upadli.doc

Upadli Aniołowie

Stary Testament nie zna pojęcia upadłych aniołów. W Księdze Hioba wyznaczonym przez Boga przeciwnikiem jest ha-satan (co oznacza właśnie „przeciwnika" i jest określeniem funkcji, a nie charakterystyką czy też imieniem anioła). Wyjątkiem od tej reguły może się wydawać Pierwsza Księga Kronik (21, 1), gdzie, zdaniem niektórych komentatorów, słowo „szatan" jest imieniem sprzeciwiającej się Bogu istoty. Większość badaczy uważa jednak, że rodzajnik określony poprzedzający to słowo w innych księgach Starego Testamentu został w przekładzie opuszczony przez przypadek i że jego prawidłowa lekcja to „szatan", a nie „Szatan". Pojęcie upadłych aniołów pojawia się w Nowym Testamencie, zwłaszcza w Apokalipsie św. Jana 12: „Oto wielki Smok (...] / I ogon jego zmiata trzecią część gwiazd nieba [tj. aniołów]: i rzucił je na ziemię. / [...] I został strącony wielki Smok, / Wąż starodawny, / który się zwie diabeł i szatan, zwodzący całą zamieszkałą ziemię, / został strącony na ziemię, / a z nim strąceni zostali jego aniołowie". Według etiopskiej Księgi Henocha strąconych zostało dwieście aniołów, z czego z imienia nazwanych jest jedynie dziewiętnastu (uwzględniwszy powtórzenia i różne wersje tego samego imienia). Ta sama księga 52 aniołowie Wschodu wymienia „dziesiętników" zastępów upadłych aniołów; są to: Szemhazaj, Zazael, Sariel, Rumiel, Danjal, Turel i Kokabiel. W The Legends of the jews Ginzberga wodzami upadłych aniołów są: Szemhazaj (Semjaza), Armaros, Barakel, Kakabel, Ezekiel, Arakiel, Samsapiel i Seriel. Wilhelm z Owernii, biskup Paryża (1228-1249), w De Universo utrzymuje, że „upadła dziesiąta część' dziewięciu chórów anielskich, po trosze z każdego chóru (tak uważał także kardynał Pullus), i że wśród upadłych aniołów zachowana została hierarchia obowiązująca w ich chwalebnym stanie (zob. Lea, Materials Towards a History of Witchcraft, t. 1, s. 89). Według biskupa Tusculum (1273) oraz Alfonsa de Spiny (ok.1460) liczba aniołów upadłych wynosi 133 306 668, a świętych aniołów - 266 613 336. Inne źródła lansują pogląd, wsparty autorytetem papieży, że upadli aniołowie wywodzą się nie ze znanych dziewięciu chórów, lecz z chóru dziesiątego (zob. Moore, The Loves of the Angels, s. 155). Moore cytuje Tertuliana (De habitu mulieb), który twierdził, że wszystkie kobiece ozdoby i przedmioty zbytku - „naszyjniki, bransolety, barwiczki oraz puder do czernienia rzęs" są wynalazkami upadłych aniołów. Izydor z Sewilli (Sententiae) zapewnia nas, że kiedy aniołowie-odszczepieńcy upadli, „pozostali umocnili się w woli trwania w stanie wiecznej szczęśliwości', jednak wzmianki w Biblii o tym, że Bóg nie ufał świętym aniołom (już po upadku; zob. Hi 4, 18), skłaniałyby do przeciwnego wniosku. Za przyczynę strącenia Szatana dość powszechnie uważa się grzech pychy („przez ten grzech upadli aniołowie"). Inna interpretacja pochodzenia upadłych aniołów odwołuje się do Księgi Rodzaju 6, gdzie mowa o synach Boga (aniołach), którzy „widząc, że córki człowiecze są piękne, brali je sobie za żony". Henoch widział „siedem gwiazd wielkich niczym płonące góry', które zostały strącone za to, że nie wzeszły o wyznaczonej porze. W najwcześniejszych źródłach upadli aniołowie są nazywani spadającymi gwiazdami. Święty Tomasz z Akwinu utożsamiał upadłych aniołów z demonami. Pisarze chrześcijańscy późnego średniowiecza za demony uważali wszelkie bóstwa pogańskie. W większości źródeł przywódcą aniołów-odszczepieńców jest Szatan, wszelako w pismach apokryficznych bywa nim Mastema, Beliar (Belial), Azazel, Belzebub, Samael i inni. W tradycji islamu jest nim Iblis. Według Testamentu Lewiego 3 upadli aniołowie są „uwięzieni w drugim niebie". W słowiańskiej Księdze Henocha 7, 1 upadli aniołowie także przebywają w drugim niebie, gdzie „wisząc na łańcuchach, oczekują sądu ostatecznego" (por. południowosłowiański Apokryf o sprawiedliwym Henochu, w: Siedem niebios i ziemia, s. 29-30). „W literaturze żydowskiej - powiada Caird (Principalities and Powers) - najczęstszą przyczyną upadku aniołów są ludzie". Caird cytuje Apokalipsę Barucha: „cielesna natura człowieka stała się nie tylko zagrożeniem dla jego własnej duszy, ale też powodem upadku aniołów". Według legendy (Budge, Amulets and Talismans) strąceni aniołowie spadali z niebios przez dziewięć dni.