4.03.2009
3. Okres wyrazu – 1 rok życia
· Posługiwanie się pojedynczymi wyrazami
· Rozwój słownika biernego i czynnego (prędzej rozwija się słownictwo bierne)
· Rozwój uwagi, pamięci, spostrzegawczości
· Rozwój fizyczny dziecka (coraz więcej czynników oddziaływujacych na dziecko – rozwój mowy)
- opóźnienie rozwoju fizycznego – opóźnienie rozwoju mowy
- zbyt szybki rozwój fizyczny – opóźnienie mowy
· Dziecko posiada w słowniku (słownik czynny) ok. kilkudziesięciu wyrazów – głównie rzeczowników w mianowniku
· Wyrazy maja prawo być brzmieniowo zniekształcone
· Pod koniec okresu dziecko powinno artykułować takie głoski jak: ś, ź, dź, ń
· Łączenie wyrazów – powstają zlepki wyrazowe, potem równoważniki zdań, zdania proste
4. Okres zdania – 2-3 rok życia
· Dziecko zaczyna tworzyć zdania (na początku zdania dwuwyrazowe, twierdzące, ale szybko pojawiają się pytające i rozkazujące)
· Głoski mają prawo być zmiękczone
· Pod koniec 3 r. ż. Dziecko powinno artykułować wszystkie samogłoski nosowe, jak: k, g, (często stanowią problem, szczególnie w fazie gdy dziecko „siada”), h, ł, l (związana z pionizacją języka), f, w
· Pełna dojrzałość ośrodkowego układu nerwowego (pionizacja języka).
· R – szósty rok życia, wiąże się z umiejętnością rozwibrowania czubka języka
· Sz, ż, cz, dż – ok. 4 r. ż
· Do 3 r. ż. – połykanie niemowlęce (infantylne) – język leży płasko w jamie ustnej, dochodzi do zespolenia wargowo-językowego (język wchodzi pomiędzy wały wargowe), napina się mięsień okrężny ust, a nie napinają się żwacze
· Po 3 r. ż – połykanie przekształca się w dojrzałe:
- język przy wałku dziąsłowym
- zęby zwarte
- napinają się żwacze
· Przyczyny braku pionizacji języka
- zbyt długie podawanie papkowatych pokarmów dziecku (ok. 8-9 mies staramy się żeby w pokarmie pojawiały się większe i twardsze kawałki)
- karmienie smoczkiem (6 mies – walka ze smoczkiem)
- ssanie kciuka
- obgryzanie paznokci, długopisów parafunkcje
· koniec 3 r. ż. – zakończenie kształtowania się słuchu fonematycznego
5. Okres swoistej mowy dziecięcej 3-7r. ż. (okres zabawy językiem, pytań i neologizmów)
· Okres rozwoju zdania złożonego, kilkuwyrazowego
· Zauważenie następstwa czasu
· 5 r. ż. – dziecko artykułuje szereg szumiący (sz, ż, cz, dz)
Zadania logopedy u dziecka na etapie noworodkowym:
· Pomoc matce przy nauce karmienia piersią
- Pierwsze karmienie – najpóźniej 2 godziny po porodzie
- Odruch ssania powinien włączyć się u dziecka jak najwcześniej
- U matki jak najszybciej powinien się produkować pokarm
· Wstępne badanie dziecka
- Wypłynięcie z kanałów słuchowych wód płodowych
- Badanie wrażliwości twarzy na dotyk (często u dzieci z MPD)
- Sprawdzenie reakcji dziecka na bodźce akustyczne
I. Odruch uszno-powiekowy – utrzymuje się do 6 mies. ż., mocne zacisnięcie powiek na usłyszenie dźwięku
II. Odruch przestrachu i obejmowania (moro) – do 6 mies. ż, dziecko szybko prostuje ręce, a potem obejmuje się
III. Odruch żółwiowy – dopiero 6-8 tydz. ż., na dźwięk dziecko bardzo powoli zwraca gałki oczne w kierunku źródła dźwięku
- Sprawdzenie możliwości oddychania przez nos w spoczynku
- Sprawdzenie ułoźenia języka w spoczynku – u dziecka karmionego piersią język przyklejony do podniebienia lub do górnej wargi
- Sprawdzenie wszystkich odruchów twarzy
I. Odruchy wargowe
*szukanie – bodźcujemy na spoidło wielkie warg i dziecko zwraca głowę w kierunku drażnienia
hiiri