Dariusz Milewski
Katedra Systemów i Polityki Transportowej
a) Definicje spedycji i spedytora, Podstawowy zakres usług spedytora. Czy pojęcie spedytora i zakres usług spedycyjnych jest uregulowany prawnie? W czyim imieniu może występować spedytor i jakie ma to konsekwencje prawne?
b) Klasyfikacja spedycji, rodzaje firm spedycyjnych i usług spedycyjnych,
c) Specyfika działalności spedycyjnej w zależności od rodzaju firm spedycyjnych,
d) Miejsce spedycji w procesie transportowym i handlowym. Spedytor jako organizator i koordynator procesu transportowego. Wpływ spedycji na efektywność procesu transportowego i handlowego,
e) Podatność na usługi spedycyjne w zależności od potrzeb klientów (czy zawsze istnieje zapotrzebowanie na korzystanie z usług spedytora?),
f) Jakość usług spedycyjnych – czym jest jakość w spedycji, znaczenie dla klienta firmy spedycyjnej, w jaki sposób można ją poprawić,
g) Efektywność spedytorów specjalistycznych i uniwersalnych. Czy firma spedycyjna powinna świadczyć wszystkie rodzaje usług?.
1. Zaplanować realizację następujących zleceń:
· 24 tony nawozów w workach ze Szczecina do Poznania,
· 100 ton produktów elektronicznych z Piły do Birmingham w Wlk Brytanii,
· 200 ton mebli z Egiptu.
Pytania dodatkowe:
- Jakie informacje będą potrzebne, aby podjąć optymalne decyzje?
- Jakie czynniki należy uwzględnić?
- Jakie czynności, formalności muszą być zrealizowane w celu efektywnego zrealizowania procesu transportowego i handlowego?
- Jaka jest rola spedytora w powyższych zadaniach transportowych (czy w ogóle potrzebny jest spedytor?)
- Jakie kwalifikacje musi posiadać spedytor, aby prawidłowo zrealizować te zlecenia?
2. Ćwiczenie 1 z pliku „Zadania - spedycja”
a) Faza pozyskiwania zlecenia
Ø Doradztwo – co doradza spedytor, na podstawie jakich informacji, co to jest koncepcja przewozu
Ø Kalkulacje – w którym momencie i jakiego rodzaju kalkulacje przeprowadza spedytor
Ø Faza przyjmowania zlecenia jako źródło efektywności
Ø Jakie informacje są potrzebne spedytorowi do prawidłowego zrealizowania usługi spedycyjnej?
b) Zlecenie spedycyjne
Ø Co to jest zlecenie spedycyjne i jakie elementy powinno zawierać (forma i treść zlecenia spedycyjnego)?
Ø Czy istnieją ujednolicone formularze zleceń spedycyjnych?
Ø Znaczenie zlecenia spedycyjnego dla zawarcia umowy spedycji, w którym momencie dochodzi do przyjęcia zlecenia?
Ø Czy obowiązkiem spedytora jest dbanie o prawidłowe wypełnianie zleceń, a jeśli tak to w jaki sposób spedytor powinien o to zadbać oraz czy jest to uregulowane prawnie.
c) Formuły INCOTERMS
Ø gestia transportowa – korzyści posiadania gestii,
Ø jakie zagadnienia regulują INCOTERMS? Jakie jest ich znaczenie w handlu zagranicznym?
Ø Różnice między poszczególnymi grupami formuł, kiedy się stosuje daną formułę (podać kilka przykładów). Czym są formuły dwupunktowe, czym się różnią formuły „na załadowanie” od formuł „na dostarczenie”,
Ø Czy są obowiązki sztywno przypisane do importera lub eksportera niezależnie od tego, jaka formuła INCOTERMS została zastosowana? Przykładowo: kto ponosi kosztu załadunku, odpraw celnych, opakowania?
Ø Czy regulują wszystkie obowiązki wynikające z kontraktu handlowego? Czy wskazanie tylko miejsca dostawy w formule (np. DDP Warszawa) jest wystarczająco precyzyjne?
Ø Wybór formuły INCOTERMS – kryteria (kiedy opłaca się wybrać daną formułę INCOTERMS)?
d) Przygotowanie przesyłki do przewozu: przyjęcie przesyłki, opakowanie, zabezpieczenie, załadunek, wystawienie dokumentów przewozowych, odpowiedzialność spedytora za przesyłkę przyjmowaną do przewozu, znaczenie spedytora w tej fazie procesu transportowego
e) Problematyka dokumentacyjna - dokumenty transportowe – rola listu przewozowego, obligatoryjność, na którym etapie procesu spedycyjnego się pojawia, zasady wypełniania dokumentów transportowych i spedycyjnych
1. Wybór przewoźnika – kryteria wyboru, zminimalizowanie ryzyka podjęcia niewłaściwego wyboru
2. Zaplanować czas pracy dostawy towaru do klienta przy uwzględnieniu norm czasu pracy kierowców.
Literatura: M. Gubała, I. Dembińska – Cyran, Podstawy zarządzania transportem w przykładach, Biblioteka Logistyka, Poznań 2003, s. 72-85.
3. Problem:
Zakład produkcyjny zlokalizowany w Pruszkowie pilnie potrzebuje komponentów do produkcji. Do dostawcy w Anglii zostało złożone następujące zamówienie:
„Dostawa: CIF Pruszków, INCOTERMS 2000, przed 1 lipca 2005”.
Gdzie powinny być te komponenty 1 lipca 2005?
4. Ćwiczenie 2 z pliku „Zadania - spedycja”
a) Umowa spedycji i przewozu
Ø Przepisy dotyczące praw i obowiązków stron umowy przewozu - Kodeks Cywilny, Prawo Przewozowe, Konwencje międzynarodowe. Czy spedytor powinien znać te przepisy i dlaczego?
Ø Podstawowe obowiązki przewoźnika i jego odpowiedzialność zgodnie z regulacjami prawnymi (kiedy i za co odpowiada, a kiedy jest zwolniony z tej odpowiedzialności)
Ø Przepisy dotyczące praw i obowiązków stron umowy spedycji - OPWS, Kodeks Cywilny. Charakter prawy Umowy Spedycji.
Ø Czy zakres usług spedytora jest uregulowany prawnie? Czy definicja spedycji i spedytora wynika z przepisów prawnych?
Ø Czy stosowanie powyższych przepisów jest obligatoryjne? W jakich sytuacjach mają one zastosowanie? Charakter prawny OPWS
Ø W którym momencie dochodzi do zawarcia umowy spedycji?
b) Odpowiedzialność spedytorów i przewoźników
Ø Odpowiedzialność spedytorów i przewoźników za szkody wynikłe z niewłaściwego wykonania zlecenia spedycyjnego. Jak ustalić odpowiedzialność spedytora?
Ø Wysokość odszkodowania za szkody i opóźnienia w dostawie zawinione przez przewoźnika i spedytora zgodnie z różnymi regulacjami,
Ø Czy odpowiedzialność spedytora lub przewoźnika związana jest z wyborem sposobu przewozu oraz podziałem zadań między eksportera i importera?
c) Ubezpieczenia
Ø Rodzaje ubezpieczeń transportowych i spedycyjnych, cel stosowania ubezpieczeń, OC spedytora, obligatoryjność ubezpieczenia OC i ładunku, ubezpieczający a ubezpieczyciel
Ø Obowiązki stron umowy ubezpieczenia
Ø Ubezpieczenia a INCOTERMS
Ø OC spedytora i przewoźnika a Cargo– porównać, czy się uzupełniają czy wykluczają
1. Pytanie: jakie konsekwencje prawne dla usługobiorcy wiążą się a) z wyborem gałęzi transportu, b) współpracą ze spedytorem a nie bezpośrednio z firmą transportową.
2. Pytanie: Gdy klient przekazuje spedytorowi zlecenie transportowe, który je przyjmuje, to czy zawarta została umowa spedycji czy przewozu?
3. Ćwiczenie 3 z pliku „Zadania - spedycja”
Ogólnie: na czym polega organizacja przewozów w poszczególnych gałęziach transportu i jakie występują specyficzne problemy spedycyjne, jakie są stosowane przepisy krajowe oraz przepisy i konwencje międzynarodowe, dokumenty, zasady obliczania stawek przewozowych, rola spedytora, środki transportu,
Szczegółowe zagadnienia:
Ø transport drogowy – organizacja przewozu w transporcie drogowym, kiedy ma zastosowanie konwencja CMR, odpowiedzialność przewoźnika za szkody, Obowiązki kierowcy w poszczególnych fazach procesu transportowego
Ø transport kolejowy – rodzaje wagonów w przewozach towarowych, regulacje dotyczące wzajemnego użytkowania wagonów towarowych w przewozach międzynarodowych, jakie jednostki ładunkowe są stosowane w transporcie kolejowym, zasady stosowania taryf w konwencji COTIF/CIM i SMGS, zasady przejścia między CIM i SMGS, co to jest masa taryfowa przesyłki i jak się ją ustala, zadania spedytora kolejowego, jakie czynniki bierze się pod uwagę przy obliczaniu przewoźnego jednostek ładunkowych, zasady ustalania należności przewozowych w przewozach krajowych i międzynarodowych, zasady opłacania należności w komunikacji CIM oraz SMGS, co to jest zasada frankowania, co to są upusty i refrakcje.
Ø transport morski – podstawowe formy eksploatacji statków i rodzaje statków, formy umów przewozu, stawka frachtowa i sposób zapłaty frachtu, podział kosztów za- i wyładunku w czarterze, co to jest kalkulacja frachtowa, zadania spedytorów portowych, współpraca z podwykonawcami i instytucjami, zasady ustalania czasu dozwolonego na załadunek i wyładunek, dokumenty (kwit sternika, jego rola, konosament, „czysty” i „brudny” konosament, morski list przewozowy, manifest, ładunkowy) i ich znaczenie w procesie transportowym i handlowym, kto wypełnia te dokumenty,
Ø transport śródlądowy –podstawy prawne korzystania z dróg wodnych i wykonywania działalności przewozowej, dokumenty, zasady ustalania cen,
Ø transport lotniczy – technologia procesu transportowego i organizacja pracy, rodzaje przesyłek, ULD,
Ø transport multimodalny – rola spedytora w łańcuchu multimodalnym, zalety i wady w porównaniu do operatorów multimodalnych i armatorów morskich, spedytorzy jako konkurenci dla armatorów, organizacja przewozów w Europie i w Polsce – organizacje i firmy,
1. Porównanie poszczególnych gałęzi,
2. Czynniki wyboru gałęzi transportu,
3. Ćwiczenie 4 z pliku „Zadania - spedycja”
Ø Przesyłek całopojazdowych
Ø Przesyłek drobnych, kurierskich i ekspresowych – organizacja, systemy przewozu przesyłek drobnych, czynniki efektywność ekonomiczna przewozu tych przesyłek i jakości usług,
Ø Ładunków ciężkich, ponadgabarytowych oraz niebezpiecznych
Ø Porównać trudności organizacyjne i efektywność przewozu przesyłek całopojazdowych i drobnych,
1. Planowanie tras przewozu – przykład praktyczny – ćw. 5
2. Planowanie przewozów całopojazdowych – przykład praktyczny – ćw. 5
1. Podręcznik spedytora, pr. zb. pod red. J. Neider i D. Marciniak – Neider, Polska Izba Spedycji i Logistyki, Gdynia 2002 (pozycja podstawowa do ćwiczeń).
2. Sikorski Piotr M., Zembrzycki Tomasz, Spedycja w praktyce, Polskie Wydawnictwo Transportowe, Wyd. II rozszerzone, 2006.
3. Salomon A., Spedycja w handlu morskim. Procedury i dokumenty, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2003.
4. Gubała M., Dembińska – Cyran I., Podstawy zarządzania transportem w przykładach, Biblioteka Logistyka, Poznań 2003.
5. Załoga E., Milewski D., Spedycja. Procesy i usługi, WNUS (skrypt uczelniany), Szczecin 2004.
1. Polska Gazeta Transportowa
2. Spedycja Transport Logistyka
mirekg42