Dygasiński Adolf - As.pdf - D - legi007

Aby rozpocząć lekturę,

kliknij na taki przycisk ,

który da ci pełny dostęp do spisu treści książki.

Jeśli chcesz połączyć się z Portem Wydawniczym

LITERATURA.NET.PL

kliknij na logo poniżej.

Adolf Dygasiński

ROZDZIAŁ I

Albin Zabrzeski. − Były właściciel majątku ziemskiego i były nadleśny. − Wyżeł. −

Warowanie i aportowanie. − Psy na placu Ewangelickim i na Zielonym. − Sześć sióstr panien.

− Czarne oczy Morusieńki.

Pan Albin Zabrzeski, warszawski elegant, jeden z takich, co to pierwszy by się nie zawahał

chodzić na czworakach, gdyby mu bieżąca moda nakazywała. Przed kilku laty można go było

widzieć wystawającego przy szybach różnych modnych sklepów galanteryjnych i

jubilerskich. Uperfumowany, z grzywką na czole, z włosami troskliwie przez sam środek

głowy rozczesanymi, płaszczyk z pelerynką, laska o rączce z kości słoniowej − wszystko, od

kapelusza aż do skarpetek, ostatni żurnal. Na to przyozdobienie swej osoby nie potrzebował

wcale pracować. Dzięki spuściźnie po ojcu mógł żyć dostatnio i w bezczynności. Takiemu

dobrze na świecie: rzadkie rozrywki i przyjemności innych ludzi są to jego zwyczajne zajęcia.

Coś dziesięć lat tak przeżył i w trzydziestym piątym roku życia zaczął się odzywać do

ludzi, z którymi żył bliżej: „Słowo honoru daję, nieznośne i głupie jest życie”. Mówił to

ziewając i tonem ofiary, która wśród poświęceń odkrywa światu nie znaną dotąd prawdę.

Zrobił się kwaśny, w rzeczywistości nic szczerze nie lubił. Do teatru uczęszczał teraz tylko

przez nałóg, na balach tańczył jak z musu, w winta przegrywał lub wygrywał obojętnie,

zarzucił modny obecnie sport na bicyklu i już nie chciał o nim słyszeć. Ale co tu mówić, on

na piękną kobietę spoglądał przez szkiełko w oku z fizjonomią człowieka, który po raz trzeci

został wdowcem.

Wśród takiego rozbicia pan Albin zaczął poszukiwać ocalenia w knajpach, gdzie niekiedy

można znaleźć wesołe towarzystwo i zabawić się cudzym dowcipem. Przypadł mu jakoś do

smaku ten rodzaj spokojnego sybarytyzmu na nowym forum. Zaglądał naprzód dosyć pilnie

Pod Daszek, gdzie, jak wiadomo, jadają śniadania i kolacje dziennikarze, literaci, artyści i

rozmaity naukowy proletariat, który lubi wydać, a nie może częstokroć zarobić. Nie każdego

tam ciągnie półmisek i butelka, więcej chęć spotkania ludzi, uprzyjemnienia sobie nudnego

aktu odżywiania. Stosunków przyjaźni, koleżeństwa nikt zapewne nie poszukuje na tej

drodze, ale spotkać się w knajpie z przyjacielem, kolegą jest równie dobrze, jak i gdzie

indziej. Jeden drugiemu niemo wtedy mówi: „Bądź moim ulubionym kwiatem podczas

biesiady!”

Niczyim kwiatem nie był Zabrzeski, tylko jemu samemu przez pewien czas było tu dobrze.

Śniadanie jadał przy stoliku dziennikarzy i grywał o koniak w tak zwaną „derdymałkę”, co się

niekiedy zaciągało do czwartej po południu. Gdy przychodził wieczerzać, zawadzał o inne

jakie kolegium i tak mu dzień schodził.

Mężczyźni, gdy już przejdą poza okres dojrzałości i zaczynają więdnąć, w rozmowach

swoich bardzo chętnie zwracają się ku płci pięknej. Niejeden sam z sobą prowadzi monologi

na tenże temat bodaj nie z płaczem, ale odbija się za to w towarzystwie drwiąc wesoło z

takich spraw, które go przed chwilą mocno bolały. Wiele tomów dałoby się ułożyć z

dowcipów, żartów i anegdot, opowiadanych w kółku artystyczno − literackim Pod Daszkiem,

a zawsze stosowanych do rodzaju żeńskiego. Patrząc na tych, po największej części dobrze

już podtatusiałych biesiadników, musiałeś mimowolnie pomyśleć: „Co zamiera w życiu,

zmartwychwstaje w pieśni”. I to jest dobre jako mały dodatek do życia.

Ta sfera jednakże nie była odpowiednia dla pana Albina, który z owym gronem ludzi,

oprócz sympatii dla takich rozmów, nie miał zresztą nic a nic wspólnego. Czuł on przy tym,

że go tutaj lekceważą, i to wrażenie zatruwało mu rozkosz słuchania dowcipów. Kiedy

nareszcie pewien złośliwy literat wyraził się o jakimś budynku, że to jest „styl cielęcej główki

z grzywką nad czołem, rozczesanej przez środek i w płaszczyku z pelerynką”, Zabrzeski

wziął przycinek do siebie i zakład Pod Daszkiem stracił gościa.

Jadał potem śniadania na Miodowej z adwokatami. Ale wśród wszystkich zawodów

sybarytyzm palestry jest najmniej powabny: prawnicy jedzą i piją szybko, rozmawiają o

rzeczach poważnych i najczęściej są zarozumiali jak prorocy. W głowie przeciętnego

warszawskiego adwokata tkwi zawsze podczas śniadania ostatni proces, ostatnia partia winta,

ostatnie wielkie bankructwo. Naturalnie, nie brakuje wyjątków... Między prawnikami pan

Albin znowu zaczął wątpić o wartości życia i postanowił jadać śniadania samotnie.

Przeniósł się więc na plac Teatralny do Müllera, gdzie jednak nie zdołał uniknąć

znajomości z niejakim panem Wincentym, byłym właścicielem majątku ziemskiego, i z

panem Marcinem, byłym nadleśnym. Ci dwaj nowi towarzysze, jako ludzie bez zajęcia, mieli

bardzo wiele czasu do zabicia. Opowiadali oni, że poszukują w Warszawie posad, że tutaj

niedawno przybyli, że im się miasto bardzo podoba, chociaż drożyzna itd. Barczyści,

ogorzali, prostoduszni wieśniacy nazywali Zabrzeskiego „panem dobrodziejem” i okazywali

mu tyle szczerego szacunku; że go tym dziwnie za serce wzięli. Słuchali uważnie, a śmiali się

do rozpuku, kiedy im opowiadał rozmaite anegdoty zaczerpnięte z literackiego kółka Pod

Daszkiem. Pochlebiało to wywiędłemu mieszczuchowi, że takie żubry mają dla niego

uznanie, którego on gdzie indziej nie znajdował. Kiedy się bliżej już z nimi poznał, a

wyczerpał prawie wszystko, co miał do powiedzenia, zaczęli oni dopiero mówić.

Doświadcza się znacznej przyjemności czytając różne opisy i opowiadania utalentowanych

autorów, ale potęguje się jeszcze zadowolenie, gdy nam ktoś żywym słowem i z talentem

przedstawia obrazy przygód, których on sam osobiście doświadczał.

Pan Wincenty i pan Marcin byli to zapaleni myśliwi, a w opowiadania swoje myśliwskie

wkładali cały zapał, całą energią owej namiętności, co to bez względu na niewygody,

niebezpieczeństwa pędzi człowieka z kniei w knieję i skazuje go na życie cygańskie. Ustaliło

się przekonanie, że myśliwi sławnie kłamią. Jest to przyznanie myśliwym zdolności, jakimi

się odznaczali: Homer, Wergiliusz, Tasso, Dante, Cervantes i inni poeci. Niech zmyśla ten,

kto umie pięknie zmyślać! Naga prawda bowiem jest nieraz nudna, gdy jej sztuka nie

przystroi w nadobne szaty zmyślenia.

Były ziemianin i były nadleśny posiadali ważne warunki autorstwa: szczerze kochali swój

przedmiot opowiadania, znali go na wylot i posiadali język prosty, jędrny.

Każdy wie, że mnóstwo arcydzieł nie drukowanych przepada razem z imionami swych

twórców. Czyż talent i miłość tworzenia jakiego Sabały koniecznie chodzi w parze z pretensją

do drukowania?

Pachniało naokoło rozpróżniaczonego paniczyka, gdy jego towarzysze żywo malowali

obrazy kniej, niedostępnych wertepów, jarów w różnych porach roku. Nikt lepiej od

myśliwego nie zna piękności wschodu i zachodu słońca, uroków nocy na pełni księżyca i

ciemności pełnej grozy. Cóż mówić o śmiertelnych nieraz zapasach z dzikimi olbrzymami

borów, o zgiełku psiarni, rogów myśliwskich, o huku strzałów? Tak jak przygody Robinsona

ogarniają umysł dziesięcioletniego chłopca, podobnież opowiadania myśliwych podbiły

zupełnie umysł Zabrzeskiego. Oni ciągle wyczekiwali na jakieś posady, ciągle ich spotykał

zawód, ciągle mieli dużo czasu do zabicia i tonęli we wspomnieniach życia przeszłego. On

wysysał niejako ich zapał i coraz bardziej przejmował się żyłką myśliwską.

Pod takim wpływem pozostawał pan Albin pewnie ze trzy miesiące i został czysto

teoretycznym myśliwym. „Myślistwo jest bardzo przyjemną i szlachetną rozrywką, muszę się

wziąć do tego sportu!” − tak sobie nieraz myślał w duszy.

Dygasiński Adolf - As.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: