Wykład kryminalistyka ! 27.02
1. Metody ekspertyzy
§ Jeżeli pewne wycinki rzeczywistości dla ich poznania wymagają posiadanie wiadomości specjalnych, organ procesowy powinien zasięgnąć opinii biegłego lub występującej w tej roli odpowiedniej placówki opiniodawczej.
§ Zgodnie z art. 194 k.p.k. przedmiot i zakres ekspertyzy określa w postanowieniu organ procesowy. Zakres ekspertyzy wyznaczony jest przez odpowiednie sformułowanie pytań stawianych biegłemu w postanowieniu.
§ Oznaczenie zakresu opinii to wyznaczenie granic zbioru informacji, jakich organ procesowy oczekuje od biegłego. Poza te granice biegły nie powinien wy kraczać.
Decydent procesowy zazwyczaj formułuje pytania w języku prawniczym.
§ Biegły wykonując ekspertyzę nie rozwiązuje problemów prawniczych, nie myśli z użyciem języka prawniczego , a języka…
§ Niekiedy organ procesowy spodziewa się odpowiedzi o niemożności zaopiniowania; a pytanie postawiono tylko po to, by na dalszych etapach postępowania nie narazić się na zarzut niewyczerpania wszystkich możliwości dowodowych.
§ Niekiedy biegły w przedłożonym materiale kwestionowanym dostrzega..
§ Skoro to organ procesowy wyznacza zakres , biegły- działając w ramach postanowienia- nie może takiego obiektu poddać badaniom prowadzonym na mocy tego postanowienia i ująć we wnioskach kończących ekspertyzę.
§ Przedmiotem ekspertyzy jest obiekt, po przebadaniu którego można dokonać stwierdzenia okoliczności wymagających wiadomości specjalnych.
§ Do organu procesowego- a nie biegłego – należy też sprawdzenie pochodzenia materiału.
§ W przeciwnym przypadku zaistnieje realne ryzyko wykonania zbędnej, a kosztownej pracy , ponieważ dowód z opinii biegłego upadnie wobec zdyskwalifikowania dowodu sam badany obiekt..
§ Analizę krytyczną kończy analiza materiału kwestionowanego, zmierzająca do poznania, na ile badany obiekt nasycony jest znamionami identyfikacji,
§ Dokumenty stanowiące urzędowe zasoby archiwalne, także powinny być zebrane przez organ procesowy.
§ Niekiedy potrzebne są specyficzne próbki. W takich przypadkach decydenci zebranie odpowiedniego materiału..
§ Za pozbawione prawnego znaczenia należy także uważać wszelkiego rodzaju wezwania rozsyłane przez biegłych.
§ Jedynie organ procesowy może wezwać podejrzanego lub świadka do stawiennictwa w miejscu i czasie przez siebie oznaczonym.
§ Ostatecznie skompletowany materiał porównawczy także powinien być szczegółowo opisany w sprawozdaniu lub wewnętrznej dokumentacji.
2. BADANIA
Ø Dobierając metody biegły powinien bowiem kierować…
Ø Trafnością metody; tj. naukowo określoną częstością udanych identyfikacji w porównywalnych warunkach. Szczególnie ważne są towarzyszące temu informacje o swoistości i czułości metody oraz o prawdopodobieństwie błędu I i II rodzaju.
Ø Dane o błędzie I rodzaju informują o rozmiarze skłonności do odrzucania hipotez w istocie trafnych, a dane o błędzie II rodzaju o skłonności do przyjmowania hipotez nietrafnych.
Ø Minimalizacja błędu II rodzaju maksymalizuje ryzyko błędu I rodzaju.
Ø Niezawodnością intra indywidualna (rzetelność) informuje o zgodności orzeczeń eksperta, uzyskanych w efekcie ponawiania przezeń badań,
Ø Zasadą ponoszenia kosztów rzeczywiście niezbędnych; preferować należy metody tańsze, o ile zastosowanie gwarantuje uzyskanie wystarczających rezultatów.
Ø Popularnością metody ; jeżeli równie wartościowe rezultaty uzyskać można posługując się kilkoma metodami, biegły powinien wybrać najczęściej stosowaną..
3. ANALIZA WYNIKÓW I WYJAŚNIANIE
v Rozumowanie biegłego
v W naukach sądowych wyjaśnianie to zazwyczaj przybiera postać rozumowania indukcyjnego, opartego na modelu nomologicznym lub predykcyjnym , albo rozumowania „ per analogiam”. Z natury rzeczy są to rozumowania zawodne.
v Biegły nie ponosi odpowiedzialności za rozstrzygnięcia organu procesowego, a jedynie za uczciwość i staranność wykonania zleconych mu zadań.
v Biegły nie może się kierować podstawową dla procesu karnego zasadą in dubio pro Reo, bo ta adresowana jest do organów procesowych.
v Wyciągnięcie pozytywnych, negatywnych lub nierozstrzygających wniosków kończy ekspertyzę. Biegli dysponują skalą słowną.
v Pozytywne wnioski uprawdopodabniające
v Pozytywne wnioski nie wykluczające
v Wnioski nierozstrzygające; gdy znaleziono argument
v Uprawdopodobniające
v Nie wykluczające
v Stanowcze wnioski negatywne
W części inicjalnej biegły powinien się przedstawić, a więc podać swe imię i nazwisko, stopień ( tytuł) naukowy oraz specjalność i zawodowe stanowisko biegłego. Prawo wymaga także wymienienia wszystkich osób uczestniczących w badaniach oraz wskazania ich czynności; osoby te w razie potrzeby będą mogły być przesłuchane w charakterze świadków.
Należy przedstawić także organ procesowy, który wydał postanowienie, jak również oznaczyć sprawę przez podanie jej sygnatury.
Wnioski, to odpowiedz na pytania postawione w postanowieniu.
Słownictwo powinno być sprecyzowane- w sferze konotacji ( znaczenia), denotacji ( oznaczenia)
Opiniowanie jest procesem intelektualnym, który- w świetle psychologicznej teorii decyzji- jest procesem uznawania zdań pozyskanych empirycznie. Jest to więc zawsze proces zindywidualizowany.
METODYKA EKSPERTYZY
sote12