Kreatywność - umiejętności i twórcza postawa, szczególnie cenne przy rozwiązywaniu problemów oraz potrzebie podejmowania trafnych decyzji; zdolność obmyślania oryginalnych pomysłów dotyczących najrozmaitszych dziedzin życia. Kreatywność występuje więc nie tylko w nauce i sztuce, ale także w życiu codziennym, w pracach zawodowych itd. (Tadeusz W. Nowacki: Leksykon pedagogiki pracy. Radom: ITeE, 2004).
Każdy człowiek potrzebuje do swego istnienia i rozwoju różnych wartości. Jedną z wartości, które ułatwiają poruszanie się po świecie ciągłego postępu, rozkwitu nowoczesnych technologii, ale także wzrastającej konkurencji we wszystkich dziedzinach życia, jest twórcze myślenie.
Twórcza postawa wobec życia i samego siebie jest paletą, dzięki której codzienność nabiera kolorów. Twórczość nie jest zarezerwowana tylko dla garstki artystów, albowiem każdy może być twórczy we wszystkim, co robi. To nie rodzaj zadania decyduje o twórczości, ale nasz stosunek do tego, co robimy. Ważne, czy jesteśmy otwarci na nowe wrażenia, czy potrafimy spojrzeć na rzeczy oczywiste w niestereotypowy sposób, czy potrafimy odcisnąć piętno własnej osobowości na tym, z czym się stykamy.
Wszelkiego rodzaju twórczość artystyczna - plastyczna, literacka, muzyczna daje nam okazję do przeżycia radości szczególnego rodzaju. Ułatwia wyrażanie siebie, swoich myśli i nastrojów, czasem trudnych do zwerbalizowania w zwykły sposób. Pozwala przeżyć satysfakcję z własnych dokonań, wzmacnia wiarę w siebie i poprawia samoocenę. Jest też po prostu przyjemnością, relaksem, zabawą.
W przypadku osób upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym lub znacznym, dla których wyrażanie słowami przeżyć i doznań jest niezwykle trudne, możliwość wypowiedzenia się w innej formie jest niezwykle ważna i potrzebna. Pamiętać należy wszak o tym, aby wykonywanie zadań odbywało się w atmosferze zabawy, bez rywalizacji i oceniania, bez zwycięzców i przegranych.
Opracowany program, zgodnie z Podstawą programową kształcenia ogólnego dla szkół specjalnych przysposabiających do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. DzU, nr 51, poz. 458, z późn. zm.), będzie realizowany w czterech działach tematycznych:
· plastyka,
· muzyka,
· rozwijanie zainteresowań,
· organizacja czasu wolnego.
CELE EDUKACYJNE
Celem edukacji uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym jest:
· utrwalanie i poszerzanie zakresu posiadanej wiedzy, kształcenie kompetencji społecznych, zdolności adaptacyjnych i nabywanie nowych umiejętności, umożliwiających samodzielne, niezależne funkcjonowanie tych uczniów.
Zajęcia kształtujące kreatywność mają na celu:
· kształtowanie zainteresowań i ujawnianie zdolności, w szczególności zdolności muzycznych i plastycznych,
· rozwijanie u uczniów postawy ciekawości i otwartości,
· osiągnięcie maksymalnej zaradności i niezależności na miarę indywidualnych możliwości uczniów,
· kształtowanie umiejętności samodzielnego organizowania wypoczynku i czasu wolnego,
· rozwijane kreatywności uczniów oraz ich uzdolnień i zainteresowań,
· budowanie pozytywnego obrazu samego siebie,
· umożliwienie uczniom aktywnego uczestnictwa w kulturze.
Realizacja wymienionych celów pozwoli na przygotowanie ucznia upośledzonego w stopniu umiarkowanym lub znacznym do lepszego radzenia sobie w życiu, na ukształtowanie człowieka kreatywnego, który będzie mógł się odnaleźć w przyszłej rzeczywistości.
ZADANIA SZKOŁY:
· stwarzanie sytuacji dających możliwość przeżyć wewnętrznych i uczestnictwa w procesie twórczym,
· tworzenie warunków sprzyjających podejmowaniu przez uczniów samodzielnych inicjatyw,
· umożliwianie wychowankom udziału w aktualnych wydarzeniach kulturalnych,
· zapewnienie możliwości korzystania z różnych form spędzania wolnego czasu.
TREŚCI:
· słuchanie muzyki,
· działania muzyczno-ruchowe,
· śpiew,
· różnorodność muzyki ojczystej, muzyki różnych narodów i regionów świata,
· wartości muzyki ludowej, artystycznej i popularnej,
· koncerty muzyki „na żywo”,
· kontakt z dziełami sztuki plastycznej - pomniki, galerie, muzea,
· środki wyrazu plastycznego działania w różnych materiałach, technikach i formach,
· sztuka ludowa i zdobnictwo,
· podstawowa wiedza o teatrze i filmie,
· wypoczynek czynny i bierny,
· rozrywka,
· rozwijanie zainteresowań.
PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA
Po zakończeniu cyklu kształcenia uczeń powinien umieć:
· wyjaśnić pojęcia - melodia, tempo, pauza, chór, orkiestra, nastrój, barwa, rzeźba, architektura, światło, cień,
· śpiewać samodzielnie ulubione piosenki,
· słuchać z uwagą utworów muzycznych,
· tańczyć zgodnie z rytmem melodii,
· rozpoznawać w utworze głosy ludzkie i instrumenty,
· rozpoznawać utwory wokalne (solowe i chóralne) i instrumentalne,
· wyrażać własne odczucia związane z percepcją utworu muzycznego i pracy plastycznej,
· stosować podstawowe techniki plastyczne w zakresie malarstwa, rysunku, wycinanki, wydzieranki,
· rozpoznawać sztukę ludową,
· odróżniać film od sztuki teatralnej,
· uczestniczyć w różnych formach aktywności kulturalnej,
· organizować własny czas wolny,
· rozróżniać wypoczynek czynny i bierny,
· rozpoznawać typowe rodzaje hobby,
· rozwijać zainteresowania zgodnie z możliwościami.
PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW
Ujęte w programie cele zostaną zrealizowane poprzez różnorodną działalność muzyczną, plastyczną, ruchową. Każda z nich kształtuje inne dyspozycje i umiejętności, a dopiero stosowanie ich wszystkich przyczynia się do ogólnej wrażliwości, rozwijania twórczej aktywności uczniów i ich zainteresowań.
Zajęcia kształtujące kreatywność powinny rozwijać przede wszystkim wyobraźnię i twórcze myślenie. Przyczyniać się do lepszego samopoczucia dziecka w szkole i podwyższać jego pozycję w grupie. Muszą także cieszyć i sprawiać uczniom przyjemność.
OCENA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW
Ocena to problem wartościowania uzyskanych rezultatów na gorsze lub lepsze rozwiązania. Zadanie to wymaga zachowania pewnego dystansu i obiektywizmu ze strony nauczyciela.
Specyfika procesu nauczania-uczenia się uczniów upośledzonych w stopniu umiarkowanym lub znacznym, uczestniczących w zajęciach kształtujących kreatywność, wymaga działań bezstresowych. Taki charakter powinno przybrać także sprawdzanie i ocenianie przedmiotowe. Stosowane przez nauczyciela metody powinny pomóc w odkrywaniu radości tworzenia i mobilizowaniu uczniów do poznawania świata. Regulatorem oceny powinny być:
· aktywność ucznia i jego ekspresja,
· widoczne zainteresowania ucznia we własnych zajęciach pozalekcyjnych,
· rzetelność wykonania zadania, estetyka prac.
clatom