Etap rejonowy 2007-2008.pdf

(55 KB) Pobierz
zadania-rejon
Małopolski Konkurs Chemiczny dla Gimnazjalistów
ETAP II (rejonowy)
15 stycznia 2008 roku
Poni Ň ej podano tre Ļę pi ħ ciu zada ı problemowych, za rozwi Ģ zanie których mo Ň esz uzyska ę 50 punktów. Rozwi Ģ zuj Ģ c zadania
rachunkowe pami ħ taj o przedstawieniu toku rozumowania. Je Ļ li si ħ pomylisz i nie chcesz, aby jaka Ļ cz ħĻę rozwi Ģ zania została uznana
za odpowied Ņ , wyra Ņ nie j Ģ przekre Ļ l. W trakcie konkursu mo Ň esz korzysta ę wył Ģ cznie z tablic doł Ģ czonych do zestawu zada ı
i prostego kalkulatora. Punktowane s Ģ tylko równania reakcji poprawnie uzgodnione. Nie u Ň ywaj korektora. Pami ħ taj, aby opisuj Ģ c
obserwacje w do Ļ wiadczeniach nie zast ħ powa ę ich wnioskami. Wykonuj Ģ c obliczenia nie zapominaj o jednostkach!
ņ yczymy powodzenia w rozwi Ģ zywaniu zada ı !
Czas pracy: 120 minut
Zadanie 1 (15 punktów)
Dwa pierwiastki chemiczne A i E tworz Ģ sole o wzorach sumarycznych ACO 3 i ECO 3 , stanowi Ģ ce składniki popularnych
leków na nadkwasot ħ . Masa 6,02·10 22 atomów ci ħŇ szego z nich (E) wynosi 4,01 g. Liczba elektronów w kationie A 2+ jest
dwa razy mniejsza od liczby protonów w kationie E 2+ .
1. Podaj nazwy i symbole tych pierwiastków. Przedstaw tok rozumowania.
2. Okre Ļ l typ wi Ģ zania wyst ħ puj Ģ cego w EBr 2(s) .
3. Napisz w formie cz Ģ steczkowej równanie reakcji soli ACO 3 z kwasem solnym; zaznacz w nawiasie (prawy
indeks dolny) stan fizyczny substratów i produktów u Ň ywaj Ģ c nast ħ puj Ģ cych oznacze ı : (g) – gaz, (l) – ciecz, (s) –
ciało stałe, (aq) – roztwór wodny.
4. Oblicz minimaln Ģ liczb ħ tabletek (ka Ň da o masie 2,50·10 2 mg) zawieraj Ģ cych ECO 3 (80,0 % mas.), któr Ģ
powinien za Ň y ę pacjent, by całkowicie zneutralizowa ę nadmiar kwasu solnego o st ħŇ eniu 4,50·10 -3 mol/dm 3 ,
obecny w 2,00 dm 3 soku Ň oł Ģ dkowego (nale Ň y zało Ň y ę , Ň e pacjent nie dzieli tabletek oraz Ň e reakcja ECO 3
z kwasem solnym zachodzi z wydajno Ļ ci Ģ 100 %).
Zadanie 2 (7 punktów)
W celu znalezienia odpowiedzi na pytanie Jana Brzechwy: „Ile wa ŇĢ dwa [suche] kleksy w kajecie?” przygotowano
atrament b ħ d Ģ cy roztworem indygotyny w wodzie o st ħŇ eniu 6,44 ß 10 –3 mol/dm 3 . Ilo Ļę atramentu potrzebnego do zrobienia
pojedynczego kleksa ustalono na podstawie utraty masy pióra – wyniosła ona 0,075 g. Odpowiedz na pytanie J. Brzechwy
zakładaj Ģ c g ħ sto Ļę atramentu 1,0 g/cm 3 .
H
O
H
H
NaO 3 S
C
C
N
C
H
C
C
C
C
C
C
C
C
C
C
C
N
C
C
SO 3 Na
H
indygotyna
H
H
O
H
1
93322863.006.png 93322863.007.png 93322863.008.png 93322863.009.png 93322863.001.png
Zadanie 3 (13 punktów)
W trzech ponumerowanych probówkach znajduj Ģ si ħ zwi Ģ zki organiczne.
- Zwi Ģ zek z probówki 1 jest homologiem propanu a zarazem izomerem metylopropanu.
- Zwi Ģ zek z probówki 2 jest w ħ glowodorem nienasyconym. G ħ sto Ļę tego gazu w warunkach normalnych wynosi
2,505 g/dm 3 . Jest to izomer cis.
- Zwi Ģ zek z probówki 3 zbudowany jest z atomów w ħ gla, wodoru i tlenu. Spalanie 15,03 mg tego zwi Ģ zku w nadmiarze
tlenu daje 33,0 mg CO 2 oraz 18,02 mg H 2 O. Zwi Ģ zek ten mo Ň na otrzyma ę w reakcji addycji wody do alkenu, którego
cz Ģ steczka zawiera t Ģ sam Ģ liczb ħ atomów w ħ gla, co cz Ģ steczka szukanego zwi Ģ zku.
1. Podaj wzory sumaryczne wszystkich trzech zwi Ģ zków. Przedstaw tok rozumowania.
2. Narysuj wzory półstrukturalne tych zwi Ģ zków i podaj ich nazwy systematyczne.
3. U Ň ywaj Ģ c wzorów półstrukturalnych, zapisz równania reakcji izomeru poło Ň eniowego zwi Ģ zku z probówki 2 z
chlorem oraz z chlorowodorem. Podaj nazwy produktów oraz okre Ļ l typ ka Ň dej z reakcji u Ň ywaj Ģ c okre Ļ lenia
charakterystycznego dla typów reakcji w chemii organicznej.
Zadanie 4 (5 punktów)
Przyporz Ģ dkuj pierwszym cz ħĻ ciom twierdze ı (I-V) wszystkie ich mo Ň liwe zako ı czenia (A-E). Ka Ň de z zako ı cze ı mo Ň e
zosta ę przyporz Ģ dkowane wielokrotnie.
I.
Je Ň eli w ħ glowodór odbarwia wod ħ bromow Ģ ,
A. to jest to reakcja przył Ģ czenia czyli addycji.
II.
Je Ň eli produktem reakcji chlorowodoru z
w ħ glowodorem jest monochloropochodna
alkilowa,
B. to wzór tego w ħ glowodoru mo Ň na opisa ę
wzorem C n H 2n–2
III. Je Ň eli w reakcji w ħ glowodoru z bromem oprócz
bromopochodnych powstaje dodatkowy produkt,
C. to w ħ glowodorem tym jest alken.
IV. Je Ň eli w reakcji w ħ glowodoru z bromem powstaje
jeden produkt - tetrabromopochodna,
D. to jest to dowolny w ħ glowodór nienasycony.
V.
Je Ň eli dany zwi Ģ zek jest alkinem
E. to jest to w ħ glowodór nasycony.
2
Zadanie 5 (10 punktów)
W celu porównania wła Ļ ciwo Ļ ci sodu i miedzi wykonano do Ļ wiadczenia chemiczne z udziałem tych metali,
wody oraz rozcie ı czonego roztworu kwasu azotowego(V). Obserwacje zebrano w tabeli, zapomniano jednak
wpisa ę wzory u Ň ytych zwi Ģ zków oraz symbole metali – w ich miejsce wpisano jedynie litery A, B, D oraz E.
Wzór dodanego zwi Ģ zku
Symbol u Ň ytego metalu
D
E
Brak zmian
Wydzielaj Ģ si ħ p ħ cherzyki
bezbarwnego gazu, powstaje
klarowny, bezbarwny roztwór.
A
B
Wydzielaj Ģ si ħ p ħ cherzyki
bezbarwnego gazu, powstaje
klarowny, niebieski roztwór.
Wydzielaj Ģ si ħ p ħ cherzyki
bezbarwnego gazu, powstaje
klarowny, bezbarwny roztwór.
1. Podaj nazwy substancji A, B, D oraz E.
2. Zapisz równania zachodz Ģ cych reakcji zgodnie z poni Ň szymi poleceniami:
a. Równanie reakcji zachodz Ģ cej mi ħ dzy A i E w formie cz Ģ steczkowej.
b. Równanie reakcji zachodz Ģ cej mi ħ dzy B i D zapisz w formie cz Ģ steczkowej i jonowej, uzgadniaj Ģ c je
metod Ģ bilansu elektronowego. Okre Ļ l równie Ň dla tej reakcji utleniacz i reduktor.
3. Odpowiedz na pytanie: „Jaka wła Ļ ciwo Ļę kwasu azotowego(V) zadecydowała o przebiegu reakcji tego kwasu
z miedzi Ģ ?”
3
93322863.002.png 93322863.003.png 93322863.004.png 93322863.005.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin