strizin_madrosc_buddyzmu.pdf

M¡dro±¢buddyzmu

J..SakjaTrizin

tłumaczenie: Przemysławywiczy«ski

Popierwszechciałbymnajserdeczniejpozdrowi¢wszystkich,którzyzgromadzilisi¦

tutaj.Ponadto,pragn¦podzi¦kowa¢o±rodkowiThinlejRinczenLingzazorganizowanie

tegospotkania.Ciesz¦si¦,»epodczastegospotkaniab¦d¦mógłpodzieli¢si¦zWami

naukamiBuddy.

Jakoludzkieistotyposiadamyinteligencj¦,którapozwalanamodró»nia¢dobrood

zła.Istotnejestwi¦cabyanga»owa¢si¦pozytywnerzeczyaodrzuci¢negatywne.Jako

czuj¡ceistoty,awszczególno±cijakoludzie,mamywielepotrzeb,takichjakjedzenie,

schronienie,czylekarstwa.Jednaknajistotniejsz¡znichjestpotrzebaduchowo±ci.Ma-

myciałoiumysł–ztychdwóchrzeczyumysłjestwa»niejszy:ciałoprzypominasług¦,

aumysłpana.Kiedyumysłjestszcz¦±liwy,nawetje±lico±namdolega,bóljestmniejszy.

Natomiastcierpienie,niepokójitp.wypełniaj¡ceumysłpowoduj¡równie»bólﬁzyczny.

Wynikaztego,»eumysłjestwa»niejszyodciałaiodtychrzeczy,które,jakjedzenie,

słu»¡zaspokojeniupotrzebciała.Ciałojestnietrwałe.Otrzymali±myjezaspraw¡rodzi-

cówiwko«cub¦dziemusielijeporzuci¢–wtakichczyinnychokoliczno±ciach.Cho¢

umysłuniemo»napochwyci¢,zobaczy¢,anidotkn¡¢,tojednakjestonbardzopot¦»ny.

Wprzeciwie«stwiedociała,tennieuchwytny,niewidzialnyumysłtrwa–niemo»nago

porzuci¢.

Rzeczyniepojawiaj¡si¦bez»adnejprzyczyny,niepojawiaj¡si¦zniewła±ciwychprzy-

czyn,b¡d¹zniekompletnychprzyczyniwarunków.Ka»darzeczwymagaodpowiednich

przyczyniwarunkówitylkokiedywszystkieonesi¦zejd¡mo»esi¦pojawi¢.Równie»

umysłpodlegatejzasadzie.Cojestprzyczyn¡naszegoobecnegostanuumysłu?Niemógł

onpowsta¢zmaterii,naprzykładzciała,poniewa»ciałoiumysłtodwieró»nesubstan-

cje,takjakdajmynatory»ichwasty.Ry»niewyro±nieznasionchwastów,anichwasty

niewyrosn¡znasionry»u.Abywyhodowa¢chwastyniemo»nau»y¢nasionry»u,aby

wyhodowa¢ry»niemo»nau»y¢nasionchwastów.Umysłniepowstaniezczego±,cojest

całkowicieró»neodniego,jaknaprzykładciało,niepowstaniezelementów–umysł

posiadaswoj¡własn¡przyczyn¦.

Umysłdzieckaiumysłdorosłegobardzosi¦ró»ni–perspektywadzieckaidorosłegos¡

odmienne.Jednak,pomimotychró»nic,odmomentupocz¦ciaumysłjestjednymkonti-

nuum–przeztenczasumysłaninachwil¦nieustaje.Dlategocałyczasjeste±mywstanie

pami¦ta¢rzeczyznaszegodzieci«stwa.Nale»ywi¦czało»y¢,»eskorowtrakcietego»ycia

umysłjestnieprzerwanymkontinuum,nieustajeonrównie»po±mierci.

Kresemka»dychnarodzinjest±mier¢,kresemwszelkiegogromadzeniajestwyczerpa-

nie,akresemka»degospotkaniarozstanie.Wszystkierzeczymoj¡swójkoniec.Dlatego

pewnegodniarównie»myb¦dziemymusieliopu±ci¢ten±wiat,porzucaj¡c,wtakiczyinny

sposóbnaszeciało.Jednaknieuchwytnyumysłniejestczym±,czego–jakciała–mo»emy

si¦pozby¢.Umysłtrwa;równie»kiedyopu±cimyciałostrumie«±wiadomo±ciniezosta-

nieprzerwany.Dlategowła±niejedynymfundamentem,naktórymmo»emysi¦oprze¢–

jedynym¹ródłemrado±cijestduchowo±¢.

Obecnieznajdujemysi¦naproguXXIwieku.Ludzko±¢uczyniłaolbrzymipost¦p

technologicznyinaukowy,któregocelembyłouczynienie»yciaszcz¦±liwszym,bardziej

komfortowym.Naturalnieka»daludzkaistota,ka»daczuj¡caistotapragnieszcz¦±ciaiza-

dowolenia.Jednak,osi¡gni¦cieprawdziwegoszcz¦±ciajestniemo»liwe,oboj¦tnieilewy-

siłkówby±mywło»yli,woderwaniuodduchowegorozwoju.Oczywi±ciematerialnypost¦p

jestpo»yteczny,naprzykładdzi¦kiwspółczesnejmedycyniemo»emyleczy¢choroby,któ-

redwadzie±cialattemubyłynieuleczalne.Nale»yjednakjasnosobieu±wiadomi¢,»etaki

post¦pniezapewnitrwałegoszcz¦±cia,któregoposzukujemy.Mo»najeosi¡gn¡¢jedynie

nadrodzeduchowegorozwoju.

Na±wieciepojawiłosi¦wieluznakomitychnauczycieli,którzyprzekazalidogł¦bne

nauki;istniejewielereligii.Ka»dazwielkich±wiatowychreligiijestpi¦knainaswój

sposóbpomagaczuj¡cymistotom,awszczególno±ciludziom.Jakobuddystachciałbym

tutajwyja±ni¢buddyjskiepogl¡d–m¡dro±¢buddyjsk¡±cie»kiprowadz¡cejdoosi¡gni¦cia

prawdziwegoszcz¦±cia.

WedługnaukBuddy,nietylkoczłowiekawprzypadku,aleka»dejczuj¡cejistoty,

naturaumysłujestcałkowiciewolnaodzaciemnie«.Odniemaj¡cegopocz¡tkuczasu

jestonaniezmiennieczysta.Ztegote»powodumówisi¦,»eka»daczuj¡caistotaposiada

natur¦buddy–potencjał,którymo»erozwin¡¢wpełneo±wiecenie.Takjakka»denasienie

mapotencjałstaniasi¦dojrzał¡ro±lin¡,takka»daczuj¡caistotamapotencjałstaniasi¦

wpełnio±wieconymbudd¡.

Tenfaktstanowipodstaw¦praktykowaniadharmy.Wst¦puj¡cna±cie»k¦duchow¡,

jeste±mywstanieosi¡gn¡¢jejcel,poniewa»posiadamynasienieprzyszłegorezultatu.

Dzi¦kitemu,je±lizejd¡si¦wła±ciweprzyczyny,nasienietodojrzejewdo±wiadczenie

pełnegoo±wiecenia.

Oczywi±cie,obecnieniejeste±myo±wieceni;b¦d¡czwykłymiistotami,pełnymizaciem-

nie«,niepostrzegamyprawdziwejnaturyumysłu.Poniewa»naszumysłjestcałkowicie

spowityzaciemnieniami,schwytanijeste±mywkołosamsary–cyklicznejegzystencji.Jed-

nakzaciemnienianiestanowi¡naturyumysłu;gdybytakbyłoby,niebyliby±mywstanie

uwolni¢si¦odnich.Próbaoczyszczeniaumysłuwtakimprzypadkubyłabytakbezna-

dziejnajakusiłowanieumyciaw¦glatak,abystałsi¦biały.

Zaciemnienianieprzynale»¡donaturyumysły,s¡powierzchowne.Przypominato

białesuknopokryteczarnymiplamami.Zpowoduplamzamiastbieliwidzimyczer«,

którajednakniejestnatur¡sukna,aletylkopowierzchniowymsplamieniem.Kiedywi¦c

zgromadzimyodpowiednieprzyczyny,takiejakwodaitd.,suknomo»nawyczy±ci¢tak,

abyjegoprawdziwykolorstałsi¦widoczny.Podobniemasi¦rzeczzumysłem;takjakbiel

płótnaniemo»esi¦przejawi¢zpowoduczarnychpalm,naturaumysłuniemanifestuje

si¦gdy»spowijaj¡j¡powierzchniowezaciemnienia.

Zwykłeistoty,takiejakmy,mog¡wst¡pi¢na±cie»k¦duchow¡dzi¦kitrzemwarunkom:

popierwszeka»daczuj¡caistotaposiadanatur¦buddy,podrugiezaciemnieniaumysłus¡

powierzchniowe,potrzecieistniej¡sposobyusuni¦ciatychpowierzchniowychzaciemnie«.

Dzi¦kitymtrzempowodommo»emywst¡pi¢na±cie»k¦duchow¡iosi¡gn¡¢jejcel.

Na±wiecieistniej¡przedstawicieleró»nychras,religii,kultur,czyﬁlozoﬁi,których

ł¡czyjednarzecz:ch¦¢byciawolnymodcierpieniaipragnienieszcz¦±cia.Niktniechce

cierpie¢,ka»dychceby¢szcz¦±liwy.Tapodstawowamotywacjapopychanasdodziała«,

zarównopozytywnychjakinegatywnych.Bezwzgl¦dunainteligencj¦,wyznawan¡ﬁlozoﬁ¦

b¡d¹wiar¦,celemwszystkichnaszychwysiłkówjestwła±niepragnienieuwolnieniasi¦od

cierpieniaido±wiadczaniaszcz¦±cia.Niestety,wi¦kszo±¢ludzipozbawionajestm¡dro±ci

oprzyczynachszcz¦±ciaicierpienia.Cho¢ichcelemjestszcz¦±cie,istotytakietworz¡

jeszczewi¦cejcierpienia,aprzyczynyszcz¦±cianiszcz¡jakwłasnychwrogów.Wrezultacie

wi¦kszo±¢znas,pogr¡»onawcierpieniu,zasiewaprzyczynynowegocierpienia.

B¦d¡clud¹mi(tj.istotamiwolnymiodwszystkichniekorzystnychwarunkówiwy-

posa»onymiwewszystkiekorzystnewarunki)mamymo»liwo±¢wyborutego,codobre.

WedługnaukiBuddy,cho¢ciałoumiera,umysłtrwa.Umysłniemapocz¡tku,niemo»na

ustali¢,»adnegomomentu,wktórympowstał.Odniemaj¡cegopocz¡tkuczasustrumie«

±wiadomo±cicałyczaspłynie.Je±linieuczynimyteraz»adnegopost¦pu,cho¢byniewiel-

kiego,wkierunkuwyzwolenia,znowuschwytaniwsamsar¦,przezniezliczoneeonynie

b¦dziemymieliszansnauzyskaniewyzwolenia.Jestwi¦cistotne,»ebyterazkiedymamy

t¦cenn¡irzadk¡sposobno±¢,dokłada¢wysiłków,abyprzynajmniejznale¹¢si¦nawła±ci-

wej±cie»ce,którawyprowadzapozawszelkiecierpienie.Naukibuddyjskiezach¦caj¡nas

odrozmy±la«nadcennymludzkimodrodzeniem,bypowstaławnasch¦¢dopod¡»ania

±cie»k¡duchow¡.

Ludzkieodrodzeniejestcenneirzadkospotykane.Zazwyczajniemy±limyonimwten

sposób;wokółnasjestwieluludzi,mówisi¦przecie»oeksplozjidemograﬁcznej.Je±lijed-

nakdokładniezastanowimysi¦nadinnymiforami»ycia,nawettymi,którezamieszkuj¡

naszdom,miasto,czykraj,dojdziemydowniosku,»eichliczbajestniepoliczalna.Nie

jeste±mywstanieustali¢naprzykładileinsektówzamieszkujenaszdom.Zatemwporów-

naniuzinnymiformami»ycia,ilo±¢ludzijestznikoma.Wszczególno±ciludzkieodrodzenie

wolneodwszystkichniekorzystnychwarunkówiwyposa»onewewszystkiekorzystnewa-

runkijestniezwyklerzadkie,ju»tozperspektywyprzyczynyiilo±ci,ju»toperspektywy

przykładówczynatury.Bardzotrudnouzyska¢tak¡sytuacj¦.Mówisi¦,»etakieodro-

dzeniejestcenniejszeni»KlejnotSpełniaj¡cyyczenia.Kiedymodlimysi¦dotakiego

Klejnotu,mo»emyuzyska¢wszelkiematerialnerzeczy,np.jedzenie,stroje,schronienie,

lekarstwa,itp.,jednaknawetKlejnotSpełniaj¡cyyczenianiejestwstaniezagwaranto-

wa¢namodrodzeniawwy»szych±wiatach,osobistegowyzwolenia,czypełnegoo±wiecenia.

Jednakzaspraw¡cennegoludzkiego,czyni¡codpowiedniewysiłki,mo»emyuzyska¢nawet

ostateczneo±wiecenie.

Wszyscybuddowieibodhisattwowieprzeszło±cibyli,takjakmy,zwykłymiistotami.

Jednakwst¡pilina±cie»k¦ipod¡»aj¡cni¡,osi¡gn¦liwko«cuo±wiecenie.Je±litylkonie

zabraknienamdeterminacji,niema»adnegopowodu,abynamsi¦tonieudało.Jak

ju»mówiłems¡trzywarunki,któretoumo»liwiaj¡:wszyscyposiadamynatur¦buddy,

naszezaciemnienias¡powierzchnioweorazistniej¡sposoby,abyjeusun¡¢.Gdydocenimy

jakwielk¡warto±¢przedstawiacennaludzkieodrodzenie,niedopu±cimydoutratytakiej

szansy.

Nale»yrozmy±la¢nietylkootym,»eototerazposieli±myt¦rzadk¡mo»liwo±¢,alerów-

nie»otym,»emusimyszybkozniejskorzysta¢,poniewa»nicniejesttrwałe.Wszystkie

zło»onezjawiskaprzemijaj¡;wszystko,co,jakludzkieodrodzenie,powstajezprzyczyn

iwarunkówmusisi¦sko«czy¢.Ludzkie»ycieniemaokre±lonegozgóryczasutrwania;

niewiemyjakiegowiekudo»yjemy.Istniejewieleprzyczyn±mierci.Naszeciałoskłada

si¦zelementów,dzi¦kitymelementomtrwaiwko«cu,zpowodurozpadutychelemen-

tówgnie.Je±lielementys¡wharmonii,jeste±myzdrowi;je±linie,zapadamynazdrowi.

Dysharmoniaelementówtworz¡cychnaszeciałomo»ewi¦cdoprowadzi¢do±mierci.Po-

nadtoistniejewielezewn¦trznychzagro»e«,naprzykładwypadki.Mo»emymy±le¢,»e

mamyprzedsob¡jeszczewielelat,alewka»dejchwilimog¡pojawi¢si¦przyczyny,które

doprowadz¡nasdo±mierci.Nawetrzeczy,którychcelemjestprzedłu»anie»yciamog¡po-

zbawi¢nas»ycia,naprzykładpopsutejedzenieczy¹ledobranelekarstwamog¡pozbawi¢

nas»ycia.Dlatego»yciejestnietrwałe,amynieznamyczasu±mierci.

Mo»namy±le¢:„Jestemmłodyizdrowy,wi¦cniewydajesi¦,»ebymmiałwkrótce

umrze¢.Dlategonaraziezajm¦si¦±wiatowymisprawami,natomiastnadharm¦przyjdzie

czaskiedyb¦d¦stary”.Jednakwielumłodychludziniedo»ywastaro±ci;wieluzdrowych

ludziumieraszybciejni»ci,którzys¡dr¦czenichorobamiprzezlata.Wynikaztego,

»enale»yju»terazwst¡pi¢na±cie»k¦iintensywniepraktykowa¢.Buddazawszepod-

kre±lałwag¦naukionietrwało±ci.Cz¦stopodkre±lał,»ejesttojednaznajwa»niejszych

nauk,»emusimywci¡»iwci¡»rozmy±la¢nadnietrwało±ci¡.Zewszystkichnaszychmy±li,

my±lionietrwało±cijestnajlepsza,poniewa»napocz¡tkuskłanianasdowst¡pieniana

±cie»k¦,kiedyjeste±myju»na±cie»ceka»enampod¡»a¢ni¡szybko,anako«cupomaga

wzrozumieniuostatecznejprawdy.Rozmy±lanieonietrwało±cijestwi¦czewszechmiar

pomocne.

Inn¡fundamentaln¡nauk¡Buddy–nauk¡wyj¡tkow¡–jestprawokarmy–prawo

przyczynyiskutku.Wszystkoczegodo±wiadczamywkolejnych»ywotach,zdrowie,długo-

wieczno±¢,bogactwo,szcz¦±cie,pochodziznaszychwłasnychdziała«.Wszelkiepozytywne

rzeczypochodz¡zpozytywnychdziała«,którepodejmowali±mywprzeszłych»ywotach,

natomiastto,conegatywne,naprzykładból,niepokój,itd.,jestrezultatemnegatywnych

działa«,któreobecniedojrzewaj¡wdo±wiadczeniecierpienia.

Je±linaprawd¦chcemyuwolni¢si¦odcierpienia,musimywyeliminowa¢jegoprzyczy-

n¦.Niemo»emyliczy¢,»epozb¦dziemysi¦cierpienia,gdywci¡»iwci¡»zasiewamyjego

przyczyny.Dlatego,poosi¡gni¦ciuo±wiecenia,Buddanajpierwnauczał„czterechprawd

Szlachetnych”.

Pierwszaznichtoprawdaocierpieniu.Napocz¡tkunale»yu±wiadomi¢sobieczym

jestcierpienie,bowiembeztakiegozrozumieniatrudnob¦dzieuczyni¢jaki±wysiłek,aby

si¦zniegowyzwoli¢.Naprzykład,kiedyjeste±mychorzy,pierwsz¡rzecz¡jestpostawie-

niediagnozy.Bezwiedzyonaturzechoroby,któranasdotkn¦ła,niepowiedziesi¦»adna

kuracja.Napocz¡tkunale»ywi¦cpodda¢si¦dokładnemubadaniu;analogicznena±cie»-

ceduchowejtrzebanajpierwzbada¢natur¦cierpienia,oczymmówi„pierwszaprawda

Szlachetnych”.

Drugaprawdamówioprzyczyniecierpienia.Potymjakustalili±myrodzajchoroby,

naktór¡cierpimy,musimydowiedzie¢si¦jakwyeliminowa¢jejprzyczyn¦.Je±lisi¦tego

niedowiemy,nawetmaj¡cdost¦pdonajlepszychlekarzy,lekarstw,technikmedycznych,

nieudanamsi¦poprawi¢stanunaszegozdrowia.

ródłemnaszychnieszcz¦±¢,całegocierpienia,którenasdotykajestpodstawowanie-

wiedza–brakzrozumieniaprawdziwejnaturyumysłu.Zamiasttego,kurczowolgniemy,

bez»adnegologicznegouzasadnienia,doidei„ja”.Gdybytakie„ja”istniało,tomusiało-

byby¢alboimieniem,albociałem,alboumysłem.Jasnejest,»eimi¦jest„puste”.Ka»dy

znasmo»eotrzyma¢jakiekolwiekimi¦wjakimkolwiekj¦zyku;imi¦wi¦cnieposiada

»adnejesencji,jakotakiepozbawionejestznaczenia.Równie»ciałoniejest„ja”.Kiedy

mówimy„mojeciało”,dajemywyrazprzekonaniu,»eistniejejakie±„ja”,któreposia-

daciało–„ja”iciałoniemog¡by¢wi¦cto»same.Je±lizbadamyposzczególnegocz¦±ci

ciało–głow¦,r¦ce,itd.–nieznajdziemyw»adnejznichniczego,como»nabyuzna¢

za„ja.”Umysłnatomiastpodlegaci¡głymzmianom:przeszłystanumysłuju»min¡ł,

przyszłyjeszczesi¦niepojawił,atera¹niejszyjestnieuchwytnywchwilowychzmianach.

Dlatego„ja”niemo»eby¢umysłem.Umysłprzypominaró»aniec:jegoposzczególnestany

s¡jakkoraliki,cho¢osobne,tojednaknawleczonenatensamsznurek,tworz¡ci¡gło±¢.

Analogiczne,cho¢stanyumysłuzchwilinachwil¦zmieniaj¡si¦,tworz¡jednakkonti-

nuum±wiadomo±ci.Podsumowuj¡cnieistniej¡»adnelogiczneargumentypotwierdzaj¡ce

istnienie„ja”.

Obecnieposiadamyciałoiumysł,którezpowodusilnychnawykówzakorzenionychod

niemaj¡cegopocz¡tkuczasuuznajemyza„ja”.Jesttowła±niepodstawowaprzyczyna

cierpienia.Prawastronamo»eistnie¢tylkoje±liistniejelewastrona,podobniekategoria

„ja”wymagakategorii„inni”.Kiedylgniemydo„ja”,naturalniepojawiasi¦niech¦¢do

„innych”,acał¡t¦sytuacj¦charakteryzujeniewiedza.Takiejest¹ródłotrzechpodsta-

wowychtruciznumysłu:niewiedzy,po»¡daniainienawi±ci,zktórychpowstaj¡kolejne

zaciemnieniatakiejak:duma,chciwo±¢czyzazdro±¢.Zaciemnieniapopychaj¡nasdo

negatywnychdziała«ciała,mowyiumysłu,którestanowi¡bezpo±redni¡przyczyn¦cier-

pienia.Je±linaprawd¦chcemypozby¢si¦cierpienia,musimywykorzeni¢jejpodstawow¡

przyczyn¦tj.zaciemnienia.Aby±mybyliwstaniedozrobi¢Buddanauczałdrugiejprawdy

szlachetnych.

Pragn¡cszcz¦±cianale»ydoło»y¢wysiłków,abywytworzy¢jegoprzyczyny.Bezprzy-

czynypo»¡danyskutekniepojawisi¦.Przyczynyszcz¦±ciatocałkowiteprzeciwie«stwo

zaciemnie«–towolneodwpływuzaciemnie«działaniemotywowanemiłuj¡c¡dobroci¡

iwspółczuciem,któreprzynosipo»yteknamsamymjakiinnym.Takies¡przyczyny

szcz¦±cia,któremusimywytrwalegromadzi¢.

TrzeciaprawdaSzlachetnychtraktujeoustaniucierpienia.Takjakchoryd¡»ydo

całkowitegouwolnieniasi¦oddolegliwo±ci,takpraktykuj¡cyposzukujewyzwoleniaze

wszystkichrodzajówcierpienia.Abycałkowiciewyzdrowie¢,nale»ypodda¢si¦kuracji:

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: