Gry decyzyjne
Występuje aktor i środowisko
Nasza decyzja może wywołać decyzję kogoś innego, a czyjaś decyzja może zdeterminować nasze życie.
Mamy od czynienia z układem dotyczącym relacji decyzyjnych.
Relacje decyzyjne- (Gry decyzyjne) toczą się pomiędzy minimalnie 2 uczestnikami
Gry decyzyjne dzielimy ze względu na:
1.Liczbę uczestników
· Gry 2osobowe
· Gry wieloosobowe (zwykle bardzo skomplikowane)
2.Wynik
· Gry o sumie zerowej (gra w której wygrana przeciwnika oznacza naszą przegraną i na odwrót, są to np. wojny, walki w wyborach większościowych jednomandatowych)
· Gry o sumie niezerowej (obaj uczestnicy mogą wygrywać lub przegrywać, zwykle jedna osoba wygrywa lub przegrywa więcej niż dryga osoba)
Układ interesów stron-> powinniśmy wiedzieć czy hierarchie preferencji są identyczne, przeciwstawne czy mieszane
Przeciwstawny układ interesów stron-> mamy do czynienia z grami które odzwierciedlają pełny konflikt hierarchii preferencji
np. Gry o sumie zerowej, nie ma tu mowy o strategii współpracy, występuje tylko strategia walki
Częściowy konflikt hierarchii interesów-> niekooperacyjne gry o sumie zerowej, niezbieżne hierarchie preferencji, gra ma inną sumę niż zero
Słaba zgodność hierarchii preferencji-> Gry kooperacyjne o sumie nie zerowej
Np. strategie przetargu, rokowań
Gry o pełnej zgodności hierarchii preferencji dwóch stron-> uczestnicy skazani na współpracę
2 rodzaje hierarchii preferencji:
· subiektywistyczny (dotyczy świadomości uczestnika gry- to co sobie wyobrażamy)
· obiektywistyczny (jest zgodny z hierarchią preferencji typową dla danej gry)
Hierarchia preferencji może być mierzalna w sposób następujący:
· Hierarchia- co wolimy bardziej
· Hierarchia od dołu (odwrócona wartościami)- czego najbardziej się obawiamy
Zakłady Pascala-> czy bóg istnieje?
Inne rodzaje gier decyzyjnych:
· Dylemat więźnia
Jeżeli więzień przyjmuje strategię współpracy to bardzo dużo ryzykuje, mniejsze ryzyko (krótsze siedzenie) to gdy nakapuje na kolegę, najniższe ryzyka to efektywna współpraca obu kolegów.
2/3 graczy uwikłanych w grę dylemat więźnia wybiera najgorszą opcję!
A wszystko zależy od siły więzi społecznych o charakterze altruistycznym jeśli są one silne to nic nie wychodzi na jaw (więc jeśli planować napad na bank to tylko z kimś kto bezgranicznie nas kocha np. z mamą)
· Chicken dilemma (the cardigans)
Wygrywa ten kto przekona 2 stronę że jest tak zdeterminowany że nie ma wyjścia
W tej grze możliwa tylko jedna wygrana, gdy jest jeden tchórz i jeden bohater, gdyż jak jest dwóch bohaterów to obaj przegrywają
Np. konflikt kubański
· Gra w jelenia (klasyczna gra współpracy)
2 łowców poluje na jelenia, tylko współpraca daje możliwość nagrody
· Walka płci
Żona chce iść na balet, mąż na boks, no to na co idą?? Idą na kompromis, ktoś jest zwycięzcą a ta druga osoba jest zadowolona mała pokusą np. mąż idzie z żoną na boks, żona mimo że nie chciała ma mała nagrodę pod postacią nagich spoconych apetycznych męskich torsów
W tym przypadku nie ma możliwości współpracy, zawsze woja bo coś jest zawsze ustępstwem jednej strony
Opinia publiczna
Tam gdzie są poddani nie ma opini publicznej a tajne służby specjalne (zbierają wszelkie możliwe informacje o buntach, niezadowoleniu poddanych, wykrywanie przestępstwa przed jego popełnieniem)
Jurgen Hamebrmas
Opinia publiczna-> wtedy gdy poddani wyzwalają się i stają się obywatelami (ludźmi upodmiotowionymi)
Marginalne upodmiotowienie na pocz 19 wieku w UK, ok. 1% ludności
Liberalna teoria opinii publicznej: taka która obejmuje 3 komponenty:
1. wartość dobrego panstwa
2. podmiot wymiany opinii (konkretne państwa)
3. arena wymiany poglądów( sfera publiczna)
2 greckie pojęcia:
Agora- rynek, na którym każdy może się spotkać z każdym i wymienić poglądami
Areopag- miejsce gdzie gromadzą się mędrcy, zgromadzenie ludzi mądrze dyskutujących
19 wiek-> opinia publiczna ma charakter publiczny
E. Kant-> opinia publiczna ma charakter racjonalny
Hegel-> opinia publiczna ma funkcje moralnego autorytetu w państwie (co można robić a co jest niemoralne)
20 wiek-> Hanna Arendt-> pojęcie public space (przestrzeń publiczna)
Pojęcie przestrzeni w której ludzie mogli wymieniać swoje subiektywne opinie mogli je obiektywizować poprzez słuchanie innych opinii (ścieranie się różnych opinii) warunek: racjonalna, demokratyczna debata
Krytyczna teoria opinii publicznej-> dotyczy sytuacji takiej w której opisuje społeczeństwa polityczne które wyszły z 1 Wojny Światowej
w 1930 Jose Ortega y Grassem ‘ Bunt mas’
Tomasz Mann niemiecki pisarz hitlerowski-> tani irracjonalizm-> jedynym wyjściem było odrodzenie humanizmu- nierealne
Po zakończeniu 2 Wojny Światowej opinia publiczna się zmieniła-> społeczeństwo konsumpcyjne
(serial Sweet 60s: jedyny problem konsumpcja dóbr)
Poziom konsumpcji na skalę masową
Sfera społeczna to to samo co marketing-> klienci jak karaluchy zeżrą wszystko co im się wciśnie
Igrzyska próżności -> nie zawiera żadnej treści, tylko bawić!
Wszystkie społeczeństwa postkomunistyczne stały się konsumpcyjne jedzą wszsystko byle było bezwartościowe i ładnie opakowane
Istnieją 2 poziomy opinii publicznej:
· Racjonalny
· igrzyska próżności
Opinia publiczna-> zsumowane poglądy obywateli w odniesieniu do różnych kwestii politycznych
Ogromna rola ośrodków badania opinii publicznej
Zapoczątkowane w 1930s przez Roosevelta który zlecił wykonanie ankiety przez telefon)-> Gallup po raz pierwszy wykonali badanie opinii publicznej przez telefon, na małej grupie ale metodą reprezentacyjna( ile kobiet tyle proporcjonalnie kobiet, robotników, ludzi z miasta, etc)
Zasady metody reprezentacyjnej:
Liczebność próby badawczej (ile osób będzie brane pod uwagę)
Zaczyna się od 200 by błąd był mierzalny
UWAGA! Ważny jest obiektywizm respondentów toteż zwiększanie liczby ich nie zmienia liczby błędu!!!!!!!!
Obiektywizm respondentów:
· poziom odmów (im więcej odmów tym wyższy poziom błędów, przy 5% co 20 respondent odmawia)
· efekt ankieterki- ankieter wpływa świadomie lub nie na wybór respondenta (2 grupy ankieterów przed wyborami w meksyku, jedni mieli nazwę kandydata na długopisach)
Najbardziej dokładne są badania przeprowadzane tuż po wyborach – exit polls
Mała liczba błędu bo mówi się:
· anonimowo
· tuż po głosowaniu
· nie ma odwrotu od decyzji-została już podjęta, zagłosowano
tu mamy absolutną pewność a przy zwykłych badaniach są założenia hipotetyczne
Czynniki kształtowania opinii publicznej (5podstawowych)
· interesy jednostek (USA-> kontrakty wyborcze, my poprzemy jeśli załatwisz to i to)
· identyfikacje grupowe ( myślenie na sposób podobny do tego w jaki ma grupa w której się znajdujemy)
· schematy ideowe/hierarchia aksjologicznych wartości
wolność czy wspólnota
osoba czy grupa
· media/ środki masowego przekazu
oddziałują na nas w trojaki sposób:
· marketing polityczny->kreowanie pozytywnego wizerunku własnego i negatywnego wizerunku przeciwnika
kilka zasad skuteczności kampanii:
· dotyczy ważnych spraw dla wyborców (bezpieczeństwo)
· nie powinna wywoływać złych intencji
· nie powinna być zbyt nachalna
np. reklama z USA z 60s, ze stokrotką dziewczynka wyrywała płatki i ostatni płatek ciemność- czy chcesz popierasz bomby atomowe(??)
efekt bumerangu- gdy nie stosuje się tych zasad np. Krzaklewski reklama z Kwaśniewskim
opinia publiczna ( niejednolita) podzielona na 3 typy dystrybucji opinii publicznej:
1 wzór(charakter normalny)
2 wzór dystrybucji opinii publicznej asymetryczny np. głosowanie czy ma byś w pl kara śmierci, czy polska ma wstąpić do EU
3 bipolarny (50/50)np. referendum konstytucyjne w 97
Opinia publiczna zmienia się bardzo powoli pod wpływem wielu czynników, informacji, im bardziej wiarygodne i dotyczące naszych interesów tym bardziej wpływają!!!!
Zachowania i działania polityczne
W jaki sposób badać aktywność ludzką?
Psychologia->behawioryzm (nauka, osobna szkoła, dziedzina psychologii zajmująca się zachowaniami ludzkimi)
Po obserwowaniu zachowani człowieka obserwujemy co się dzieje, jaki był bodziec
S -> R
BODZIEC POWODUJE REAKCJĘ!
Możliwe są różne reakcje przy tym samym bodźcu dlatego…
… schemat trójskładnikowy
bodziec-> organizm-> reakcja S-> O -> R
(jak znamy 2 składniki powinniśmy wiedzieć jaki jest trzeci)
Ograniczenia behawioryzmu:
· nie zawsze przynoszą doskonałe rezultaty (nie zawsze gdy nie ma bodźca nie ma reakcji)
· jednostką analizy jest 1 człowiek nie grupy społeczne, instytucje
· analizuje zachowania pod kątem psychologicznym nie politycznym, edukacyjnym itp.
· Behawioryści uwielbiają badania ilościowe (%) nie jakościowe
Inne metody badawcze
· Szkoła/metoda funkcjonalna
· Szkoła instytucjonalna (funkcjonowanie instytucji)\
Bardzo ważne są tutaj
Integracja, dezintegracja (entropia)
Równowaga, nierównowaga
Zachowanie-> wszystkie typy czynności służące adaptacji do zmian otoczenia
I wtedy występuje albo bierne przystosowanie (nosimy czapki i rękawiczki) albo aktywne współdziałanie (odśnieżamy chodniki)
Zachowania-> zbiorowe, syntetyczne obejmujące wszystkie typy czynności
Czynność-> pojedyncza jednostka zachowania (wyodrębniona)
Każda czynność składa się z danych elementów (obowiązkowych):
1. aktor (osoba, grupa, instytucja)
2. obiekty świata zewnętrznego wobec aktora
· fizyczne
· społeczne
· symboliczne
3. relacje między aktorami i obiektami
· podmiotowe
· przedmiotowe
· interakcje
4. zmiany zachodzące w otoczeniu
· o charakterze oscylacyjnym
· fluktuacyjnym
· ...
umkc