{1}{100}www.napiprojekt.pl - nowa jakoć napisów.|Napisy zostały specjalnie dopasowane do Twojej wersji filmu. {200}{350}Tłumaczenie: FILioza|C.G.P. 2011 {1383}{1479}Oto historia filmu,|który nigdy nie został ukończony. {1482}{1572}Film ten powstał jako propaganda|na zlecenie Trzeciej Rzeszy. {1575}{1716}Imperium zauroczone kamerš,|dokumentowało popełniane przez siebie zbrodnie {1719}{1838}z wyjštkowš namiętnociš i regularnociš,|jak żaden inny naród wczeniej. {1882}{2019}10 lat po zakończeniu wojny,|wschodnio-niemieccy archiwici {2021}{2128}zaczęli porzšdkować to,|co pozostało po hitlerowskiej propagandzie. {2131}{2331}W betonowym bunkrze ukrytym w lesie,|znaleziono tysišce ukrytych filmów. {2379}{2479}Tam również znaleziono|jedynš kopię tego włanie filmu. {2481}{2589}Trwa on nieco ponad godzinę, jest bez dwięku|i bez końcowych ani poczštkowych napisów. {2592}{2641}Ma tylko krótki tytuł: {2643}{2685}Getto. {2955}{3099}To najdłuższy propagandowy, nazistowski film,|jaki nakręcono w warszawskim getcie, {3101}{3219}największym hitlerowskim obozie dla żydów,|jaki powstał w okupowanej Polsce. {3276}{3375}Film zestawia ze sobš sceny, {3378}{3466}w których żydzi cieszš się z|luksusowego życia w getcie {3468}{3560}z obrazkami, które takiej|inscenizacji nie potrzebujš. {3822}{3952}Dlaczego ekipę filmowš wysłano do getta|tuż przed jego planowanš likwidacjš? {3955}{4065}I dlaczego praca przy filmie|została przerwana we wstępnym etapie edycji? {4114}{4260}W zwišzku z brakiem ostatecznej wersji filmu,|zamiary propagandowe nie mogš być okrelone. {4287}{4344}Można się ich jedynie domylać. {4404}{4502}Jak na ironię, tuż po wojnie,|film ten został zatwierdzony przez Nazistów, {4504}{4595}jako wiarygodny dokument|dla filmowców czy muzeów, {4598}{4725}ukazujšcy co tak na prawdę|wydarzyło się w warszawskim getcie. {4824}{4882}Filmowe oszustwo zostało zapomniane, {4884}{4999}a czarno-białe ujęcia zapisały się|w pamięci jako fakty historyczne. {5139}{5226}Z całego propagandowego szaleństwa|zostały tylko obrazki, {5228}{5310}które ukrywajš to,|co się w rzeczywistoci tam działo. {6850}{6970}.:: NIEDOKOŃCZONY FILM ::. {8306}{8361}Maj 1942 r. {8363}{8414}Warszawskie getto. {8444}{8525}Minęło 2,5 roku od jego założenia. {8527}{8633}W cišgu 3 miesięcy, większoć tych|których tu widzimy, zostanie wysłanych na mierć. {8708}{8806}Na tych zdjęciach ludzie ci|wcišż walczš o swoje życie. {9011}{9116}Film nie mówi o tym,|że na terenie ogrodzonym murem, {9118}{9258}mniejszym niż 5 km kwadratowych,|uwięziono pół miliona żydów, {9260}{9326}nękanych przez głód i tyfus. {9356}{9439}W getcie znajdowało sie nie tylko|większoć warszawskich żydów, {9441}{9499}lecz również tysišce|żydowskich uciekinierów {9501}{9558}deportowanych z każdego|zakštka Trzeciej Rzeszy. {9560}{9683}Bez własnoci, bez języka,|bez szans na przetrwanie. {9913}{9994}Ci którzy zostali złapani na przemycie|jedzenia lub próbie ucieczki, {9996}{10053}byli natychmiast rozstrzeliwani. {10196}{10301}Jak w każdym getcie, również tutaj,|nazici ustanowili Judenrat, {10303}{10399}Radę Żydowskš,|na czele której stanšł Adam Czerniakow. {10401}{10479}Jego zadaniem było zarzšdzanie|społecznociš żydowskš od rodka, {10481}{10578}co w gruncie rzeczy było tylko|przykrywkš przed ostatecznš eksterminacjš. {10595}{10687}Starał się uratować każdego,|kogo tylko mógł. {10689}{10897}Wszystkie wydarzenia dokumentował|w swoich dziewięciu pamiętnikach. {10899}{11050}Opisał w nich również|kręcenie niniejszego filmu {11052}{11191}i rolę jakš odegrał,|mimo że nie znał zakończenia tej historii. {13374}{13411}O boże! {13896}{13974}Co jeli zobaczę kogo,|kogo znałam? {15242}{15407}Wcišż mylałam, że poród|tych ludzi zobaczę swojš matkę. {15582}{15745}Główna ulica była pełna życia. {15766}{15941}Pamiętam,|jak pewnego razu filmowali ludzi. {15943}{16139}Niemcy pojawiali się często,|zazwyczaj przy nieprzyjemnych zdarzeniach. {16141}{16288}Kiedy więc zaczęli filmować,|zrobiło się spokojniej. {16291}{16442}W każdym razie, kiedy pojawiali się Niemcy,|nie oznaczało to niczego dobrego. {16590}{16685}W tamtym czasie byłam niezależna. {16700}{16762}Miałam już 8 czy 9 lat. {16851}{16938}Mama pozwalała mi się|bawić na podwórku, {16972}{17075}i samemu chodziłam|we wszystkie miejsca. {17108}{17201}Tak, widziałam ich jak filmowali. {17375}{17557}Kręcili żebraków i wszelkiego|rodzaju przechodniów. {17560}{17686}Wówczas nie zdawałam sobie sprawy,|że robiš to celowo. {17688}{17742}Ale tak było. {21595}{21743}Kiedy zobaczyło się kwiat,|zjadało się go. {21789}{21948}Kto mógł żyć we|własnym mieszkaniu, {21951}{22075}z własnymi meblami,|z czajniczkiem do herbaty? {22119}{22239}Tylko kto uprzywilejowany,|jak Czerniakow. {22306}{22456}Rodzinom żydowskim nie pozwalano|żyć w więcej niż jednym pokoju. {22459}{22709}Więc zabralimy wszystko co mielimy|i cisnęlimy się w jednym pokoju. {22712}{22814}W tym samym czasie,|rodzina której nigdy wczeniej nie widzielimy, {22816}{22904}zajęła sypialnię moich rodziców. {23460}{23584}Kiedy zmniejszono obszar getta,|wydalono nas z naszego mieszkania. {23618}{23709}W cišgu dwóch dni musielimy znaleć|sobie nowe miejsce do zamieszkania. {23712}{23821}Znalelimy je i zaczęlimy|przenosić tam nasze rzeczy. {23824}{23897}Mielimy pokój i kuchnię. {23929}{24108}Ojciec wynajšł człowieka,|który miał wóz bez konia. {24424}{24568}Pewnego razu, kiedy pchalimy ten|wózek wypełniony naszymi rzeczami, {24571}{24661}zobaczylimy jak filmujš|w okolicy "Feminy". {24680}{24821}Kiedy zorientowalimy się,|że jestemy na ich drodze, {24824}{24944}mój ojciec przestraszył się|i wypucił lejce z ršk. {24946}{25119}Niemiec wskoczył na niego i bił go|aż się przewrócił, a wózek odjechał. {25121}{25205}Zaczęłam okropnie płakać. {25208}{25261}Mój ojciec leżał na ziemi. {25264}{25391}Mówił, żebym przestała płakać,|bo mnie też pobijš. {25417}{25531}Położyłam dłoń na ustach i|przestałam płakać. {25584}{25717}Niemcy zostawili nas i|zajęli się dalszym filmowaniem. {25720}{25842}Spojrzałam w górę i|zobaczyłam dwóch mężczyzn {25844}{26008}stojšcych przy statywie od kamery. {26044}{26103}Filmowali to,|co dzieje się na zewnštrz. {27117}{27200}Getto nie było komfortowym|miejscem do pracy dla oficerów SS, {27205}{27281}którzy krok po kroku|realizowali plan zniszczenia. {27284}{27358}Swoje kwatery główne|mieli poza murami getta, {27360}{27455}w Pałacu Bruhla,|zlokalizowanego w aryjskiej częci Warszawy. {27512}{27666}W maju 1942 r. ich dowódcš był|młody oficer SS Heinz Auerswald, {27668}{27761}który składał swoim przełożonym|cotygodniowe raporty. {27764}{27867}Opisywał wydarzenia w getcie,|łšcznie z egzekucjami, które sam nakazał. {27869}{27992}Pisał bez emocji,|tak jakby to mieszkańcy getta byli sobie winni. {27995}{28096}Raport z 5 maja 1942 r. {28152}{28231}Filmowanie w getcie|odbywa się na bieżšco, {28233}{28293}pomimo braku współpracy|ze strony mieszkańców. {28380}{28607}Podczas filmowania nastšpił|przewrót w żydowskim więzieniu. {28703}{28862}Kiedy ekipa filmowa pokazała się|z przedstawicielami Rady Żydowskiej, {28864}{28952}wybuchła wród więniów panika. {29248}{29457}Uwięzieni za nielegalne|opuszczenie getta, czekali na mierć. {29532}{29635}Dzieci i kobiety mdlały. {29691}{29851}Dopiero po podaniu prawdziwego|powodu wizyty, wszyscy się uspokoili. {34718}{34808}Przez lata badacze starali się|odkryć kto zrobił ten film, {34811}{34964}ale żadne znalezione dokumenty|nie pozwoliły rozwikłać tej zagadki. {34966}{35111}Dopiero w latach 60 pojawił się|trop odkryty w warszawskim archiwum. {35113}{35244}Było to pozwolenie na wejcie|do getta na czas kręcenia filmu. {35247}{35315}Dokument ujawniał|jedno nazwisko: {35317}{35439}Willy Wist,|i jego profesję: kamerzysta. {35460}{35568}Willy Wist, który tuż po wojnie porzucił|zawód filmowca i został grawerem, {35570}{35640}powięcił dużo pracy,|by zatrzeć swoje lady, {35642}{35720}palšc wszystkie kopie filmów,|jakie nakręcił podczas wojny. {35732}{35850}Ze wszystkich, którzy byli zaangażowani|w projekt, tylko on został ujawniony. {35908}{36019}Kilka lat póniej, kiedy niemieckie sšdy|rozpoczęły oskarżanie przestępców wojennych, {36021}{36140}wliczajšc w to byłego dowódcę SS|warszawskiego getta, Heinza Auerswalda, {36142}{36220}Wist był poród tych,|którzy wezwani zostali na przesłuchanie. {36311}{36419}Zapiski sšdowe dokładnie mówiš,|o co był pytany i co odpowiadał, {36421}{36521}po raz pierwszy ukazujšc|punkt widzenia człowieka zza kamery. {36605}{36660}Panie Wist, sšd chciałby wiedzieć, {36662}{36752}czy kiedykolwiek w czasie wojny|przydzielono pana do warszawskiego getta. {36754}{36782}Tak. {36806}{37000}W 1942 r. wysłano mnie tam razem z|trzema innymi reporterami, kamerzystami i fotografami. {37003}{37065}Stacjonowalimy w Warszawie. {37068}{37161}Pracowałem tam jako kamerzysta. {37164}{37227}Kiedy dokładnie to było? {37229}{37384}To chyba była zima na|przełomie 1941 i 1942 roku. {37414}{37546}Panie Wist,|może odwieżę panu pamięć. {37572}{37631}To jest pana zezwolenie|na pobyt w Warszawie. {37888}{38031}Możliwe,|że było to w maju 1942 roku. {38056}{38292}Powiedziałem że w zimie,|ponieważ pamiętam pobyt w Warszawie, {38294}{38383}kiedy natura była|jeszcze pod niegiem. {38409}{38571}Czy pan albo pana koledzy wiedzieli,|co czeka na was w warszawskim getcie? {38586}{38728}Nie mielimy pojęcia,|co nas tam czeka. {38748}{38820}Tak jak to|bywało wczeniej, {38823}{38903}powiedziano nam tylko,|że mamy tam pojechać filmować. {39688}{39866}Pamiętam jak filmowałem|handlarzy na ulicach. {39868}{39997}Kręcilimy też scenki uliczne, {40028}{40136}i przepełnione domy. {40187}{40383}Pamiętam, że kazano mi sfilmować {40403}{40561}wielkš stertę odchodów na|podwórku jednego z budynków. {40683}...
radegast