Katalog_slaskich_monet_ferdynanda_iii.pdf

ŚLĄSKIE MONETY

HABSBURGÓW

FERDYNAND III

KATALOG

Piotr Kalinowski

KALETY 2006

Słowo wstępu

Katalog, który macie Państwo przed sobą powstał na

podstawie wydanego w 1988 dzieła Ivo Halački Mince Ziemí

Koruny České . W katalogu tym zamieszczono monety (jak

również medale talarowe) wybite przez śląskie mennice

(Wrocław i Kłodzko) oraz przez mennice obce, ale na których

uwzględniono śląską tytulaturę ( Dux Silesiae ).

Katalog został ułożony nominałowo.

Przy większości monet podano ich ceny w euro osiągane

współcześnie na aukcjach zarówno stacjonarnych jak i

internetowych (dane pochodzą z portali Coinarchives, WCN, e-

Bay, i Allegro).

Wszystkie uwagi do wyszukanych odmian, układu

katalogowego czy wyceny można składać pod adresem

pk99@op.pl

Piotr Kalinowski

FERDYNAND III

Ferdynand III Habsburg (ur. 13 lipca 1608 w Grazu, zm. 2 kwietnia 1657 w

Wiedniu) – król Węgier w latach 1637-1657 (koronowany w 1625 r.), i Czech

w latach 1637-1657 (koronowany w 1627 r.) cesarz Świętego Cesarstwa

Rzymskiego Narodu Niemieckiego w latach 1637-1657 (król rzymski od

1636 r.) z dynastii Habsburgów. Syn cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego

Narodu Niemieckiego, króla Czech i Węgier Ferdynanda II Habsburga i

księżniczki bawarskiej Marii Anny Wittelsbach. Mąż Marii Anny Habsburg

(córki króla Hiszpanii Filipa III Habsburga). Ojciec Ferdynanda IV

Habsburga, cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego,

króla Czech i Węgier Leopolda I Habsburga i królowej polskiej Eleonory

Habsburg.

Po śmierci ojca w 1637 r. został cesarzem rzymskim. W Świętym Cesarstwie

toczyła się wojna trzydziestoletnia (1618 - 1648 r.). Starał się opanować

sytuację w Niemczech, ratować pogrążony w ruinie kraj i pozycję polityczną

Habsburgów. We wrześniu 1640 r. Ferdynand III zwołał Sejm Cesarstwa w

Ratyzbonie. Przywrócono wtedy funkcjonowanie organów centralnych

Rzeszy.

W 1643 r. rozpoczął negocjacje pokojowe ze Szwedami, Holendrami i

Francuzami w Münster i Osnabrück. Ambasadorem cesarza został

Maksymilian hrabia von Trauttmansdorff. Pod wrażeniem pogarszającej się

sytuacji obozu katolickiego, upadku władzy cesarskiej i ruiny Niemiec, w

1644 r. Ferdynand III przyznał książętom i stanom Rzeszy prawo do

samodzielnego zawierania traktatów i prowadzenia wojen ( ius belli ac pacis ).

Miał nadzieję, że głosy książąt wesprą go podczas negocjacji pokojowych w

toczącej się wojnie trzydziestoletniej. Decyzja Ferdynanda przyczyniła się do

osłabienia władzy centralnej w Świętym Cesarstwie Rzymskim.

Stopniowo kolejni książęta podpisywali pokoje lub rozejmy z Francją i

Szwecją. W 1645 r. armia szwedzka marszałka Lennarta Torstenssona

pokonała siły cesarskie pod Jüteborgiem i Jankowicami. W 1648 r. pod

Zursmarshausen wojska francuskie (Tureniusz) i szwedzkie (gen. Karol

Gustaw Wrangel) zwyciężyły po raz kolejny nad armią cesarza. Droga do

Austrii i Wiednia już wcześniej stała otworem, a na zachodzie kolejne klęski

ponosili Hiszpanie. Cesarz musiał zgodzić się na podpisanie traktatu

westfalskiego (24 października 1648 r.). W marcu 1650 r. Ferdynand III

wydał specjalny edykt regulujący egzekucję postanowień pokoju w

Niemczech. W 1653 r. zwołał jezcze Sejm Cesarstwa dla rozpatrzenia spraw

wykonania postanowień pokoju.

W 1648 r. Ferdynand III ustanowił jednostki stałej armii dla obrony granic

ziem dziedzicznych Habsburgów. W 1651 r. cesarz ostatecznie zerwał z

tolerancyjną polityką w krajach naddunajskich. Ogłosił wyznanie

rzymskokatolickie za jedyne dozwolone na obszarach monarchii Habsburgów

austriackich.

W 1653 r. Sejm Cesarstwa zakazał cesarzowi nadawania statusu stanu Rzeszy

oraz godności książęcych i elektorskich bez zogdy elektorów i książąt. W

1654 r. Ferdynand III zaakceptował ustwę Sejmu Cesarstwa pozwalającą

książętom i stanom Rzeszy na samodzielne zbieranie podatków na cele

obronne. Wzmocniło to pozycję książąt zarówno wobec cesarza, jak i wobec

poddanych.

W 1641 r. jako król czeski wydał edykt wprowadzający placetum regium ,

czyli zakaz publikacji bulli i listów papieskich bez zgody cesarza (króla).

Nominał

Rok

Materiał

Mennica

Opis odmiany

III

Fenig

1627 Ag

Kłodzko klipa

Fenig

1638 Ag

Fenig

1647 Ag

Greszel

1644 Ag 0,64 g Wrocław

Greszel

1653 Ag 0,62 g Cieszyn

Greszel

1654 Ag 0,62 g Cieszyn

Greszel

1654 Ag 0,64 g Wrocław

Greszel

1655 Ag 0,62 g Cieszyn

1/4 Krajcara

1638 Ag 0,38 g Kłodzko

10.

1/2 Krajcara

1630 Ag 0,45 g Kłodzko

11.

1/2 Krajcara

1631 Ag 0,45 g Kłodzko

12.

1/2 Krajcara

1637 Ag 0,45 g Kłodzko

13.

1/2 Krajcara

1641 Ag 0,45 g Kłodzko

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: