EdW 10 2000.pdf

Poczta

W rubryce „Poczta” zamieszczamy fragmenty

Waszych listów oraz nasze odpowiedzi na pyta−

nia i propozycje. Elektronika dla Wszystkich to

nasze wspólne pismo i przez tę rubrykę chce−

my zapewnić jak najżywszy kontakt redakcji

z Czytelnikami. Prosimy o listy z oczekiwania−

mi w stosunku do nas, z propozycjami tema−

tów do opracowania, ze swoimi problemami

i pytaniami. Postaramy się w miarę możliwości

spełnić Wasze oczekiwania.

Specjalną częścią „Poczty” jest kącik tropi−

cieli chochlika drukarskiego „Errare humanum

est”. Wśród Czytelników, którzy nadeślą przy−

kłady błędów, będą co miesiąc losowane na−

grody w postaci kitów z serii AVT−2000. Piszcie

więc do nas, bardzo cenimy Wasze listy, choć

nie na wszystkie możemy szczegółowo odpo−

wiedzieć. Jest to nasza wspólna rubryka, dlate−

go będziemy się do Was zwracać po imieniu,

bez względu na wiek.

Uwagi do rubryki Errare humanum est przysłali ostatnio:

Dariusz Kątny z Tych, Zbigniew Jakimiuk z Janowa Podl., To−

masz Jędras z Lubina, Karol Bizewski z Karwi, Paweł Zieliński

z Nowej Sarzyny, Łukasz Podgórnik z Dąbrowy Tarnowskiej, Ar−

kadiusz Kądziela z Legionowa i Krzysztof Gedroyć ze Stanisła−

wowa.

Nagrody otrzymują: Tomasz Jędras i Arkadiusz Kądziela .

Zawsze “nałogowo” rozwiązywałem krzyżówki, ale nigdy nie myśla−

łem, żeby je układać. Okazało się jednak, że układanie krzyżówek jest

jeszcze bardziej lepszą zabawą niż ich rozwiązywanie.

Ze smutkiem czytałem fragment listu Mirosława Kopery, opublikowa−

nego w sierpniowym wydaniu EdW. Otóż kolega Kopera pisze, że

drażnią go te krzyżówki i szkoda na nie miejsca. Ironizuje, żeby za−

miast krzyżówki poświęcić to miejsce “prozie elektronicznej” lub też

“horoskopom”.

Ja jednak uważam, że rozwiązywanie krzyżówek sprawia dużo saty−

sfakcji, jak również przekazuje i przypomina pewną dawkę informacji

z zakresu elektroniki. Czyli nie tylko bawi, ale i uczy.

W czerwcowym numerze EdW w rubryce “Poczta” z zainteresowa−

niem przeczytałem list 11−letniego Witka Wojciechowskiego z Nowe−

go Dworu Mazowieckiego. Otóż ten młody człowiek niedawno rozpo−

czął swą przygodę z elektroniką. Pisze, że nie wie czym się różni złą−

cze półprzewodnikowe npn od pnp, jednak w numerze sierpniowym

z miłym zaskoczeniem przeczytałem, iż ten właśnie Kolega nadesłał

do Redakcji propozycję krzyżówki. Musiał trochę poczytać o elektro−

nice, a ułożenie krzyżówki dodatkowo go do tego zmusiło.

Ja, elektronik z blisko 25−letnim doświadczeniem, także przy układa−

niu krzyżówki korzystam z książek. Niektóre wiadomości sobie przy−

pominam, inne, nieznane mi, usiłuję zapamiętać. To żaden wstyd.

Mój profesor od historii w szkole średniej, kiedy zwracał nam prace

domowe często mówił: “Nie brałem pod uwagę waszych błędów orto−

graficznych. To nie wstyd, ja sam nieraz biorę w rękę słownik. Wsty−

dem jest oddać mi prace domowe z takimi błędami”.

Podsumowując uważam, że krzyżówki powinny pozostać, a Witkowi

życzę uporu w nauce elektroniki, a także przy budowie prostych ukła−

dów. I oby pamiętał stare powiedzonko: “elektronik najpierw myśli,

a później robi”. A doświadczenie z czasem samo przyjdzie. (...)

Bardzo serdecznie pozdrawiam.

Jeden z naszych czytelników (Paweł Szyiński) przesłał do redakcji

ciekawy program. Jest to generator sekwencji stanów logicznych dla

portu Centronics. Ten malutki programik służy do wysyłania ciągu 8−

bitowych słów na wyjście portu Centronics (LPT). Maksymalny bu−

for programu wynosi 32kB. Ten soft jest bardzo pomocny przy pro−

gramowaniu jakichkolwiek efektów świetlnych przy użyciu pamięci

EPROM. Ma on również zastosowanie w elektronice cyfrowej. Czę−

sto zachodzi konieczność wysłania ciągu jakichś bajtów do budowa−

nego układu, a przy pomocy tego programu robi się to bez problemu.

Po dołączeniu przystawek możliwe jest sterowanie różnorodnymi

urządzeniami. Obsługa programu jest bardzo prosta. Skonstruowane

okienkowe menu jest łatwe w obsłudze.

Program jest do ściągnięcia z naszej strony internetowej.

A propos naszej strony www.edw.com.pl . Znajdziecie na niej nową

rubrykę linki . Podzielona została ona na 4 części: firmy polskie, fir−

my zagraniczne, wyszukiwarki podzespołów i inne linki. Mamy

nadzieję, że ułatwi Wam ona internetowe elektroniczne poszukiwa−

nia. Także comiesięczna miniankieta została umieszczona na stronie

WWW. Można już za pomocą formularza przesyłać swoje uwagi na

temat EdW. Skorzystajcie także z możliwości założenia darmowego

konta pocztowego. Wystarczy kliknąć na stronie głównej EdW baner

Bezpłatne konta e−mail i wypełnić formularz rejestracyjny.

Jestem początkującym elektronikiem, właściwie to nowicjuszem. Mam

17 lat. Chciałbym zamówić jakiś układ i chyba to zrobię, ale nie

wiem, czy w takich układach są jakieś instrukcje. Chciałbym jakiś

najprostszy. Jaki byście mi polecali? A tak na marginesie, to Wasze

pismo jest SUPER!!!

Dziękuję z poważaniem

Tomek z Oleśnicy

Ireneusz Woźniak , Kalisz

Wielu młodych czytelników EdW z zapałem buduje różne urządzenia,

których opisy później zamieszcza się na łamach tego popularnego

miesięcznika.

Niestety, o jednej sprawie konstruktorzy zapominają, że działanie róż−

nych urządzeń elektronicznych może być szkodliwe dla zdrowia. Wy−

mieńmy kilka z nich:

1. Urządzenia z laserem,

2. Urządzenia emitujące mikrofale (powyżej 300MHz),

3. Jonizatory powietrza.

W nr 6/2000 EdW na stronie 79 jest artykuł “Efekt laserowy”. Autor te−

go opisu chyba zapomniał, jak bardzo szkodliwe dla oczu jest

Droga Redakcjo!

Przesyłam kolejną, czwartą krzyżówkę. Starałem się, żeby uniknąć

powtarzających się, popularnych określeń, typu: “dioda”, “tranzy−

stor”, “anoda”. Wcześniej korzystałem z tych określeń, jak inni auto−

rzy krzyżówek.

Elektronika dla Wszystkich

Poczta

promieniowanie lasera, nawet o małej mocy rzędu miliwatów. Szkodli−

wie działa również promieniowanie odbite od ścian, przedmiotów itp.

Lasery powinny być stosowane jedynie w różnych przyrządach po−

miarowych, do łączności itp., a nie do migania po oczach na dys−

kotece.

W nr 8/2000 EdW jest artykuł “Jonizator powietrza”. Chcę zazna−

czyć, że ujemnym jonom przypisuje się bardzo korzystne działanie

biologiczne, polegające na przywracaniu organizmowi równowagi

hormonalnej. Działaniem jonów ujemnych tłumaczy się dobre sa−

mopoczucie w lesie, nad wodą, w parku. Zakłada się, że czyste

zdrowe powietrze powinno zawierać 1200 jonów dodatnich i 1000

ujemnych w jednym centymetrze sześciennym. W zanieczyszczonym

miejskim powietrzu liczba jonów ujemnych może spaść do kilku−

dziesięciu na cm 3 .

Dlaczego więc nie produkuje się jonizatorów na skalę przemysłową?

Podstawowym problemem przy jonizatorach o wyładowaniach koro−

nowych jest uboczne wytwarzanie ozonu i tlenków azotu. Dlatego

w wielu krajach nie dopuszcza się do eksploatacji jonizatorów. Nor−

ma na ozon jest niezwykle ostra, dopuszcza się tylko 0,02 ppm (milio−

nowych części). Jest to trudno osiągnąć i nie przekroczyć podczas

eksploatacji jonizatora.

W tej sytuacji podjęto próby skonstruowania jonizatora pracującego

na innej zasadzie: jony są wytwarzane przez jonizację powietrza ma−

teriałem radioaktywnym (izotop trytu).

Dodam jeszcze, że ozon może niszczyć bakteriofagi w płucach, co ob−

niża barierę odpornościową.

Autor tego opisu jonizatora w EdW zaznacza: “... świecący fioletowy

punkt świadczy o jonizacji powietrza i wytwarzaniu ozonu”.

Odradzam budowę jonizatora.

Nowy konkurs

Ogłaszamy kolejny konkurs pt. „Co (nie)powinno

ukazać się w EdW w najbliższej przyszłości?“

Wymyślcie śmieszne nazwy urządzeń, być może

niemożliwych do realizacji lub bezsensownych, które

(teoretycznie) nie ukażą się w EdW, ale wprowadzą

trochę humoru. Elektronik też człowiek i potrzebuje

czasem się rozerwać powiedział inżynier dłubiąc w za−

rdzewiałym granacie z II wojny światowej.

Autorzy ciekawych pomysłów otrzymają od nas

drobne upominki. Konkurs jest otwarty i na razie nie

przewidujemy terminu jego zamknięcia. Propozycje

powinny być opatrzone dopiskiem „Co (nie)powinno“

i numerem tego wydania EdW.

A oto pierwsze z nich:

Słuchawki do odkurzacza i szczyptomierz kuchenny

– Piotr Kędziak z Pukawicy.

Zamek cyfrowy do trumien – po co marnować gwoździe!

– Jacek Sikorski z Czaplinka.

J. Dąbrowski , Lublin

REKLAMA · REKLAMA · REKLAMA · REKLAMA · REKLAMA · REKLAMA

Y JANBO

O Œ Œ

Z OFERTY AVT

W i ięce j j i in f fo r rmac j j i i uzyskasz

w Dz i ia l le hand l lowym AVT

Te l l . . / / f faks : : ( (022 ) ) 835 66 88

835 67 67

864 64 82

W i ięce j j i in f fo r rmac j j i i uzyskasz

w Dz i ia l le hand l lowym AVT

Te l l . . / / f faks : : ( (022 ) ) 835 66 88

835 67 67

864 64 82

Alarmy można nabyć za zaliczeniem pocztowym

lub w sklepach firmowych AVT. Bliższe informacje na stronach z ofertą.

Zwrotnice można nabyć za zaliczeniem pocztowym

lub w sklepach firmowych AVT. Bliższe informacje na stronach z ofertą.

Elektronika dla Wszystkich

Projekty AVT

2447

Na łamach czasopism Elektronika dla Wszy−

stkich oraz Elektronika Praktyczna pojawiło

się już kilka projektów urządzeń umożliwia−

jących zdalne sterowanie przez telefon. Ni−

niejszy artykuł prezentuje nieskomplikowany

układ, który umożliwia sterowanie jednym

urządzeniem za pomocą dowolnego telefonu

pracującego w trybie tonowym. Układ wyko−

rzystuje częstotliwości systemu DTMF, jed−

nak do budowy systemu nie są potrzebne

żadne specjalizowane układy scalone – wy−

starczą cztery popularne i tanie kostki:

CMOS 4093, 4011 i dwie NE567. Układy

NE567 są rzadko wykorzystywane, a tym−

czasem te leciwe kostki z powodzeniem za−

stępują one skomplikowane cyfrowe dekode−

ry tonów DTMF. W opisywanym urządzeniu

wykorzystuje się tylko dwie spośród ośmiu

częstotliwości systemu DTMF.

Potrzebę takiego projektu zgłosił pewien

Czytelnik z Warszawy, który chciał za pomo−

cą telefonu sterować ogrzewaniem domku

letniskowego na Mazurach. Potrzebny mu

był tylko jeden kanał, bo jesienią i zimą

chciał przed przyjazdem odpowiednio wcze−

śniej włączyć ogrzewanie elektryczne.

Według przyjętych założeń układ powi−

nien być jak najprostszy. Działanie jest nastę−

pujące. Opisywane urządzenie, zasilane z ba−

terii, dołączone jest równolegle do normalne−

go aparatu telefonicznego, na przykład we

wspomnianym domku na Mazurach. Aby

włączyć lub wyłączyć ogrzewanie, należy

wybrać odpowiedni numer i po kilku(nastu)

dzwonkach urządzenie zgłosi się tak samo,

jak automatyczna sekretarka. Aktualny stan

oddalonego urządzenia (załączony/wyłączo−

ny) sygnalizowany jest na bieżąco za pomo−

cą tonu: dźwięk przerywany – wyłączone,

dźwięk ciągły – załączony. Stan ten można

łatwo zmienić naciskając jeden z przycisków

klawiatury telefonicznej. Klawisz “0” wyłą−

czy ogrzewanie, klawisz “1” włączy. Zmiana

zostanie natychmiast potwierdzona tonem

ciągłym lub przerywanym. Dzięki temu

dzwoniący będzie miał pewność, że zmiana

została dokonana. Urządzenie automatycznie

przerwie połączenie po ustalonym czasie

(kilkanaście... kilkadziesiąt sekund) i po−

wróci do stanu bezprądowego oczekiwania.

najmniej rok pracy – ich zużycie wynikać bę−

dzie praktycznie tylko z samorozładowania.

W czasie T2 osoba dzwoniąca może zmie−

nić stan przekaźnika wykonawczego K2. Na−

stąpi to po naciśnięciu klawisza “0” albo “1”

w telefonie pracującym w trybie tonowym.

Sygnały DTMF przychodzące z linii tele−

fonicznej kierowane są do dwóch detektorów

tonu z układami NE(LM)567. Sygnał “0” to

w kodzie DTMF mieszanina tonów o często−

tliwościach 941Hz i 1209Hz. Z kolei sygnał

“1” zawiera składowe o częstotliwościach

697Hz i 1209Hz. Dekodery tonu z układami

LM567 (NE567) reagują na składowe 697Hz

oraz 941Hz i bezpośrednio sterują cewki

przekaźnika bistabilnego. (Dzięki temu pro−

stemu sposobowi dekodowania układ reaguje

też na naciśnięcia klawiszy “2” i “#” oraz “*”

i “#”, ale nie ma to znaczenia.)

Co bardzo ważne, jeden ze styków prze−

kaźnika wykonawczego K2 pracuje w obwo−

dzie generatora informacji zwrotnej. W za−

leżności od stanu tego styku, generator 2kHz

pracuje albo w sposób ciągły (styk zwarty),

albo przerywany sygnałem 2Hz (styk roz−

warty). Wytworzony sygnał 2kHz przesyłany

jest przez linię telefoniczną do abonenta wy−

wołującego – w ten prosty sposób otrzymuje

on niezawodną informację o aktualnym sta−

nie urządzenia.

A oto szczegółowy opis. W stanie spo−

czynku linia telefoniczna dołączona jest do

obwodu detektora sygnału dzwonienia (R1,

R2, C1, D1, D4, OPT1, R3, R4, C2, U1A).

Pojawienie się w linii sygnału dzwonienia

(jedna sekunda – impuls, trzy sekundy prze−

rwy) powoduje zmianę stanu na wyjściu

U1A z niskiego na wysoki. Dioda D2 powo−

duje, że naładowany w spoczynku kondensa−

tor C21 zostanie szybko rozładowany. Napię−

cie na nim i na wejściu bramki U1B mierzone

Opis układu

Na pierwszy rzut oka, urządzenie może się

wydać skomplikowane. W rzeczywistości

okaże się proste, a jego działanie – oczywi−

ste. Szczegółowy schemat ideowy pokazany

jest na rysunku 1 . Sercem systemu jest

dwucewkowy przekaźnik bistabilny ozna−

czony K2. Jak każdy przekaźnik bistabilny,

nie musi on być zasilany ciągle. Wystarczy

podać krótkie impulsy sterujące, które zmie−

nią jego stan.

Dzięki zastosowaniu takiego przekaźnika

pobór prądu w spoczynku można zmniejszyć

do zera. Tak jest w opisywanym urządzeniu.

Należy zauważyć, że układ jest zasilany z ba−

terii napięciem Vb, ale w spoczynku zasilana

jest tylko część układu – detektor dzwonka

i układy czasowe. Dzięki obecności układów

CMOS, pobór prądu w spoczynku jest pomi−

jalnie mały (mniej niż 1

A). Po pojawieniu

się określonej liczby “dzwonków” (wyzna−

czonej przez czas T1 zależny od C23, R6),

zostanie włączony przekaźnik K1. Jeden styk

tego przekaźnika dołączy do linii telefonicz−

nej rezystor 600−omowy, co centrala potrak−

tuje jako zgłoszenie abonenta. Drugi styk po−

da zasilanie na drugą część układu – obwody

te oznaczone są Vcc. Układ pozostanie włą−

czony przez czas T2 (zależny od C21, R5),

a potem sam się wyłączy. Dzięki takiej zasa−

dzie pracy alkaliczne baterie R6 starczą na co

Elektronika dla Wszystkich

Projekty AVT

względem masy wzrośnie, natomiast napięcie

na wyjściu U1B spadnie. Rozpocznie się pro−

ces powolnego rozładowania kondensatora

C23 przez rezystor R6. Jednosekundowy im−

puls dzwonka rozładuje szybko kondensator

C21, a w ciągu trzech sekund przerwy nie

zdąży się on naładować i w efekcie na wyj−

ściu bramki U1B będzie się w czasie dzwo−

nienia utrzymywał stan niski. Po czasie T1,

wyznaczonym przez R6, C23, na wyjściu

bramki U1C pojawi się stan niski, który spo−

woduje zadziałanie przekaźnika K1. Przede

wszystkim jeden styk przekaźnika poda zasi−

lanie na część układu z kostkami U2, U3, U4

– napięcie to oznaczono Vcc. Drugi styk włą−

czy w obwód linii telefonicznej rezystor R9.

Dołączenie do linii rezystora R9 o typowej

“telefonicznej’ wartości 600

Jeśli na linii pojawi się ton 697Hz związa−

ny z naciśnięciem przez abonenta wywołują−

cego klawisza “1”, zadziała dekoder U2.

Układ NE567(LM567) ma wyjście z otwar−

tym kolektorem i do tego wyjścia podłączone

jest bezpośrednio jedno z uzwojeń przekaźni−

ka bistabilnego K2. Drugie uzwojenie podłą−

czone jest do wyjścia takiego samego układu

U3, reagującego na ton 941Hz, związany

z naciśnięciem klawisza “0”. Kostki LM567

pracują tu w typowej aplikacji. Potencjome−

try PR1, PR2 pozwalają dostroić dekodery

do podanych częstotliwości.

Bramki układu scalonego U4 tworzą dwa

generatory. Generator z bramkami U4C,

U4D wytwarza cały czas przebieg o częstotli−

wości około 2Hz. Przebieg ten podawany jest

przez rezystor R28 na wejście bramkujące dru−

giego generatora o częstotliwości około 2kHz

(U4A, U4B). Na rezystorze R25 występuje

więc sygnał modulowany, ale tylko wtedy, gdy

styki przekaźnika wykonawczego są w położe−

niu (na rysunku) spoczynkowym. Gdy styki te

są zwarte, na wejście bramkujące (nóżka 6

U4B) podawany jest stan wysoki i generator

2kHz generuje ton ciągły. Ciągły lub przery−

wany sygnał 2kHz przekazywany jest z wyj−

ścia bramki U4Aprzez R25, C5, T2, R18 na li−

nię telefoniczną. W ten sposób abonent wywo−

łujący (na drugim końcu linii) jest na bieżąco

informowany, że jego rozkazy są realizowane.

Opisane czerwonym kolorem elementy

R20, R21, R22, C16, C17, C18 tworzą filtr

dolnoprzepustowy. Pierwotnie miał on filtro−

wać wyższe składowe i wpuszczać w linie

(a także na wejścia dekoderów U2, U3) czy−

sty sygnał sinusoidalny. W trakcie testów

modelu okazało się, że filtr ten nie jest po−

trzebny – niewielkie wyższe harmoniczne nie

zakłócają pracy kostek U2, U3. W wersji

podstawowej elementy te nie będą montowa−

ne – zamiast nich należy wykonać zworę

między punktami E, F.

Na schemacie zaznaczono żółtym kolo−

rem dodatkowe punkty A, B, C, O1, O2, O3,

P1, P2. Okażą się one wręcz nieocenione

przy uruchamianiu i testowaniu urządzenia.

Bardziej zaawansowani elektronicy po−

winni jeszcze zwrócić uwagę na pewne spra−

wy. W opisywanym urządzeniu oddzielono

galwanicznie linię telefoniczną od głównego

układu. Gwarantują to transoptor OPT1, prze−

kaźnik K1 oraz kondensatory C3, C4 o wyso−

kim napięciu pracy (630V). Takie oddzielenie

nie ma co prawda większego znaczenia

w przypadku urządzenia zasilanego z baterii,

jednak jest dobrym zwyczajem. Dodatkowo

oddzielenie galwaniczne zapewnia przeka−

źnik K2. Obwody oddzielone galwanicznie

od głównego układu zaznaczono na schema−

cie ideowym jasnym kolorem szarym.

)

zostanie zinterpretowane w centrali jako pod−

niesienie słuchawki. Centrala przestanie wy−

syłać sygnał dzwonienia i połączy rozmowę.

Sygnały akustyczne z linii zostaną podane

przez kondensatory C3, C4 na wzmacniacz

filtrujący z tranzystorem T3 i dalej na dekode−

ry tonu U2, U3. Tranzystor T3 wchodzi

w skład filtru dolnoprzepustowego o często−

tliwości granicznej około 1kHz. Filtr ten nie

dopuszcza na wejścia kostek U2, U3 sygna−

łów wyższej częstotliwości, które mogłyby

spowodować błędne działanie urządzenia.

Jednocześnie tranzystor T3 wzmacnia kilka−

krotnie sygnały użyteczne.

(590...620

Montaż i uruchomienie

Układ można zmontować na jednostronnej

płytce drukowanej, pokazanej na rysunku 2 .

Montaż nie jest trudny. Należy go rozpocząć

od wykonania pięciu zaznaczonych zwór,

a następnie lutować kolejno elementy, poczy−

Rys. 1 Schemat ideowy

Elektronika dla Wszystkich

Projekty AVT

nając od najmniejszych. Stopień trudności

projektu wyznaczono na dwie gwiazdki, jed−

nak samo zmontowanie nie powinno sprawić

kłopotów nawet mniej doświadczonym. Nie

należy montować R20, R21, R22, C16, C17,

C18 – zamiast nich wykonać zworę między

punktami E, F.

Model pokazany na fotografii różni się

kilkoma szczegółami od płytki z rysunku 2.

Wynika to z modyfikacji i ulepszeń, jakie

wprowadzono po laboratoryjnych testach

prototypu.

Na rysunku 3 pokazano układ wyprowa−

dzeń (widok od spodu) maleńkich przekaźni−

ków bistabilnych serii firmy PMEISEI, której

wyroby są popularne na krajowym rynku.

Po zmontowaniu układu i gruntownym

sprawdzeniu poprawności montażu należy

podłączyć źródło zasilania, najlepiej z włą−

czonym szeregowo amperomierzem. Pobór

prądu powinien szybko zmaleć do wartości

rzędu mikroamperów. Należy pozostawić

układ w tym stanie co najmniej przez godzi−

nę, by aluminiowe kondensatory elektroli−

Jeśli układ reaguje prawidłowo, należy wy−

regulować potencjometry PR1, PR2, ustalające

częstotliwość roboczą detektorów tonu U2

i U3 dokładnie na 697Hz i 941Hz. To jest naj−

trudniejsza operacja. Na szczęście nie trzeba

do tego żadnych przyrządów – wystarczy jaki−

kolwiek aparat telefoniczny z klawiaturą tono−

Wykaz elementów

Rezystory

R1,,R11,,R13 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..3,,3k ΩΩ

R2 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..6,,8k

R3 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..470k

R4,,R27,,R30 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..100k ΩΩ

R5,,R6,,R29 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..1M ΩΩ

R8,,R15,,R23 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..2,,2k

R9 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..590

R12,,R26,,R28 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..10k

R14 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..470 ΩΩ

R16 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..13,,3k ΩΩ

R17 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..9,,09k

R18 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..4,,7k

R19 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..1......2,,2k

ΩΩ

R20,,R21,,R22 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..zzworra F−F niie monttować

R24 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..680 ΩΩ

R25 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..1k

PR1,,PR2 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..5k

helliittrriim

Kondensatory

C1 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..680nF

C2 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..47nF

C3,,C4 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..100nF//630V

C5,,C8,,C9,,C11,,C12 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..100nF MKT

C6 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..150nF MKT

C7 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..10nF MKT

C16−C18 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..niie monttować

C10,,C13 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..4,,7µF//10V ttanttallowy

C14,,C15 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..100nF cerramiiczzny

C19 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..22nF MKT

C20 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..220nF

C21,,C23 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..100µF//10V

C24 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..330nF MKT

C25,,C26 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..22µF//10V ttanttallowy

C27 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..1000µF//10V

tyczne C21, C23 zdążyły się zaformować.

Dobrze byłoby na ten czas zewrzeć R5 albo

dolutować równolegle rezystor o oporności

kilku kiloomów.

Dopiero po zaformowaniu C21 i C23

można testować układ. Rysunek 4 pokazuje

sposób podłączenia urządzenia podczas

pierwszych prób. Na tym etapie przydatność

swą pokażą dodatkowe punkty na płytce. Do

punktów D, O3 należy podłączyć przycisk

S1, który będzie zastępował sygnał dzwonie−

nia z centrali. Do punktów P1, O1 należy

podłączyć diodę LED i

Rys. 2 Schemat montażowy

Układ można umieścić w dowolnej obu−

dowie, choćby popularnej KM−60.

Jeśli ktoś będzie miał trudności ze zdoby−

ciem przekaźnika dokładnie takiego samego

jak w modelu, może śmiało zastosować jaki−

kolwiek dwucewkowy przekaźnik bistabilny

na napięcie 5V . Zapewne będzie on miał inny

rozkład wyprowadzeń, więc trzeba go będzie

wlutować na przewod ach, umieszczając nad

płytką. Nie będzie to

trudne, należy jed−

nak zwrócić uwagę,

czy na obudowie

przekaźnika nie za−

znaczono bieguno−

wości – niektóre

przekaźniki (polary−

zowane) wymagają

określonej bieguno−

wości napięcia po−

dawanego na cewki.

Co ciekawe, iden−

tyczne z wyglądu

przekaźniki innych

firm nie mają takich

wymagań.

Półprzewodniki

D1−D3,,D7−D9 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..1N4148

D4,,D5 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..1N4001

D6 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..diioda Zenerra 18V

OPT1 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..CNY17−2

T1,,T2 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..BC558

T3 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..BC548

U1 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..4093

U2,,U3 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..LM567

U4 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..CMOS 4011

Inne

K1 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..prrzzekaźźniik M4−5H llub odpowiiedniik

K2 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..prrzzekaźźniik DS2E−L2 5V llub

odpowiiedniik

Z1 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..ARK2

Z2 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..ARK3

rezystor

Rys. 3

(330...750

Na początku trzeba sprawdzić, czy działa−

ją obwody dzwonienia i czasowe. W tym ce−

lu należy naciskać przycisk S1 w rytmie:

− 1 sekunda naciśnięty,

− 3...5 sekund – zwolniony.

Po kilkudziesięciu sekundach takiego

naciskania zadziała przekaźnik K1 i za−

świeci się lampka LED1. Należy wtedy po−

zostawić w spoczynku przycisk S1 – po

dalszych kilkudziesięciu sekundach przeka−

źnik się wyłączy. Na czas tej próby warto

dolutować równolegle do R5 i R6 rezystory

o wartości 100...220k

Komplet podzespołów z płytką jest

dostępny w sieci handlowej AVT jako

kit szkolny AVT − 2447

− pozwoli to szyb−

ciej sprawdzić działanie obwodów współ−

pracujących z kostką U1.

Elektronika dla Wszystkich

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: