czyt metodą majchrzak 0.doc

Beata Zaremba slawekzaremba0@poczta.onet.pl
Nauczycielka w Przedszkolu Nr 15 w Sieradzu.

Wprowadzanie dziecka w świat pisma
metoda nauki czytania I. Majchrzak

"Czytanie jest wspaniałym ćwiczeniem
niezależności umysłu w każdym wieku."
I. Majchrzak

Wprowadzanie dziecka w świat pisma to metoda dotycząca elementarnej nauki czytania oraz przygotowania do nauki pisania opracowana przez Irenę Majchrzak.
Autorka tej propozycji podkreśla fakt, że dziecko od samego początku wchodzi w świat pisma jako w świat znaczeń, a nie izolowanych liter. Jej zdaniem rozumienie słowa może i powinno wyprzedzać umiejętności jego odczytania, bo nie litery się czyta, tylko sens. Zrozumienie przynosi więc radość osiągnięcia i ta radość rodzi się w bezpośredniej reakcji między dzieckiem, a jego zadaniem.
Punktem wyjścia jest całościowy obraz zapisu, a w następnym etapie - struktura literowa.|\Irena Majchrzak wyróżnia kilka etapów początkowej nauki czytania. Rozpoczęcie proponuje od zapoznania dziecka z obrazem graficznym własnego imienia, napisanego na wizytówce. Etap ten autorka nazywa "aktem inicjacji." Wizytówka z imieniem wprowadza dziecko w świat znaczeń. Reaguje ono emocjonalnie na napis własnego imienia i jest w stanie rozpoznać je wśród innych imion.
Ta pierwsza lekcja czytania to moment, w którym dziecko doświadcza wprowadzenia za pośrednictwem pisma w świat ludzi, którzy potrafią czytać i pisać. W tym momencie dokonuje odkryć o szczególnym brzmieniu swojego imienia, dostrzega różnicę pomiędzy kształtem poszczególnych liter.
Kartki z imionami zostają zawieszone na ścianach, poręczach, krzesełkach oraz szafkach indywidualnych. Dziecko ma wiele okazji do odczytywania swojego imienia.
Następnie podczas szeregu zabaw z wizytówkami odbywa się zapoznanie z imionami kolegów. Na przykład w trakcie "sprawdzania obecności" , gdzie zadaniem każdego dziecka jest zatrzymanie się przy swojej wizytówce ściennej. Daje to okazję do sprawdzenia czy wszyscy są obecni oraz przeczytania kogo brakuje. Podczas zabawy "deszcz imion" dzieci mają możliwość odczytywania imion na dowolnie wybranych wizytówkach i odnalezienia ich właścicieli.
Obserwacja i porównywanie własnego napisanego imienia z imionami innych prowadzi w sposób naturalny i spontaniczny do rozpoznawania fonetycznych funkcji wszystkich liter alfabetu.Kolejny etap nosi nazwę "ściana pełna liter." Proponuje się tu dzieciom takie ćwiczenia, które ułatwią im obserwację, porównywanie, liczenie, wyciąganie wniosków, zwrócenie uwagi na litery, które posiadają w swoim imieniu, a których mu brak oraz na to, że każdą literę - głoskę wymawia się w sposób szczególny, ale nie we wszystkich sytuacjach tak samo.Następną fazą jest "prezentacja alfabetu", która polega na poznawaniu wszystkich liter wielkich i małych, drukowanych i pisanych. Prezentacji każdej litery poświęca się jeden dzień. "Targ liter" to różne zabawy i gry prowadzone z wykorzystaniem liter własnego imienia. Podczas "gry w sylaby" chodzi o to, aby w dziecku wytworzyła się gotowość na spotkanie ze słowem. Zadaniem jego jest ułożenie wyrazu z napisanych na kartonikach prostych sylab. Ostatnim etapem jest "nazywanie świata". Zabawa polegająca na przyporządkowaniu odpowiedniej nazwy do wszystkiego co znajduje się wokół nas.
I. Majchrzak , podczas warsztatów zorganizowanych w przedszkolu, w którym pracuję, zachęcała do opracowywania na bazie jej propozycji, nowych zabaw w czytanie. Podkreślała fakt, iż bardzo istotnym zadaniem ze strony nauczyciela jest "uchronienie początkującego w czytaniu przed frustracją i dostarczenie mu maksymalnych bodźców pozytywnych, aby kontakt ze słowem pisanym od samego początku stał się źródłem przyjemności." Zalecała, aby wszystkie ćwiczenia miały charakter zabawy i zaproszenia do zabawy, której wynik nie będzie podlegał ocenie ze strony nauczyciela.
Przedstawiam kilka propozycji, które wykorzystuję w pracy z dziećmi w mojej grupie.
"Pociąg"- stacje z literami alfabetu. Na stacji np.: A wysiada to dziecko, które w swoim imieniu ma tę literę.
"Koperty"- do dużej koperty z naklejonym imieniem dziecka, wkładamy litery, z których składa się imię. Początkowo dzieci układają imię według wzoru, później bez. Następnie układają imiona kolegów.
"Staw"- łowienie karteczek z napisami w kształcie ryb za pomocą wędki.
"Zabawki"- dzieci losują napisy ( lalka, miś, samochód, piłka itp.), odczytują i odszukują odpowiednią zabawkę.
"Kolory"- losują napisy kolorów, odczytują, wybierają odpowiednią wstążkę z bibuły, po czym następuje taniec ze wstążkami przy muzyce.
Dzieci powinny wykonywać ćwiczenia samodzielnie, naradzając się najwyżej z kolegą. Nie zawsze dziecko potrafi wykonać poprawnie wszystkie zadania. Chodzi o to, by miało tyle możliwości czytania wyrazów o różnym stopniu trudności, aby po pewnym czasie potrafiło przeczytać i zrozumieć każde z nich i odczuwać radość ze zrozumienia tego czyta. Obserwując dziecko, dostrzegając jego postępy, bądź niepowodzenia, możemy mu ułatwiać lub utrudniać zadania: wydłużać wyrazy, kontrastować.Bardzo ważną zasadą, którą podaje I. Majchrzak jest "dbanie, by w czasie każdej sesji czytania coś się dziecku udało i by nad czymś się musiało natrudzić".

 Literatura do artykułu Wprowadzanie dziecka w świat pisma - metoda I. Majchrzak  1. I. Majchrzak Wprowadzanie dziecka w świat pisma.WSiP, Warszawa 1995