Uprawa roślin energetycznych szansą rozwoju obszarów wiejskich.pdf

Uprawa ro ś lin energetycznych szans ą rozwoju obszarów wiejskich

Według załoŜeń „Strategii rozwoju energetyki odnawialnej” udział energii odnawialnej w

bilansie energii pierwotnej w skali kraju powinien zwiększyć się z około 2,5% obecnie do

7,5% w roku 2010. W tym czasie udział biomasy w całości energii pierwotnej pozyskiwanej z

odnawialnych źródeł energii powinien wynosić ponad 90 procent. Ze względu na ograniczone

moŜliwości wykorzystania drewna opałowego z lasów, drewna odpadowego z przemysłu

drzewnego czy teŜ słomy z rolnictwa, dla osiągnięcia tego celu konieczne będzie zakładanie

plantacji roślin energetycznych.

Prace badawcze i wdroŜeniowe nad produkcją drewna opałowego na specjalnych plantacjach

prowadzone są w wielu krajach. W Szwecji realizowany jest program rządowy pod nazwą

Energy Forestry. Plantacje wierzby krzewiastej w Szwecji powiększają się rocznie o kolejne

16 tys. ha, a plany zakładają prowadzenie uprawy na 800 tys. ha. W Walii prowadzony jest

program Salix Project, który ma doprowadzić do zmiany uŜytkowania gleb z pastwiskowego

na energetyczne. W Danii, Niemczech, Austrii i Stanach Zjednoczonych prowadzone są prace

nad produkcją alkoholu metylowego z biomasy wierzbowej, który byłby dodatkiem do paliw

płynnych zmniejszającym zanieczyszczenie środowiska, a w najbliŜszej przyszłości

alternatywnym paliwem dla silników.

Zwiększenie wykorzystania biomasy pochodzącej z upraw energetycznych wymaga

utworzenia całego systemu obejmującego produkcję, dystrybucję i wykorzystanie biomasy.

Tak więc działania powinny być ukierunkowane nie tylko na zakładanie plantacji, ale równieŜ

na zorganizowanie systemu magazynowania i dystrybucji paliwa oraz zapewnienie

efektywnego wykorzystania biomasy. Biomasa pochodząca z plantacji roślin energetycznych

moŜe być przeznaczona do produkcji energii elektrycznej lub cieplnej, a takŜe do

wytwarzania paliwa ciekłego lub gazowego. Tylko równoległe rozwijanie wszystkich

elementów systemu opartego o biomasę moŜe zapewnić sukces. Uprawa roślin

energetycznych moŜe przyczynić się do powstawania nowych miejsc pracy w gminie oraz

tworzenia lokalnych niezaleŜnych rynków energii.

Rośliny energetyczne powinny charakteryzować się duŜym przyrostem rocznym, wysoką

wartością opałową, znaczną odpornością na choroby i szkodniki oraz stosunkowo niewielkimi

wymaganiami glebowymi. Niezwykle istotną sprawą jest równieŜ moŜliwość mechanizacji

prac agrotechnicznych związanych z zakładaniem plantacji oraz zbieraniem plonu. Uprawa

roślin energetycznych moŜe być średnio uŜytkowana przez okres 15-20 lat.

W Polsce na plantacjach energetycznych mog ą by ć uprawiane nast ę puj ą ce ro ś liny:

wierzba wiciowa ( Salix viminalis )

ślazowiec pensylwański, zwany równieŜ malwą pensylwańską ( Sida hermaphrodita)

słonecznik bulwiasty, zwany powszechnie topinamburem ( Helianthus tuberosus )

rdest sachaliński ( Polygonum sachalinense )

trawy wieloletnie, m. in. miskant olbrzymi ( Miscanthus sinensis gigantea ), miskant

cukrowy ( Miscanthus sacchariflorus ), spartina preriowa ( Spartina pectinata ), palczatka

Gerarda ( Andropogon gerardi )

Wierzba wiciowa (Salix viminalis)

Opisrośliny:

Rodzina:Wierzbowate(Salicaceae)

Uprawianelicznemieszańcemiędzyiwewnątrzgatun

kowe.

W zaleŜności od wieku pędów (13 lata) wysokość

roślinod3do6m.Pędyośrednicydo3,5cm.

Liściewąskie,lancetowate.

Kwiaty–dwupienne,owadopylne.

Silnierozwiniętysystemkorzeniowy.

RozmnaŜanie–wpraktycewegetatywne.

Tworzylicznemieszańcemiędzygatunkowe.

Wymagania klimatyczne niewielkie, odporna na przy

mrozki.

Wymagania glebowe – wszystkie gleby z wyjątkiem

zalewanychiprzesuszonych.

Wymaganiawodne–optymalnypoziomwódgruntowych

100300 cm na glebach piaszczystych, 160190cm na

glebachgliniastych.OptymalnepH5,56,5.

Uprawa:

Okrestrwaniaplantacji2030lat.

Sadzenie – pocięte 2025 cm pędy jednoroczne tzw. sztobry sadzone ręcznie lub maszynowo

(zaadoptowanymi sadzarkami do rozsad). Nad powierzchnią gleby pozostają 23 oczka. Na 34 dni

przedsadzeniem,sztobrypowinnybyćzanurzonewwodzieoczkamidogóry.Zalecanerozstawy:

50x60cmlub50cmx70cm.

Zabiegipielęgnacyjne–bronowaniepowschodach,wraziepotrzebypieleniemiędzyrzędzi,obredlanie.

PrzedzasadzeniemzastosowaćmoŜnaCasorone6,57GR.Wokresiewegatacjichwastydwuliścienne

zwalczaćpreparatemAzotop50WpajednoliścienneFusiladeSuperEC.

NawoŜenie: w pierwszym roku na glebach mało zasobnych N 2030 kg/ha, P 2 O 5 1020 kg/ha,

K 2 O3040kg/ha,wdrugimrokuikolejnychlatachN8090kg/ha,P 2 O 5 30kg/ha,K 2 O8090kg/ha.

ZagroŜeniaizwalczanie:najczęściej występują rdza liściowa (Saprol), ze szkodników przędziorek

(Nissouran),mszyce(Mospilan200SP),pieniki(Basudin).

Zbiór:wmiesiącachzimowych(grudzieńluty).Plantacjamateczna–corok,nabiomasę–najczęściej

co23lata.Ścinanienawysokości37cmnadziemiąręcznielubmechanicznie.Pędyrozdrabniasięna

rębarcedodrewnanazrębkiodługości57cmidosuszawspecjalnychsilosach.

Plonowanie: przy optymalnych warunkach siedliskowych i właściwej agrotechnice moŜna uzyskać

(wzaleŜnościodcykluzbioru)1525ts.m./ha.

Wartośćenergetyczna:1400017500KJ/kg s.m

Mozga trzcinowa (Phalaris arundinacea)

Opisrośliny:

Rodzina:Wiechlinowate(Poaceae)

Pędy generatywne dorastają do 180 cm długości.

Liścielancetowatedługiedo60cm,szerokiedo3cm.

Kwiatostan–wiechawłaściwa,długado50cmobarwie

słomkowej.

WytwarzalicznerozłogipodziemnetuŜpodpowierzch

niąziemi.

Trwałatrawatypuozimego.

Wymagania–siedliskaumiarkowaniewilgotneimokre

naglebachŜyznychmineralnychiorganicznych.Znosi

okresowezalewywodąprzepływającą.

Uprawa:

Optymalnysiew:ok.19kgnasionnahektar.Głębokośćsiewuok.2cm,przydobrejwilgotności,

itemperaturzeok.15°C–wschodynastępująpo14dniach.

Minimalnatemperaturakiełkowania45°C.Pełnyrozwójw23rokuposiewie.

NawoŜenie:N80kg/ha,P 2 O 5 60kg/ha,K 2 O80kg/ha.

Zbiór– 12razywroku.

Plonowanie: 1015tsuchejmasy/ha.

Wartośćenergetyczna: 1400017500KJ/kg s.m.

Słonecznik bulwiasty

(topinambur) (Helianthus tuberosus)

Opisrośliny:

Rodzina:Astrowate(Asteraceae)

Wysokośćroślinod2do4m.Łodygiwzniesioneośred

nicydo3cm.

Liście duŜe, często pow. 20 cm, owalnosercowate,

szerokie, pokryte włoskami, osadzone na długich

ogonkach.

Kwiatostan – koszyczki na szczytach pędów, kwiaty

Ŝółte.Roślinaowadopylna.

Silnierozwiniętysystemkorzeniowy.Roślinawytwarza

stolonyzjadalnymibulwami.

Roślinadniakrótkiego.

RozmnaŜanie–wpraktycewegetatywneprzezbulwy.

Wymagania klimatyczne niewielkie,korzystna pogoda

ciepła i wilgotna, znoszą temperatury nawet do

30°C.Wymagania glebowe – gleby średnio zwięzłe,

przewiewne,zasobneidostateczniewilgotne.

Uprawa:

Sadzeniebulwjesienią(XI–XII)nagłębokość1015cmlubwczesnąwiosną(IIIIV)nagłębokość

510cm.Zalecaneobsady:70100x5060cmlub5060cmx30cm.

Kiełkowaniewtemp.gleby45°C.

Zabiegipielęgnacyjne–bronowaniepowschodach,wraziepotrzebypieleniemiędzyrzędzi,obredlanie.

PrzysilnymzachwaszczeniustosujesięTreflan240EClubAfalon50WP.

Pokilkulatachmonokulturykonieczneodnowienieplantacji(zaoranie,zastosowanienawozówPiK,

przerzedzenieopielaczemmiędzyrzędowym).

NawoŜenie:N80120kg/ha,P 2 O 5 6080kg/ha,K 2 O120160kg/ha.Azotowewdwóchdawkach–przed

sadzeniemipouzyskaniuprzezrośliny50cm.

ZagroŜenia: zgniliznatwardzikowapowodującawiędnięcieizasychanieroślin,atakujerównieŜbulwy.

Zapobieganieiochronaroślin–wysadzaniezdrowychsadzeniakównawolnymodchorobypolu,

usuwaniechorychroślin,opryskpreparatemTopsinM.

Zbiór– 23razywroku(czerwiec,sierpień,listopad).

Plonowanie: 1016tsuchejmasy/ha.

Wartośćenergetyczna:1400017500KJ/kg s.m.

Ś lazowiec pensylwa ń ski

(malwa pensylwa ń ska) (Sida hermaphrodita)

Opisrośliny:

Rodzina:Ślazowate(Malvaceae)

Wysokośćroślindo4m.Pędyośrednicydo4cm.

Liście dłoniastoklapowane, ogonkowe, skrętolegle osa

dzonenałodydze,oduŜympolimorfizmie.

Kwiaty – obupłciowe, białe zebrane w podbaldach,

pojaw.sięVIIIX,miododajne.

Silnierozwiniętysystemkorzeniowy(głębok.do3m)

RozmnaŜanie – generatywne i wegetatywne (sadzonki

orazpociętepędylubkorzenie).

Wymagania klimatyczne niewielkie, odporny na przy

mrozki.

Wymagania glebowe – wszystkie gleby z wyjątkiem

zalewanychiprzesuszonych.

Uprawa:

Okrestrwaniaplantacjiplantacji1520lat.

Przedplony–wszystkierośliny(opróczsłonecznika,tytoniuifasoli).Uprawianyzregułyposobie.

MetodyrozmnaŜania:

Siewpolowy–wkwietniu23kg/ha,kiełkowaniewtemp.ok.10°C.

Sadzenieukorzenionejrozsadysadzonkiz46liśćmiwysadzamydogruntuwdrugiejpołowiemaja

Sadzeniepędówlubkorzenipociętychnaodcinki810cm.

Zabiegipielęgnacyjne–bronowaniepowschodach,wraziepotrzebypieleniemiędzyrzędzi,obredlanie.

PrzedzasadzeniemzastosowaćmoŜnaGoltix.WokresiewegatacjichwastyzwalczaćFusiladeSuper

ECpoosiągnięciufazytrzechliści.

NawoŜenie:wdrugimikolejnychlatachuprawy:N100150kg/ha,P 2 O 5 90120kg/ha,K 2 O100120kg/ha.

Azotowewdwóchdawkach–przedsianiem/sadzeniem(wrazzinnyminawozami)ibezpośrednioprzed

zwarciemrzędów.

ZagroŜeniaizwalczanie: zgniliznatwardzikowa(ochrona–Funaben50,SandofanM.,Benlate),

rolnice(ochrona–Martshal250EC,NurelleD550EC,Dursban480EC).

Zbiór: corocznieoddrugiegorokuuprawyXIII.

Ścinanienawysokości37cmnadziemiąręcznielubmechanicznie.Pędyrozdrabniasięnarębarcedo

drewnanazrębkiodługości57cm.Niewymagadosuszania(wilgotnośćok.3040%).

Plonowanie: 1218ts.m./ha.

Wartośćenergetyczna: 11909(łodygigrube)–14456(łodygicienkie)KJ/kg s.m.

Rozstawa70cmx80cm,dostosowanadouprawywrzędach.

Pelety–17000KJ/kg s.m.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: