Raport Rzecznika Praw Osób Uzależnionych 2010-2011 - Agnieszka Sieniawska, Jacek Charmast.pdf

(1102 KB) Pobierz
765086791 UNPDF
RAPORT
Osób Uzależnionych
2010/2011
Rzecznika Praw
765086791.002.png
Raport Rzecznika Praw Osób Uzależnionych
2010/2011
Autorzy: Agnieszka Sieniawska, Jacek Charmast
Redakcja: Filip Nawaro
Opracowanie graiczne: Andrzej Fuksiewicz
ISSN 2084-0039
Kontakt:
Biuro Rzecznika Praw Osób Uzależnionych
ul. Chmielna 26 lok. 19, 00-020 Warszawa
Tel/Fax: 022 826 03 50
www.politykanarkotykowa.pl
e-mail: rzecznik@politykanarkotykowa.com
Sponsorzy:
Fundacja im. Stefana Batorego
Open Society Foundations
Wydawany przez:
Stowarzyszenie JUMP’93
Polska Sieć ds. Polityki Narkotykowej
765086791.003.png 765086791.004.png 765086791.005.png 765086791.001.png
Raport Rzecznika Praw Osób Uzależnionych 2010/2011
Wprowadzenie
Osoby mające problemy z narkotykami lub uzależnione od innych substancji znajdują się często w sytu-
acji, która naraża je na naruszenia praw przysługujących wszystkim ludziom. Osoby te mogą nie wiedzieć
jakie to prawa oraz w jaki sposób reagować na nadużycia.
Dlatego w czerwcu 2009 r. Stowarzyszenie JUMP ‘93 oraz Polska Sieć ds. Polityki Narkotykowej powo-
łały instytucję Rzecznika Praw Osób Uzależnionych. Biuro Rzecznika jest prowadzone kolegialnie przez
autorów raportu: Agnieszkę Sieniawską, prawniczkę, oraz Jacka Charmasta, pomysłodawcę programu.
Na początku Rzecznik zajął się codziennym, zwykłym poradnictwem prawnym, które nie jest przypi-
sane do tradycyjnie rozumianej roli ombudsmana, jednak było konieczne, ponieważ udzielanie bezpłatnej
pomocy prawnej dla osób używających narkotyków w naszym kraju nadal jest działalnością zbyt mało
popularną, pomimo wyników badań wskazujących na duże potrzeby w tym zakresie.
Uważaliśmy też, że codzienna, praktyczna działalność zbuduje solidną podstawę empiryczną dla funk-
cji rzecznikowskich. Zebrany materiał stał się m.in. ważnym elementem debaty, którą zainicjowała Pol-
ska Sieć Polityki Narkotykowej. Stanowi również źródło informacji w monitorowaniu naruszeń i wska-
zywaniu ich podłoża, z czym wiąże się fakt, że Raport w dużej mierze wykracza ponad dane uzyskane
w procesie badawczym.
Wnioski w nim zawarte opieramy także na doświadczeniach współpracowników i niezależnych eks-
pertów i monitoringu prasy, zarówno fachowej jak opiniotwórczej.
Reakcje Rzecznika na naruszenia z czasem rozwinęły się w szerszą działalność obejmującą, obok po-
radnictwa, publikacje, konferencje prasowe, alarmowanie instytucji i społeczeństwa obywatelskiego oraz
inicjatywy legislacyjne.
W ten sposób Program Rzecznika podjął się zadań wynikających z podstawowych funkcji tego rodza-
ju instytucji:
Funkcja zapobiegawczo-interwencyjna
Była ona realizowana poprzez bezpłatne usługi prawne świadczone osobom używającym narkotyków
i ich rodzinom, oraz nagłośnienie niektórych spraw i naruszeń przez wskazywanie ich mediom. Ponadto,
poprzez składanie skarg na działalność osób i instytucji wpływano na praktykę organów ścigania, wymia-
ru sprawiedliwości czy działania instytucji przeciwdziałania narkomanii.
Funkcja diagnostyczno–opisowa
Składają się na nią zbieranie danych dotyczących naruszeń oraz rozpoznanie ich podłoża. Prowadzo-
no analizę spraw zebranych przez Biuro Prawne, analizę materiałów prasowych i innych dostępnych da-
nych. Celem było przedstawienie w miarę pełnego obrazu sytuacji społecznej i prawnej osób używają-
cych narkotyków.
Funkcja kreująca
Polega na wprowadzaniu do życia społecznego praw i zasad zabezpieczających przed naruszenia-
mi. Od początku działania Biura Rzecznika, jego aktywności wynikające z funkcji kreującej zosta-
ły twardo ukierunkowane na modernizację prawa narkotykowego oraz systemu pomocy i leczenia.
W ich obrębie znalazły się inicjatywy wspierające zmiany legislacji w celu szerszego stosowania alter-
5
Raport Rzecznika Praw Osób Uzależnionych 2010/2011
natyw dla kar pozbawienia wolności, depenalizacji posiadania narkotyków, nie stosowania kar za prze-
stępstwa mniejszej wagi, a z drugiej strony – czynny udział w działaniach mających na celu humani-
zację, zrównoważenie oraz rozwój systemu leczenia i pomocy socjalnej, udostępnienie terapii w zakła-
dach karnych, wprowadzenie praktyki włączania osób uzależnionych do zespołów tworzących strategie
narkotykowe.
Przy tak ujętych zadaniach, w działalności Rzecznika wyodrębniły się dwa główne cele:
l udostępnienie pomocy prawnej osobom uzależnionym od narkotyków i używającym ich
l poprawa sytuacji leczenia uzależnień od narkotyków w Polsce
Raport prezentuje efekty naszych działań, ale ma też za zadanie przedstawienie konsekwencji, pono-
szonych zarówno przez osoby uzależnione, jak i całe społeczeństwo, a które wynikają z obecnego kształ-
tu prawa, złej sytuacji lecznictwa uzależnień oraz błędnego rozumienia i przedstawiania problematyki
narkotykowej w obiegu publicznym.
Na koniec sprawa niezmiernie istotna. Intencją autorów raportu jest, by dotarł on do osób używają-
cych narkotyków.
Namawiamy osoby używające narkotyków do upominania się o swoje prawa, do zrzeszania się i two-
rzenia instytucjonalnych form ich ochrony. Namawiamy do oddawania przypadków naruszeń prokura-
turze i instytucjom strażniczym. Chcemy też zaproponować wykorzystywanie narzędzia bojkotu kon-
sumenckiego tych podmiotów przeciwdziałania narkomanii, które nie chcą uznać podstawowych praw
jako elementu konstytuującego ich działania.
6
Część I
Interwencje i działania prawnicze
Zgłoś jeśli naruszono regulamin