Artykuł_3 I-III.pdf

(601 KB) Pobierz
Warsztat pracy skutecznego nauczyciela —
Wsparcie ucznióW ze specyficznymi trudnościami
W uczeniu się z klas i–iii
Moduł 3
rola nauczyciela w udzielaniu pomocy
psychologiczno-pedagogicznej rodzicom
uczniów ze specyficznymi trudnościami
w uczeniu się z klas i—iii
autorki:
izabela mańkowska
małgorzata rożyńska
884171338.114.png 884171338.125.png 884171338.136.png 884171338.147.png 884171338.001.png 884171338.012.png 884171338.023.png 884171338.034.png 884171338.045.png 884171338.056.png 884171338.067.png 884171338.072.png 884171338.073.png 884171338.074.png 884171338.075.png 884171338.076.png 884171338.077.png 884171338.078.png 884171338.079.png 884171338.080.png 884171338.081.png 884171338.082.png 884171338.083.png 884171338.084.png 884171338.085.png 884171338.086.png 884171338.087.png 884171338.088.png 884171338.089.png 884171338.090.png 884171338.091.png 884171338.092.png 884171338.093.png 884171338.094.png 884171338.095.png 884171338.096.png 884171338.097.png 884171338.098.png 884171338.099.png 884171338.100.png 884171338.101.png 884171338.102.png 884171338.103.png 884171338.104.png 884171338.105.png 884171338.106.png 884171338.107.png 884171338.108.png 884171338.109.png 884171338.110.png 884171338.111.png
 
Po realizacji modułu uczestnik:
umie zorganizować wsparcie dla rodziców dzieci ryzyka dysleksji,
ma wiedzę na temat różnorodnych form pomocy rodzicom,
zna zasady współpracy z rodzicami oraz sposoby aktywizacji rodziców w realizacji zaleceń,
zna konsekwencje braku współpracy rodziców ze szkołą i nieudzielania dziecku pomocy w domu,
wie, jak wspólnie z rodzicami motywować dziecko do pokonywania trudów edukacyjnych, biorąc
pod uwagę charakterystykę rozwoju dziecka w tym wieku.
1. Organizowanie wsparcia dla rodziców dzieci ryzyka dysleksji
W procesie wspomagania rozwoju dziecka ryzyka dysleksji ważna jest współpraca nauczyciela
z rodzicami, która powinna być oparta na wzajemnym zaufaniu, ustalaniu wspólnego postępo-
wania i obustronnym uzupełnianiu we wszelkich działaniach edukacyjno-wychowawczych. sto-
sunek nauczyciela do ucznia z trudnościami w uczeniu się wpływa istotnie nie tylko na kształ-
towanie się osobowości dziecka, ale również na relacje nauczyciel—rodzic. rodzic jest czułym
obserwatorem zarówno działań pedagogicznych, jak i samego nauczyciela. Brak należytej uwa-
gi ze strony nauczyciela może wywołać brak zaufania u rodzica. kompetencja, otwartość, go-
towość do współpracy, chęć udzielania pomocy oraz dyskrecja nauczyciela sprawiają, że dzie-
ci oraz ich rodzice postrzegają go jako osobę zaufaną, na której można bezwzględnie polegać.
Partnerska współpraca na poziomie nauczyciel—rodzice—uczeń
do ważnych działań pedagogicznych nauczyciela należy zaliczyć zapewnienie dziecku ryzyka dys-
leksji i jego rodzicom bezpieczeństwa i poczucia akceptacji. trzeba sprawić, aby nie czuli się wyklu-
czeni, a wręcz przeciwnie — byli pewni, że są tak samo ważni i w pełni wartościowi jak wszystkie
inne dzieci i ich rodzice w danej klasie. W budowaniu partnerskich relacji na poziomie szkoła—ro-
dzice znaczenie mogą mieć postawy rodziców (m. Bogdanowicz, a. adryjanek, m. rożyńska, Uczeń
z dysleksją w domu. Poradnik nie tylko dla rodziców , gdynia 2007, s. 77—79). niezwykle istotnym
aspektem przy budowaniu programu wsparcia jest wypracowanie jednolitej płaszczyzny porozu-
mienia i podjęcie współpracy w relacjach:
rodzice
nauczyciel dziecko
Zasady współpracy pomiędzy nauczycielem, rodzicem i uczniem:
stworzenie klimatu otwartości, w którym wszystkie strony (nauczyciel—rodzic—uczeń) wykazują
zrozumienie i gotowość do pokonywania trudności w nauce dziecka,
Moduł 3. rola nauczyciela w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej rodzicom
uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się z klas i—iii
2
884171338.112.png 884171338.113.png 884171338.115.png 884171338.116.png 884171338.117.png 884171338.118.png 884171338.119.png 884171338.120.png 884171338.121.png 884171338.122.png 884171338.123.png 884171338.124.png 884171338.126.png 884171338.127.png 884171338.128.png 884171338.129.png 884171338.130.png 884171338.131.png 884171338.132.png 884171338.133.png 884171338.134.png 884171338.135.png 884171338.137.png 884171338.138.png 884171338.139.png 884171338.140.png 884171338.141.png
zapoznanie rodzica z jego prawami i obowiązkami,
zawarcie umowy/kontraktu o współpracy lub ustalenie zasad współpracy,
systematyczna wymiana informacji na temat postępów dziecka lub napotykanych przez niego
trudności,
wskazywanie miejsc (poradni, instytucji), w których rodzic może znaleźć dodatkową pomoc dla
dziecka lub rodziny,
udzielanie wskazówek, jak pracować z dzieckiem w domu,
udział rodziców w obradach Zespołu w sprawie określenia rodzaju pomocy niezbędnej uczniowi,
a także dokonania oceny jej skuteczności.
Karta praw i obowiązków
nauczyciel w roli „pomagającego” musi być otwarty zarówno na ucznia i jego rodziców, jak i na
samego siebie, czyli dbać o własny warsztat pracy. znajomość praw i obowiązków każdej ze stron
daje szansę na kompetentne pomaganie rodzicom i wspieranie ucznia z trudnościami w uczeniu
się.
SPRAWDŹ SIĘ
na podstawie Karty praw i obowiązków określ role rodziców ucznia z dysleksją
i nauczycieli w udzielaniu pomocy.
Zawarcie umowy/kontraktu o współpracy
kontrakt/umowa (może być ustna) polega na przyjęciu przez każdą ze stron zobowiązania udzie-
lania pomocy dziecku, które doznaje niepowodzeń szkolnych. Ważne jest, aby kontrakt zawar-
ty został trójstronnie: przez rodziców, dziecko i nauczyciela. zadania realizowane w ramach tej
współpracy powinny być określone przy udziale wszystkich zainteresowanych.
zaleca się zapoznać dziecko z zasadami pracy podczas wspólnej rozmowy z rodzicami i wychowaw-
cą. powinno się ono stać świadomym uczestnikiem procesu pomocy. Już w młodszym wieku szkol-
nym dziecko jest w stanie zrozumieć, że nauka jest ważna, że warto rysować i czytać, a od czasu
do czasu udać się do specjalisty. dziecko w klasie i jako naturalne przyjmie polecenie codziennego
czytania książeczek wraz z rodzicami. dobrze, gdy cele wyznaczane dziecku są możliwe do osią-
gnięcia, ponieważ wtedy wysiłek włożony w ich realizację przynosi szybkie efekty. z celów zawsze
powinny wynikać konkretne zadania do wykonania.
kontrakt powinien uwzględniać między innymi:
systematyczny udział ucznia w zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych (terapia powinna trwać
przynajmniej przez 2 lata) lub innych,
Moduł 3. rola nauczyciela w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej rodzicom
uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się z klas i—iii
3
884171338.142.png 884171338.143.png 884171338.144.png 884171338.145.png 884171338.146.png 884171338.148.png 884171338.149.png 884171338.150.png 884171338.151.png 884171338.152.png 884171338.153.png 884171338.154.png 884171338.155.png 884171338.156.png 884171338.157.png 884171338.002.png 884171338.003.png 884171338.004.png 884171338.005.png 884171338.006.png 884171338.007.png 884171338.008.png 884171338.009.png 884171338.010.png 884171338.011.png
pracę dziecka w domu pod kierunkiem rodziców,
sposoby pracy z dzieckiem, metody wybrane do wspomagania rozwoju i procesu uczenia się dziec-
ka.
dla rodziców, a zwłaszcza dla dziecka, ważne jest doświadczenie sukcesu. Jeśli się pojawi, trzeba
go dostrzec i wzmocnić. W działaniu pedagogicznym należy uwzględnić ocenę skuteczności udzie-
lonej dziecku pomocy. W wyniku postępów poczynionych przez dziecko (lub ich braku) konieczna
będzie zmiana zadań. oczywiste jest to, by zadania dla każdej ze stron były konkretne i ułatwiały
współdziałanie.
Wymiana informacji na temat postępów
Warunkiem odpowiedniej współpracy jest wymiana informacji na temat postępów, a także ocena
możliwości udzielenia dziecku pomocy i realnej perspektywy poprawy. rodzice nie zawsze zauwa-
żają, że ich dziecko nie radzi sobie w szkole, ponieważ jego zachowanie może być odmienne w obu
środowiskach, na przykład uczeń nieśmiały na zajęciach szkolnych może nie ujawniać takich za-
chowań w domu. dlatego ważne jest, by nauczyciel utrzymywał stały kontakt z rodzicami.
Przed spotkaniem z rodzicami warto przygotować odpowiedzi na następujące pytania:
W jaki sposób rodzice mogą pomóc swojemu dziecku?
Jak współpracować z nauczycielem, aby najlepiej pomóc dziecku?
Jak pracować z dzieckiem w domu?
Jak motywować dziecko do systematycznej pracy?
co robić, gdy dziecko na lekcjach nie nadąża z zapisywaniem notatek i zadania domowego?
kiedy, gdzie i jak można się kontaktować z psychologiem, terapeutą, pedagogiem, logopedą?
gdzie się udać z dzieckiem na badania psychologiczno-pedagogiczne? Jak przebiega badanie
dziecka?
co oznacza określenie „dostosowanie wymagań”?
Jakie są sposoby dostosowywania wymagań, oceniania i warunków pracy do potrzeb dziecka ry-
zyka dysleksji na lekcjach?
Rodzice mogą oczekiwać wyjaśnień w następujących kwestiach:
Sposób kontaktowania się z nauczycielem.
kwestię tę ustalają wspólnie nauczyciel i rodzice. mogą to być: spotkania, korespondencja ma-
ilowa lub kontakt telefoniczny. Ważne jest, aby uwagi pisemne były przez rodziców podpisywa-
ne, komentowane. Brak takiego uzgodnienia może powstrzymywać rodziców przed kontaktami
z nauczycielem, z obawy przed postrzeganiem ich jako natrętnych lub nadopiekuńczych. Warto
też uzgodnić, w jakich sprawach obie strony mają się kontaktować.
Moduł 3. rola nauczyciela w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej rodzicom
uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się z klas i—iii
4
884171338.013.png 884171338.014.png 884171338.015.png 884171338.016.png 884171338.017.png 884171338.018.png 884171338.019.png 884171338.020.png 884171338.021.png 884171338.022.png 884171338.024.png 884171338.025.png 884171338.026.png 884171338.027.png 884171338.028.png 884171338.029.png 884171338.030.png 884171338.031.png 884171338.032.png 884171338.033.png 884171338.035.png 884171338.036.png 884171338.037.png 884171338.038.png
Szkolne procedury, które dotyczą dziecka ryzyka dysleksji:
— rozpoznanie trudności przez nauczyciela na podstawie kwestionariusza rozpoznawania ryzyka
specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu;
— pełna diagnoza w poradni psychologiczno-pedagogicznej, jeśli zaistnieje taka potrzeba;
w tym wypadku rodzic podejmuje inicjatywę i zgłasza się z dzieckiem do poradni; badanie po
klasie trzeciej może stwierdzić występowanie dysleksji i jest ważne na wszystkie etapy edu-
kacyjne;
— udział rodziców w posiedzeniu zespołu, na którym są podejmowane decyzje w sprawie rodzaju
pomocy, jaka zostanie udzielona uczniowi, na przykład włączenie dziecka do zajęć korekcyjno-
kompensacyjnych.
Rodzaje wsparcia, które szkoła może zaproponować dziecku.
nauczyciel informuje rodziców o rodzaju zajęć, które są wskazane dla dziecka, np. zajęcia wy-
równawcze, korekcyjno-kompensacyjne, logopedyczne. ciekawym rozwiązaniem jest włączenie
dziecka do programu „czytamy razem”. Wskazane są również zajęcia sportowe (basen, taniec),
które pozwalają dziecku odreagować napięcie. niektóre z zajęć ruchowych, na przykład ćwicze-
nia równoważne, koordynacji ciała, mają dodatkowo charakter terapeutyczny. zajęcia artystycz-
ne (plastyka, muzyka, teatr, taniec) stwarzają możliwości rozwijania uzdolnień dziecka i odno-
szenia sukcesów.
Szczegóły dotyczące współpracy (najlepiej przygotować je w formie pisemnej):
— terminy zajęć obowiązujących ucznia w danym semestrze,
— terminy stałych konsultacji z nauczycielami uczącymi dziecko i szkolnymi specjalistami,
— propozycje ćwiczeń, które uczeń powinien systematycznie wykonywać w domu pod kontrolą
rodziców (na przykład program ortograffiti z Bratkiem), a także ćwiczeń pomocnych przy
odrabianiu zadań domowych, na przykład relaksacyjnych,
— propozycje publikacji dla rodziców, w których mogą szukać inspiracji i pomysłów do pracy
z dzieckiem,
— kontakt z najbliższym oddziałem polskiego towarzystwa dysleksji.
Polskie Towarzystwo Dysleksji, będące członkiem European Dyslexia Association (Europejskiego
Towarzystwa Dysleksji), rozpoczęło działalność w 1990 roku. Zrzesza rodziców dzieci ze specy-
ficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu, czyli dysleksją rozwojową, oraz profesjonalistów
służących im pomocą: psychologów, logopedów i specjalistów terapii pedagogicznej. Towarzy-
stwo ma obecnie oddziały w całej Polsce.
Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Dysleksji
ul. Matki Polki 3a, 80-251 Gdańsk
tel. 58 341 06 97
e-mail: ptd@ptd.edu.pl
www.ptd.edu.pl
Moduł 3. rola nauczyciela w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej rodzicom
uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się z klas i—iii
5
884171338.039.png 884171338.040.png 884171338.041.png 884171338.042.png 884171338.043.png 884171338.044.png 884171338.046.png 884171338.047.png 884171338.048.png 884171338.049.png 884171338.050.png 884171338.051.png 884171338.052.png 884171338.053.png 884171338.054.png 884171338.055.png 884171338.057.png 884171338.058.png 884171338.059.png 884171338.060.png 884171338.061.png 884171338.062.png 884171338.063.png 884171338.064.png 884171338.065.png 884171338.066.png 884171338.068.png 884171338.069.png 884171338.070.png 884171338.071.png
 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin