UKŁAD NERWOWY - Unerwienie mięśni kończyny dolnej

19 III 2007

UNERWIENIE MIĘŚNI  KOŃCZYNY DOLNEJ

SPLOT LĘDŹWIOWY(plexus lumbalis)

Jest on utworzony przez gałęzie brzuszne I, II, III i częściowo IV nerwu lędźwiowego, jak również drobną gałąź od nerwu podżebrowego (Th12). Unerwia on część mięśni i skóry jamy brzusznej, mięśnie i skórę przyśrodkowej i przedniej powierzchni uda oraz przyśrodkową powierzchnię podudzia.

Od splotu lędźwiowego odchodzą:

l                 Krótkie gałęzie mięśniowe, unerwiające m. czworoboczny lędźwi, m. biodrowo-lędżwiowy i m. lędźwiowy mniejszy.

l                 Gałęzie długie:

              -n. biodrowo-podbrzuszny

              -n.biodrowo-pachwinowy

              -n. płciowo-udowy

              -n. skórny uda boczny

              -n. udowy

              -n. zasłonowy

Nerw udowy
(n. femoralis)

Jest najgrubszym nerwem splotu lędźwiowego. Biegnie między m. lędźwiowym i biodrowym, oddaje do nich gałęzie ruchowe i przez rozstęp mięśniowy opuszcza jamę miednicy. Po przejściu na udo dzieli się wachlarzowato na szereg gałęzi mięśniowych i skórnych. Zespół tych gałęzi można podzielić na grupę powierzchowną, przeznaczoną na skórę, i głębszą- dla mięśni przedniej uda. Gałęzie ruchowe unerwiają mięśnie: biodrowy, lędźwiowy większy, krawiecki i czworogłowy uda.

Porażenie nerwu udowego

Porażenie tego nerwu uniemożliwia prostowanie kończyny dolnej w stawie kolanowym wskutek porażenia m. czworogłowego uda (niemożność wchodzenia po schodach).

Nerw zasłonowy
(n. obturatorius)

Biegnie od brzegu przyśrodkowego m. lędźwiowego większego i po ścianie bocznej miednicy mniejszej. W kanale zasłonowym oddaje gałązkę do m. zasłaniacza wewnętrznego i dzieli się na gałęzie: przednią i tylną. Gałęzie te unerwiają skórę powierzchni przyśrodkowej uda oraz grupę mięśni przywodzicieli. 

Porażenie nerwu zasłonowego

Porażenie powoduje niemożność przywodzenia kończyn. W pozycji siedzącej chory nie może założyć nogi na nogę. W przypadku złamań miednicy jak i chorób narządów leżących w sąsiedztwie może również powstać uszkodzenie tego nerwu. Poza tym występuje zaburzenie czucia w okolicach zaopatrywanych przez gałęzie skórne.  

SPLOT KRZYŻOWY  (plexus sacralis)

Powstaje on z gałęzi brzusznych IV i V nerwu lędźwiowego i wszystkich nerwów krzyżowych. Pnie nerwowe tworzące splot odznaczają się szczególną grubością, gdyż włókna ich unerwiają znaczną część kończyny dolnej.

Od splotu krzyżowego odchodzą:

l                  Krótkie gałęzie do m. zasłonowego zewnętrznego, gruszkowatego, mięśni bliźniaczych i m. czworobocznego uda.

l                  Nerw pośladkowy górny

l                  Nerw pośladkowy dolny

l                  Nerw kulszowy

2. Nerw pośladkowy górny
(n. gluteus superior)

Wychodzi z miednicy małej razem z tętnicą pośladkową górną przez górną część otworu kulszowego większego i unerwia ruchowo mięśnie pośladkowe średni i mały oraz m. naprężacz powięzi szerokiej.

Uszkodzenie nerwu pośladkowego górnego:

Uszkodzenie powoduje zniesienie ruchów odwodzenia kończyny w stawie biodrowym, bardzo osłabione jest umocowanie miednicy na nodze podstanej podczas chodzenia, w skutek czego miednica opada na stronę zdrową.

3. Nerw pośladkowy dolny
(n. gluteus inferior)

wychodzi przez dolną część otworu kulszowego większego razem z tętnicą pośladkową dolną i rozgałęziając się wachlarzowato unerwia m. pośladkowy wielki.

Uszkodzenie nerwu pośladkowego dolnego:

Uszkodzenie powoduje osłabienie ruchów prostowania w stawie biodrowym, nie ujawnia się on wyraźnie przy zwykłym chodzeniu czy staniu, ale przy wchodzeniu na schody, skakaniu, podnoszeniu się z pozycji siedzącej.

4. Nerw kulszowy
(n. ischiadicus)

jest najdłuższym i najgrubszym nerwem organizmu ludzkiego. Utworzony jest przez włókna pochodzące od wszystkich gałęzi tworzących splot krzyżowy. Opuszcza miednicę przez otwór podgruszkowy, biegnie pomiędzy guzem kulszowym, a krętarzem wielkim, przykryty m. pośladkowym wielkim, a następnie zdąża po tylnej stronie uda do dołu podkolanowego, biegnąc pomiędzy m. przywodzicielem uda wielkim, a grupą zginaczy.

Zwykle w kącie górnym dołu podkolanowego nerw kulszowy dzieli się na dwa główne pnie:

-grubszy, przyśrodkowy- nerw piszczelowy

-cieńszy, boczny- nerw strzałkowy wspólny

              Na udzie odchodzą od pnia kulszowego gałęzie ruchowe do mięśni półbłoniastego, półścięgnistego, dwugłowego uda i przywodziciela wielkiego.

Porażenie nerwu kulszowego

Porażenie prowadzi do ciężkich następstw: chodzenie jest bardzo utrudnione, upośledzone jest zginanie w stawie kolanowym oraz w biodrowym, a całkowicie zniesione są wszystkie ruchy stopy. Podczas chodzenia chory „wyrzuca” do przodu wyprostowaną w stawie kolanowym kończynę jak „szczudło” przy czym opuszczona stopa chwieje się w stawie skokowym oraz suwa po podłożu.

Nerw piszczelowy
(n. tibialis)

Nerw piszczelowy po oddzieleniu się od pnia nerwu kulszowego biegnie przez środek dołu podkolanowego, gdzie przechodzi pomiędzy dwiema głowami mięśnia brzuchatego łydki i wnika pod mięsień płaszczkowaty, kierując się pod nim wzdłuż całego podudzia w stronę guza piętowego. 

Porażenie nerwu piszczelowego

Porażenie uniemożliwia zgięcia podeszwowe palców, wspięcie na palce oraz odwodzenie i przywodzenie palców. Może pojawić się szponiaste ustawienie palców; są one zgięte w stawach śródstopo paliczkowych i zgięte podeszwowo w stawach międzypaliczkowych. Wskutek wtórnego przykurczu prostowników rozwija się „stopa piętowa”.

Nerw strzałkowy wspólny
(n. peroneus communis)

Po oddzieleniu się od pnia nerwu kulszowego kieruje się ukośnie ku dołowi i bokowi, owija się dookoła głowy kości strzałkowej i przebija m. strzałkowy długi, w którym dzieli się na dwie gałęzie- nerwy strzałkowe: głęboki i powierzchowny.

Jeszcze w dole podkolanowym od nerwu strzałkowego wspólnego odchodzi nerw skórny boczny łydki( n. cutaneus surae lateralis), który unerwia skórę bocznej powierzchni goleni.

Nerw strzałkowy powierzchowny
(n. peroneus superficialis)

Biegnie po oddzieleniu się od nerwu strzałkowego głębokiego pomiędzy mięśniami strzałkowymi długim, a krótkim. Unerwia obydwa te mięśnie.

Nerw strzałkowy głęboki
(n. peroneus profundus)

Przebiega po stronie przedniej goleni wspólnie z tętnicą piszczelową przednią, z którą schodzi na stopę. Unerwia na goleni m. piszczelowy przedni, prostownik długi palców, prostownik długi palucha.

Porażenie nerwu strzałkowego głębokiego

Porażenie powoduje niemożność prostowania stopy i palców. Powoduje upośledzenie czynności chodzenia (chód koguci).

Mięśnie obręczy kończyny dolnej

                Mięśnie wewnętrzne

Mięśnie zewnętrzne

Mięsień pośladkowy wielki      NERW POSLADKOWY DOLNY

Mięsień pośladkowy średni      NERW POŚLADKOWY GÓRNY

Mięsień pośladkowy mały        NERW  POŚLADKOWY GÓRNY

  Miesień naprężacz powięzi szerokiej   NERW POŚLADKOWY GÓRNY 

Mięśnie zewnętrzne

•                     mięśnie bliźniacze

•                     mięsień gruszkowaty

•                     miesień zasłaniacz zewnętrzny

•                     miesień zasłaniacz wewnętrzny

•                     miesień czworoboczny uda       

MIEŚNIE UDA
  Grupa przednia

Grupa tylna

•                     mięsień półścięgnisty     NERW PISZCZELOWY

•                     mięsień półbłoniasty      NERW PISZCZELOWY

•                     mięsień dwugłowy  gł. długa   NERW PISZCZELOWY

                                          gł. krótka   NERW STRZAŁKOWY   WSPÓLNY

Grupa przyśrodkowa

•                      mięsień grzebieniowy

•                      miesień przywodziciel długi

                                                         NERW                    

•                      miesień przywodziciel krótki                                       ZASŁONOWY

•                      mięsień przywodziciel wielki

•                      mięsień smukły

MIĘŚNIE GOLENI

Grupa przednia                         
 

•                    mięsień piszczelowy przedni          NERW STRZAŁKOWY GŁĘBOKI

•                    mięsień prostownik długi palców   NERW STRZAŁKOWY GŁĘBOKI

•                    miesień prostownik długi palucha  NERW STRZAŁKOWY GŁĘBOKI

Grupa boczna

•                    miesień strzałkowy długi         NERW STRZAŁKOWY POWIERZCHOWNY

•                    mięsień strzałkowy  krótki      NERW STRZAŁKOWY POWIERZCHOWNY

Grupa tylna

•                     mięsień trójgłowy łydki  - mięsień brzuchaty łydki

                                                  -  mięsień płaszczkowaty    NERW PISZCZELOWY

•                      mięsień piszczelowy tylny           NERW  PISZCZELOWY

•                     mięsień zginacz długi palców       NERW PISZCZELOWY

•                     miesień zginacz długi palucha      NERW PISZCZELOWY

MIĘŚNIE STOPY

  Mięśnie grzbietu stopy

•                    mięsień prostownik krótki palucha  NERW STRZAŁKOWY GŁĘBOKI

•                    mięsień prostownik krótki palców     NERW  STRZAŁKOWY GŁEBOKI

6

Anatomia – wykład

II semestr