kodeks wykroczeń.pdf

©Kancelaria Sejmu

s. 1/38

USTAWA

z dnia 20 maja 1971 r.

Kodeks wykroczeń

Opracowano na

podstawie: Dz.U. z

1971 r. Nr 12, poz.

114, z 1981 r. Nr 24,

poz. 124, z 1982 r. Nr

16, poz. 125, z 1983 r.

Nr 6, poz. 35, Nr 44,

poz. 203, z 1984 r. Nr

54, poz. 275, z 1985 r.

Nr 14, poz. 60, Nr 23,

poz. 100, z 1986 r. Nr

39, poz. 193, z 1988 r.

Nr 20, poz. 135, Nr

41, poz. 324, z 1989 r.

Nr 34, poz. 180, z

1990 r. Nr 51, poz.

297, Nr 72, poz. 422,

Nr 86, poz. 504, z

1991 r. Nr 75, poz.

332, Nr 91, poz. 408,

z 1992 r. Nr 24, poz.

101, z 1994 r. Nr 123,

poz. 600, z z 1995 r.

Nr 6, poz. 29, Nr 60,

poz. 310, z 1997 r. Nr

54, poz. 349, Nr 60,

poz. 369, Nr 85, poz.

539, Nr 98, poz. 602,

Nr 104, poz. 661, Nr

106, poz. 677, Nr 111,

poz. 724, Nr 123, poz.

779, Nr 133, poz. 884,

Nr 141, poz. 942, z

1998 r. Nr 113, poz.

717, z 1999 r. Nr 83,

poz. 931, Nr 101, poz.

1178, z 2000 r. Nr 22,

poz. 271, Nr 73, poz.

852, Nr 74, poz. 855,

Nr 117, poz. 1228, z

2001 r. Nr 100, poz.

1081, Nr 106, poz.

1149, Nr 125, poz.

1371, Nr 128, poz.

1409, Nr 129, poz.

1438, z 2002 r. Nr 19,

poz. 185, Nr 25, poz.

253, Nr 135, poz.

1145, z 2004 r. Nr 11,

poz. 95, Nr 62, poz.

576, Nr 69, poz. 626,

Nr 93, poz. 891, Nr

171, poz. 1800, Nr

173, poz. 1808, z 2005

r. Nr 90, poz. 756 i

757.

CZĘŚĆ OGÓLNA

Rozdział I

Zasady odpowiedzialności

Art. 1.

§ 1. Odpowiedzialności za wykroczenie podlega ten tylko, kto popełnia czyn

społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego

popełnienia pod groźbą kary aresztu, ograniczenia wolności, grzywny do

5000 złotych lub nagany.

§ 2. Nie popełnia wykroczenia sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu

przypisać winy w czasie czynu

Art. 2.

§ 1. Jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia

wykroczenia, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę

obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy.

§ 2. Jeżeli według nowej ustawy czyn objęty orzeczeniem nie jest już zabroniony

pod groźbą kary, ukaranie uważa się za niebyłe.

Art. 3.

§ 1. Na zasadach określonych w niniejszej ustawie odpowiada ten, kto popełni

wykroczenie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak również na pol-

skim statku wodnym lub powietrznym.

§ 2. Odpowiedzialność za wykroczenie popełnione za granicą zachodzi tylko

wtedy, gdy przepis szczególny taką odpowiedzialność przewiduje.

Art. 4.

§ 1. Wykroczenie uważa się za popełnione w czasie, w którym sprawca działał

lub zaniechał działania, do którego był obowiązany.

§ 2. Wykroczenie uważa się popełnione w miejscu, gdzie sprawca działał lub za-

wykładnia TK z dnia

4 kwietnia 1990 r.

(Dz.U. Nr 27, poz.

158) dot. art. 46 § 1.

2005-06-17

©Kancelaria Sejmu

s. 2/38

niechał działania, do którego był obowiązany, albo gdzie skutek nastąpił lub

miał nastąpić.

Art. 5.

Wykroczenie można popełnić zarówno umyślnie, jak i nieumyślnie, chyba że ustawa

przewiduje odpowiedzialność tylko za wykroczenie umyślne.

Art. 6.

§ 1. Wykroczenie umyślne zachodzi wtedy, gdy sprawca ma zamiar popełnienia

czynu zabronionego, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość je-

go popełnienia na to się godzi.

§ 2. Wykroczenie nieumyślne zachodzi, jeżeli sprawca nie mając zamiaru jego po-

pełnienia, popełnia je jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaga-

nej w danych okolicznościach, mimo że możliwość popełnienia tego czynu

przewidywał albo mógł przewidzieć.

Art. 7.

§ 1. Nieświadomość tego, że czyn jest zagrożony karą, nie wyłącza odpowiedzial-

ności, chyba że nieświadomość była usprawiedliwiona.

§ 2. Nie popełnia wykroczenia umyślnego, kto pozostaje w błędzie co do okolicz-

ności stanowiącej znamię czynu zabronionego.

Art. 8.

Na zasadach określonych w niniejszej ustawie odpowiada ten, kto popełnia czyn

zabroniony po ukończeniu lat 17.

Art. 9.

§ 1. Jeżeli czyn wyczerpuje znamiona wykroczeń określonych w dwóch lub więcej

przepisach ustawy, stosuje się przepis przewidujący najsurowszą karę, co nie

stoi na przeszkodzie orzeczeniu środków karnych na podstawie innych naru-

szonych przepisów.

§ 2. Jeżeli jednocześnie orzeka się o ukaraniu za dwa lub więcej wykroczeń, wy-

mierza się łącznie karę w granicach zagrożenia określonych w przepisie

przewidującym najsurowszą karę, co nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu

środków karnych na podstawie innych naruszonych przepisów.

Art. 10.

§1. Jeżeli czyn będący wykroczeniem wyczerpuje zarazem znamiona przestęp-

stwa, orzeka się za przestępstwo i za wykroczenie, z tym że jeżeli orzeczono

za przestępstwo i za wykroczenie karę lub środek karny tego samego rodzaju,

wykonuje się surowszą karę lub środek karny. W razie uprzedniego wykona-

nia łagodniejszej kary lub środka karnego zalicza się je na poczet surow-

szych.

§2. Przy zaliczaniu kar przyjmuje się jeden dzień aresztu za równoważny jednemu

dniowi pozbawienia wolności, dwóm dniom ograniczenia wolności oraz

grzywnie w kwocie od 20 do 150 złotych.

2005-06-17

©Kancelaria Sejmu

s. 3/38

§3. Karę aresztu orzeczoną za wykroczenie uważa się za karę tego samego rodzaju

co kara pozbawienia wolności orzeczona za przestępstwo.

§4. Zaliczeniu, o którym mowa w § 1, nie podlegają środki karne w postaci:

1) nawiązki, jeżeli za wykroczenie i za przestępstwo orzeczono je na rzecz

różnych podmiotów,

2) obowiązku naprawienia szkody, jeżeli za wykroczenie i za przestępstwo

orzeczono je w związku z różnym rodzajem szkód.

Art. 11.

§ 1. Odpowiada za usiłowanie, kto w zamiarze popełnienia czynu zabronionego

swoim zachowaniem bezpośrednio zmierza do jego dokonania, które jednak

nie następuje.

§ 2. Odpowiedzialność za usiłowanie zachodzi, gdy ustawa tak stanowi.

§ 3. Karę za usiłowanie wymierza się w granicach zagrożenia przewidzianego dla

danego wykroczenia.

§ 4. Nie podlega karze za usiłowanie, kto dobrowolnie odstąpił od czynu lub za-

pobiegł skutkowi stanowiącemu znamię czynu zabronionego.

Art. 12.

Odpowiada za podżeganie, kto chcąc, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego,

nakłania ją do tego.

Art. 13.

Odpowiada za pomocnictwo, kto w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu zabro-

nionego, swoim zachowaniem ułatwia jego popełnienie, w szczególności dostarcza-

jąc narzędzie, środek przewozu, udzielając rady lub informacji; odpowiada za po-

mocnictwo także ten, kto wbrew prawnemu, szczególnemu obowiązkowi niedopusz-

czenia do popełnienia czynu zabronionego swoim zaniechaniem ułatwia innej osobie

jego popełnienie.

Art. 14.

§ 1. Odpowiedzialność za podżeganie i pomocnictwo zachodzi wtedy, gdy ustawa

tak stanowi i tylko w razie dokonania przez sprawcę czynu zabronionego.

§ 2. Każdy ze współdziałających w popełnieniu czynu zabronionego odpowiada w

granicach swojej umyślności lub nieumyślności, niezależnie od odpowie-

dzialności pozostałych współdziałających.

§ 3. Karę za podżeganie lub za pomocnictwo wymierza się w granicach zagrożenia

przewidzianego dla danego wykroczenia.

Art. 15.

Nie popełnia wykroczenia, kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni bezprawny

zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem.

2005-06-17

©Kancelaria Sejmu

s. 4/38

Art. 16.

§ 1. Nie popełnia wykroczenia, kto działa w celu uchylenia bezpośredniego nie-

bezpieczeństwa grożącego dobru chronionemu prawem, jeżeli niebezpieczeń-

stwa nie można inaczej uniknąć, a dobro poświęcone nie przedstawia warto-

ści oczywiście większej niż dobro ratowane.

§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się, gdy sprawca poświęca dobro, które ma szczegól-

ny obowiązek chronić nawet z narażeniem się na niebezpieczeństwo osobiste.

Art. 17.

§ 1. Nie popełnia wykroczenia, kto, z powodu choroby psychicznej, upośledzenia

umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych, nie mógł w cza-

sie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem.

§ 2. Jeżeli w czasie popełnienia wykroczenia zdolność rozpoznawania znaczenia

czynu lub kierowania postępowaniem była w znacznym stopniu ograniczona,

można odstąpić od wymierzenia kary lub środka karnego.

§ 3. Przepisów § 1 i 2 nie stosuje się, gdy sprawca wykroczenia wprawił się w stan

nietrzeźwości lub odurzenia powodujący wyłączenie lub ograniczenie poczy-

talności, które przewidywał albo mógł przewidzieć.

Rozdział II

Kary, środki karne i zasady ich wymiaru

Art. 18.

Karami są:

1) areszt,

2) ograniczenie wolności,

3) grzywna,

4) nagana.

Art. 19.

Kara aresztu trwa najkrócej 5, najdłużej 30 dni; wymierza się ją w dniach.

Art. 20.

§ 1. Kara ograniczenia wolności trwa 1 miesiąc.

§ 2. W czasie odbywania kary ograniczenia wolności ukarany:

1) nie może bez zgody sądu zmieniać miejsca stałego pobytu,

2) jest obowiązany do wykonywania pracy wskazanej przez sąd,

3) ma obowiązek udzielania wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania

kary.

Art. 21.

§ 1. Obowiązek określony w art. 20 § 2 pkt 2 polega na wykonywaniu nieodpłatnej

kontrolowanej pracy na cele społeczne w odpowiednim zakładzie pracy, pla-

cówce służby zdrowia, opieki społecznej, organizacji lub instytucji niosącej

2005-06-17

s. 5/38

pomoc charytatywną lub na rzecz społeczności lokalnej w wymiarze od 20 do

40 godzin.

§ 2. W stosunku do osoby zatrudnionej organ orzekający, zamiast obowiązku

określonego w § 1, może orzec potrącenie od 10 do 25% wynagrodzenia za

pracę na rzecz Skarbu Państwa albo na cel społeczny wskazany przez organ

orzekający; w okresie odbywania kary ukarany nie może rozwiązać bez zgo-

dy sądu stosunku pracy.

§ 3. Miejsce, czas, rodzaj lub sposób wykonywania obowiązku pracy, o którym

mowa w § 1, określa sąd po wysłuchaniu ukaranego.

Art. 22.

Wymierzając karę ograniczenia wolności, organ orzekający może zobowiązać uka-

ranego do:

1) naprawienia w całości albo w części szkody wyrządzonej wykroczeniem,

2) przeproszenia pokrzywdzonego.

Art. 23.

Jeżeli ukarany uchyla się od wykonywania kary ograniczenia wolności, ulega ona

zamianie na zastępczą karę grzywny, przy czym miesiąc ograniczenia wolności

przyjmuje się za równoważny grzywnie od 75 do 2 250 złotych, a jeżeli okoliczności

wskazują na to, że egzekucja grzywny nie będzie skuteczna - na zastępczą karę

aresztu, przy czym miesiąc ograniczenia wolności odpowiada 15 dniom aresztu.

Art. 24.

§ 1. Grzywnę wymierza się w wysokości od 20 do 5 000 złotych, chyba że ustawa

stanowi inaczej.

§ 2. Jeżeli za wykroczenie popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej

wymierzono karę aresztu, orzeka się obok tej kary również grzywnę, chyba

że orzeczenie grzywny nie byłoby celowe.

§ 3. Wymierzając grzywnę, bierze się pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki

osobiste i rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe.

Art. 25.

§ 1. Jeżeli egzekucja grzywny w kwocie przekraczającej 500 złotych okaże się

bezskuteczna, można po wyrażeniu zgody przez ukaranego zamienić grzywnę

na pracę społecznie użyteczną, określając jej rodzaj i czas trwania. Praca spo-

łecznie użyteczna trwa najkrócej tydzień, najdłużej 2 miesiące. Przepisy art.

20 § 2 i art. 21 § 1 stosuje się odpowiednio.

§ 2. Jeżeli ukarany w warunkach określonych w § 1, nie wyrazi zgody na podjęcie

pracy społecznie użytecznej albo mimo wyrażenia zgody jej nie wykonuje,

można orzec zastępczą karę aresztu, przyjmując jeden dzień aresztu za rów-

noważny grzywnie od 20 do 150 złotych.; kara zastępcza nie może przekro-

czyć 30 dni aresztu.

§ 3. Grzywnę nie podlegającą zamianie na zastępczą karę aresztu w myśl § 2,

można w szczególnie uzasadnionych wypadkach umorzyć.

2005-06-17

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: