SPR - ROWNIA3.pdf

(68 KB) Pobierz
SPR - ROWNIA3
Pomiar mocy ko ń czyn dolnych na równi pochyłej
WST Ę P
Wartość mocy maksymalnej oraz wytrzymałość całego organizmu
lub poszczególnych grup mięśniowych są podstawowymi parametrami w
ocenie stanu i rozwoju cech fizycznych zawodników. Według teorii sportu
wytrzymałość, jest to zdolność do kontynuowania długotrwałej pracy o
wymaganej intensywności, bez obniŜania efektywności działań i przy
zachowaniu podwyŜszonej odporności na zmęczenie. Biologicznym
podłoŜem wytrzymałości jest wydolność, która determinuje funkcjonalne
moŜliwości wykonywania wysiłków, przy rozwinięciu najbardziej
ekonomicznych u efektywnych reakcji ustroju. Poziom wydolności
warunkowany jest: charakterem energetyki wysiłku (tlenowe,
beztlenowe), zasobami energetycznymi , zdolnością transportu tlenu i
substancji energetycznych, szybkim usuwaniem produktów przemiany
materii, termoregulacją, połączeniami nerwowo-mięśniowymi itd.
Wytrzymałość jest pojęciem szerszym. O ile wydolność określa
potencjał ustroju, tak wytrzymałość charakteryzuje stopień
wykorzystywania tego potencjału. A więc poziom wytrzymałości naleŜy
rozpatrywać z uwzględnieniem uwarunkowań biologicznych
wynikających z wydolności ustroju, jak równieŜ i czynnikiem
osobowościowo-psychicznym: motywacja, siła woli, tolerancja na
zmęczenie i inne.
Z punktu widzenia fizjologii wytrzymałość określa się jako wysoką
wydolność przejawiającej się w wysokiej tolerancji zmian wysiłkowych w
organiźmie (homeostaza) oraz jako moŜliwie najdłuŜsze utrzymywanie
równowagi ustrojowej podczas długotrwałej pracy o znacznej
intensywności.
Jest kilka wskaźników fizjologicznych, które określa stan
wydolności organizmu, np.:
Maksymalny pobór tlenu – V 0 max
Poziom progu mleczanowego – LT
Ocena mocy anaerobowej – test Wingate
Reakcje układu krąŜenia na wysiłek – pomiar tętna
I inne
Ze względu na róŜnorodność przejawiania wytrzymałości w
sporcie wyróŜnia się wiele jej klasyfikacji. Ich podstawą jest przede
wszystkim charakter przemian energetycznych oraz rodzaj i charakter
zaangaŜowania układu mięśniowego podczas wysiłku.
- przyjmując kryterium wykorzystania tlenu i źródeł energii mówimy o
wytrzymałości tlenowej, tlenowo-beztlenowej(mieszanej) i
beztlenowej
- ze względu na charakter pracy mięśni mamy wytrzymałość
statyczną, dynamiczną a takŜe lokalną i globalną
- uwzględniając zaangaŜowanie w wysiłek fizyczny innych cech
sprawności motorycznej wyróŜniamy wytrzymałość siłową,
szybkościową i skocznościową
- według kryterium czasu trwania wysiłku jest wytrzymałość:
sprinterska (do 15 s), szybkościowa (15-50 s), krótkiego czasu (2-
10 min), długiego czasu (10-60 min), maratońska (powyŜej 60 min)
Z metodycznego punktu widzenia wyróŜnia się trzy rodzaje
wytrzymałości:
1) ogólna – to zdolność wykonywania przez dłuŜszy czas dowolnej,
często niespecyficznej pracy fizycznej, angaŜującej liczne grupy
mięśniowe. Podstawą są procesy tlenowe.
2) Ukierunkowana – to sprawność charakteryzująca stopniową
adaptację ustroju do przyszłych wysiłków specjalistycznych. MoŜna
tu juŜ wyróŜniać wytrzymałość skocznościową, biegową, rzutową.
Kształtuje zdolność przeciwstawiania się zmęczeniu podczas
długotrwałych lub wielokrotnie powtarzanych wysiłków o róŜnej
intensywności.
3) Specjalna – oznacza zdolność do wykonywania w pełni
specyficznego wysiłku w obrębie danej dyscypliny czy konkurencji.
WaŜny jest aspekt jakościowego wykonania zadania ruchowego,
będący warunkiem osiągnięcia wysokiego wyniku.
Zaznajomienie z pojęciem energetyki wysiłku fizycznego.
Hydroliza adenozynotrójfosforanu (ATP) katalizowana przez ATP-
azy dostarcza energii, która w komórce zuŜywana jest do wielu
procesów (m.in. transport przez błony, biosynteza, praca mięśni).
Zasoby ATP w mięśniach szkieletowych człowieka są małe i wynoszą
ok. 24 mmol / kg suchej masy mięśniowej. Podczas wysiłków
krótkotrwałych o mocy maksymalnej, w czasie których tempo utylizacji
kilkakrotnie przewyŜsza moŜliwości produkcji ATP w procesach
tlenowych, beztlenowe reakcje energetyczne są głównym
mechanizmem resyntezy ATP. W wysiłkach dynamicznych – w czasie
pracy na cykloergometrze, w pierwszych 10 s maksymalnego wysiłku
(30 s – test Wingate) fosfokreatyna dostarcza 53%, glikoliza
beztlenowa 44%, a procesy tlenowe 3% całej puli zuŜywanego ATP.
Wraz ze wzrostem czasu trwania wysiłku rośnie udział procesów
tlenowych w resyntezie ATP
Poj ę cie mocy maksymalnej.
Pojęcie moc maksymalna mięśni szkieletowych naleŜy
rozumieć maksymalną wielkość mocy, wyraŜoną w watach [W],
osiągniętą przez daną grupę mięśni w czasie próby wysiłkowej. Silny
wpływ na wielkość osiągniętej mocy mają takie czynniki, jak: stan
energetyczny mięśnia, temperatura wewnątrzmięśniowa, szybkość
skracania mięśnia i inne. W próbie mocy maksymalnej naleŜy tak
obciąŜyć badane mięśnie, aby mogły one skracać z tzw. Optymalną
szybkością (V opt ), co jest warunkiem uzyskania maksymalnej mocy.
Tempo spadku mocy w próbie wysiłkowej jest czynną informacją o
procesach zmęczenia zachodzących w mięśniach szkieletowych
badanej osoby.
Zmęczenie definiuje się jako „utratę zdolności generowania
wymaganej lub spodziewanej wielkości mocy” (Edwards).
RozróŜniamy zmęczenie: ośrodkowe (ośrodkowy układ nerwowy),
obwodowe (mięśnie), jak równieŜ zmęczenie : lokalne, regionalne,
globalne. W wysiłkach krótkotrwałych o mocy maksymalnej przyczyną
zmęczenia pracujących mięśni jest: zwolnienie tempa produkcji ATP,
w stosunku do jego zuŜycia, zmniejszenie ilości energii uzyskanej z
hydrolizy ATP, zuŜycie zasobów fosfokreatyny oraz glikogenu we
włóknach typu II, akumulacja H + , ADP, IMP, NH 3 , LA.
Podczas zajęć biomechaniki przeprowadziliśmy badania
wytrzymałości i wartości maksymalnej mocy podczas wyskoków na
równi pochyłej, badając „siłę” kończyn dolnych. O ile moc
maksymalna moŜe być rozwijana w krótkotrwałych wysiłkach, o tyle
utrzymanie tej mocy na jak najwyŜszym poziomie moŜe świadczyć o
poziomie wytrzymałości badanego. Z fizjologicznego punktu widzenia
wytrzymałość zaleŜy od ogólnej wydolności organizmu, której miarą
jest zuŜycie tlenu na minutę. Podstawą wytrzymałości są więc
procesy tlenowe, które nie odzwierciedlają reakcji organizmu w
wysiłkach krótkotrwałych lub angaŜujących ograniczoną grupę mięśni.
Dlatego teŜ w biomechanice wytrzymałość jako cechę fizyczną
charakteryzuje zmiana mocy w funkcji czasu . W ten sposób moŜna
ocenić zarówno pracę całego organizmu lub poszczególnej grupy
mięśniowej. SłuŜą do tego trenaŜery dające natychmiastową
informację o podstawowych parametrach ruchu. Miernikiem
wytrzymałości jest tu współczynnik kierunkowy równania prostej
regresji, opisującej zmianę mocy w funkcji czasu.
P = a – b t
Współczynnik b jest miernikiem wytrzymało ś ci i mówi nam, kto jest
w stanie dłu Ŝ ej i lepiej „pracowa ć ”. Im ni Ŝ szy współczynnik tym
wy Ŝ sza wytrzymało ść . B = tangens α k ą ta pochylenia prostej regresji
do osi OX.
METODA BADAWCZA
Do pomiaru mocy maksymalnej oraz zmian mocy kończyn w
funkcji czasu wykorzystujemy stanowisko składające się z równi pochyłej
i wózka (o masie 33 kg). Zjazd jest zbudowany z szyn stalowych
pochylonych pod kątem 15 o do poziomu. Zjazd u dołu jest zakończony
platformą, która połączona jest z komputerem. Dzięki oprogramowaniu
„TRP” są moŜliwe pomiary: max. prędkości wózka i moc kaŜdego
odbicia, droga wózka po odbiciu, czas kontaktu z płytą, suma pracy
wykonanej w serii pomiarowej, czas serii i numer odbicia.
Na początku badany wykonuje serię próbną, a następnie (po
odpoczynku) wykonuje serię 40 maksymalnych odbić, starając się
wykonać ćwiczenie na maksimum swoich moŜliwości.
W kaŜdym kolejnym odbiciu moc malała, co jest zjawiskiem
normalnym. W poniŜszej pracy porównam wyniki czterech badanych.
MATERIAŁ BADA Ń
IMIĘ I NAZWISKO MASA CIAŁA,
WZROST
WIEK DYSCYPLINA
SUMA UZYSKANYCH
WYNIKÓW
20,8 Taniec
towarzyski
Sonia Mosur
67
172
Σ czas
u
16,5
885602.005.png
Σ drog
i
30
Σ prac
y
15640,49
Σ moc
y
38275,44
Anna
Matuszkowiak
21,5 Narciarstwo
zjazdowe
Σ czas
u
15,8
Σ drog
i
31,5
Σ prac
y
16540,71
62
168
Σ moc
y
42640
21 Brak
specjalizacji
Zofia Piątkowska
Σ czas
u
19,9
Σ drog
i
35,2
Σ prac
y
14075,78
64
172
Σ moc
y
28963,33
Karolina Łaska
21,7 ŁyŜwiarstwo
szybkie
Σ czas
u
16,5
Σ drog
i
29
Σ prac
y
16103,93
70
170
Σ moc
y
39391,29
Milena Daniłowicz
Rzut
oszczepem
Σ czas
u
15,1
Σ drog
i
33
Σ prac
y
19280,85
68
170
Σ moc
y
51380,5
22,5
885602.006.png 885602.007.png 885602.008.png 885602.001.png 885602.002.png 885602.003.png 885602.004.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin