oporność.pdf

(143 KB) Pobierz
Pojęcia związane z opornością na antybiotyki
MRSA – metycylin – resistant Staphylococcus aureus
MRSE – metycylin – resistant Staphylococcus epidermidis
−
Mechanizm oporności polega na syntezie nowego białka PBP o niskim powinowactwie do β-laktamów
−
Oporne na β-laktamy szczepy syntetyzują nowe białko: PBP –2 lub PBP–2a = PBP-2‘
−
Za syntezę nowego białka odpowiada gen mecA zlokalizowany w chromosomie i stanowiący część regionu
noszącego nazwę SCCmec (gronkowcowa kaseta chromosomalna mec ) + 5 innych genów
−
Białko PBP2a nie ulega hamowaniu przez antybiotyki β-laktamowe z powodu obniżonego powinowactwa do
tych antybiotyków. Białko PBP2a zachowuje swoją funkcję enzymatyczną i uczestniczy w syntezie ściany
komórkowej, ale jego ekspresja zachodzi tylko w obecności β-laktamu.
−
MRSA mogą być izolowane zarówno od pacjentów
•
•
Szpitalnych (HA-MRSA)
Pozaszpitalnych (CA-MRSA) - Szczepy CA-MRSA wywołują najczęściej pierwotne zakażenia skóry i tkanek
miękkich (ropnie, czyraki) oraz rzadziej martwicze zapalenie płuc. Związane jest to z wytwarzaniem
toksyny - leukocydyny Panton-Valentine (PVL)
•
−
Większość szczepów MRSA charakteryzuje się heterogennością – w populacji występują komórki o
zróżnicowanym stopniu oporności
−
Szczepy MRSA wyjakazują krzyżową oporność ze:
•
•
•
•
Wszystkimi antybiotykami β-laktamowymi
Aminoglikozydami
Chinolonami
Makrolidami
hodowców świń, pracowników chlewni, rzeźni i lekarzy weterynarii (FA-MRSA)
−
Szczepy MRSA są wrażliwe na antybiotyki glikopeptydowe
−
Oznaczanie wrażliwości na meticylinę u wszystkich gatunków gronkowców wykonuje się z użyciem krążka z
cefoksytyną 30 μg. Odczytu wyników oznaczania oporności na meticylinę dokonuje się po 24 godz. inkubacji w
temperaturze 35°C. Wynik oznaczania wrażliwości na meticylinę jest jednocześnie wynikiem dla wszystkich
antybiotyków β- laktamowych i nie należy oznaczać wrażliwości na inne leki z tej grupy
−
Najwięcej szczepów opornych stwierdza się na oddziałach:
•
•
•
Intensywnej opieki medycznej
Chirurgii
Onkologii
Yvetta
VISA – vankomicin – intermediate Staphylococcus aureus - szczepy o obniżonej wrażliwości na wankomycynę
GISA – glicopeptide – intermediate Staphylococcus aureus – szczepy o obniżonej wrażliwości na glikopeptydy
−
Szczep Staphylococcus aureus o obniżone wrażliwości na wankomycynę/glikopeptydy
−
Szczepy bakterii VISA/GISA posiadają cieńszą ścianę komórkową – przez co mniejsza ilość antybiotyku zdolnego
zabuć bakterię kontaktuje się z jej powierzchnią.
−
Obecnie istnieje ryzyko szybkiego rozprzestrzeniania się takiej oporności – za pośrednictwem szczepów
szpitalnych, ponieważ VISA nabywana była przez szczep w wyniku bezpośredniego leczenia wankomycyną.
Nawet jeżeli nie dojdzie do wytworzenia oporności na wysokie stężenia wankomycyny to VISA zwiększa trudność
w planowaniu leczenia – zwłaszcza podczas terapii empirycznej.
VRSA – vankomicin – resistant Staphylococcus aureus
−
Szczep Staphylococcus aureus oporny na wankomycynę – antybiotyk glikopeptydowy – mogą być również
oporne na meropenem i imipenem – karbapenemy
−
Wraz ze wzrostem oporności Staphylococcus aureus na metycylinę zaczęto stosować antybiotyki
glikopeptydowe jako alternatywę.
−
Szczepy VRSA wciąż należą do rzadkości
Yvetta
HLAR – high concentration aminoglicoside resistance
−
Naturalny mechanizm oporności na niskie stężenia aminoglikozydów występujący u enterokoków związany jest
ze słabą przepuszczalnością bakteryjnych osłon komórkowych dla cząsteczek antybiotyku i uniemożliwia
stosowanie tych leków w monoterapii.
−
HLAR jest terminem używanym do określania wysokiego poziomu oporności na aminoglikozydy i oznacza brak
istotnego klinicznie synergizmu z β-laktamami oraz glikopeptydami.
−
Oporność wysokiego stopnia na aminoglikozydy jest mechanizmem nabytym i wynikiem działania enzymów
modyfikujących aminoglikozydy tzw. AME
−
Wysoka oporność bakterii na antybiotyki aminoglikozydowe polega na:
•
Enzymatycznej modyfikacji leków – zdolność syntezy enzymów modyfikujących determinowana jest
konformacją zawartą w genomie plazmidu, transpozonu lub chromosomu. Enzymy modyfikujące antybiotyki
aminoglikozydowe – AME – klasyfikujemy do 3 klas:
−
ADD – nukleotydotransferazy – adenylacja grup hydroksylowych
−
APH – fosfotransferazy – fosforylacja grup hydroksylowych
−
AAC – acetylotransferazy – acetylacja grup aminowych
•
Zmianie budowy receptora komórkowego – wynika z mutacji chromosomalnej prowadzącej do zmiany
białka S12 podjednostki 30S rybosomu i utraty zdolności wiązania antybiotyku
•
Zaburzeniach przepuszczalności i transportu antybiotyku do receptora i wnętrza komórki – dotyczą przede
wszystkim Gram(-) pałeczek oraz ziarniaków z gatunku Enterococcus faecalis
−
HLGR – szczep o wysokim stopniu oporności na gentamicynę i pozostałe aminoglikozydy. Wyjątek stanowi
streptomycyna, która może pozostać aktywna wobec izolatu o fenotypie HLGR z powodu odmiennego
mechanizmu oporności.
Yvetta
−
Najważniejsze opisane dotychczas fenotypy oporności wysokiego stopnia na aminoglikozydy to:
•
Fenotyp HLGR – high level gentamicin resistance (MIC>128 μg/mL) oznacza wysoki poziom oporności na
gentamicynę i raportowany jest, jako wysoki poziom oporności na wszystkie aminoglikozydy z wyjątkiem
streptomycyny oraz utratę synergizmu z β-laktamami oraz glikopeptydami. Ten typ oporności jest wynikiem
działania enzymu bifunkcyjnego o aktywności acetylazo-fosfotransferazy (Aac(6’)-Aph(2’’)) warunkującego
oporność krzyżową na wszystkie aminoglikozydy (z wyjątkiem streptomycyny).
•
Fenotyp HLSR – high level streptomycin resistant (MIC>1024 μg/mL) oznacza wysoki poziom oporności na
streptomycynę i raportowany jest, jako wysoki poziom oporności tylko na streptomycynę, przy zachowanej
wrażliwości na pozostałe aminoglikozydy oraz utratę synergizmu z β-laktamami i glikopeptydami dla
streptomycyny. Ten fenotyp oporności jest wynikiem działania enzymu o aktywności
nukleotydylotransferazy Ant(6’) lub Ant(3’’), modyfikującego streptomycynę bądź mutacjami w obrębie
genów kodujących składniki podjednostki 30S rybosomu bakteryjnego.
•
W przypadku niektórych szczepów obserwowano także fenotyp oporności na wysokie stężenie
kanamycyny (MIC>512 μg/mL), co oznacza wysoki poziom oporności na kanamycynę i amikacynę
oraz
utratę synergizmu działania amikacyny i kanamycyny z β-laktamami i glikopeptydami. Ten typ oporności jest
wynikiem działania fosfotransferazy Aph(3’) I-3 lub enzymu bifunkcyjnego o aktywności acetylazo-
fosfotransferazy (Aac(6’)-Aph(2’’))
Yvetta
VRE – vankomicin – resistant Enterococci
GRE – glicopeptide – resistnat Enterococci
−
Mechanizm oporności na wankomycynę polega na wytwarzaniu przez bakterie zmienionych cząsteczek
dipeptydów: D-alanino-D-mleczanu oraz D-alanino-D-seryny o niskim powinowactwie do wankomycyny, które
włączane są zamiast D-alanylo-D-alaniny w łańcuch prekursora biorącego udział w budowie ściany komórkowej.
−
W przypadku włączenia zmienionych dipeptydów wankomycyna nie jest już w stanie zablokować syntezy
peptytdoglikanu.
−
Oporność na glikopeptydy – wankomycynę i teikoplaninę – rozwija się najczęściej u:
•
ziarenkowców z grupy Enterococcus – zwłaszcza Enterococcus faecium – inne ziarenkowce G(+) są
naturalnie oporne na glikopeptydy
•
•
Staphylococcus epidermidis
Szczepów MRSA
−
Geny oporności na glikopeptydy – wankomycynę i teikoplaninę – dotyczą głównie genów VanA i VanB – mogą
być zlokalizowane na:
•
•
Chromosomie
Transpozonach
VanA – charakteryzuje się wysoką opornością na wankomycynę i teikoplaninę – oporność pojawia się
dopiero w obecności antybiotyku
•
VanB – charakteryzuje się wysoką opornością na wankomycynę i wrażliwością na teikoplaninę,
występują 3 podtypy – VanB1, VanB2, VanB3
•
•
•
•
•
VanC – charakteryzuje się opornością na niskie stężenia wankomycyny i wrażliwością na teikoplaninę
VanD – charakteryzuje się opornością na wankomycynę i wrażliwością na teikoplaninę
VanE – charakteryzuje się opornością na wankomycynę i teikoplaninę
VanG – charakteryzuje się opornością na wankomycynę
VanL – charakteryzuje się opornością na wankomycynę
Yvetta
−
Za oporność enterokoków na glikopeptydy odpowiedzialne są geny:
•

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin