ZABAWY RUCHOWE I ICH ZNACZENIE WYCHOWAWCZE
Opracowując publikację na temat: „Zabawy ruchowe i ich znaczenie wychowawcze” chciałam zobaczyć jak zabawy ruchowe wpływają na działalność wychowawczą pracy nauczyciela i jak dzieci wykorzystują je w swojej działalności jako uczestnika w grupie?
Dzięki zabawom ruchowym dzieci podejmują różnorodne zadania, rozwijają inwencję twórczą, ustalają zasady gry, tworzą się własne grupy i dobierają się według swoich ustalanych zasad. Uwypuklając wartości wychowawcze zabaw ruchowych, łatwo uzasadnić konieczność ich stosowania w pracy z dziećmi.
W procesie wychowania zabawy ruchowe stanowią najbardziej uniwersalny środek wychowawczy. Dzieci mają lepszy kontakt ze sobą, lepiej się rozumieją, same wiedzą, że mogą ustalić reguły w zabawie i muszą się im podporządkowywać.
Troska o wszechstronne wychowanie dziecka, zapewnienie właściwych warunków do osiągnięcia dojrzałości fizycznej, społecznej i umysłowej, umożliwiającej podjęcie systematycznej nauki szkolnej to naczelne zadanie oddziałów przedszkolnych. Podstawowymi formami ruchu stosowanymi w pracy z 6-latkami powinny być:
- zabawy ruchowe,
- ćwiczenia gimnastyczne
- gry, zabawy i ćwiczenia terenowe (tory przeszkód, ścieżki zdrowia),
- zabawy i ćwiczenia na śniegu i lodzie z elementami sportów zimowych (saneczkowanie, narciarstwo, łyżwiarstwo),
- zabawy i ćwiczenia w wodzie,
Zabawy ruchowe są nadzwyczaj różnorodne i pełne nie tylko ruchu, co stanowi ich pierwszą wyróżniającą cechę, ale i nieodzownej treści intelektualnej, mającej wyraz w temacie i czynnościach zabawowych. W porównaniu z zabawami twórczymi i dydaktycznymi zabawy ruchowe przedstawiają coś bardziej skończonego, celowego mającego mniej lub więcej złożoną, stałą strukturę.
Prawie wszystkie zabawy ruchowe zawierają w sobie część następujących podstawowych rodzajów ćwiczeń fizycznych: chodzenie, bieganie, skoki, rzuty, walkę i ćwiczenia z piłką.
Zabawy ruchowe odznaczają się wielką różnorodnością i swobodą w stosowaniu ruchów, dużą możliwością przejawiania inicjatywy i twórczości w dziedzinie ruchów, ponieważ istniejące w tych zabawach prawidła kontrolują nie ruchy, lecz samą strukturę zabawy jako całości. To wszystko pozwala patrzeć na zabawy ruchowe jako na ważny i szeroko stosowany środek wychowawczy.
Zabawy ruchowe wpływają na rozwój fizyczny dziecka, wyrażający się w tym, że zabawy będąc najbardziej naturalnymi postaciami ruchów, w najlepszy sposób zaspokajają wrodzoną dzieciom potrzebę ruchu. Zabawy ruchowe wzmacniają wszystkie części ciała dzieci, tak zewnętrzne jak i wewnętrzne. Rozwijają się kości i mięśnie, dzieci zyskują na wadze i wzroście. Powiększa się siła mięśni, rozwija koordynacja i zręczność ruchów. Wzmaga się wewnętrzna przemiana materii, zapotrzebowanie przez organizm na tlen zaspokajane jest w najwyższym stopniu. Dobroczynny wpływ wywierają zabawy na system nerwowy, w związku, z czym stają się one doskonałym środkiem walki z rozdrażnieniem i nerwowością dzieci.
Zabawy ruchowe wywierają znaczny wpływ na rozwój zmysłów, zwłaszcza wzroku, słuchu, dotyku i wrażliwości mięśniowej. Trzeba koniecznie wskazać na wielki i różnorodny wpływ zabaw ruchowych na umysłowy rozwój dzieci. Współdziałają w bardzo dużym stopniu z rozwojem wrażeń i spostrzeżeń, uczą spostrzegać otaczające przedmioty i zjawiska ze wszystkich stron i we wszystkich ich wzajemnych powiązaniach, wyrabiają umiejętność w określeniu odległości, ciężaru, wytrzymałości i innych cech przedmiotów, dostarczają dzieciom wielu nowych wrażeń i wiadomości o otoczeniu. Rozwijają także uwagę, pamięć i twórczą wyobraźnię dzieci.
Bardzo duże znaczenie mają zabawy ruchowe dla moralnego wychowania dziecka. Trzeba zaznaczyć, że zabawy te mają zawsze społeczny charakter, w związku z tym przyzwyczajają dzieci do działalności w zespole, do pojmowania swoich obowiązków, rozwijają ducha koleżeństwa, wychowują poczucie sprawiedliwości, umiejętność i chęć podporządkowania swoich życzeń woli zespołu i działania na jego korzyść.
Zabawy ruchowe wzbogacają życie dziecka, wszechstronnie wpływają na rozwój jego osobowości. Wielka ich różnorodność, jak również łatwość organizowania, wysuwa je na pierwsze miejsce w pracy z dziećmi.
LITERATURA:
1. Sawicka A., (1988), Wybór tekstów do ćwiczeń z pedagogiki przedszkolnej, Warszawa, WSiP.
2. Trześniowski R., (1987), Gry i zabawy ruchowe, Warszawa, Wyd. „Sport i Turystyka”.
3. Umiastowska D., Rutkowska E., (2001), Ruch w nauczaniu zintegrowanym, Szczecin, Wyd. Promocyjne „Albatros”.
chomaroma