CA 2008-03.pdf

COMMODORE & AMIGA

3/08

listopad

fan

 Muzyka stereo

 DB 25 obok user port

 LHA

HISTORIA AMIGI cz. 4

newS

17 września 2008 irmy Hype-

rion Entertainment i ACube Systems

poinformowały o podpisaniu poro-

zumienia, dzięki któremu druga z

wymienionych irm będzie mogła

sprzedawać płyty główne serii SAM

440 ze specjalną wersją OEM sys-

temu operacyjnego AmigaOS 4.1.

To bardzo dobra wiadomość dla fa-

nów Amigi – wreszcie będzie można

cieszyć się najnowszą wersją OS dla

Amigi na sprzęcie kosztującym przy-

zwoite pieniądze.

Wybrane cechy płyty SAM 440:

• formatMiniITX(17x17cm)

• procesorAMCCAMCC

440ep/667 MHz

• pamięć512MBDDRRAMna

płycie

• układgraicznyATIRadeonM9

z64MBRAM

• układdźwiękowyCirrusLogic

CS4281

• kontrolerSATA

• USB2.0

• Ethernet100Mb

Recenzję systemu AmigaOS 4.1

autorstwaRafałaChyłymożnaprze-

czytaćnastroniewww.exec.pl–gorą-

co zachęcamy do tej lektury.

Uwaga,poszukujemyosóbchęt-

nych do wzięcia udziału w otwartym

projekcie testowania programów

kompresującychdlaCommodore64.

Jeżeli masz chęci, żeby nam w tym

pomóc,akomputerCommodorenie

jest Ci obcy, wyślij swoje zgłoszenie

na adres magazyn@ilety.net. Zależy

nam na osobach sumiennych i do-

kładnych, które mogą poświęcić jakąś

część czasu i rzetelnie zbiorą wyniki

swoich testów. Brak doświadczenia

nie jest przeszkodą, w razie potrzeby

wszystko wytłumaczymy i doszkoli-

my. Możesz przekonać się. że nie jest

totrudne.Powięcejszczegółówpisz-

cie pod wspomniany adres email lub

odwiedźcie stronę projektu www.te-

sty.ilety.net.Czekamynazgłoszenia.

łodzi podwodnych i musisz ratować

nurków.Maszdoprzejścia25pozio-

mów.DogrymuzykęnapisałDraxz

grupy Maniac of Noise. Wersja gry

została wydana na kasetę i jej cena to

3.99funtów.Więcejogrzeznajdzie-

cie na jej stronie:

http://www.binaryzone.org/retrosto-

re/index.php?main_page=product_

info&products_id=430

C64scene.pl

Od jakiegoś czasu działa forum po-

święconescenieC64.Forumzałożył

iprowadziNitro/BlackSun.Zapra-

szamy do rejestracji i udzielania się na

tym forum. http://c64scene.pl/

Quick eyes

Jakiś czas temu ukazała Quick Eyes

w wersji na C128 stworzona przez

Iceout.

http://members.aol.com/iceout0...es_128.zip

Hyper64

To nowy emulator Commodore 64.

Na razie nie ma on dużych możliwo-

ści, ale prezentuje się całkiem fajnie.

Zapraszamy do testów:

http://www.zophar.net/c64/hyper64.html

Forever X / Forever 2009

Ustalonojużterminkolejnegoparty

na Słowacji. Tak jak co roku odbędzie

sięwdniach13–15marca2009jak

zwykle w mieście Trencin w klubie

SOMER - MERINA. Wszystkich

miłośników komputerów 8bit zapra-

szamy na impreze.

Jak można przeczytać na forum

strony Natami (www.natami.net),

autorzy projektu dokonali zmiany

jego specyikacji. Zrezygnowali oni

z wbudowanego na płycie procesora

68060 na rzecz procesora monto-

wanego w slocie CPU. Umożliwi to

redukcję kosztów, ale także łatwiejszą

rozbudowę komputera w przyszło-

ści (projektanci myślą o SoftCore

N070). Ponadto w Natami znajdzie

siępamięćtypuDDR2(zamiastpla-

nowanejpamięciSRAM),portUSB

1.1 z przeznaczeniem na myszkę lub

klawiaturęorazwyjścieDVI.Todo-

bre wiadomości, ale są i złe. W związ-

ku z powyższymi zmianami, termin

wypuszczenia deweloperskiej wersji

płyty przesunięty został z września na

listopad.

Sub Hunter

Sub Hunter – nowa gra już w sprzedaży

Firma Psytronik Software

sprzedająca gry stworzone na C64

wydała długo zapowiadaną nową grę

Sub Hunter. W grze sterujesz łodzią

podwodną, a twoim zdaniem jest

strzelanie do wrogich ryb, innych

Kto jeszcze nie był w Toruniu, będzie miał

okazję i pretekst odwiedzić. Stowarzyszenie

lekających się pustych przestrzeni i wy-

pełniających je własną działalnością oko-

łoartystyczną „Horror Vacui” organizuje

spotkaniezludźmidemosceny.Tytułtego

wydarzenia brzmi Demoscena – sztuka

prostozkomputera.Imprezaodbędziesię

w pięknym mieście Toruniu, 28-30 listo-

pada 2008 roku.

WspółorganizatoremjestkolegaBar-

tłomiej„vOyager”Dramczyk.

Klub „ENeRDe”

ul. Browarna

Toruń, Polska

Witam wszystkich!

Na trzeci numer naszego magazynu kazali-

śmyWamczekaćwyjątkowodługo.Cóż,każdy

z nas ma swoje życie, a jak wiadomo – nie samą

pasjążyjeczłowiek.Dom,praca,nauka–torze-

czy, które pochłaniają mnóstwo czasu i niewiele

zostaje go na takie przyjemności, jak tworzenie

C&AFan:)

Wszyscy w redakcji mamy jednak nadzie-

ję, że tak długie oczekiwanie zostanie zrekom-

pensowane zawartością pisma. A co znajdziecie

wbieżącymnumerze?Jużnapierwszyrzutoka

widać, że został on zdominowany przez ludzi

związanychzcommodorowskąsceną.Dwawy-

wiady, dwa raporty z party, kilka artykułów…

Nie ma w tym nic dziwnego – jeśli można mó-

wić o jakichś nowościach związanych ze świa-

temretrowkomputerach,tow90%będąone

dotyczyć właśnie sceny.

Nie samą sceną jednak nasze pismo stoi.

DlaAmigowcówprzygotowaliśmykolejnączęść

historii tego wspaniałego komputera, artykuł o

LhaoraznowespojrzenienaNatami.Zdajemy

sobie sprawę, że to trochę mniej artykułów, niż

zazwyczaj, mamy jednak nadzieję, że w kolej-

nych numerach właściwe proporcje między

KomciemaAmiudasięzachować;)Komodo-

rowcy mogą przeczytać co nieco na temat mu-

zyki w swojej maszynce, a także recenzje wielu

nowych gier. Wszystkich Czytelników zachę-

camy także do lektury kolejnej części artykułu

PanaKlaudiuszaDybowskiego.

W bieżącym numerze pisma nie znajdzie-

cie działów z listami. Nie chodzi o to, że nikt do

nas nie pisze, bo maile od Was otrzymujemy i

zawsze wnikliwie analizujemy. Tym razem więk-

szość listów dotyczyła pochwał, próśb i życzeń

(któreniezawszemogąbyćspełnione–np.jako

pismo niekomercyjne NIE będziemy zamiesz-

czaćreklam)orazzachętydodalszejpracy.Za

wszystkie opinie jesteśmy oczywiście bardzo

wdzięczniiprosimyowięcej:)

Do poruszenia pozostały mi jeszcze dwie

kwestie. Po pierwsze: z dumą informuję tych,

którzy jeszcze nie wiedzieli, że nasze pismo znala-

złosięnapłyciedołączonejdomagazynuCHIP

08/2008.StałosiętozasprawąPanaBartłomieja

Dramczyka,osobyznanejwświecieamigowców

i commodorowców, a jednocześnie związanej z

papierowymC&A.Dziękujemy!Drugakwestia

dotyczy strony internetowej. Spieszę donieść, że

ruszyły prace nad jej stworzeniem i gdy tylko po-

jawi się w Sieci, zostaniecie o tym poinformowa-

ni na łamach pisma i na forach internetowych,

związanychzC64izAmigą:)

Nodobra.Ponieważwstępniakówpodob-

no i tak nikt nie czyta, to już na zakończenie

tradycyjnie zachęcam wszystkich do współpracy.

Każdy artykuł ma spore szanse ukazać się naszym

piśmie, o ile oczywiście będzie dotyczył Komcia

albo Ami. Jeśli więc masz ochotę zobaczyć swoje

nazwisko w stopce redakcyjnej, przysyłaj swoją

twórczość na adres redakcji.

Z harcerskim pozdrowieniem,

Naczelnik KOCA ;]

W NUMERZE

fan 3/2008

COMMODORE & AMIGA

AMIGA

C64

Historia Amigi - odcinek 4

Pograjmy jak za dawnych lat

NotAmi: drugie spojrzenie

Muzyka Stereo

LHA

DB25 obok USER PORTu

GRY

A jednak się kręci polska

scena

Sen..tester

Blockill, LaserHawk

Netracer, Stacker

Hyperduel, Imaginator

Nyaaah

1024 Bytes game compo #2

Commodore & Amiga

Magazyn użytkowników

komputerów Commodore

oraz

Redakcja Komitetu Odrodzenia C&A:

Redaktor naczelny: Arti

Artykuły: Arti, Ramos, Raf, Milek, Mr.

Mat, Korodzik, V-12, Lobo

Skład i graika: Scarab

Kontakt: at77@op.pl

www: http://www.c_a_fan.ad2.pl

Jak zainteresowałem się

komputerami...

Wywiad z COBRĄ

Wywiad z DAF`em

Opisane programy z tego

numeru i gra znajdują się

na pliku d64 dołączanym

od tego numeru do maga.

Silesia Party 2 - raport

RiverWash 2 - raport

Po co to nam...

Galeria

Commodore

Firma,którauratowałaAmigęw1984rokubyłatwo-

remjednegoczłowieka.UrodzonywPolscew1928roku

jakoIdekTramielski,pozaatakowaniujegokrajupodczas

IIWojnyŚwiatowejzostałwięźniemwnazistowskimobo-

ziepracy**.Uwolnionyprzezarmięamerykańską,poślu-

bił inną więźniarkę – ocaloną z obozu koncentracyjne-

go Helenę Goldgrub – i oboje wyemigrowali do Stanów

Zjednoczonych. Gdy przybył na miejsce, zmienił nazwi-

sko na Jack Tramiel.

kalkulatorów. Wtedy jednak tanie kalkulatory z Japonii i

zUSA(produkowanenp.przez Texas Instruments )zagro-

ziły przejęciem i tego segmentu rynku. Jack zrozumiał,

że aby przetrwać wojny cenowe, musi kontrolować chipy

montowanewkalkulatorach.W1976rokukupiłirmę

MOS Technologies – tę samą, która została wydzielona z

Motoroli, by zająć się produkcją legendarnego procesora

6502, który ostatecznie znalazł się w Apple II, różnych

konsolach do gier i w Atari 400/800.

Nabycie MOS wprowadziłoCommodoredobranży

komputerowej–zaczęłosięodPET,późniejbyłtaniVIC

20, a w końcu w 1982 roku irma wypuściła na rynek

najlepiej sprzedający się model komputera osobistego

wszechczasów:Commodore64.

64 był wielkim hitem, sprzedając się w 22 milionach

sztuk w trakcie swojej produkcji i mocno cementując po-

zycjęCommodorejakojednegoznajwiększychgraczyw

rozrastającym się przemyśle komputerów osobistych. Jed-

nakże nie wszystko w irmie wyglądało tak różowo.

Jack był zdeterminowany, aby nie tylko konkurować z

innymi irmami komputerowymi, lecz żeby je wręcz nisz-

czyć.„Biznestowojna”–otojegomotto.Kiedyrozpoczę-

ta przez niego wojna cenowa doprowadziła do zniszczenia

kilku konkurentów – wliczając w to zemstę na irmie TI ,

która wycofała się z rynku komputerowego w paździer-

niku1983–ograniczonezostałyrównieżzyskiCommo-

dore. Tramiel często kłócił się z Gouldem o pieniądze: i-

nansista chciał, by Jack rozwijał interes bez dodatkowego

kapitału, lecz ten domagał się więcej pieniędzy, by móc

obniżyć koszty, co pozwoliłoby mu wykończyć pozosta-

łych konkurentów. „Sprzedajemy komputery masom, a

nieklasom”–powiedziałkiedyś,nawiązującdoróżnicyw

ceniepomiędzyCommodore64za199dolarów,amaszy-

namiAppleiIBM,którychcenysięgałytysięcy.

Jack Tramiel

Jack zaciągnął się do armii amerykańskiej w 1948

i służył w wydziale ds. naprawy wyposażenia. Odsłużył

dwie kolejki w Korei, po czym opuścił armię na rzecz pra-

cy w niewielkiej irmie, zajmującej się naprawą maszyn do

pisania.W1955wyjechałwrazzżonądoKanady,gdzie

założył własną irmę produkującą maszyny do pisania.

Jackowi zależało na nazwie przedsiębiorstwa, która będzie

kojarzyła się z wojskiem, ale ponieważ General i Admiral

(ang. generał i admirał) były już zajęte, zdecydował się

na Commodore (ang.komandor)–zrobiłtopotym,jak

zobaczył na ulicy samochód o tej właśnie nazwie.

Niewielka irma szybko się rozrastała, emitując akcje w

1962roku;nastąpiłotojednakwatmosferzeinansowe-

go skandalu, grożącego zniszczeniem spółki. Jack przeżył

już niejedno i nie poddawał się łatwo. Znalazł inansistę

nazwiskiemIrvingGould,którynabyłsporączęśćCom-

modore i skierował przedsiębiorstwo na nowe tory. Nie-

drogie maszyny do pisania produkcji japońskiej pożerały

zyskiCommodore,więcirmaprzerzuciłasięnasprzedaż

HISTORIA AMIGI cz. 4: Wejscie Commodore

Deus ex machina *

W końcu – jak to często bywa, kiedy walczysz z wła-

snym sponsorem – ludzie z kasą wygrali. Jack Tramiel zo-

stał zmuszony przez radę nadzorczą do opuszczenia swojej

własnejirmypodkoniec1983roku.

To odsunięcie miało wielki wpływ na raczkującą ir-

mę Amiga, ponieważ Tramiel nie odszedł po cichu.

Jack Tramiel – jak każdy człowiek, tylko w więk-

szym stopniu – pełen był konliktów i sprzeczności. Jego

twardogłowy styl zarządzania przysporzył mu wrogów,

lecz także niezawodnych przyjaciół – wielu kluczowych

pracownikówopuściłoCommodorepojegoodejściu,by

dołączyć do niego w nowych przedsięwzięciach. Jego ten-

dencja, by przeskakiwać z projektu na projekt przyniosła

olbrzymiezyski,gdyirmaprzeszłazPETnaVIC20,a

następnienaCommodore64,aletensamsposóbmyśle-

niaspowodowałmnóstwoszkód,gdyźlezaprojektowani

następcy wspomnianych komputerów w rodzaju Plus/4

nie zdołali podbić rynku.

Nie powinno więc dziwić, że wydalenie Tramiela z

Commodorewrównymstopniuuratowało,jakipogrą-

żyło Amigę.

Jeszczeprzedjegoodejściem,Commodoreprowadził

już – choć bez przekonania – jakieś rozmowy w sprawie

wykupienia borykającej się z problemami irmy Amiga,

Inc.,lecznicznichniewynikło.TymczasemAtaripra-

cowało nad nowym komputerem osobistym oraz nad

konsolą do gier i bardzo chciało mieć dostęp do chipsetu

Amigi. Wstępna oferta tej irmy wynosiła 3 dolary za ak-

cjęinieustanniemalała.Kiedycenadoszłado98centów,

obie strony odeszły od stołu. To był właśnie ten moment,

kiedyAtari„pożyczyło”Amidze500000dolarównakon-

tynuację działań przez kilka kolejnych miesięcy.

Ta toksyczna umowa nie

została zmontowana przez ni-

kogo innego, jak właśnie przez

Jacka Tramiela, który zdołał

kupić pion komputerowy Ata-

ri po tym, jak wyrzucono go z

Commodore. Z powodu zała-

maniarynkugiervideow1983,

właścicielAtari–WarnerCom-

munications – planował pozbyć

się części irmy związanych z komputerami i konsolami

(zostawiłby sobie dział arcade , który wciąż dobrze sobie

radził).Tramielowiudałosięprzeprowadzićspektakular-

ną transakcję, dającą mu w posiadanie komputerowy pion

Atari i to bez żadnego wkładu inansowego z jego strony.

Kiedy Jack przeszedł z Commodore do Atari, akcje

pierwszej z tych irm spadły, drugiej zaś wzrosły – stało

siętakdlatego,żeopiniapublicznawciążuważała(isłusz-

nie), że to Jack był siłą, która zbudowała sukces Com-

modore. Nieprzerwany strumień inżynierów kierował się

zaTramielemdoAtari,codoprowadziłoCommodoredo

pozwania Atari za kradzież tajemnic handlowych. (Tra-

miel, w swoim niepowtarzalnym stylu, sam złożył póź-

niej kontr-pozew; ostatecznie oba powództwa zostały

rozstrzygnięte poza salą sądową.) Aby móc konkurować

z Tramielem i odzyskać utracony inżynierski talent, irma

CommodorezdecydowałasięwykupićAmigęwcałości.

Pozostawienie oryginalnego zespołu Amigi nietkniętym

zdołało zachować komputer takim, jakim pierwotnie wy-

obrażali go sobie Jay Miner i inni.

To tylko jeszcze bardziej zdeterminowało Tramiela do

zemstynaCommodore.Tazemstamiałanadejśćwpostaci

Atari ST – zwanego czasem Jackintosh’em – które zostało

oddane do produkcji w pośpiechu, by móc konkurować z

Amigą.GdybyJackniezostałwyrzuconyzCommodore,

linia komputerów Atari mogłaby odejść w zapomnienie po

tym, jak Warner pozbył się irmy. Współzawodnictwo po-

między Amigą i Atari skończyło się osłabieniem obu plat-

form, ponieważ skupiły one swoje zasoby na zwalczaniu

siebie nawzajem, zamiast na zapewnieniu sobie miejsca w

świeciecorazbardziejzdominowanymprzezIBMPC.

Jednak to wszystko zdarzyło się dopiero w przyszło-

ści, a tymczasem zespół Amigi, obecnie irma zależna

odCommodore,miałwgłowachtylkojedno:skończyć

komputer.

Finalizowanie projektu

Jedną z największych korzyści, płynących z bycia czę-

ścią dużej irmy komputerowej był fakt, że zespół Amigi nie

musiałjuż(przynajmniejw tamtymmomencie)martwić

się o pieniądze. Ludzi z zespołu przeniesiono do oddalo-

nego o 10 mil przestronnego wynajętego obiektu w Los

Gatos w stanie Kalifornia. Mogli pozwolić sobie na zatrud-

nienie większej liczby inżynierów, a zespół odpowiedzialny

za rozwój oprogramowania został rozbudowany, od 10 lu-

dzi dzielących jedną stację roboczą Sage, do momentu, w

którymkażdymiałSUN-anaswoimbiurku.

Taki przypływ zasobów umożliwił wypuszczenie

komputera Amiga, lecz w dalszym ciągu był to wyścig z

czasem – by ukończyć prace nad komputerem zanim kon-

kurencja zagarnie rynek.

Kiedy sprzęt był już prawie gotowy, a Jay i jego zespół

mieli wprowadzić jeszcze tylko kilka poprawek, opro-

gramowanie (jak to zazwyczaj ma miejsce w przypadku

nowoczesnychtechnologii)nienadążałozaharmonogra-

mem.DziękigenialnejpracyCarlaSassenratha,mikroją-

dro,znanejakoExec,byłowwiększościukończone,po-

dobniejakGUI,tworzonenamocnymframeworkuRJ

Micala(przezkrótkiczasnajegowizytówcezCommodo-

rewidniałnapis„Dyrektords.Intuicji”).

Jednakże do uzupełnienia całości brakowało jeszcze trze-

ciejwarstwy.Exec,podobniejaknowoczesnemikrojądra,

zarządzał pamięcią podstawową i zadaniami, lecz ciągle

potrzebny był dodatkowy komponent, który zająłby się

tak prozaicznymi sprawami, jak system plików i inne obo-

wiązki systemu operacyjnego.

listopad 2008

COMMODORE & AMIGA

fan

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: