15.doc

Czas ok. 5 min

CZĘŚĆ WSTEPNA

- sprawy organizacyjne.

- w prowadzenie i nawiązanie do poprzedniej lekcji.

- podanie tematu.

Czas ok. 25 min

CZĘŚĆ ZASADNICZA

1.

2.

3.

4.

Pierwsza pomoc - jest to zespół czynności wykonywanych w razie wypadku lub nagłego ataku choroby w celu zminimalizowania możliwych następstw, zanim możliwe będzie udzielenie specjalistycznej pomocy medycznej (po przewiezieniu do szpitala).

Rodzaje pierwszej pomocy:

• pierwsza pomoc przed medyczna (przed lekarska), definiowana jako zespół czynności ratunkowych wykonywanych przez osoby bez wykształcenia medycznego,

• pierwsza pomoc lekarska prowadzoną przez lekarza lub ratownika medycznego.

Bezpieczeństwo

Zarówno bezpieczeństwo niosących pomoc, jak i gapiów jest priorytetem. Nie należy podejmować akcji ratunkowej, jeśli istnieje realne zagrożenie (np. wybuchem).

Niosący pomoc powinien unikać kontaktu z krwią, ponieważ grozi to zakażeniem niektórymi patogenami (głównie HBV i HIV) oraz używać specjalnych maseczek lub chusteczek z tkaniny w czasie prowadzenia sztucznego oddychania.

Regulacje prawne

Obowiązek udzielania pomocy przed medycznej reguluje prawo. W Polsce, konsekwencje prawne za zaniechanie takiej pomocy przewiduje art. 162 KK:

§ 1. Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Nie popełnia przestępstwa, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w których możliwa jest niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej.

Zabezpieczenie miejsca wypadku:

• Jeżeli nie ma zabitych lub rannych, uczestniczący w wypadku kierujący pojazdami samochodowymi, obowiązany jest niezwłocznie usunąć pojazd z miejsca wypadku, aby nie powodować zagrożenia lub tamowania ruchu drogowego.

• Jeżeli są ranni lub zabici należy zabezpieczyć miejsce wypadku poprzez włącznie świateł awaryjnych pojazdu, a w razie ich braku świateł pozycyjnych oraz ustawienie w odległości ok. 100 m za pojazdem ostrzegawczego trójkąta odblaskowego

Zabezpieczenie miejsca wypadku ma na celu ochronę zarówno poszkodowanego, ratownika, jak i osób trzecich (gapiów, innych uczestników ruchu drogowego, itp.).

Procedury zabezpieczania są zależne od sytuacji. Standardowo w wypadkach komunikacyjnych zatrzymuje się ruch na danym odcinku drogi. W tym celu na drodze, w odpowiednio oddalonym miejscu ustawia się trójkąt ostrzegawczy. Praktycznie odległość ustawienia trójkąta od miejsca zdarzenia zależy od rodzaju drogi (inna będzie na drodze gminnej, inna na autostradzie), warunków atmosferycznych, rzeźby terenu, itd. Trójkąt ostrzegawczy w razie konieczności może być zastąpiony np. samochodem, który - o ile jest dobrze widoczny - może spełniać podobną funkcję

Sprawdzenie stanu poszkodowanego

U pacjenta nieprzytomnego należy określić, czy oddycha, przykładając policzek nad jego usta, obserwując zarazem czy unosi się klatka piersiowa (tzw. widzę, słyszę, czuję -jeśli ratownik na policzku nie wyczuł oddechu, nie usłyszał jego świstu ani nie zobaczył unoszącej się i opadającej klatki piersiowej powinien uznać, że poszkodowany nie oddycha) oraz sprawdzić tętno, najlepiej na tętnicy szyjnej, uciskając ją w miejscu, w którym leży bezpośrednio pod skórą czubkami dwóch palców (bez kciuka). Przy określaniu innych nieprawidłowości kluczowe znaczenia ma obserwacja nieprzytomnego chorego.

O ile pacjent jest przytomny, ratownik może spróbować zebrać wywiad - jest to istotne szczególnie przy chorobach przewlekłych (takich jak cukrzyca), jeśli to one spowodowały, że chory potrzebuje pomocy (np. podania glukozy).

Wzywanie pomocy

Wezwania pomocy należy dokonać po ustaleniu stanu poszkodowanego, ale przed rozpoczęciem udzielania pomocy (bezwzględnie dotyczy to reanimacji/resuscytacji, ale można poświęcić l minutę na zaopatrzenie obrażeń bezpośrednio zagrażających życiu, jak krwotok, czy wstrząs) lub - o ile to możliwe - równocześnie (np. prosząc przechodnia, aby zrobił to za ratownika).

Zwykle zawiadamia się albo pogotowie ratunkowe, albo straż pożarną. Drugą ze służb wzywa się w wypadku, gdy potrzebne może być użycie specjalistycznego wyposażenia do bezpiecznego wyciągnięcia poszkodowanego, ugaszenia pożaru, neutralizacji wycieku z cysterny, baku samochodu, itd. Po zawiadomieniu straży pożarnej na miejsce wypadku przybędą zarazem strażacy, karetka pogotowia, jak i inne potrzebne służby (policja, pogotowie gazowe, itd).

Numery alarmowe w Polsce:

Policja              997
straż pożarna 998
pogotowie ratunkowe 999
jednolity numer alarmowy Unii Europejskiej 112

Przy zgłaszaniu wezwania należy podać (istotna kolejność):

1.Miejsce zdarzenia

2. Rodzaj zdarzenia (wypadek drogowy, wypadek w pracy, etc.)

3. Liczbę poszkodowanych

4. Stan poszkodowanych

5. Imię i nazwisko wzywającego pomocy

Resuscytacja:

§         nawiązanie kontaktu z poszkodowanym

§         udrożnienie dróg oddechowych

§         kontrola oddechu

§         dwa kontrolne wdechy

§         przystąpienie do masażu serca- 2 wdechy 30 ucisków

Podsumowanie: czas 10 min

• każdy obywatel ma obowiązek niesienia pomocy przed medycznej bez względu na wiedze jaką posiada

• regulacje prawne za nie udzielenie pomocy

• znajomość numerów alarmowych

Postawienie pytań kontrolnych

Tematy lub zadania do samokształcenia: czas 5 min

• pozycja boczna ustalona - ułożenie poszkodowanego

• nauka tel. alarmowych

• przenoszenie poszkodowanych