmiać i szydzić ze mnie. Zawstydzony, zrejterowałem do łóżka, trzymając się ścian. Tak to
pierwszy raz tylko wyłamawszy się spod czujnego oka rodziców, już się upiłem i zostałem
pośmiewiskiem prostaków.
10
Przez parę dni następnych okręt z powodu przeciwnych wiatrów posuwał się bardzo powoli.
Kapitan mając interes w Yarmouth skierował ku brzegom. Zaledwie upłynęliśmy parę
mil morskich, gdy w oddaleniu na horyzoncie ukazała się czarna linia chmur. Wiatr wilgotny
zaczął podmuchiwać i marszczyć powierzchnię morza, pokrywającą się tu i ówdzie białawą
pianą.
– Źle, będzie burza i to porządna, zawołał kapitan. Zwinąć wielki żagiel! Kieruj ku lądowi!
Dreszcz przebiegł mnie od stóp do głowy na te słowa. Burza i jeszcze kapitan mówi, że porządna!
Ach nieszczęśliwy, teraz już niezawodnie nie wyjdziesz cało, zginiesz w tak młodym
wieku, nie dotkniesz nogą ziemi i nie zobaczysz swoich!
Te i podobne myśli trapiły mię srodze. Tymczasem okręt płynął szybko ku brzegom Anglii
i niedługo ujrzeliśmy port w Yarmouth. Kapitan nie kazał jednak wpływać do portu, ale zarzucić
kotwicę w przystani zasłoniętej wzgórzem, gdzie zdawało mu się, iż okręt, nie będąc
tyle narażony na wściekłość wiatru, szczęśliwie przeczeka nawałnicę.
Zaledwie kotwica dosięgła dna, kiedy nagle zawył wicher tak gwałtowny, iż o mało nie zerwał
nam wszystkich rei i nie zgruchotał masztów. Kapitan kazał natychmiast zwinąć żagle co
do jednego i zarzucić drugą kotwicę, bojąc się, aby lina pierwszej nie pękła, a wicher nie roztrącił
nas o skaliste wybrzeże. Szalony huragan, dmąc z przerażającą siłą, zginał potężne
...
legi007