Rzym.pdf

Łuk Konstantyna (Arco di Constantino)

Zbudowany został w 312 roku przez lud i Senat rzymski dla upamiętnienia zwycięstwa

nad Maksencjuszem na Ponte Milvio. Łuk ten zdobią medaliony i reliefy, które mają już

jednak charakter późnoantyczny. Długi czas panowało przekonanie, że nielicznej już

garstce artystów pozostałych w Rzymie nie udało się wykonać na czas całości

płaskorzeźb i puste pola zastąpiono przypadkowo zgromadzonymi gotowymi ozdobami.

Dzisiejsze badania wskazują jednak na świadome umieszczenie wyobrażeń najlepszych

cesarzy na Łuku Konstantyna, stawiając go tym samym w ich rzędzie.

Koloseum (Colosseo)

Kolosem pierwotnie zwane było Amfiteatrem Flawiuszy, czyli podwójnym teatrem. Nazwa

ta oznacza dokładnie podwójny teatr. Teatry greckie wznoszone były na planie półokręgu

a Koloseum wzniesiono na planie okręgu. Budowę rozpoczął w 72 r. Cesarz Wespazjan

a ukończył jego syn Tytus w 80 roku. Z okazji otwarcia amfiteatru zorganizowano

trwające 100 dni uroczystości. Koloseum mieściło 50 000 widzów, którzy zbierali się tu,

by oglądać słynne, często okrutne, lecz może właśnie dlatego wzbudzające takie

zainteresowanie walki gladiatorów, polowania na dzikie zwierzęta czy bitwy morskie, dla

których potrzeb Koloseum napełniano wodą. Do dziś można zaobserwować resztki

dawnej czteropiętrowej konstrukcji. Na pierwszych trzech kondygnacjach zachowały się

arkady, pomiędzy którymi widać półkolumny w stylu doryckim, jońskim i korynckim.

Ostatnie piętro, nieco wyższe niż pozostałe, stanowiło lity mur z otworami okiennymi.

Obecny swój stan, Koloseum zawdzięcza nie tylko niszczącym siłom przyrody i

trzęsieniom ziemi, ale także dewastującej działalności człowieka, który nie wahał się brać

stąd kamieni i marmurów wykorzystywanych później do budowy własnych domów. Aby

oglądać spektakle publiczność wchodziła do Koloseum pod dolnymi arkadami i później

po nieistniejących już schodach na odpowiedni poziom. Każdy poziom był

zarezerwowany dla określonego stanu: pierwszy dla cesarza i westalek a ostatni dla

zwykłego ludu. Arena, obecnie pozbawiona podłogi, ukazuje system podziemnych

korytarzy, w których znajdowały się skomplikowane mechanizmy sceny, pomieszczenia

dla gladiatorów i dzikich zwierząt.

Bazylika Św. Pawła za Murami (San Paolo Fuori le Mura)

Jest to drugi, po Bazylice Św. Piotra, kościół pod względem wielkości. Został prawie

całkowicie zniszczony przez pożar w 1823 roku. Odbudowa trwała 6 lat (1823-1829).

Fasadę, ozdobioną mozaikami i poczwórnym portalem, który projektował Sacconi.

Ogromne, imponujące wnętrze dzieli na pięć naw 80 kolumn. Pośród wielu niezwykle

cennych dzieł sztuki, które znajdują się w świątyni warto zwrócić uwagę na łuk triumfalny

ozdobiony mozaiką z V w., baldachim Arnolfo Di Cambio ocalony z pożaru,

trzynastowieczną mozaikę w apsydzie, przedstawiającą Chrystusa z Apostołami, piękny

kandelabr z XII w. i Kaplicę Krzyża Świętego z freskami Maderny. Innym wspaniałym

arcydzielem jest dziedziniec klasztorny zbudowany na początku XIII w. przez

Vassallettiego.

Bazylika Św. Jana na Lateranie (San Giovanni in Laterano)

Od wieków była to główna rezydencja papieży, ale kiedy pod koniec XIV w. papiestwo

wróciło z Awinionu i zastało zrujnowane pałace laterańskie, przeniosło się do Watykanu.

Od IV wieku zawsze stał na tym miejscu jakiś kościół - pierwszy założył Konstantyn.

Obecny - przebudowany przez Borrominiego w XVII w. - świadczy o obfitującej w

wydarzenia historii Rzymu i zawiera elementy z najrozmaitszych okresów jego dziejów.

Do wnętrza bazyliki prowadzi pięcioro drzwi. Drzwi Święte (po lewej) są otwierane, tak

jak w Bazylice Św. Piotra, tylko w Lata Jubileuszowe. Środkowe drzwi kościoła pochodzą

z Curii, czyli Domu Senackiego przy Form Romanum. Na pierwszym filarze z lewej

strony, w prawej nawie bocznej, znajduje się fragment fresku pędzla Giotta

przedstawiający Bonifacego VIII proklamującego rok 1300 Rokiem Świętym. Nieco dalej

znajduje się pomnik papieża Sylwestra I. W pomnik wkomponowano fragment

oryginalnego grobowca Sylwestra, z którego dochodzi ponoć klekot kości, gdy ma

umrzeć kolejny zwierzchnik kościoła. Temu to papieżowi zawdzięczamy zabawy i różne

szaleństwa w ostatnim dniu roku. Za ołtarzem papieskim przechowywane są głowy św.

Piotra i św. Pawła - najważniejsze relikwie w kościele. Natomiast w jednej z sal bocznych

znajduje się tron papieski i rozmaite pamiątki (m.in. szaty pontyfikacyjne Bonifacego

VIII).

Forum Romanum (Foro Romano)

Forum było w starożytności placem otoczonym monumentalnymi

bazylikami i świątyniami, który stanowił ośrodek życia miasta. Teren, na

którym się znajdowało, był podmokły i dopiero prace melioracyjne

podjęte przez króla Tarquinio Prisco umożliwiły późniejsze jego

zagospodarowanie. Forum, dzięki swojemu centralnemu położeniu,

stanowiło idealne miejsce spotkań Rzymian z mieszkańcami okolicznych wsi i oczywiście

wymiany towarowej. To spowodowało powstawanie nowych sklepów, świątyń i różnego

rodzaju kramów aż plac ten stał się sercem miasta. Odbywały się tu także zgromadzenia

ludowe i zebrania Senatu, wybory do rady miejskiej i ceremonie religijne a także

wykonywane tu były wyroki sądu. W 283 roku pożar zniszczył to, co było w Forum

Romanum najpiękniejsze, czyli monumentalny zespół świątyń i bazylik. Wtedy to właśnie

Forum zaczęło tracić swoją wartość. Proces ten zahamował nieco Dioklecjan, który

nakazał odbudowe tego co spłonęło. Jednak po jego śmierci proces niszczenia Forum

znów się wzmógł i był jeszcze potęgowany przez mieszkańców Rzymu, którzy grabili

budulec później wykorzystywany do budowy własnych domów i fortec. W końcu Forum

Romanum przeistoczyło się w ogromną łąkę w środku miasta, na której wśród

starożytnych ruin pasło się bydło. Dopiero w 1700 r. wzrosło na nowo zainteresowanie

dla tego cennego kompleksu budowli poparte pracami archeologicznymi, które trwają po

dziś dzień.

Via Sacra - ulica przebiegająca przez sam środek Forum, od stóp wzgórza

kapitolińskiego na zachodzie do wschodniego krańca placu i łuku Konstantyna. Była ona

najbardziej znaną ulicą starożytnego Rzymu, wzdłuż której zwycięscy cesarze i

generałowie udawali się procesją dziękczynną do świątyni Jowisza na wzgórzu

kapitolińskim.

Świątynia Westy - płonął tam święty ogień podtrzymywany przez dziewicze kapłanki.

Ogień ten nie mógł zgasnąć, bo źle by to wróżyło miastu. Obok znajduje się dom

Westalek.

Kuria - miejsce zgromadzeń Senatu, wzniesiona z rozkazu króla Tuliusza Hostyliusza i

po licznych przeróbkach, w VII wieku, zamieniona na kościół. Wewnątrz obejrzeć można

odnowioną marmurową posadzkę. Widoczne są także marmurowe postumenty, na

których umieszczane były drewniane krzesła Senatorów. Plac przed Kurią nazywał się

Comitium i było to miejsce, gdzie lud zbierał się na zgromadzeniach, by obierać

członków rady miejskiej czy sędziów.

Kapitol (Campidoglio)

Kapitol jest najsłynniejszym z 7 rzymskich wzgórz. To właśnie tu od zarania dziejów było

centrum życia religijnego i publicznego miasta. Plac Kapitoliński jest zaprojektowany

przez Michała Anioła z polecenia papieża Pawła III. Zgodnie z projektem Michała Anioła

jest on również dziś ograniczony trzema pałacami: Pałacem Konserwatorów, Senatorów i

Pałacem Nuovo. Na plac wchodzi się po kamiennych stopniach, również

zaprojektowanych przez genialnego artystę. U ich podnóża znajdują się dwa egipskie lwy

a na szczycie dwa kolosalnej wielkości posągi Dioskurów: Kastora i Poluksa stojących

obok swoich koni. Wzdłuż balustrady, która zamyka plac, możemy podziwiać Trofea

Mariusza i posągi Konstantyna i Konstantyna II. Pośrodku placu wznosi się pomnik

Marka Aureliusza na koniu. Jest on wykonany z brązu w II w. n.e. i został tu

sprowadzony z Lateranu przez papieża Pawła III wbrew woli Michała Anioła.

Pałac Senatorów (Palazzo dei Senatori)

Jest obecnie siedzibą Rady Miejskiej. Fasadę zdobią dwuspadowe schody, dzieło

Michała Anioła, pod którymi otwiera się nisza z posągiem bogini Romy trzymającej w

ręku kulę - symbol panowania Rzymu nad światem. Po jej obu stronach znajdują się

rzeźby przedstawiające rzeki: Nil i Tybr. W środku znajduje się słynna sala rady z

jeszcze słynniejszym posągiem Juliusza Cezara.

Pałac Konserwatorów (Palazzo dei Conservatori)

Został wzniesiony w XV w. przez Giacomo della Porta a wykończony przez Michała

Anioła. Znajduje się tam wiele sali np. Sala Horacjuszy, Sala Kapitanów,

Sala Konserwatorów oraz najsłynniejsza Sala Wilczycy. To właśnie tam

znajduje się Wilczyca Kapitolińska, wykonana z brązu w V w. p.n.e.

przez artystę o nazwisku Pollaiolo Od niepamiętnych czasów jest

symbolem miasta Rzym. Wilczyca ta karmi bliźnięta: Romulusa i

Remusa - legendarnych założycieli Rzymu.

Palazzo Nuovo

Jest zaprojektowany przez Michała Anioła na wzór Pałacu Konserwatorów. Prace przy

nim podjęto w XVII wieku. Wewnątrz znajduję się także wiele sal takich jak: Sala Gołębic

czy Gabinet Wezery, ale dwie zasługują na szczególne uznanie. Sala Imperatorów

mieści 65 popiersi cesarzy rzymskich, stanowiących jedną z najbogatszych i

najciekawszych kolekcji rzeźb tego rodzaju. Sala Filozofów, bierze ona swoją nazwę od

zbioru popiersi myślicieli greckich i rzymskich. Znajdują się tu popiersia m.in. Sokratesa,

Cycerona, Lizjasza czy choćby słynnego Homera.

Pomnik Wiktora Emanuela (Victorianum)

Pomnik ten, nazywany Ołtarzem Ojczyzny, wzniesiony został na przełomie wieków dla

upamiętnienia zjednoczenia kraju. Rzymianie ironicznie nazywają go "maszyną do

pisania", amerykańscy żołnierze ochrzcili go natomiast mianem "tortu weselnego".

Pomnik zbudowany jest z białego marmuru i jest o za bardzo pompatyczny. Król Wiktor

Emanuel II prawdopodobnie również nie byłby nim zachwycony gdyż był bardzo

skromnym człowiekiem. Na szczycie schodów znajduje się Grób nieznanego Żołnierza.

Straż zwasze trzyma przy nim wartę i wciąż płonie ogień. Nawiasem mówiąc, posąg

króla na koniu uchodzi za największy na świecie (same wąsy mają trzy metry długości).

Panteon

Na placu della Rotunda znajduje się jedyna całkowicie zachowana budowla starożytnego

Rzymu i - oprócz Koloseum - najbardziej imponująca wizualnie. Wiedzę inżynierską

Hadriana można najlepiej docenić wewnątrz: wymiary kopuły i wysokość budynku są

idealnie równe (43 m.), a przepuszczający snop światła do mrocznego wnętrza otwór w

środku kopuły ma całe dziewięć metrów. Największe wrażenie robi fakt, że nie widać

żadnych filarów podtrzymujących całość - są one wkomponowane w ściany budynku.

Wnętrze kopuły było ozdobione kasetonami we wnękach stały posągi bogów.

Piazza Navona

Już Cezar i August zbudowali tu widownię dla greckich przedstawień, a

po pożarze w 62 roku cesarz Dominicjan nakazał tu budowę stadionu,

którego eliptyczną formę plac do dziś zachował. Krajan powiększył stadion do 30 tys.

Miejsc siedzących, a Aleksander Servus tak pięknie go ozdobił, że jeszcze w 1600 r.

nosił nazwę Cirrus Alexandrinus. W okresie renesansu plac stawał się głównym

miejscem karnawałowych zabaw i turniejów. Po zdobyciu Grenady odbyła się tu także

wielka walka z bykiem na styl hiszpański. W 1650 roku Innocenty X nakazał

przeprojektowanie placu. Wtedy to właśnie powstała potężna fontanna (Fontana dei

Fiumi) dzieła Berniniego i jego uczniów. Przedstawia ona personifikacje rzek: Nilu,

Dunaju, Gangesu i Rio de la Plata. Czołowy artysta baroku pozyskał sobie właśnie tym

dziełem sympatię papieża. Dodatkowo, po obu stronach placu umieszczono jeszcze

dwie fontanny: w południowej ustawił Bernini statuę zwaną Il Moro, czyli Maur, w

północnej natomiast dopiero w 1878 roku dodano rzeźbę Neptuna dostrajając ją

szczęśliwie do barokowego wyglądu placu.

Fontanna di Trevi

Nazwa fontanny pochodzi od imienia dziewczynki, Trevi, która pokazała legionom

rzymskim źródło wody, na którym w latach późniejszych wybudowano akwedukt.

Fontanna ta znajduje się właśnie na miejscu tego dawnego akweduktu wybudowanego

przez Agryppę. Została zbudowana przez Salvi'ego w XVII w. Pośrodku fontanny

znajduje się bóstwo oceanów na rydwanie ciągniętym przez dwa konie (trytony). Jeden

symbolizuje spokojne morze a drugi morze podczas sztormu i huraganu. Woda spływa

tarasami od wielkiego posąga Okenosa, wyrzucona przez nozdrza morskich koni do

wielkiego basenu okolonego schodami. Szum tej kryształowej wody wspomni każdy, kto

kiedyś rzucał tu pieniążek, aby znów powrócić do Rzymu.

Plac Hiszpański (Piazza di Spagna)

Na środku Placu Hiszpańskiego znajduje się fontanna w kształcie łodzi (Fontana della

Barcaccio) zaprojektowana przez Berniniego. Prawie sto lat po wybudowaniu fontanny,

na początku XVIII wieku powstały Schody Hiszpańskie zaprojektowane przez Sanctis'a.

Bez przesady można stwierdzić, że jest to jedno z najpiękniejszych rozwiązań

urbanistycznych świata z epoki baroku i tu właśnie styl ten osiągnął szczyt harmonii i

piękna. Na schodach organizowana jest co roku przez Radę Miasta wystawy azali. Na

szczycie znajduje się kościół Trinita dei Monti (Świętej Trójcy), zbudowany w XVI wieku

przez Carla Madernę i sfinansowany przez Ludwika XII. Na lewo od kościoła znajduje się

Villa Medici. Jest to budynek stanowiący od XIX w. własność Francji, a obecnie znajduje

się tam rzymska siedziba Akademii Francuskiej, którą założył Ludwik XIV z myślą o

swoich poddanych, pragnących poszerzyć znajomość sztuki.

Zamek Świętego Anioła (Castel Sant'Angelo)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: