zal8.doc

Zał. Nr 8 do Zarz. Nr 5/04/05

POMOCNICZA INSTRUKCJA PRZEPROWADZANIA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

I. Postanowienia ogólne.

1. Podstawa prawna.

Ocenę ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy regulują następujące przepisy:

1)     Ustawa z dnia 26 czerwca 1974r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 98r. Nr 21, poz.94, z późn. zm.)

2)     Rozp. Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. Dz.U. z 03r. Nr 169, poz. 1650)

3)     Polska Norma „System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego” (PN-N-18002: 2000)

4)     Ustawa z dnia 7 lipca 1994r. - Prawo budowlane (t.j. z 03r. Nr 207, poz.2016, z późn. zm.)

5)     Rozp. Ministra Zdrowia i Opieki społecznej z dnia 20 grudnia 2002r. zmieniające rozporządzenie w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. z 03r. Nr 21, poz. 180)

6)     Rozp. Rady Ministrów z dnia 28 lipca 1998r. w sprawie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy (Dz.U. Nr 115, poz. 744, z późn. zm.)

7)     Rozp. Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach (Dz.U. Nr 132, poz. 115)

8)     Rozp. Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 6 stycznia 2003r.zmieniajace rozporządzenie w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz.U. Nr 36, poz. 314)

9)     Ustawy z dnia 11 stycznia 2001r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz.U. Nr 11, poz. 84, z późn. zm.)

10) Rozp. Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 3 lipca 2002r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz.U. Nr 140, poz. 1171)

11) Rozp. Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 2 września 2003r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz.U. Nr 171, poz. 1666)

12) Rozp. Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 2 września 2003r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz.U. Nr 173, poz. 1679)

13) Rozp. Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz.U. Nr 199, poz. 1948)

14) Zarządzenie Nr 53/02/03 Rektora Politechniki Śląskiej z dnia 16 czerwca 2003r. w sprawie obowiązku posiadania wykazu substancji i preparatów niebezpiecznych oraz kart charakterystyki substancji i preparatów niebezpiecznych przechowywanych w jednostkach Politechniki Śląskiej

2. Podstawowe pojęcia i definicje.

Stanowisko pracy – przestrzeń pracy, wraz z wyposażeniem w środki i przedmioty pracy, w której pracownik lub zespół pracowników wykonuje pracę (np.: laboratorium chemiczne, sala wykładowa/ćwiczeniowa, pokój pracy, sekretariat, pokój biurowy itp.)

Miejsce pracy – miejsce wyznaczone przez pracodawcę, do którego pracownik ma dostęp w związku z wykonywaniem pracy

Awaria – zdarzenie powstałe w wyniku niekontrolowanego rozwoju sytuacji w czasie eksploatacji materiałów, urządzeń lub instalacji, prowadzące do powstania natychmiast lub z opóźnieniem, na terenie organizacji lub poza jej terenem, poważnego zagrożenia dla zdrowia ludzkiego i/lub środowiska, takie jak: duża emisja substancji szkodliwych lub niebezpiecznych, pożar, wybuch itp.

Narażenie – ekspozycja, podleganie oddziaływaniu czynników niebezpiecznych, szkodliwych lub uciążliwych związanych z wykonywaniem pracy.

Ryzyko – kombinacja częstości lub prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzenia wywołującego zagrożenie i konsekwencji z tym zdarzeniem.

Ocena ryzyka – proces analizowania ryzyka i wyznaczania dopuszczalności ryzyka.

Ryzyko zawodowe - prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy.

Środki ochrony – środki ochrony zbiorowej, środki ochrony indywidualnej lub inne środki (techniczne lub organizacyjne) stosowane w celu ograniczenia ryzyka zawodowego.

Zagrożenie – stan środowiska pracy mogący spowodować wypadek lub chorobę.

3. Podstawowe cele oceny ryzyka zawodowego.

Przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego ma na celu:

-       sprawdzenie, czy występujące na stanowiskach pracy zagrożenia zostały zidentyfikowane i czy znane jest związane z nim ryzyko zawodowe,

-       likwidację zagrożeń lub zmniejszenia ich skutków,

-       wykazanie pracodawcy, pracownikom, organom nadzoru, że zagrożenia przeanalizowano i zastosowano właściwe środki,

-       dokonanie wyboru odpowiedniego wyposażenia i organizacji stanowisk pracy oraz organizacji pracy, a także doboru odpowiednich materiałów i surowców,

-       ustalenie najważniejszych działań korygujących zagrożenia i działań profilaktycznych.

-       zapewnienie ciągłej i systematycznej poprawy warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.

II. Tryb przeprowadzania oceny ryzyka zawodowego.

1.    Podstawę przeprowadzania oceny ryzyka zawodowego zgodnie z obowiązującymi przepisami stanowią występujące stanowiska pracy w danej jednostce organizacyjnej/komórce administracyjnej Politechniki Śląskiej.

2.    Zespół Oceniający Ryzyko Zawodowe dokonuje:

1)     charakterystyki stanowiska, w tym opisu:

- rodzaju badań, doświadczeń, stosowanych technologii,

- elementów wyposażenia,

- stosowanych materiałów,

- występujących stref zagrożenia,

- podstawowych czynności,

- sposobu i czasu wykonywania czynności,

- miejsca usytuowania stanowiska pracy,

- liczby pracowników obsługujących dane stanowisko,

- opisu szczegółowego (szkolenia, dane techniczne stanowiska, uprawnienia

pracownika itp.),

na formularzach stanowiących załączniki do Zarządzenia:

Zał. Nr 1 – dla danego i analogicznych stanowisk pracy

Zał. Nr 2 – dla konkretnego pracownika zatrudnionego na danym stanowisku pracy

Przyjmuje się, że w przypadku, kiedy kryterium podane w „Wymaganiach ogólnych” nie dotyczy danego stanowiska należy udzielić odpowiedzi „nie dotyczy”.

2)     identyfikacji zagrożeń, ich źródeł, rodzaju stosowanych środków ochrony – wg wzoru stanowiącego Zał. Nr 3 do Zarządzenia,

3)     ustalenia kategorii ryzyka zawodowego (w oparciu o kryteria, o których mowa w ust.3) dla poszczególnych rodzajów zagrożeń – przy udziale Zespołu Oceniającego Ryzyko Zawodowe,

4)     wyboru oceny ryzyka zawodowego dla poszczególnych rodzajów zagrożeń.

3.    Do oceny ryzyka zawodowego przyjmuje się następującą skalę trójstopniową:

Przyjęta punktacja oceny ryzyka:

małe                - 1 punkt

średnie              - 2 punkty

duże              - 3 punkty

Ocena ryzyka zawodowego związanego z poszczególnymi zagrożeniami zidentyfikowanymi na stanowiskach pracy polega na ustaleniu:

- prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożeń,

- ciężkości (mała/średnia/duża) niepożądanych następstw tych zagrożeń.

4. Ostateczna ocena ryzyka zawodowego dokonywana jest przez:

Inspektorat BHP i Zespół Oceniający Ryzyko Zawodowe na podstawie informacji zawartych w Karcie Oceny Ryzyka Zawodowego (Zał. Nr 5 do Zarządzenia).

5.    Wynikiem oceny ryzyka zawodowego jest „Dokumentacja oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy” na nośniku papierowym, która podlega zatwierdzeniu przez Rektora Politechniki Śląskiej.

6.    W przypadku uzyskania oceny:

a)      niedopuszczalnej tj. 3 punkty, Inspektorat BHP zobowiązany jest w trybie natychmiastowym powiadomić kierownika zainteresowanej jednostki organizacyjnej o:

- wyniku oceny,

- rodzaju zagrożenia stwarzającego niedopuszczalne ryzyko zawodowe, powodujące konieczność wstrzymania pracy na tym stanowisku do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu dopuszczalnego;

Kierownik jednostki obowiązany jest do podjęcia natychmiastowych działań korygujących...