Migracja.docx

Migracja- przemieszczenie(mobilność) przestrzenna(geograficzna, terytorialna) łac. Migratto – wyprowadzenie się, przeniesienie się z miejsca na miejsce.

- proces czasowo- przestrzenny , niekiedy wieloetapowy i o dłużej złożoności  w przypadku niektórych ludzi trwający cale życie

- prowadzący do trwałej lub względnie trwałej zmiany zamieszkania

Migracja w socjologii

-jeden z elementów szerszego pojęcia ruchliwości społecznej – przesunięcie pozycji ludzi na skali charakteryzujących ich cech społecznych

W demografii- migracja jako ruch wędrówkowy odróżniania odruchu naturalnego

( urodzenia, zgony, małżeństwa, rozwody)

Kontrowersje związane z migracją

a.       czy człowiek jest naturą osiadłą czy istotą mobilną

b.      czy migracja jest związana z rozwojem społecznym-tryb życia niektórych ludów zakłada koczownictwo

-współcześnie większość ludzi prowadzi osiadły tryb życia, a mobilność przestrzenna jest jedynie doraźnym środkiem( chociaż powtarzalnym i stosunkowo częstym realizacji celów jak zamieszkania, nauka, praca, założenie rodziny, odwiedziny, zwiedzanie, bezpieczeństwo)

c. rozmaite przyczyny- skłonność, potrzeba, konieczność, przymus

d. różnice – przebieg, skala, kierunki, formy, odległości, warunki i konsekwencje

Podział migracji

Migracje   wewnętrzne

- wahadłowe – najbardziej masowa forma migracji, regularne i powtarzalne przenoszenie się z miejscowości zamieszkania do miejscowości leżącej w innej jednostce administracyjnej w związku z pracą(chałuprobotnicy) lub nauką(szkoły wiejskie)

              - koszt – czas i częstotliwości

- czasowe- sezonowe zajęcia zarobkowe lub pobieranie nauki

              -problem –ochrona praw pracowniczych oraz godziwe warunki odpoczynku

- definitywne- trwała zmiana miejscowości zamieszkania ze wsi do miast

Polska- odsetek ludności miast 1946r. 34% - 2005 r.  61,5%

Migracje zagraniczne (zewnętrzne) przekroczenie granicy państwowej

Emigracja- wyjazd

Imigracja- przyjazd

Naturalizacja- uzyskanie obywatelstwa kraju zamieszkania

Etapy integracji imigranta z krajem osiedlenia:

- adaptacja(akomodacja)- ograniczenie uprzedzeń wobec kraju przyjmującego

- asymilacja( akulturacja) przyswojenie zwyczajów ludności miejscowej

Stosunek wobec migracji- wielokulturowość

Inkluzja- asymilacja kulturowa a stratyfikacyjna

Ekskuzja – seporotyzm tolerancyjny a marginalizacja

Dawniej dominująca grupa etniczna a miejscowości etniczne

Współcześnie społeczeństwa dobrobytu a imigranci

Migracje dawniejsze – społeczeństwo przednowoczesne

- słabe nasilenie

- akt zbiorowy

- wyższa cykliczność silnie związana z czynnikami przyrodniczymi – klęski nieurodzaj ale też prześladowanie lub groźba ekoterminacji

Teoria przejścia mobilności przestrzennej –celowy proces adaptacyjny w sytuacji naruszenia równowagi przez eksplozję demograficzną powodującą przeludnienie wsi.

Migracje wywołane przez modernizację:

- ze wsi do miast

- kolonizacja wewnętrzna – zasiedlenie nowych terenów

- emigracja

Koniec modernizacji – „uniknięta  mobilność”

- rozwój transportu – cyrkulacja zamiast migracji

- rozwój informatyzujący –zaniedbanie cyrkulacji

Przejście mobilności przestrzennej(w Europie) WYKRES Nr 7

Emigracja do połowy XX wieku – exodus Europejczyków

- okres 1820r -1914r  – emigracja z Europy ponad 50mln osób

- pionierzy emigracji. Brytyjczycy i Irlandczycy. Szczytowo okres ok. 1850r 

- ponad 300tys rocznie ok2/3 emigracji europejskiej

-koniec XIX w – 1/3 Wyspy Brytyjskie, 1/3 Niemcy i Skandynawia , 1/4 Włochy i Płw. Iberyjski , 10% Europa  Środkowa i Wschodnia

- pierwsze dwudziestolecie XX w. – 45% Włochy i Płw. Iberyjski, 30% Europa Środkowa i Wschodnia , 20%Wyspy Brytyjskie

Charakterystyka wychodźstwa  europejskiego;

- 60% do USA

- dwa wyjątki exodusu europejskiego :

1.mała emigracja z Francji i Niderlandów

2.emigracja z Płw. Iberyjskiego głównie do ameryki Środkowej i południowej

- najbardziej dramatyczny exodus- Irlandia 1845-1920 r zmniejszenie populacji o 50%

Współczesność imigracji Europejskiej – Europa w latach 70-tych stała się biorcą

Niemcy 1950r 0,4%zatrudnionych cudzoziemców 1973r 11,3%

-„wysiedleńcy” z Europy Środkowej i Wschodniej 1975 -2000r – 3,4 mln osób

Współczesna globalizacja migracji 2000r

-ośrodki emigracji-Ameryka Środkowa i południowa i Azja

-Meksyk , Chiny – po250 tys.

4 obszary imigracji2000r.

1. Europejski obszar gospodarczy 1mln

2.USA – 800tys.

3. Azja płd -wsch  Japonia 250tys. i Australia

    Kraje Zatoki Perskiej liczące 0,4 ludności świata gościły 13% światowego zasobu imigracyjnego – w budownictwie 1 tubylec na 34 obcokrajowców, administracja państwowa jedynym sektorem o przewadze tubylców

Uchodźstwo – migracja przymusowa z powodu prześladowań politycznych na tle rasowym

etnicznym i religijnym

-deportacja, ostracyzm, banicja, uchodźstwo, wygnanie, zesłanie, zsyłka

-nie obejmuje migracji przymusowych z powodu zdarzeń nadzwyczajnych – działań wojennych, katastrof ekologicznych, klęska głodu

- dopiero w II  połowie XX wieku zinstytucjonalizowano – odpowiedź organu ONZ 1914-1960 – 75mln Europejczyków uchodźcami

Przesiedlenia grup etnicznych – efekt na nacjonalistycznej koncepcji państw

Uchodźstwo po II wojnie światowej

Lata 40-te Indie, Pakistan i Palestyna

-od lat 60 –Afryka, Azja

-2000r. 15,9 mln uchodźców – Afryka 3,6 mln i Azja 9,6 mln

- podstawowe miejsce uchodźstwa – Afryka – ponad 20% światowego zasobu

Uchodźcy prawdziwi i samozwańcy

RFN – roczne wnioski o status uchodźcy

- do 1972 2,4 tys. rocznie

- 1973 -1984 ok. 40 tys. rocznie

- gwałtowny wzrost po 1985 np. 1992r. 438 tys.

Cztery modele imigracji:

1.       Klasyczny – zachęty do przyjazdu – Australia, Kanada, Stany Zjednoczone – narody imigrantów

2.       Pokolonialny – faworyzowanie imigrantów z byłych koloni- Wielka Brytania i Francja

3.       Gastarbeiterski – przyjmowanie imigrantów na określony czas bez przyznawania im nawet po długim pobycie obywatelstwa Niemcy, Belgia, Szwajcaria

4.       Nielegalny

Tendencje kształcące przyszłość migracji globalnej

1.       nasilenie – skala migracji będzie narastać

2.       zróżnicowanie – dawniejsza migracja miała bardziej jednolity charakter – zarobkowy,uchodźcy

3.       globalizacja- coraz więcej krajów jest źródłem i celem migrantów

4.       feminizacja – coraz więcej migrantów to kobiety

Potencjalnie największa migracja z Chin na Syberię

Diaspora – rozproszenie narodu

Typy diaspory ze względu na przyczyny;

a.       prześladowania żydów, Afrykańczyków i Ormian

b.       imperium – Brytyjczycy

c.       handel – Chińczycy

d.       kultura- Karaibowie

e.       praca – Hindusi

Problem diaspor

zaleta diaspory – pielęgnacja poczucia więzi i solidarności (członków diaspory)

wada diaspory – integracja z kulturą goszczącego kraju

Migracja w Polsce po II wojnie światowej

- urbanizacja -1946 1/3 ludności w miastach , obecnie 62% i  nie rośnie od końca lat 90-tych

- ruchliwość w latach 1946- 1950 – 7,1 mln osób

- wyjazd 2 mln Niemców

1956 – 1959

- wyjazd 300tys. osób – przede wszystkim Niemców

- wjazd 250 tys. Polaków z kresów

Lata 1980- 1992 Niemcy uznały za Niemców 824 tys. osób z tego w okresie 1988-1990 -524tys.

Migracja zagraniczna w Polsce – przewaga emigracji nad imigracją

-przez ostatnie 60 lat – 4mln emigrantów wobec 2mln imigrantów

W latach 1980- 1989 wyemigrowało z polski 2,2 mln osób – z tego około 1,3mln na stałe z nadreprezentacją osób w wieku 25-34  drenaż kapitału ludzkiego

Od 1990 zmniejszenie ujemnego salda migracji zagranicznych na skutek przyjazdów

- coraz liczniejsza imigracja czasowa 786 tys. (w tym 626 tyś. Powyżej 12 miesięcy w 2002r.)

- imigracja legalna 90 tyś osób – 16,5 tyś z Ukrainy i 4,5 tys. z Wietnamu

Prognoza migracyjna  –od 2030 roku Polska krajem dodatniej migracji netto

Migracje zarobkowe i edukacyjne

- współcześnie w Polsce dominuje emigracja niepełna –wyjazdy czasowe i sezonowe

- roczny transfer oszczędności dochodów – 4mln euro –przoduje woj. Opolskie przyjazdy zarobkowe

Polacy najliczniejszą mniejszością Irlandii , Islandii, Norwegii

-migracje edukacyjne :

-ok.20 tys. Polaków za granicą  (połowa w Niemczech)

-w Polsce ok. 9 tys. (w tym 40% studenci deklarujący polskie pochodzenie.