Skrótowce:
Skrótowce literowe (literowce) – złożone z pierwszych
liter wyrazów skracanego wyrażenia.
W przypadku literowców litery skrótowca wymawiane są osobno, np.
AGD – Artykuły Gospodarstwa Domowego [wymowa: a-gie-de]
AZS – Akademicki Związek Sportowy [wymowa: a-zet-es]
NBP – Narodowy Bank Polski [wymowa: en-be-pe]
PZU - Powszechny Zakład Ubezpieczeń [wymowa: pe-zet-u]
RP – Rzeczpospolita Polska [wymowa: er-pe]
SKS- szkolnu klub sportowy
Skrótowce głoskowe (głoskowce) – złożone, tak jak literowce,
z pierwszych liter skracanego wyrażenia; litery skrótowca
wymawiane są jednak łącznie, jako suma głosek. Obejmują
większość skrótowców literowych zawierających jedną
lub więcej niż jedną samogłoskę, np.:
GUS – Główny Urząd Statystyczny [wymowa: gus]
NATO – North Atlantic Treaty Organisation [wymowa: nato]
OBOP – Ośrodek Badania Opinii Publicznej [wymowa: obop]
PAN – Polska Akademia Nauk [wymowa: pan]
ZUS – Zakład Ubezpieczeń Społecznych [wymowa: zus]
Skrótowce grupowe (grupowce, sylabowce) – składają się z
grupy głosek (najczęściej pierwszych sylab), którymi
rozpoczynają się słowa skracanego wyrażenia,
i wymawiane są jako suma połączonych głosek (sylab).
Do tej kategorii zaliczane są też skrótowce utworzone z
połączenia sylab tego samego wyrazu (najczęściej pierwszej i ostatniej).
Wielką literą pisana jest najczęściej tylko pierwsza litera skrótowca, np.:
Pafawag – Państwowa Fabryka Wagonów [wymowa: pafawag]
Polfa – Polska Farmacja [wymowa: polfa]
baon – batalion [wymowa: baon]
Fablok - Fabryka lokomotyw. [wymowa: fablok]
Skrótowce mieszane (kombinowane) – mają niejednorodną strukturę,
są kombinacjami dwóch lub nawet trzech wymienionych powyżej
typów; w zależności od rodzaju wymieszania wyróżnia się wśród nich:
literowo-głoskowe, np.:
CBOS – Centrum Badania Opinii Społecznej [wymowa: ce-bos]
CPLiA - Centrala Przemysłu Ludowego i Artystycznego
[wymowa: cepelia]
SGPiS – Szkoła Główna Planowania i Statystyki [wymowa: es-gie-pis]
literowo-grupowe, np.:
PZMot – Polski Związek Motorowy [wymowa: pe-zet-mot]
PZKosz – Polski Związek Koszykówki [wymowa: pe-zet-kosz]
głoskowo-grupowe, np.:
Polmos – Polski Monopol Spirytusowy [wymowa: pol-mos]
grupowo-literowo-głoskowe (bardzo mała grupa), np.:
Arged – Artykuły Gospodarstwa Domowego [wymowa: ar-ged]
Skróty, w których pierwsza i ostatnia litera są
jednocześnie pierwszą i ostatnią literą skracanego
tekstu, na przykład mgr (magister), zapisujemy bez kropki.
lp. Skrót Rozwinięcie
1. dr doktor
2. dra doktora
3. mgr magister
4. wg według
Jeżeli drugi lub kolejny człon skrótu rozpoczyna się
samogłoską, to skrót zapisujemy oddzielając
poszczególne litery kropkami. Nie stosujemy spacji po kropce.
1. m.in. między innymi
2. p.n.e. przed naszą erą
3. p.o. pełniący obowiązki
Skróty jednowyrazowe oraz wielowyrazowe,
które nie są zaliczane do dwóch poprzednich kategorii,
zapisujemy z jedną kropką na końcu.
Na przykład cdn. (ciąg dalszy nastąpi), np. (na przykład),
pt. (pod tytułem).
1. a. albo
2. ang. angielski
3. cdn. ciąg dalszy nastąpi
4. czyt. czytaj
5. dol. dolar
6. ds. do spraw
7. godz. godzina
8. gr. grecki
9. itd. i tak dalej
10. itp. i tym podobne
11. jn. jak niżej
12. jw. jak wyżej
13. np. na przykład
14. pt. pod tytułem
15. tzn. to znaczy
16. tzw. tak zwany
17. ww. wyżej wymieniony
18. zob. zobacz
roberto1818