Gleboznawstwo

(UWAGA!!! Uzupełnienia pojawiają się, tak jak poprawki, także wewnątrz całego opracowania. Nie są to tylko dodatkowe tematy dopisywane „na końcu”)

Zakres materiału

1. Mineralogia i petrografia

2. Powstanie gleb, czynniki i procesy glebotwórcze.

3. Właściwości fizyczne:

·         Skład granulo-metryczny fazy stałej

·         Gęstość właściwa i objętościowa, porowatość

·         Struktura gleby

·         Konsystencja gleby, plastyczność, lepkość, zwięzłość, pęcznienie i kurczenie

·         Woda glebowa, źródła, postacie wody, wilgotność gleb

·         Powietrze glebowe

4. Właściwości chemiczne:

·         Pierwiastki chemiczne

·         Sorpcyjne właściwości gleb

·         Odczyn kwasowości

·         Buforowe właściwości gleb

5. Substancja organiczna gleby:

·         Skład i właściwości substancji organicznych

·         Rozkład substancji, humifikacja, mineralizacja

·         Połączenia mineralno-organiczne

·         Formy i typy próchnicy w glebach

·         Rola próchnicy

·         Regulowanie zasobów próchnicy w glebach

6. Organizmy glebowe

7. Morfologia gleb:

·         Profil gleb

·         Poziomy i warstwy

·         Cechy profilu glebowego

8. Klasyfikacja gleb:

·         Systematyka

·         Bonitacja

·         Kompleksy przydatności rolniczej

9. Kartografia gleb

Powstanie gleb, czynniki i procesy glebotwórcze.

Gleboznawstwo-nauka o glebie zajmująca się:

·         Poznawaniem procesów powstawania i przekształcania się gleb

·         Ich budową i składem

·         Właściwościami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi

·         Żyznością i produktywnością

·         Przydatnością użytkową oraz przestrzennym rozmieszczeniem jednostek systematycznych gleb.

Gleba-jest naturalnym tworem przyrody, powierzchniową warstwą skorupy ziemskiej, złożona z cząstek mineralnych, materii organicznej, wody, powietrza i organizmów.

Warstwa gleby jest zależna od terenu i może sięgać głębokości 3 metrów. Przyjmuje się głębokość występowania organizmów.

Powyższy schemat podziału dotyczy idealnej gleby, gdyż w normalnych warunkach jest on zróżnicowany i zmienny. Zawartość poszczególnych składników ma bardzo duży wpływ na jakość gleb np. rośliny zbożowe potrzebują 16% zawartości powietrza w przeciwnym razie gniją. Ważnym czynnikiem jest sposób dawkowania wody. Korzeń rośliny powinien mieć możliwość penetrowania gleby w głąb i podążania za nią. Umożliwia to silna dawka wody, która przepłynie przez wierzchnią warstwę gleby. Ciągłe zmiany warunków atmosferycznych powodują zmianę procentowej zawartości wody w zewnętrznej warstwie gleby. Im głębiej tym te wahania są mniejsze i roślina zakorzeniona głęboko nie jest narażona na wyschnięcie lub gnicie. Słaby opad też jest korzystny, jeżeli byłby ciągły i zaopatrywał roślinę bez przerwy. Faza stała gleby tworzy kompleks sorpcyjny, a próchnica (humus) jest magazynem minerałów, które pobiera roślina. Są to głównie kwasy organiczne.

Żyzność i produktywność-między żyznością i produktywnością istnieje bardzo duża zależność. Gleby dobrej jakości (wysokiej klasy), ale położone w źle dostępnym terenie, który uniemożliwia uprawę tradycyjną i wymagają użycia ciężkiego sprzętu automatycznie tracą wartość i uzyskują niższą klasę. Jednym ze sposobów radzenia sobie z taką glebą jest uprawa bez orkowa. Polega na zaniechaniu mechanicznej obróbki ziemi, co w bardzo dużym stopniu zmniejsza koszty uprawy, mimo iż przynosi o 15% niższy plon jest bardziej opłacalna. W glebie uprawianej tą metodą zwiększa się czterokrotnie liczba organizmów żywych, np. dżdżownic, które przerabiają glebę zastępując uprawę mechaniczną.

Systematyka gleb (czynniki i procesy glebotwórcze):

Zlodowacenie północnopolskie-na linii Zielona Góra, Leszno, Żerków, Konin, Ostrołęka najlepiej zachował się krajobraz polodowcowy. Lodowiec zmieniał 3-krotnie miejsce dłuższego postoju (3 stadiały) Podczas zlodowacenia Wisły i recesji lądolodu z obszaru Polski powstały wzgórza ...