Postępowanie Egzekucyjne - Skrypt.doc

CZĘŚĆ SKRYPTU Z EGZEKUCYJNEGO

III. Podmioty postępowania egzekucyjnego

1. Organ egzekucyjny

W literaturze proponowana jest definicja organu egzekucyjnego jako
organu uprawnionego do rozstrzygania w sprawach dotyczących interesów
wierzyciela, jak i zobowiązanego. Wydaje się, że położenie nacisku na proces
orzekania powoduje przesunięcie na dalszy plan istoty postępowania
egzekucyjnego, którą jest ciąg czynności służących wykonaniu określonego
obowiązku. To, że w toku tego procesu adresat czynności egzekucyjnych może mieć
pozycję strony, nie zmienia tej zasady. Posłużenie się analogiami z postępowaniem
administracyjnym ogólnym, niewątpliwie zasadne choćby ze względu na to, że w
toku czynności egzekucyjnych wydawane są rozstrzygnięcia, którym nadać trzeba
określony reżim procesowy, nie zmienia tego, że przedmiotem postępowania jest
wykonanie obowiązku w drodze czynności egzekucyjnych (materialno-technicznych).
To, że w toku tego rodzaju czynności zapadają rozstrzygnięcia regulujące
postępowanie służące ich wykonaniu, zasady tej nie zmienia. Można zatem
zaproponować określenie organu egzekucyjnego, jako organu wydającego akty
procesowe oraz dokonującego czynności faktycznych w postępowaniu służącym
osiągnięciu celu egzekucji.

Por. w tej sprawie Z. Leoński, Istota administracyjnych czynności
egzekucyjnych w świetle przepisów ustawy z 17.6.1966 r., RPEiS 1969, kwartał IV,
s. 65. Należy jednak odnotować, że Z. Leoński omawiając kompetencje organu
egzekucyjnego wylicza wydawanie rozstrzygnięć w toku postępowania
egzekucyjnego, kontrolę czynności egzekucyjnych, a dopiero następnie same
czynności egzekucyjne, por. też R. Hauser, Z. Leoński, Komentarz, s. 60.

Organem egzekucji obowiązków pieniężnych jest zgodnie z art. 19
EgzAdmU naczelnik urzędu skarbowego oraz właściwy organ jednostki samorządu
terytorialnego, jeżeli odrębne przepisy tak stanowią.
Zgodnie z postanowieniami § 8-9 powołanego rozporządzenia z 23.12.1996 r.
niektóre organy administracji rządowej i niektórzy wierzyciele będący państwowymi
jednostkami organizacyjnymi zostali upoważnieni do prowadzenia postępowania
egzekucyjnego i zabezpieczającego w określonym zakresie. Do podmiotów tych
przepisy zaliczają:
1) organy sprawujące obsługę komisji orzekających w sprawach o naruszenie
dyscypliny budżetowej,
2) jednostki świadczące usługi w zakresie pomocy społecznej,
3) jednostki organizacyjne Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz inne organy
emerytalne i rentowe,
4) dyrektorów urzędów celnych,
5) terenowe oddziały Wojskowej Agencji Mieszkaniowej.

W myśl art. 21 § 1 EgzAdmU Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia
upoważnić także inne organy administracji publicznej "do prowadzenia jako organy
egzekucyjne egzekucji administracyjnej w zakresie oznaczonych rodzajów spraw
albo niektórych czynności egzekucyjnych, a także postępowania
zabezpieczającego".
Zgodnie z art. 21 § 2 EgzAdmU, Rada Ministrów może w drodze rozpo-
rządzenia upoważnić niektórych wierzycieli będących państwowymi jednostkami
organizacyjnymi, do prowadzenia (jako organy egzekucyjne), w określonym zakresie
egzekucji administracyjnej dotyczącej obowiązków w sprawach objętych zakresem
ich właściwości. W wykonaniu tego upoważnienia Rada Ministrów na mocy § 7
powołanego rozporządzenia z 23.12.1996 r., upoważniła dyrektorów urzędów
celnych do egzekwowania należności celnych wraz z odsetkami oraz należności z
tytułu grzywien, kar pieniężnych, kosztów postępowania i innych należności
pieniężnych w postępowaniu karnym skarbowym w zakresie spraw należących do
właściwości organów administracji celnej.

Przykład: Przykładem wykonania upoważnienia zawartego w art. 21 § 2
EgzAdmU może być zawarte w § 8 rozporządzenia upoważnienie terenowych
oddziałów Wojskowej Agencji Mieszkaniowej do egzekwowania należności z tytułu
czynszów, opłat i innych świadczeń, związanych z zajmowaniem kwater i lokali
mieszkalnych, stanowiących zasób mieszkaniowy Wojskowej Agencji
Mieszkaniowej.

Przepisy szczególne ustanawiają inne podmioty niż naczelnicy urzędów
skarbowych i organy jednostek samorządu terytorialnego czy podmioty upoważnione
do prowadzenia egzekucji na podstawie powołanego rozporządzenia.

Przykład: Na mocy art. 12 ustawy z 8.1.1993 r. o podatku od towarów i usług
oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11, poz. 50 ze zm.), organami egzekucyjnymi
w rozumieniu przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, w zakresie
należności z tytułu tych podatków, są urzędy celne.

Bardziej złożona jest sprawa właściwości organu egzekucyjnego w
zakresie egzekucji należności niepieniężnych. Organami tymi w zakresie zadań
administracji rządowej są przede wszystkim zgodnie z art. 20 § 1 pkt 1 EgzAdmU
rzeczowo właściwe terenowe organy administracji rządowej pierwszej instancji.
Jeżeli przedmiotem egzekucji jest obowiązek o charakterze niepieniężnym
wynikający z decyzji wydanej w zakresie funkcji zleconych przedsiębiorstwom, innym
państwowym jednostkom organizacyjnym, stowarzyszeniom, organizacjom
zawodowym, związkom zawodowym, samorządowym, spółdzielczym i innym
organizacjom społecznym, organem egzekucyjnym jest organ administracji rządowej
pierwszej instancji, z którego właściwością związana jest sprawa. Jeżeli istnieją
wątpliwości co do właściwości takiego organu lub ze względu na przedmiot sprawy
takiego organu nie ma, organ właściwy wyznacza wojewoda (art. 20 § 3 EgzAdmU).
Właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego będzie organem egze-
kucyjnym obowiązków o charakterze niepieniężnym w zakresie zadań własnych,
zadań zleconych i zadań z zakresu administracji rządowej oraz obowiązków
wynikających z decyzji i postanowień z zakresu administracji publicznej wydanych
przez samorządowe jednostki organizacyjne (art. 20 § 1 pkt 2 EgzAdmU).
Stosownie do rodzaju zobowiązania oraz organu prowadzącego postępo-
wanie egzekucyjne, organami rozpatrującymi zażalenia na działania organów
egzekucyjnych lub pełniącymi funkcje nadzorcze będą właściwe organy wyższego
stopnia, gdy wynika to z przepisów szczególnych, lub samorządowe kolegia
odwoławcze. Ustalenie organu wyższego stopnia nastąpi na podstawie normy art. 17
KPA, który ma w postępowaniu egzekucyjnym zastosowanie zgodnie z art. 18
EgzAdmU.
W przypadkach określonych przepisami szczególnymi organami egzeku-
cyjnymi obowiązków niepieniężnych są również organy Policji, Urzędu Ochrony
Państwa, Straży Granicznej lub Straży Pożarnej kierujące akcją ratowniczą, a także
inne organy powołane do ochrony spokoju bezpieczeństwa i porządku, zdrowia
publicznego lub mienia społecznego (art. 20 § 2 EgzAdmU).

W wypadku należności niepieniężnych czynności egzekucyjne są
wykonywane przez organ egzekucyjny lub wyznaczonego pracownika zwanego
egzekutorem. W zakresie egzekucji należności pieniężnych czynności prowadzone
są przez urząd skarbowy lub działającego w jego imieniu poborcę skarbowego.

Właściwość miejscową organu egzekucyjnego ustala się zgodnie z art.
22 EgzAdmU według miejsca zamieszkania (siedziby) zobowiązanego w kraju, a w
braku zamieszkania w kraju - według miejsca pobytu. W sprawach o odebranie
rzeczy lub opróżnienie budynków i pomieszczeń właściwość miejscową określa się
według miejsca wykonania obowiązku lub według miejsca położenia rzeczy, a przy
egzekucji należności pieniężnych również według miejsca położenia mienia
zobowiązanego.
Na podstawie normy art. 18 EgzAdmU w sprawach nieuregulowanych w
ustawie odpowiednie zastosowanie mają przepisy KPA. Zatem w wypadku potrzeby
rozstrzygnięcia sporu o właściwość będą miały zastosowanie art. 22 KPA, a także
przepisy o wyłączeniu pracownika i organu (art. 24 i 25 KPA). W postępowaniu
egzekucyjnym znajdują też zastosowanie przepisy działu V KPA normujące
postępowanie przed Kolegium Kompetencyjnym przy Sądzie Najwyższym.
W postępowaniu egzekucyjnym ważną rolę mogą pełnić organy Policji, Straży
Granicznej i Urzędu Ochrony Państwa. Organy te biorą udział w czynnościach
egzekucyjnych na wezwanie organu egzekucyjnego, które w wypadkach pilnych
może też mieć formę ustną. Przesłanką wystąpienia o udział tych organów jest
natrafienie na opór przy wykonywaniu czynności egzekucyjnych, który utrudnia lub
uniemożliwia wykonywanie czynności, a także gdy istnieje uzasadnione
przypuszczenie, że taki opór wystąpi. Zgodnie z art. 46 § 2 EgzAdmU wezwane
organy nie mogą odmówić udzielenia egzekutorowi pomocy.
Czynności egzekucyjnych w obrębie budynków wojskowych i zajmowanych
przez Policję, Urząd Ochrony Państwa lub Straż Graniczną oraz na okrętach
wojennych można dokonywać tylko po uprzednim zawiadomieniu właściwego
komendanta i w asyście wyznaczonych organów tych służb (art. 50 § 2 EgzAdmU).

Zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 18.6.1994 r. w sprawie
obowiązków organów Policji, Urzędu Ochrony Państwa i Straży Granicznej przy
udzielaniu pomocy bądź asysty organom egzekucyjnym, M.P. Nr 37, poz. 321 oraz
zarządzenie Ministra Obrony Narodowej z 31.8.1994 r., w sprawie obowiązków
wojskowych organów porządkowych udzielających pomocy i asystujących przy
czynnościach egzekucyjnych, M.P. Nr S2, poz. 441.


2. Wierzyciel

Podmiotem uprawnionym do żądania wykonania w drodze egzekucji
administracyjnej obowiązku poddanego tej egzekucji, czyli wierzycielem (art. 5
EgzAdmU) może być w odniesieniu do obowiązków wynikających z decyzji
lub postanowień organów administracji rządowej i organów samorządu tery-
torialnego właściwy do orzekania organ pierwszej instancji
Dla obowiązków wynikających z orzeczeń sądów lub innych organów albo
bezpośrednio z przepisów prawa, organem egzekucyjnym jest organ lub instytucja
bezpośrednio zainteresowana w wykonaniu obowiązku, a w braku takiej jednostki
lub jej bezczynności - podmiot, na którego rzecz wydane zostało orzeczenie lub
którego interesy prawne zostały naruszone w wyniku niewykonania obowiązku.
Wierzycielem mogą zatem być organy egzekucyjne lub inny podmiot. Jeżeli
wierzyciel nie jest organem egzekucyjnym, będą mu służyć uprawnienia
przysługujące organowi państwowemu pełniącemu funkcję publiczną, np. wysłanie
upomnienia, (art. 15 EgzAdmU), wystawienie tytułu wykonawczego, (art. 26 § 1
EgzAdmU), składanie zażaleń (art. 59 § 4 EgzAdmU), wnioski o zawieszenie
postępowania (art. 56 § 1 pkt 4 EgzAdmU) lub jego umorzenie (art. 59 § 1 pkt 10
EgzAdmU). Ma także obowiązek zawiadamiania o okolicznościach uzasadniających
zaniechanie prowadzenia egzekucji (art. 55 § 1 EgzAdmU). W przypadku wniesienia
powództwa do sądu wierzyciel egzekucyjny powinien zawiadomić o tym organ
egzekucyjny pod rygorem określonym w art. 55 EgzAdmU i wstrzymać
postępowanie egzekucyjne do czasu rozstrzygnięcia sprawy przez sąd.
Uwzględnienie przez sąd powództwa o ustalenie spowoduje w rezultacie na mocy
art. 59 § 1 pkt 1 lub 2 EgzAdmU umorzenie postępowania egzekucyjnego.
Artykuł 6 nakłada na wierzyciela obowiązek podjęcia czynności zmierzających
do zastosowania środków egzekucyjnych. Przepis ten pozostaje w związku z art. 16
EgzAdmU statuującym pierwszeństwo stosowania środków egzekucyjnych przed
represyjnymi, co służyć ma realizacji obowiązku, nie zaś karaniu w miejsce
stosowania egzekucji.
Drugi paragraf art. 6 zobowiązuje Ministra Finansów do określenia sposobu
postępowania wierzycieli należności pieniężnych przy podejmowaniu czynności
zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych.

Rozporządzenie Ministra Finansów z 21.5.1999 r. w sprawie sposobu
postępowania wierzycieli należności pieniężnych przy podejmowaniu czynności
zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych (Dz.U. Nr 50, poz. 510).



3. Zobowiązany

Zobowiązanym - w starszej literaturze zwanym też egzekutem - jest
podmiot, na którym ciąży obowiązek wykonania określonego świadczenia, którego
realizacja może nastąpić w trybie egzekucji. Ustawa nie definiuje zobowiązanego. W
literaturze uznaje się, że zobowiązanym jest podmiot, do którego kierowane są
czynności organu egzekueyjnego. Zobowiązanymi mogą być osoby fizyczne,
prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej.
Do podmiotu wykonującego akt administracyjny można odnieść trzy pojęcia:
1) zobowiązany do wykonania aktu,
2) odpowiedzialny za wykonanie aktu,
3) wykonujący akt.

Pojęcia te mogą dotyczyć tej samej osoby, np. gdy jest to osoba fizyczna, lub
różnych podmiotów, np. w wypadku gdy zobowiązanym będzie osoba prawna lub
jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej. Ze względu na ten
podział ustawa zawiera przepisy dostosowujące tryb i charakter czynności do ich
adresata.

Przykład: Art. 76 czy art. 120 EgzAdmU.



4. Prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, organizacja społeczna

Podmioty te mogą brać udział w postępowaniu egzekucyjnym zgodnie
z regulacją KPA. Z tego względu funkcja organizacji społecznej polega na dążeniu
do zapewnienia przebiegu i wyniku postępowania zgodnie z wymogami interesu
społecznego. Przesłanki udziału tego podmiotu w postępowaniu określone są w art.
31 KPA.
Podstawą udziału prokuratora jest regulacja art. 182-l 89 KPA. Zgodnie z tymi
przepisami, prokurator może brać udział w postępowaniu w celu zapewnienia
zgodności przebiegu i wyniku postępowania z prawem. Prokuratorowi służą te same
środki prawne, którymi posługiwać się może zobowiązany.
Rzecznik Praw Obywatelskich, może brać udział w postępowaniu na takich
samych zasadach jak prokurator. Może też posługiwać się tymi samymi środkami
prawnymi. Przesłanką jego udziału w postępowaniu jest zapewnienie przestrzegania
praw obywateli w zakresie określonym ustawą o urzędzie Rzecznika Praw
Obywatelskich.



5. Uczestnicy postępowania

W postępowaniu egzekucyjnym występuje grupa uczestników, którzy
nie są wierzycielem, zobowiązanym ani też nie działają na prawach strony, jak
np. prokurator czy organizacja społeczna.
Uczestnikami postępowania egzekucyjnego o takim statusie są:
1) Osoby trzecie, czyli podmioty, które np, kwestionują czynności dokonane w toku
postępowania i żądają wyłączenia spod egzekucji rzeczy lub innych praw
majątkowych (art. 38 § 1 EgzAdmU).
2) Świadkowie, którzy winni być obecni przy czynnościach egzekucyjnych w
przypadkach przewidzianych ustawą. Ustawa stanowi, że za obecność przy
czynnościach egzekucyjnych nie należy się wynagrodzenie (art. 51 EgzAdmU),
dopuszcza też udział w tym charakterze pełnoletnich członków rodziny i
domowników zobowiązanego.
3) Biegli biorą udział postępowaniu w postępowaniu egzekucyjnym w wyniku
powołania ich przez organ egzekucyjny. Na podstawie art. 18 EgzAdmU do
uregulowania pozycji prawnej biegłego stosuje się przepisy KPA. Ustawa
egzekucyjna wprowadza jednak pewne odrębności, które wynikają z dwóch
źródeł. Po pierwsze, powołanie biegłego jest w pewnych wypadkach obo-
wiązkowe. Po drugie, przepisy przewidują udział biegłych sądowych.

Zgodnie z art. 99 § 1 EgzAdmU, jeżeli zobowiązany w terminie 5 dni od daty
zajęcia ruchomości złoży zażalenie na oszacowanie dokonane przez poborcę
skarbowego, to organ skarbowy jest obowiązany powołać biegłego dla oszacowania
wartości zajętej ruchomości.
Poza tym postępowanie egzekucyjne zna dwa wypadki, w których powołanie
biegłego jest obowiązkowe (art. 99 § 2 EgzAdmU):
a) zajęcie wyrobów użytkowych ze złota, platyny, srebra i innych kruszców,
b) zajęcie maszyn i innych urządzeń produkcyjnych oraz pojazdów samochodowych
i ciągników.

W celu oszacowania kosztowności organ egzekucyjny powołuje
rzeczoznawcę z listy biegłych sądowych. Z oszacowania sporządza się protokół na
zasadach określonych w § 24 i § 25 rozporządzenia Ministra Finansów
(rozporządzenie Ministra Finansów z 4.7.1990 r. w sprawie opłat za czynności
egzekucyjne oraz sposobu przeprowadzania publicznej licytacji i trybu postępowania
przy przechowywaniu i egzekucyjnej sprzedaży niektórych rodzajów nieruchomości -
Dz.U. Nr 47, poz. 281 ze zm.).
Oszacowania maszyn i urządzeń produkcyjnych oraz pojazdów samo-
chodowych i ciągników dokonuje biegły spoza listy biegłych sądowych, również
zgodnie z powołanym rozporządzeniem.
Niezależnie od zarysowanej regulacji organ egzekucyjny może też zwrócić się
do biegłego o wydanie opinii, jeżeli uzna to za potrzebne w innych sytuacjach.
4) Dozorca jest osobą zobowiązaną do zapewnienia prawidłowego przechowywania
i nie usuwania rzeczy zajętych w toku egzekucji przez egzekutora, jeżeli rzeczy
ruchome nie zostają zabrane z miejsca prowadzenia egzekucji. Ze względu na
zapewnienie skuteczności egzekucji ustanowienie dozorcy jest obowiązkiem
prowadzącego egzekucję'. Ewentualne wydatki poniesione w związku z
przechowaniem rzeczy podlegają zwrotowi, o czym organ egzekucyjny orzeka w
formie zaskarżalnego postanowienia (art. 100-102 EgzAdmU).





§ 64. Środki egzekucyjne

I. Założenia ogólne

Środkiem egzekucyjnym jest przewidziany w ustawie o postępowaniu
egzekucyjnym środek przymusu, za pomocą którego organ egzekucyjny bądź
skłania zobowiązanego do wykonania ciążącego na nim obowiązku (środek przymu-
szający), bądź wykonuje ten obowiązek (środek egzekucyjny realizujący).
Ustawa dzieli środki egzekucyjne na:

I. Środki administracyjnej egzekucji należności pieniężnych, które obejmują:
1) egzekucję z pieniędzy,
2) egzekucję z wynagrodzenia za pracę,
3) egzekucję ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego oraz z ubezpieczenia
społecznego,
4) egzekucję z rachunków bankowych i wkładów oszczędnościowych,
5) egzekucję z innych wierzytelności pieniężnych i innych praw majątkowych, 6)
egzekucję z ruchomości.
II. Środki egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze niepieniężnym,
którymi są:
1) grzywna w celu przymuszenia,
2) wykonanie zastępcze,
3) odebranie rzeczy ruchomej,
4) odebranie nieruchomości, opróżnienie lokali i innych pomieszczeń,
5) przymus bezpośredni.



II. Środki egzekucyjne obowiązków o charakterze pieniężnym

Zespół środków służących egzekucji należności pieniężnych jest
katalogiem instrumentów prawnych związanych z określonym przedmiotem postę-
powania i jedynie tymi środkami posługiwać się może organ egzekucyjny. Regulacja
przewiduje jednak w tym zakresie pewne odstępstwa.


1. Egzekucja z pieniędzy

Egzekucja z pieniędzy jest najprostszym środkiem egzekucyjnym, a
jednocześnie środkiem najmniej dolegliwym dla zobowiązanego. Choć ujęty w re-
latywnie lakoniczną regulację prawną jest to środek skuteczny i wymagający
niewielkich nakładów.
Czynności egzekucyjne polegają na tym, że poborca skarbowy wzywa zobo-
wiązanego do zapłacenia objętej egzekucją sumy należności pieniężnej. Jeżeli
zobowiązany wyda egzekutorowi żądaną sumę stanowi to wypełnienie objętego
egzekucją obowiązku. Zakończenie czynności stanowi wystawienie przez egze-
kutora pokwitowania, które jest równorzędne pokwitowaniu wierzyciela.
Czynności tego rodzaju mogą jednak mieć charakter bardziej złożony. Zo-
bowiązany może twierdzić, że nie dysponuje środkami na pokrycie wymaganej
kwoty. W takim wypadku egzekutor przystąpi do czynności służących ustaleniu
rzeczywistego stanu w tym zakresie, co oznacza przeszukanie rzeczy
zobowiązanego, pomieszczeń, schowków, i innych miejsc w celu znalezienia
ukrytych przez zobowiązanego środków. W wypadku podjęcia takich czynności (art.
47 EgzAdmU) okazać się może, że poszukiwane środki zostały ukryte w odzieży
zobowiązanego lub innych osób. Przeszukanie może też objąć wymienione
przedmioty poza mieszkaniem, zakładem lub przedsiębiorstwem zobowiązanego.
Tryb takich czynności unormowany jest w art. 48 EgzAdmU z zastrzeżeniem
dotyczącym dokonywania przeszukania przez osoby tej samej płci.



2. Egzekucja z wynagrodzenia za pracę

Jeżeli zastosowanie najprostszego środka egzekucyjnego nie da
wyniku lub, według wiedzy organu egzekucyjnego, zobowiązany nie dysponuje
środkami pieniężnymi na pokrycie należności, egzekucja może być skierowana do
wynagrodzenia za pracę. Ustawa rozumie przez pojęcie "wynagrodzenie za pracę"
każde wynagrodzenie, tj. pochodzące ze stosunku pracy, zlecenia czy umowy o
dzieło.
Zastosowanie tego środka polega na skierowaniu do zakładu pracy zobo-
wiązanego zawiadomienia o zajęciu części wynagrodzenia za pracę, która nie jest
zwolniona spod egzekucji stosownie do art. 8, 9 i 11 EgzAdmU (art. 72 § 1 pkt 1
EgzAdmU), wraz z kosztami egzekucyjnymi. Jednocześnie organ egzekucyjny
wzywa zakład pracy do wpłacania zajętej części wynagrodzenia na rzecz
egzekwowanej należności pieniężnej, do organu egzekucyjnego lub bezpośrednio
do wierzyciela zawiadamiając o tym każdorazowo organ egzekucyjny.
Równolegle organ egzekucyjny zawiadamia zobowiązanego o zajęciu jego
wynagrodzenia za pracę i doręcza mu odpis tytułu wykonawczego wraz z odpisem
wezwania przesłanego do zakładu pracy (art. 72 § 1 pkt 2 EgzAdmU).
Zawiadomienie informuje, że zobowiązanemu nie wolno pobierać ani w inny sposób
rozporządzać wynagrodzeniem poza częścią wolną.
Zajęcie wynagrodzenia za pracę jest dokonane z chwilą doręczenia zakładowi
pracy zawiadomienia o zajęciu i zachowuje moc do czasu pobrania całości kwoty
poddanej egzekucji, niezależnie od zmiany stanowiska pracy, a także zmiany
pracodawcy. Zmiana zakładu pracy powoduje obowiązek zawiadomienia o tym
fakcie organu egzekucyjnego. Zakład pracy, który zna nowego pracodawcę, przesyła
mu w terminie siedmiu dni dokumenty dotyczące zajęcia wynagrodzenia, co
powoduje ten sam skutek w zakresie zajęcia wynagrodzenia w nowym zakładzie
pracy.
Naruszenie obowiązków w zakresie zawiadomienia organu, lub przekazania
dokumentów nowemu zakładowi pracy, a także wypłacenie zajętej części
wynagrodzenia jest podstawą do ukarania osoby ponoszącej za to odpowiedzialność
grzywną w wysokości trzykrotnego najniższego wynagrodzenia określonego przez
Ministra Pracy i Polityki Socjalnej. Na postanowienie w sprawie ukarania służy
zażalenie. W razie niezapłacenia grzywny podlega ona ściągnięciu w trybie
egzekucji administracyjnej.
Ustawa przewiduje też możliwość ściągnięcia należności pieniężnej od
zakładu pracy, jeżeli bezpodstawnie uchyla się od wypłacenia zajętej części
wynagrodzenia. Przed wszczęciem egzekucji w tym zakresie organ egzekucyjny jest
zobowiązany doręczyć zakładowi pracy upomnienie z zagrożeniem egzekucją, jeżeli
zajęta część wynagrodzenia nie zostanie wpłacona w terminie siedmiu dni.
Egzekucja może być prowadzona dla wyegzekwowania należności pienięż-
nych kilku wierzycieli. W takim wypadku organ egzekucyjny wraz z zawiadomieniem
o zajęciu wynagrodzenia zawiadamia zakład pracy, aby wpłacał potrącone kwoty
bezpośrednio tym wierzycielom. Organ określa też, z zachowaniem pierwszeństwa
zaspokojenia, jaki procent każdej pobranej sumy należy przekazać poszczególnym
wierzycielom.



3. Egzekucja ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego oraz z ubezpieczenia
społecznego

Egzekucja tego rodzaju, uregulowana w artykule 79, jest oparta na tych
samych zasadach co egzekucja z wynagrodzenia za pracę (por. art. 72 § 1 i 2
oraz art. 79 § 1 i 2 EgzAdmU). Pierwszym elementem czynności egzekucyjnych jest
zawiadomienie właściwego organu ubezpieczeń społecznych o zajęciu części
świadczenia, która zgodnie z art. 10 § 1 EgzAdmU nie jest wolna od egzekucji i
wezwanie do wpłacania zajętej części na rachunek organu egzekucyjnego lub
bezpośrednio wierzycielowi, zawiadamiając organ o każdorazowej wpłacie. Zajęcie
świadczenia jest skuteczne z chwilą doręczenia organowi ubezpieczeniowemu
zawiadomienia o zajęciu.
Organ egzekucyjny wraz z zawiadomieniem o zajęciu zwraca się do organu
dokonującego wypłat, aby w terminie siedmiu dni poinformował go o wysokości
przysługujących zobowiązanemu świadczeń i zawiadamiał o każdej zmianie w tym
zakresie. Organ ubezpieczeń społecznych winien też poinformować organ
egzekucyjny o istnieniu przeszkód do wypłaty świadczenia oraz o roszczeniach w
stosunku do zajętych świadczeń.



4. Egzekucja z rachunków bankowych i wkładów oszczędnościowych

Przedmiotem egzekucji administracyjnej mogą być pieniądze złożone
na rachunkach bankowych oraz wkłady oszczędnościowe zobowiązanego.
Egzekucja jest oparta na tych samych zasadach, co w wypadku omawianych
już konstrukcji. Składa się z dwu podstawowych czynności.
Pierwszą, jest przesłanie do jednostki organizacyjnej banku zawiadomienia o
zajęciu wierzytelności pieniężnej zobowiązanego, do wysokości posiadanej kwoty
wraz z kosztami egzekucyjnymi i wezwanie banku, aby nie dokonywał bez zgody
organu egzekucyjnego wypłat z zajętego rachunku do wysokości objętej egzekucją
kwoty. Zajęcie wierzytelności jest dokonane z chwilą doręczenia zawiadomienia o
zajęciu. Doręczenie zawiadomienia oznacza obowiązek dokonywania wpłat
zgromadzonych na rachunku środków na rachunek organu egzekucyjnego lub
bezpośrednio wierzyciela.
Drugą czynnością, jest zawiadomienie zobowiązanego o dokonanym zajęciu
wierzytelności z jego rachunku bankowego. Wraz z tymi czynnościami organ
egzekucyjny doręcza zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego i odpis
skierowanego do banku zawiadomienia o zakazie wypłaty zajętej kwoty.
Zasadą egzekucji z rachunku bankowego jest, że egzekucja nie obejmuje
jedynie środków znajdujących się na koncie w chwili dokonania zajęcia. Kolejne
wpłaty wpływające na zajęte konto są zaliczane na rzecz poddanej egzekucji
należności aż do pokrycia egzekwowanej kwoty.
Wyjątkiem od tej zasady jest wyłączenie spod wymogu uzyskania zgody
organu wypłat na wynagrodzenia za pracę oraz na alimenty i renty o charakterze
alimentacyjnym zasądzone z tytułu odszkodowania.
Egzekucja z rachunku bankowego lub wkładu oszczędnościowego może być
związana z koniecznością odebrania dokumentu niezbędnego do dokonywania
określonych czynności w obrocie bankowym (np. książeczki oszczędnościowej lub
inn...