Prewencja i rehabilitacja nr 1 2006.pdf

ISSN 1731-8971

PREWENCJA

i REHABILITACJA

kwartalnik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

nr 1 ( 11 )

2006

PREWENCJA

i REHABILITACJA

Spis treści

1 Zmiany w wystawianiu zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy

— Hipolit Piętka

3 Nowe formy oceny ośrodków rehabilitacyjnych

— Alicja Barwicka

7 O zawodowych czynnikach ryzyka raka płuca

— Beata Świątkowska

14 Prawo czy obowiązek powstrzymania się od wykonywania pracy niebezpiecznej

— Grażyna Ślawska

20 W Cieplicach Turczańskich...

— Anna Serafińska

23 Wydarzenia, opinie – 2006

— Anna Sójka

Zmiany w wystawianiu

zaświadczeń lekarskich

o czasowej niezdolności do pracy

Zasady wystawiania zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy zostały szczegółowo

omówione w numerze 3 z 2005 r. niniejszego kwartalnika. Ponieważ 22 grudnia ubiegłego roku nastąpiła

nowelizacja rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegó-

łowych zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich, wzoru zaświadczenia lekarskiego i zaświad-

czenia lekarskiego wydanego w wyniku kontroli lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

(Dz.U. nr 65, poz. 741), ponownie przedstawiamy zasady wystawiania tych zaświadczeń, z uwzględnie-

niem wprowadzonych zmian.

Rozporządzenie nowelizujące z dnia 22 grudnia 2005 r. zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 1

z 2006 r., pod pozycją 3.

po dniu 16 stycznia 2006 r

Przypomnijmy na wstępie, że Zakład Ubezpieczeń

Społecznych upoważnia lekarza, lekarza dentystę,

starszego felczera i felczera do wystawiania zaświad-

czeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy, na

podstawie art. 54 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r.

o świadczeniach pieniężnych ubezpieczenia spo-

łecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst

jednolity: Dz.U. z 2005 r. nr 31, poz. 267).

Zaświadczenie lekarskie o czasowej niezdolno-

ści do pracy z powodu choroby lub konieczności

osobistego sprawowania przez pracownika opieki

nad chorym członkiem rodziny wystawia się wyłącz-

nie po przeprowadzeniu bezpośredniego badania

ubezpieczonego lub chorego członka rodziny.

Przy orzekaniu o czasowej niezdolności do pracy

z powodu choroby brany jest pod uwagę stan zdro-

wia ubezpieczonego, z uwzględnieniem rodzaju

i warunków pracy.

Zaświadczenie lekarskie (na druku ZUS ZLA)

wystawia lekarz, lekarz dentysta, starszy felczer lub

felczer, prowadzący leczenie, na okres, w którym

ubezpieczony ze względu na stan zdrowia powinien

powstrzymać się od pracy, jednak nie dłuższy niż do

dnia, w którym niezbędne jest przeprowadzenie po-

nownego badania stanu zdrowia ubezpieczonego.

Starszy felczer i felczer może wydawać zaświad-

czenia lekarskie jednorazowo do 7 dni, z tym że

łącznie orzeczony okres niezdolności do pracy nie

może być dłuższy niż 14 dni.

Zgodnie z § 3 ust. 1 rozporządzenia z dnia 27 lip-

ca 1999 r., zaświadczenie lekarskie może być wysta-

wione na okres od dnia, w którym przeprowadzono

badanie chorego, lub od dnia bezpośrednio następu-

jącego po dniu badania.

W praktyce często występowały przypadki, że

początkowa data orzeczonej niezdolności do pracy

określona w zaświadczeniu lekarskim przypadała

później niż jeden dzień od dnia, w którym przepro-

wadzone zostało badanie, np. ubezpieczony był ba-

dany w piątek, natomiast orzeczona niezdolność do

pracy, w wydanym zaświadczeniu lekarskim, rozpo-

czynała się od poniedziałku. W takich przypadkach,

według dotychczas obowiązujących przepisów,

orzeczenie o niezdolności do pracy powinno być

wydane na okres od dnia badania (tj. od piątku) lub

od dnia następnego po dniu badania (tj. od soboty).

Mając na względzie istnienie tego rodzaju niepra-

widłowości, w rozporządzeniu z dnia 27 lipca 1999 r.

został dodany, w § 3, ust. 1a.

Zgodnie z tym nowym przepisem zaświadczenie

lekarskie może być wystawione na okres rozpoczy-

nający się po dniu badania, nie później jednak niż

czwartego dnia po dniu badania, jeżeli:

q bezpośrednio po dniu badania przypadają dni

wolne od pracy,

q badanie jest przeprowadzane w okresie wcze-

śniej orzeczonej niezdolności do pracy.

Tego typu przypadki jak wyżej wymienione będą

występowały, gdy ubezpieczony jest badany w pią-

tek, po pracy, a sobota i niedziela są dla niego dnia-

mi wolnymi, natomiast poniedziałek jest dodatkowo

PREWENCJA I REHABILITACJA 1/2006

Zaświadczenia lekarskie o czasowej niezdolności

do pracy często były wystawiane z naruszeniem

obowiązujących w tym względzie przepisów. Takie

nieprawidłowo wystawione zaświadczenia wymaga-

ły odpowiedniej korespondencji lub bezpośredniego

kontaktu ubezpieczonego z lekarzem, który wystawił

dane zaświadczenie, w celu dokonania odpowied-

niej jego korekty. Konsekwencją takiego stanu rze-

czy było opóźnienie w wypłacie należnego zasiłku,

a w znacznej liczbie przypadków – wstrzymanie dal-

szej wypłaty zasiłku chorobowego. W związku z tym,

jak już wspomniano wyżej, rozporządzenie z dnia

27 lipca 1999 r. w sprawie zasad i trybu wystawia-

nia zaświadczeń lekarskich zostało znowelizowane.

Zasady zawarte w znowelizowanym rozporządzeniu

mają zastosowanie do zaświadczeń lekarskich wy-

stawianych po dniu 16 stycznia 2006 r .

po dniu 16 stycznia 2006 r .

dniem wolnym od pracy. W tej sytuacji zaświad-

czenie lekarskie może być wystawione od wtorku.

Podobnie będzie w sytuacji, gdy ubezpieczony

posiadający orzeczoną niezdolność do pracy do

poniedziałku, w piątek zgłosi się do lekarza z uwa-

gi na pogorszenie się stanu zdrowia. W wydanym

zaświadczeniu lekarskim orzeczona niezdolność

do pracy na dalszy okres może rozpoczynać się od

wtorku.

Zgodnie natomiast z § 3 ust. 2 wymienionego

rozporządzenia, zaświadczenie lekarskie może być

wystawione maksymalnie na okres 3 dni poprzedza-

jących dzień badania, jeżeli wyniki badania wskazu-

ją, że ubezpieczony w tym okresie niewątpliwie był

niezdolny do pracy. Tylko lekarz psychiatra w razie

stwierdzenia lub podejrzenia zaburzeń psychicz-

nych ograniczających zdolność ubezpieczonego

do oceny własnego postępowania – zgodnie z § 3

ust. 3 rozporządzenia – może wystawić zaświadcze-

nie lekarskie o czasowej niezdolności do pracy na

okres wcześniejszy niż 3 dni poprzedzające dzień

badania ubezpieczonego.

Zaświadczenie lekarskie stwierdzające pobyt

ubezpieczonego w stacjonarnym zakładzie opieki

zdrowotnej – zgodnie z § 4 wymienionego rozpo-

rządzenia – wystawia się nie później niż w dniu

wypisania ubezpieczonego z tego zakładu. Zmiana

tego przepisu podyktowana jest faktem, że komórka

ruchu chorych w szpitalu jest czynna od poniedział-

ku do piątku, natomiast pacjenci są wypisywani ze

szpitala również w sobotę lub w niedzielę, a w takim

dniu nie ma możliwości wypisania zaświadczenia

lekarskiego.

W razie pobytu ubezpieczonego w zakładzie

dłuższego niż 14 dni, zaświadczenie lekarskie wy-

stawia się co 14 dni, w celu umożliwienia wypłaty

zasiłku chorobowego lub wynagrodzenia za czas

choroby. Zaświadczenie lekarskie stwierdzające

okres pobytu ubezpieczonego w zakładzie, na wnio-

sek ubezpieczonego, może być wystawione także

w terminie późniejszym.

W przypadku wystawiania zaświadczenia lekar-

skiego za okres pobytu w stacjonarnym zakładzie

opieki zdrowotnej w terminie późniejszym, które

obejmuje również niezdolność do pracy po zakoń-

czeniu pobytu w zakładzie, okres niezdolności do

pracy przypadający po zakończeniu pobytu w tej

placówce nie może być dłuższy niż 3 dni poprzedza-

jące dzień wystawienia tego zaświadczenia.

W przypadku zatrudnienia ubezpieczonego u wię-

cej niż jednego pracodawcy – zgodnie z § 5 ust. 2 wy-

mienionego rozporządzenia – lekarz leczący, na wnio-

sek ubezpieczonego, wystawia odpowiednią liczbę

zaświadczeń na druku ZUS ZLA.

Wystawienie zaświadczenia lekarskiego o cza-

sowej niezdolności do pracy dla kolejnego praco-

dawcy nie jest związane z wydawaniem nowego

orzeczenia, lecz jest formalnym poświadczeniem

już wydanego orzeczenia. W praktyce występują

często przypadki niewystawienia zaświadczenia le-

karskiego dla kolejnego płatnika składek, a główną

tego przyczyną jest brak numeru identyfikacyjnego

(NIP-u) kolejnego płatnika. W związku z tym w § 5

omawianego rozporządzenia został dodany ust. 2a,

który stanowi, że zaświadczenie lekarskie dla kolej-

nego płatnika składek, potwierdzające wcześniej

orzeczoną dla innego płatnika składek niezdolność

do pracy, może być wystawione, na wniosek ubez-

pieczonego, w terminie późniejszym.

W razie zagubienia przez ubezpieczonego za-

świadczenia lekarskiego – zgodnie z § 5 ust. 3 cyto-

wanego rozporządzenia – lekarz, który je wydał, na

wniosek ubezpieczonego, sporządza wypis z kopii

tego zaświadczenia.

Zgodnie z § 6 ust. 1 wymienionego rozporządze-

nia, po 30 dniach niezdolności do pracy lekarz pro-

wadzący leczenie, przed wystawieniem kolejnego

zaświadczenia o dalszej niezdolności do pracy, oce-

nia też, czy stan zdrowia ubezpieczonego uzasadnia

potrzebę przeprowadzenia rehabilitacji leczniczej,

a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby – wypeł-

nia stosowny wniosek. Na podstawie tego wniosku

lekarz orzecznik oddziału ZUS, po przeprowadzeniu

bezpośredniego badania ubezpieczonego, wydaje

stosowne orzeczenie.

Aktualnie na rehabilitację leczniczą w ramach

prewencji rentowej ZUS kierowani są ubezpieczeni

ze schorzeniami układu ruchu, układu krążenia,

układu oddechowego oraz schorzeniami psychoso-

matycznymi.

W myśl natomiast § 6 ust. 2 wymienionego roz-

porządzenia, nie później niż na 60 dni przed zakoń-

czeniem okresu zasiłkowego lekarz prowadzący

leczenie przeprowadza badanie i ocenia, czy stan

zdrowia ubezpieczonego uzasadnia:

q zgłoszenie wniosku o ustalenie prawa do

świadczenia rehabilitacyjnego,

q zgłoszenie wniosku o ustalenie prawa do renty

z tytułu niezdolności do pracy.

Stosownie do wyników dokonanej oceny, lekarz

prowadzący leczenie wystawia zaświadczenie

o stanie zdrowia dla celów świadczeń z ubezpie-

czenia społecznego (druk ZUS N-9), informując

ubezpieczonego o potrzebie złożenia wniosku

o ustalenie prawa do świadczenia rehabilitacyjnego

lub renty z tytułu niezdolności do pracy. Taki tryb

postępowania pozwala na ustalenie uprawnień do

świadczenia rehabilitacyjnego lub renty z tytułu

niezdolności do pracy jeszcze w okresie pobierania

zasiłku chorobowego.

Zaświadczenie lekarskie wystawia się z dwiema

kopiami:

— oryginał zaświadczenia lekarskiego wysta-

wiający zaświadczenie przesyła, w ciągu 7 dni od

dnia wystawienia zaświadczenia, bezpośrednio do

terenowej jednostki organizacyjnej ZUS,

— pierwszą kopię zaświadczenia lekarskiego

otrzymuje ubezpieczony, który – zgodnie z art. 62

PREWENCJA I REHABILITACJA 1/2006

ustawy z 25 czerwca 1999 r. – w ciągu 7 dni zobo-

wiązany jest doręczyć ją płatnikowi zasiłków,

— drugą kopię wystawiający zaświadczenie

przechowuje przez okres 3 lat.

W zaświadczeniu lekarskim o czasowej nie-

zdolności do pracy z powodu choroby lub pobytu

w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej, in-

formacje o okolicznościach mających wpływ na

prawo do zasiłku chorobowego lub jego wysokości

– zgodnie z art. 57 ustawy z 25 czerwca 1999 r.

– podaje się z zastosowaniem następujących ko-

dów literowych :

q kod „A” – oznacza niezdolność do pracy po-

wstałą po przerwie nieprzekraczającej 60 dni, spo-

wodowaną tą samą chorobą, która była przyczyną

niezdolności do pracy przed przerwą; brak kodu

literowego „A” może spowodować wydłużenie okresu

wypłaty zasiłku chorobowego lub jego skrócenie;

q kod „B” – oznacza niezdolność do pracy przy-

padającą w okresie ciąży;

q kod „C” – oznacza niezdolność do pracy spo-

wodowaną nadużyciem alkoholu;

q kod „D” – oznacza niezdolność do pracy spo-

wodowaną gruźlicą;

q kod „E” – stosuje się, zgodnie z art. 7 pkt 2

ustawy z 25 czerwca 1999 r., w przypadku niezdol-

ności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubez-

pieczenia chorobowego, gdy niezdolność do pracy

trwa bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała nie

później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu

ubezpieczenia chorobowego – dotyczy on choroby

zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż

14 dni, lub innej choroby, której objawy ujawniają się

po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choro-

by. Zasiłki chorobowe w tych przypadkach wypłaca

wyłącznie oddział ZUS. Kodu „E” nie należy stoso-

wać przy orzekaniu o niezdolności do pracy w okre-

sie trwania zatrudnienia.

W przypadku niezdolności do pracy objętej

kodami „ A”, „B”, „C”, „D” i „E” pole 13 na druku

zaświadczenia lekarskiego ZUS ZLA powinno być

wypełniane obowiązkowo. Na pisemny wniosek

ubezpieczonego w zaświadczeniu lekarskim nie

umieszcza się kodu „B” i „D”.

Kody literowe wpisuje się na oryginale i obu

kopiach zaświadczenia lekarskiego, a numer staty-

styczny – ustalony według Międzynarodowej Staty-

stycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowot-

nych – tylko na oryginale i na drugiej kopii.

Hipolit Piętka

Departament Świadczeń Krótkoterminowych

Nowe formy oceny

ośrodków rehabilitacyjnych

Poniższy artykuł poświęcony jest głównie analizie wyników badania ankietowego, przeprowadzonego

w 2005 r. wśród osób kierowanych na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS. Mówi on

także o innej nowej formie oceny pracy ośrodków rehabilitacyjnych współpracujących z Zakładem.

nych umowy z ośrodkami rehabilitacyjnymi

prowadzącymi program rehabilitacji leczniczej

w ramach prewencji rentowej ZUS zawierają m.in.

zapis o prawie Zakładu do przeprowadzania

kontroli realizacji tych umów, w tym zwłaszcza

w zakresie:

q dokumentowania przebiegu procesu dia-

gnostyczno-leczniczo-rehabilitacyjnego i wyników

rehabilitacji,

q dokumentowania prowadzenia różnych form

oddziaływania psychologicznego i działań w zakre-

sie edukacji zdrowotnej,

q przestrzegania wymagań Zakładu odnośnie

kadry medycznej i specjalistycznej, bazy hotelowej

oraz warunków żywienia.

W 2005 r. takie kontrole zostały przeprowadzone

we wszystkich współpracujących z ZUS ośrodkach

rehabilitacyjnych. W ich wyniku – dla blisko połowy

ośrodków – sformułowano zalecenia pokontrolne.

Dotyczyły one przede wszystkim poprawy prowa-

dzenia dokumentacji medycznej oraz sprawowania

opieki lekarsko-pielęgniarskiej.

Poza wyżej wymienionymi działaniami dla bieżące-

go monitorowania pracy ośrodków rehabilitacyjnych

zastosowano w 2005 r. dwa dodatkowe narzędzia:

r kwestionariusz oceny ośrodka rehabilita-

cyjnego, sporządzany oddzielnie dla rehabilitacji

w poszczególnych profilach schorzeń, oraz

r anonimową ankietę dotyczącą przebiegu re-

habilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej

ZUS, dla osób kierowanych na rehabilitację.

PREWENCJA I REHABILITACJA 1/2006

Z awierane przez Zakład Ubezpieczeń Społecz-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: