WYKŁAD 1
1. Co to jest gospodarka w ujęciu podmiotowym?
W ujęciu podmiotowym gospodarka to całokształt instytucji i urządzeń służących zaspokojeniu potrzeb społecznych, każdy podmiot, który gospodaruje, to jest, który prowadzi działalność gospodarczą wyznacza zakres podmiotowy tej działalności. Gospodarka to ogół podmiotów uczestniczących w procesie gospodarowania. Zasadniczo zakres podmiotowy wyznacza pojęcie przedsiębiorcy, gdyż, aby uznać wybrany podmiot przedsiębiorcy musi on podjąć i wykonywać działalność gospodarczą.
2. Co to jest rynek?
Rynek jest przestrzenią działalności gospodarczej, w której dokonuje się regulowany przez mechanizm cenowy w warunkach wolnej konkurencji, proces wymiany poprzez uczestnikami rynku w sposób decydujący o wielkości i strukturze produkcji, sposobie wytwarzania oraz przeznaczenia powstałych dóbr.
3. Na czym polega funkcja sterująca prawa gospodarczego?
Prawo stanowi najbardziej przydatny i nieodzowny instrument sterowania gospodarką. Najistotniejszym skutkiem funkcji sterującej jest podporządkowanie celów poszczególnych podmiotów gospodarczych celom określonym w polityce gospodarczej państwa (wspólnoty), przez wyznaczanie zadań i ich działalności i sposobie ich realizacji.
4.Na czym polega funkcja organizująca prawa gospodarczego?
Funkcja ta ogranicza się zasadniczo do tworzenia ramowego porządku prawnego, gwarantującego prawa i wolności gospodarcze oraz funkcjonowanie samoregulujących mechanizmów rynkowych (cenowych).
5. Na czym polega funkcja rozdzielcza prawa gospodarczego?
Funkcja ta jest konsekwencją niedoboru dóbr zaspokajających potrzeby społeczne jako wyraz prowadzenia sprawiedliwości rozdzielczej. Państwo stosując odpowiednie środki polityki gospodarczej, jak i subwencje, dotacje, podatki, ulgi podatkowe, tworzy mechanizmy dystrybucji dóbr, których celem jest podniesienie efektywności gospodarowania, zaspokajania określonych potrzeb społecznych.
6. Na czym polega funkcja ochronna prawa gospodarczego?
Podstawową funkcją prawa jest ochrona podstawowych wartości gospodarki rynkowej oraz wyznaczanie dopuszczalnych granic ich ograniczenia w interesie publicznym. Spełnia ona rolę korygująco – sterującą w siły rynkowe w interesie publicznym przeciw szkodliwym działaniom przedsiębiorców, nadużywających swobody decyzyjnej (np. umowy). Wartości podlegające ochronie prawnej to wolna i uczciwa konkurencja, gwarancja własności i zasady równości wobec prawa.
7. Co to jest prywatne i publiczne prawo gospodarcze?
Prawo gospodarcze obejmuje obszar regulacji należący do klasycznej dziedziny prawa prywatnego i publicznego. Normy prawne w odniesieniu do gospodarki nie są jednorodne, co jest konsekwencją poddawania gospodarki (publicznej i prywatnej) różnym metodom regulacji prawnych. Rozróżnienie na prawo publiczne i prywatne leży u podstaw obowiązującego porządku prawnego i ma swoje uzasadnienie w funkcji pełnionej przez obie gałęzie prawa. Prawo publiczne i prywatne rozróżnia Konstytucja i ustawy zwykłe, które podkreślają dualistyczny system prawa. Często jednak wynika konieczność łączenia prawa publicznego i prywatnego.
8. Co nazywamy konstytucyjnym prawem gospodarczym?
Konstytucyjne prawo gospodarcze to całokształt norm (zasad) konstytucyjnych o istotnym znaczeniu dla gospodarki. Konstytucyjne prawo gospodarcze stanowi cześć ogólną prawa gospodarczego publicznego, gdyż zawiera podstawowe zasady konstytucyjne stanowiące zasady prawa gospodarczego publicznego oraz administracyjnego gospodarczego. Zawiera również postanowienia konstytucyjne wyznaczające zasady ustroju gospodarczego, gospodarcze wolności i prawa podstawowe, zadania oraz obowiązki państwa wobec gospodarki wyrażone w konstytucyjnej regulacji celów państwa (społeczna gospodarka rynkowa, równowaga gospodarcza, organizacja podmiotów realizująca zadania prawa gospodarczego publicznego, administracji rządowej, samorządowej oraz samorządu gospodarczego i zawodowego).
RNA1