1.Zagadnienia wspólne
1.1.Uwagi wprowadzające
Rodzaje spółek kapitałowych:
a)z ograniczoną odpowiedzialnością
b)akcyjna
Cechy:
· osobowość prawna
· posiadają kapitał zakładowy (minimalny majątek)
· wkłady wspólników mają charakter majątkowy ( nie mogą polegać na świadczeniu usług(pracy))
· prowadzenie spraw spółki należy do powołanych w tym celu organów
· wyłączona jest odpowiedzialność osobista wspólników(akcjonariuszy) za zobowiązania spółki
· zasada równego traktowania wspólników i akcjonariuszy
· spółki kapitałowe prowadzące działalność gospodarczą posiadają status przedsiębiorcy
1.2 Spółka w organizacji
· pomiędzy zawarciem umowy spółki lub podpisaniem statutu, a rejestracją spółki, przez którą ona nabywa osobowość prawną, upływa niekiedy wiele miesięcy( potrzeby gosp. przemawiają za tym, aby zaczęła ona funkcjonować od razu i realizowała zobowiązania)
· spółką w organizacji jest spółka kapitałowa w okresie pomiędzy zawarciem umowy spółki z.o.o. lub zawiązaniem spółki akcyjnej a wpisem do rejestru- jest ona ułomną(niepełną) osobą prawną. Może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana.
· za zobowiązania zaciągnięte przez spółkę w organizacji odpowiada solidarnie sama spółka oraz osoby, które działały w jej imieniu( czyli założyciele lub działający w imieniu spółki pełnomocnicy), ich odpowiedzialność ustaje z chwilą zatwierdzenia ich czynności przez zgromadzenie wspólników(walne zgromadzenie akcjonariuszy)
· inne osoby ponoszące odpowiedzialność: wspólnik lub akcjonariusz; ich odpowiedzialność jest solidarna ze spółką
· spółka w organizacji może przed uzyskaniem wpisu do KRS prowadzić działalność taką, jak spółka zarejestrowana
· z chwilą wpisu do rejestru spółka w organizacji nabywa osobowość prawną- staje się spółką z.o.o. lub spółką akcyjną i staje się podmiotem praw i obowiązków spółki w organizacji
1.3 Wkłady do spółek kapitałowych
· świadczenie wspólnika( akcjonariusz) na rzecz spółki- stanowi to ekwiwalent obejmowanych w spółce udziałów(akcji)
· wierzyciele praktycznie mogą się zaspokoić tylko z majątku spółki( są to wkłady oraz składniki majątku nabyte w trakcie działalności z zysku spółki
· wkładem to spółki jest pieniądz bankowy lub gotówkowy
· przedmiotami wkładu NIE mogą być: usługi świadczone przez wspólnika, prawo niezbywalne( np. użytkowanie)
· przedmiotami wkładu MOGĄ być: a) własność ruchomości i nieruchomości, b) inne prawo rzeczowe do ruchomości i nieruchomości(np. własnościowe prawo do lokalu użytkowego w spółdzielni mieszkaniowej, c)prawa obligacyjne(np. wierzytelności pieniężne), d)papiery wartościowe( obligacje, akcje), e) prawa na dobrach niematerialnych(np. autorskie prawa majątkowe, prawa z rejestracji znaku towarowego)
· wg. orzecznictwa lat 90 do przedmiotu wkładów dołączono:
a)przedmioty posiadające tzw. zdolność bilansową(mogą być wykazane w bilansie spółki po stronie aktywów)
b)wszystko to, co przedstawia jakąkolwiek wartość ekonomiczną
c)wszystkie prawa zbywalne, które mogą wejść jako aktywa do bilansu spółki
d)prawo niezbywalne, jeśli nie jest przenoszone na spółkę, ale może być ustanowione na jej rzecz
e)know-how rozumiane jako wiadomości i doświadczenia o charakterze technicznym nadające się do bezpośredniego zastosowania w procesie produkcji
f)wierzytelności przysługujące wspólnikowi wobec spółki
g) prawo najmu wnoszone przez najemcę
· wkład powinien być wniesiony przed zarejestrowaniem spółki( nie ma wyjątków, co do tej zasady, jeśli chodzi o spółki z.o.o., natomiast w przypadku spółki akcyjnej wkłady niepieniężne powinny być wniesione najpóźniej z upływem roku od rejestracji spółki, wkłady pieniężne natomiast powinny być wpłacone, co najmniej ¼ przed rejestracją spółki
· wartość wkładów
a) nie może być łącznie niższa niż kapitał zakładowy spółki
b) wnoszonych za poszczególne udziały(akcje) nie może być niższa od ich wartości nominalnej
c) gdyby miały one charakter niepieniężny, konieczne jest sporządzenie przez założycieli spółki sprawozdania określającego ich wartość i ilość i rodzaj przyznanych w zamian akcji. Sprawozdanie to podlega obowiązkowej weryfikacji przez biegłych rewidentów
· z kolei w spółce z.o.o., jeżeli wspólnik wnosi wkład NIEpieniężny, wówczas umowa spółki powinna szczegółowo określać przedmiot tego wkładu, osobę wspólnika,(który go wnosi) i liczbę oraz wartość nominalną udziałów objętych przez takiego wspólnika. Wspólnik, który wnosi wkład niepieniężny ponosi także odpowiedzialność, jeżeli wartość wniesionego przez niego wkładu pieniężnego została znaczeni zawyżona w stos. do jego wartości zbywczej z dnia zawarcia umowy spółki
*wkłady niepieniężne-aporty
1.4. Kapitał zakładowy
1) cyfrowo oznaczona kwota pieniężna, stanowiąca, co najmniej sumę wniesionych do spółki wkładów, a zatem odzwierciedla minimalny, początkowy kapitał spółki
2) sam kapitał to składnik pasywów bilansu spółki, zaś wkłady wnoszone na jego pokrycie to składnik aktywów
3) minimalny kapitał zakładowy spółki akcyjnej wynosi 500 tys., a spółki z.o.o 50 tys.
4) Funkcje
a)prawna-k.z. dzieląc się na udziały, objęte przez poszczególnych wspólników, nadaje im status uczestników spółki i określa ich uprawnienia( im więcej udziałów lub posiadanych akcji tym większe uprawnienia)
b)gospodarcza-k.z. odzwierciedla początkowy majątek
c)gwarancyjna-gwarantuje posiadanie przez spółkę określonego majątku; zaspokajają się nim wierzyciele
5)kapitał zakładowy nie jest tożsamy z majątkiem spółki
6)może być zarówno
-wynika z chęci pozyskania przez spółkę nowych środków przeznaczonych na inwestycje lub środki obrotowe;
-może to podwyższenie mieć charakter nominalny, tzn. nie wiąże się z wniesieniem nowych wkładów, a jedynie z przeksięgowaniem środków odzwierciedlonych księgowo w innych funduszach spółki na kapitał zakładowy)
-powstają nowe akcje(udziały), lub
-zwiększa się wartość nominalna dotychczasowych udziałów
-stanowi zmianę statutu(umowy); w spółce z.o.o. tak się dzieje
-poza uchwałą do jego przeprowadzenia koniecznie jest wniesienie wkładów i objęcie akcji przez nowych lub dotychczasowych akcjonariuszy oraz zarejestrowanie zmiany wysokości kapitału w KRS
-rodzaje podwyższenia: poprzez subskrypcję prywatną(złożenie przez spółkę oferty objęcia akcji i jej przyjęcia przez oznaczonego adresata), zamkniętą(oferta objęcia akcji złożona wyłącznie dotychczasowym akcjonariuszom) oraz otwartą(do osób, którym nie przysługuje prawo poboru) , rodzajem otwartej jest subskrypcja publiczna, polegająca na publicznym wezwaniu do zapisywania się na akcje przed nieoznaczonych adresatów, stanowi publiczny obrót papierami wartościowymi i wymaga zgody Komisji Nadzoru Finansowego
-istotna rola prawa poboru- czyli prawo do objęcia nowych akcji w stosunku do liczby akcji już posiadanych przez dotychczasowych akcjonariuszy ; służy ochronie interesu dotychczasowych akcjonariuszy; ,może zostać wyłączone uchwałą zgromadzenia akcjonariuszy; podobną funkcję w spółce zoo odgrywa prawo pierwszeństwa
- chęć uwolnienia od środków, które nie są spółce koniecznie do prowadzonej działalności; konieczna uchwała akcjonariuszy dot. wysokości obniżenia i sposobu obniżenia
-postępowanie konwokacyjne- publiczne ogłoszenie skierowane do wierzycieli, wzywające ich do wniesienia sprzeciwu wobec planowanego obniżenia; w razie sprzeciwu powinni być zaspokojeni lub zabezpieczeni
-staje się skuteczne z chwilą wpisania do rejestru przedsiębiorstwa
6) kapitał:
a)docelowy-statut spółki upoważnia zarząd w okresie do 3 lat do podwyższania kapitału zakładowego
b)warunkowy-podjęcie przez walne zgromadzenie akcjonariuszy uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego
Umożliwiają one pozyskiwanie przez spółkę nowych środków finansowych poprzez emisję nowych akcji
1.5 Rozwiązanie i likwidacja spółek kapitałowych
1)Powodują:
a)przyczyny przewidziane w umowie spółki
b)uchwała zgromadzenia wspólników o rozwiązaniu spółki lub przeniesieniu jej siedziby, sporządzona w formie aktu notarialnego
c)ogłoszenie upadłości spółki
d)inne przyczyny przewidziane prawem
e) wyrok
-na żądanie wspólnika lub członka organu spółki; osiągnięcie celu niemożliwe, albo zysku na skutek konfliktu
-na żądanie organu państwowego(prokuratora), jeśli spółka zagraża interesowi publicznemu
2)Sama przyczyna nie wystarczy do jej wykreślenia z rejestru; dopiero po obligatoryjnej likwidacji; likwidację prowadzą likwidator lub likwidatorzy, którzy sporządzają bilans otwarcia likwidacji, zakańczają bieżące interesy, ściągają wierzytelności, ogłaszają publicznie rozwiązanie spółki, otwarcie likwidacji
3)podział majątku może nastąpić nie wcześniej niż przed upływem 6 miesięcy od daty ogłoszenia o otwarciu likwidacji
2. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
2.1.Istota spółki zoo. Wspólnicy
1)rodzaj spółki kapitałowej, przeznaczony do działalności o mniejszych rozmiarach w stosunku do do spółki akcyjnej
2)nie ma jej w kodeksie spółek handlowych
3)ma osobowość prawną, kapitał zakładowy
4)może być powołana w celu działalności gosp. ale także charytatywnej etc.
5)wspólnikami mogą być: osoby fizyczne, prawne, spółki handlowe, ułomne osoby prawne
6)spółka ponosi pełna odpowiedzialność, a wspólnicy nie ponoszą osobistej odpowiedzialności za zobowiązania spółki
2.2 Powstanie spółki. Umowa spółki
1) powołują 1 lub więcej wspólników( nie może być zawiązana przez przez jedną osobę)
2) do powstania konieczne są:
a)umowa( w przypadku jednoosobowej oświadczenie aktu założycielskiego); powinna określać
-firmę i siedzibę spółki
-przedmiot jej działalności
-wysokość kapitału zakładowego
-czas trwa spółki
etc
b)inne postanowienia:
-dot. dopłat
-umorzenie udziałów
-modyfikujące( nie wykraczające poza granice wyznaczoną zasadą swobody umów, nie są sprzeczne z prawem, inaczej nie są dotknięte nieważnością)
c)wpis do rejestru(sąd rejestrowy)- powoduje powstanie spółki i przejście na nią praw i obowiązków spółki w organizacji
2.3. Udziały
1)cząstka kapitału zakładowego(suma udziałów)
2)ogół praw i obowiązków majątkowych i nie-m wspólnika
3)posiada wartość nominalną-min. 50 zł
4)-||- rzeczywista- wartość za jaką udział może być zbyty
5)realna-może być wyższa(dobra) albo niższa(zła) od nominalnej
6)udziały o równej lub nierównej wysokości
7)umorzenie= unieważnienie,
-celem jest obniżenie kapitału zakładowego albo, aby wspólnik dostał jakąś równowartość, jeśli nie może ich sprzedać, albo kiedy nie chcą sprzedać udziałów osobie spoza spółki
-nabywcą udziałów jest spółka
-ma charakter przymusowy(bez zgody; wysokość wynagrodzenia określa umowa spółki) albo dobrowolny(za zgodą wspólnika; wyraża także zgodę ma zaproponowane mu zamiast wynagrodzenie)
-automatyczne- (rodzaj przymusowego)- jeśli zajdzie jakieś zdarzenie uwzględnione w umowie
2.4. Prawa i obowiązki wspólnikow
2.4.1. Majątkowe
PRAWA
1) prawo do dywidendy-udział w zysku spółki; uprzywilejowanie nie może być wyższe niż połowa dywidendy przypadającej na udział nieuprzywilejowany
2) prawo do udziału w nadwyżce likwidacyjnej-majątek spółki pozostały po zaspokojeniu wszelkich wierzytelności przypadających od spółki; nadwyżka dzielona proporcjonalnie do udziałów; uprzywilejowanie(patrz wyżej)
3) prawo do zbycia udziału( brak ograniczenia w umowie; może być uzależnione od zgody spółki; może ona odmówić, wkracza do akcji sąd;p)
OBOWIĄZKI
1) wniesienia wkładu
2) inne- z umowy spółki(wniesienie dopłat(potrzeba pokrycia straty lub sfinansowania wydatków, warunkowo zwrotna)
3) o charakterze majątkowym-dostarczanie surowców
2.4.2. Prawa i obowiązki niemajątkowe(korporacyjne)
Prawa
1)prawo głosu na zgromadzeniu wspólników(prawo współdecydowania o sprawach spółki; moc decyzji zależy od ilości udziałów), na jeden udział nie więcej niż 3 głosy
2)inne:
-prawo udziału w zgromadzeniu wspólników
-prawo do zaskarżania ich uchwał
-prawo do żądania do zwołania nadzwyczajnego z.w.
3)prawo wspólnika do indywidualnej kontroli(wyłączone lub ograniczone, jeśli zostanie powołany organ nadzoru)
-przeglądanie dokumentów
-sporządzanie bilansu w każdym czasie
-żądanie wyjaśnień od zarządu
Obowiązki:
1) obowiązek elementarnej odpowiedzialności wobec spółki- może być przyczyną wyłączenia wspólnika
2) inne nałożone umową spółki (np. obowiązek pełnienia funkcji w zarządzie lub radzie nadzorczej)
2.5. Organy spółki
2.5.1.Zarząd
1)kieruje bieżącą działalnością i reprezentuje na zewnątrz
2)skład: wspólnicy, osoby spoza grona wspólników(wyłącznie osoby fiz.)
3)1 lub więcej osób
4)kompetencje zarządu określone negatywnie(domniemanie kompet. zarządu- wszystkie te które nie należą do innych organów)
5)powoływany i odwoływany uchwałą wspólników; chyba, że inaczej stanowi umowa, np. powołuje wtedy rada nadzorcza
...
CEuropeistyka08