Biogospodarka.pdf

(939 KB) Pobierz
Raport wersja z 15.09.07 r_ostatecznie poprawiona_21.12
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa WyŜszego
STAN I KIERUNKI ROZWOJU
BIOGOSPODARKI
Raport opracowany przez
Interdyscyplinarny Zespół do spraw Rozwoju Biogospodarki
pod kierunkiem prof. dr hab. Adama Dubina
Warszawa, wrzesień 2007
Skład Interdyscyplinarnego Zespołu
do spraw Rozwoju Biogospodarki
prof. dr hab. Adam DUBIN
Przewodnicz ą cy Zespołu
Uniwersytet Jagiello ń ski,
BioCentrum Sp. z o.o.
Kraków
prof. dr hab. Andrzej ANIOŁ
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Ro ś lin
Radzików
prof. dr hab. Stanisław BIELECKI
Politechnika Łódzka, Łód ź
dr Piotr BOROWICZ
Instytut Biotechnologii i Antybiotyków
Warszawa
mgr Maciej CZARNIK
Centrum Innowacji, Transferu
Technologii i Rozwoju Uniwersytetu
Uniwersytet Jagiello ń ski, Kraków
prof. dr hab. Józef Wojciech KUR
Politechnika Gda ń ska, Gda ń sk
dr Wojciech KU Ź MIERKIEWICZ
Polpharma S.A. , Starogard Gda ń ski
dr hab. Tadeusz PIETRUCHA
Uniwersytet Medyczny,
Bio-Tech Consulting Sp. z o.o., Łód ź
dr hab. Roman SŁAWETA
Sekretarz Zespołu,
MNiSzW, Warszawa
prof. dr hab. Marek Ś WITO Ń SKI
Akademia Rolnicza w Poznaniu
prof. dr hab. Władysław TORBICZ
Instytut Biocybernetyki i In Ŝ ynierii
Biomedycznej PAN, Warszawa
mgr Maciej WIECZOREK
Celon Pharma Sp. z o.o., Kiełpin
Raport: Stan i kierunki rozwoju biogospodarki
2
Spis tre ś ci
Przedmowa ................................................................................................................................. 7
1. Streszczenie – Stanisław Bielecki i Adam Dubin .............................................................. 8
1.1. Biotechnologia medyczna......................................................................................... 10
1.2. Biotechnologia rolnicza ........................................................................................... 12
1.3. Biotechnologia przemysłowa.................................................................................... 13
2. Część wprowadzająca ...................................................................................................... 17
2.1. Definicja biotechnologii – Adam Dubin................................................................... 17
2.2. Obecny stan biotechnologii w Polsce – Adam Dubin .............................................. 19
2.3. Jednostki naukowe – cz ęść analityczno-statystyczna – Roman Sławeta .................. 20
2.3.1. Działalność badawcza i rozwojowa w dziedzinie biotechnologii w jednostkach
naukowych w 2005 roku................................................................................... 20
2.3.2. Projekty zamawiane w zakresie biotechnologii ............................................... 28
2.4. Polskie firmy biotechnologiczne – Tadeusz Pietrucha............................................. 32
3. Zasoby ludzkie ................................................................................................................. 37
3.1. Nauczanie na poziomie szkolnictwa wy Ŝ szego – Roman Sławeta ............................ 37
4. Ekonomiczne aspekty wspierania rozwoju przedsiębiorstw biosektora – Maciej Czarnik
........................ ...................................................................................................................... 40
4.1. Fundusze kapitałowe seed i private equity /venture capital .................................... 41
4.2. Dost ę pne finansowanie długu .................................................................................. 43
4.3. Finansowanie na dalszych etapach cyklu koniunkturalnego ................................... 44
4.4. Publiczne ź ródła finansowanie rozwoju przedsi ę wzi ęć w ramach biosektora......... 44
4.5. Alternatywne formy finansowania inwestycji........................................................... 46
5. Regulacje prawne wsparciem dla przedsiębiorstw biosektora Maciej Czarnik .............. 47
6. Systemy komercjalizacji wyników prac B+R oraz instytucje wpierające ten proces –
Maciej Czarnik ................................................................................................................. 48
6.1. Klastry biotechnologiczne ........................................................................................ 50
7. ERA-NET – Stanisław Bielecki ....................................................................................... 50
7.1. ERA-IB ..................................................................................................................... 50
7.2. ERA-NET a regiony.................................................................................................. 53
7.2.1. Europejska Przestrzeń Badawcza..................................................................... 53
7.2.2. Koncepcja projektów ERA-NET ..................................................................... 55
Raport: Stan i kierunki rozwoju biogospodarki
3
8. Biotechnologia medyczna ................................................................................................ 56
8.1. Przemysł farmaceutyczny – Piotr Borowicz............................................................. 56
8.1.1. Wprowadzenie.................................................................................................. 56
8.1.2. Aktualna sytuacja w UE i na świecie ............................................................... 57
8.1.3. Światowe tendencje rozwojowe ....................................................................... 58
8.1.4. Znaczenie gospodarcze biofarmaceutyków – rynek światowy ........................ 59
8.1.5. Analiza w zakresie produkcji biotechnologicznej leków w Polsce.................. 59
8.1.6. PoŜądane/oczekiwane kierunki rozwojowe w Polsce ...................................... 61
8.2. Diagnostyka molekularna w medycynie w Polsce – Józef Kur i Marcin Olszewski 62
8.2.1. Wstęp................................................................................................................ 62
8.2.2. Analiza stanu diagnostyki molekularnej w Polsce ........................................... 64
8.2.3. Perspektywy i wnioski ..................................................................................... 65
8.3. Ramy legislacyjne dopuszczania do obrotu biotechnologicznych produktów
leczniczych – Wojciech Ku ź mierkiewicz i Maciej Wieczorek................................. 66
8.3.1. Produkty lecznicze wytwarzane metodami biotechnologicznymi ................... 66
8.3.2. Nowe substancje czynne – zakres obowiązkowy............................................. 67
8.3.3. Inne produkty lecznicze – zakres opcjonalny .................................................. 67
8.3.4. Generyczne i podobne biologiczne produkty lecznicze ................................... 68
8.4. Porady naukowe i pomoc w kwestiach regulacyjnych – Wojciech Ku ź mierkiewicz i
Maciej Wieczorek ................................................................................................... 68
8.4.1. Podstawa prawna i zakres ................................................................................ 68
8.4.2. Konieczność uzyskania porad naukowych/pomocy w kwestiach
regulacyjnych.................................................................................................... 69
8.4.3. Procedury udzielania porad naukowych/pomocy w kwestiach regulacyjnych 69
8.4.4. Procedura składania wniosków o dopuszczenie do obrotu .............................. 69
8.5. Składanie wniosku – Wojciech Ku ź mierkiewicz i Maciej Wieczorek ....................... 72
8.5.1. Dokumentacja do złoŜenia ............................................................................... 72
8.5.2. Format wniosków o dopuszczenie do obrotu ................................................... 73
8.6. Zastosowanie terapeutyczne produktów biotechnologicznych – Wojciech
Ku ź mierkiewicz i Maciej Wieczorek....................................................................... 75
8.6.1. Rynek terapeutycznych produktów biotechnologicznych................................ 75
8.6.2. Hormony i enzymy........................................................................................... 76
8.6.3. Erytropoetyny................................................................................................... 77
8.6.4. Cytokiny (interferony, czynniki wzrostu, interleukiny)................................... 77
Raport: Stan i kierunki rozwoju biogospodarki
4
8.6.5. Szczepionki ...................................................................................................... 79
8.6.6. Przeciwciała monoklonalne.............................................................................. 79
8.6.7. Terapie oparte na kwasach nukleinowych (terapie genowe, antysensy, siRNA)
Józef Dulak i Maciej Wieczorek .................................................................... 81
8.6.8. Produkty otrzymywane w procesie inŜynierii tkankowej – Justyna Drukała .. 85
8.6.9. Leki biopodobne – Wojciech Ku ź mierkiewicz i Maciej Wieczorek ................. 87
8.7. Kierunki rozwoju biotechnologii medycznej – Wojciech Ku ź mierkiewicz i Maciej
Wieczorek ............................................................................................................... 89
9. Biotechnologia rolnicza – Andrzej Anioł i Marek Ś wito ń ski ........................................... 89
9.1. Powa Ŝ ne opó ź nienia w wprowadzaniu w Ŝ ycie spójnych ram przepisów prawnych
uzyskiwania zezwole ń dla GMO............................................................................. 90
9.2. Przegl ą d prawodawstwa dotycz ą cego GMO ........................................................... 91
9.3. Spadek publicznego i prawnego wsparcia bada ń nad GMO oraz publiczne i
polityczne niepokoje zwi ą zane z GMO................................................................... 93
9.3.1. Zastosowanie GM roślin w biotechnologii przemysłowej ............................... 94
9.3.2. GM rośliny jako surowiec do produkcji biofarmaceutyków „molecular
farming”............................................................................................................ 94
9.3.3. Dynamika rozwoju agrobiotechnologi w Ameryce Południowej oraz regionie
Azji i Pacyfiku. ................................................................................................. 94
9.3.4. „Flagowa” dyrektywa 2001/18EC ................................................................... 95
9.3.5. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 1946/2003 i 1830/2003... 97
9.4. Biotechnologia w produkcji zwierz ę cej i ochronie zdrowia zwierz ą t – Marek
Ś wito ń ski................................................................................................................. 97
9.5. Diagnostyka molekularna w produkcji zwierz ę cej – Marek Ś wito ń ski .................... 98
9.6. Kierunki rozwoju biotechnologii w produkcji zwierz ę cej – Marek Ś wito ń ski ......... 99
10. Biotechnologia przemysłowa – Stanisław Bielecki ........................................................ 100
10.1. Biofermentacja, przemysłowe procesy i produkty dla przemysłu farmaceutycznego,
chemicznego, kosmetycznego i ochrony ś rodowiska............................................ 100
10.1.1. Wykorzystanie enzymów do produkcji antybiotyków, szczepionek, w tym z
GMO. .............................................................................................................. 101
10.2. Biodegradowalne tworzywa sztuczne..................................................................... 107
10.3. Przemysł celulozowo-papierniczy .......................................................................... 108
10.4. Biotechnologia przemysłowa w przemy ś le wydobywczym ..................................... 110
10.5. Produkcja detergentów .......................................................................................... 112
Raport: Stan i kierunki rozwoju biogospodarki
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin