Pomiary oscyloskopowe okiem praktyka. cz. 2.pdf

(3835 KB) Pobierz
075-078_tespol_cz2.indd
POMIARY
Pomiary oscyloskopowe:
okiem praktyka, część 2
Oscyloskop jest jednym
z najbardziej uniwersalnych
przyrządów pomiarowych.
Wykorzystywany jest zarówno
w najbardziej zaawansowanych
projektach badawczych jak
i warsztatach amatorskich.
Oczywiście różnice
w parametrach, a także i cenach
przyrządów stosowanych podczas
pomiarów bywają ogromne.
Pasmo najbardziej wyczynowych
współczesnych oscyloskopów
niebawem przekroczy granicę
20 GHz, a szybkość próbkowania
w czasie rzeczywistym rzędu 40
miliardów próbek na sekundę,
stosowana jest już od d awna.
Czas narostu
Jest to parametr określający wy-
dłużenie rzeczywistego czasu na-
rastania zbocza sygnału badanego
wprowadzane przez oscyloskop.
W uproszczeniu jest on powiązany
z pasmem przyrządu zależnością:
sygnałowego oscyloskopu przybliży-
my jednobie gunową tran smitancją
( rys. 4 ):
wyznaczając podobnie t 0,1 i wsta-
wiając:
2
g
BW
H
0
H
(
s
)
s
otrzymamy ostatecznie:
1
ln
0
ln
0
ln
9
t
g
n
2
BW
g
k
W dziedzinie czasu, odpowiedź
obwodu o transmitancji H(s) na
pobudzenie skokiem jednostkowym
1(t) możemy wyznaczyć poprzez
odwrotna transfor ma tę Laplace’a:
t n
0
35
BW
BW
gdzie t n jest czasem naro-
stu w [s] a BW szerokością pasma
w [Hz]. Najczęściej podawaną war-
tością współczynnika k jest 0,35.
Dla oscyloskopów cyfrowych o sze-
rokim paśmie k =0,45 lub nawet
więcej. Z czego to wynika? Przyj-
rzyjmy się temu bliżej.
Załóżmy, że dolnoprzepustową
charakterystykę przenoszenia toru
Powyższa zależność oznacza, że je-
żeli do wejścia oscyloskopu o paśmie
BW doprowadzimy zbocze sygnału
o zerowym czasie narostu, to na ekra-
nie zaobserwujemy zbocze o czasie
narastania t n różnym od zera. Dokład-
na obserwacja zbocza o czasie narostu
dowolnie krótkim wymagałaby oscylo-
skopu o paśmie nieskończonym.
Żeby tor sygnałowy oscyloskopu
nie zniekształcał badanego sygnału,
to między innymi, wszystkie skład-
h L
(
t
)
1
1
H
(
s
)
s
dla założonej transmitancji otrzy-
mamy:
h
(
t
)
1
H
(
e
t
g
)
0
Czas narostu zdefiniujemy jako
różnicę pomiędzy chwilami, w któ-
rych sygnał osiąga 10% i 90% war-
tości ustalonej:
t n
t
0
,
t
0
zatem:
� �
t
0
,
9
g
h
(
t
)
H
(
e
)
0
9
0
0
H
0
skąd możemy wyznaczyć:
t
0
ln
0
Rys. 4. Przebieg jednobiegunowej
charakterystyki przenoszenia
9
g
Elektronika Praktyczna 2/2007
75
681977259.551.png 681977259.662.png 681977259.697.png 681977259.708.png 681977259.001.png 681977259.012.png 681977259.023.png 681977259.034.png 681977259.045.png 681977259.056.png 681977259.067.png 681977259.078.png 681977259.089.png 681977259.100.png 681977259.111.png 681977259.122.png 681977259.133.png 681977259.144.png 681977259.155.png 681977259.166.png 681977259.177.png 681977259.188.png 681977259.199.png 681977259.210.png 681977259.221.png 681977259.232.png 681977259.243.png 681977259.254.png 681977259.265.png 681977259.276.png 681977259.287.png 681977259.298.png 681977259.309.png 681977259.320.png 681977259.331.png 681977259.342.png 681977259.353.png 681977259.364.png 681977259.375.png 681977259.386.png 681977259.397.png 681977259.408.png 681977259.419.png 681977259.430.png 681977259.441.png 681977259.452.png 681977259.463.png 681977259.474.png 681977259.485.png 681977259.496.png 681977259.507.png 681977259.518.png 681977259.529.png
POMIARY
Błąd pomiaru czasu
narastania
t p * 41%
2 x t p 12%
3 x t p 5%
5 x t p 2%
7 x t p 1%
* t p jest czasem narastania sygnału mierzo-
nego
pasmem widać w postaci rozmycia
zbyt stromych zboczy. Względnie
mały błąd zapewnia zastosowanie
przyrządu z pasmem obejmującym
częstotliwość podstawową sygnału
oraz co najmniej piątą harmonicz-
ną.
niki widmowe sygnału powinny być
propagowane z jednakowym opóź-
nieniem. Stałe opóźnienie grupowe
w paśmie przenoszenia prowadzi do
charakterystyki amplitudowej typu
krzywej Gaussa. Stąd w przypadku
oscyloskopów analogowych mówi
się, że są to obwody typu Gaus-
sian response . Dla takiej charakte-
rystyki teoretyczna wartość współ-
czynnika k wynosi 0,339 jakkolwiek
powszechnie stosuje się 0,35.
Przeciwdziałanie zjawisku alia-
singu w oscyloskopach cyfrowych
może wymagać stosowania filtrów
wyższych rzędów. Dla bardziej
stromo opadającej charakterysty-
ki amplitudowej k =0,45 lub nawet
więcej. Jest to jednak powodem
powstawania oscylacji w odpowie-
dzi na szybki skok sygnału. Dla k
z przedziału 0,3 do 0,42 oscylacje
te nie przekraczają 2% amplitudy
sygnału.
Jeżeli obwód składa się z kaska-
dowego połączenia i dolnoprzepu-
stowych, jednobiegunowych bloków,
z których każdy charakteryzuje się
czasem narostu t ni , to czas narasta-
nia odpowiedzi na skok napięcia
określić można z przybliżonej zależ-
ności:
Oscyloskop o bardziej stromo
opadającej charakterystyce będzie
w mniejszym stopniu tłumił składo-
we widmowe sygnału, leżące w pa-
śmie przyrządu (porównaj rys. 1).
Pomiar czasu narastania zbocza
będzie więc bardziej dokładny.
Spójrzmy na rys. 5 . Przedstawia on
wynik pomiaru zbocza narastające-
go dwoma oscyloskopami o tym sa-
mym paśmie ale o różnej wartości
parametru k . Dla k =0,45 wynik jest
dokładniejszy. Jednak jeśli istotne
składniki widmowe badanego sy-
t
t
2
1
t
2
2
...
t
ni
zatem w przypadku obwodu zło-
żonego ze źródła sygnału, sondy
pomiarowej i oscyloskopu, czas na-
rostu zbocza obserwowany na ekra-
nie jest równy:
t
mierzony
t
2
t
2
t
2
�ródla
sondy
oscyloskop
u
Rys. 5. Pomiar czasu narastania
zbocza sygnału, którego istotne
składniki widmowe obejmuje pasmo
oscyloskopu; a) oscyloskop 500
MHz k=0,4; b) oscyloskop 500 MHz
k=0,45
Oczywiście można to pominąć,
gdy czas narostu oscyloskopu jest
mały w porównaniu z mierzonym.
Jeśli czas narostu badanego zbocza
i samego przyrządu są równe, obser-
wowany wynik obarczony jest błę-
dem rzędu ~41%. Wartości błędu
pomiaru czasu narostu, wynikające
z ograniczonego pasma, zestawione
są w tab. 2 . Na ekranie oscylosko-
pu błąd powodowany ograniczonym
Rys. 6. Pomiar czasu narastania
zbocza sygnału, którego istotne
składniki widmowe leżą poza pa-
smem przyrządu; a) oscyloskop 500
MHz k=0,4; b) oscyloskop 500 MHz
k=0,45
76
Elektronika Praktyczna 2/2007
Tab. 2. Błąd pomiaru czasu narostu
zbocza
Czas narostu dla
oscyloskopu
2
n
n
681977259.540.png 681977259.552.png 681977259.563.png 681977259.574.png 681977259.585.png 681977259.596.png 681977259.607.png 681977259.618.png 681977259.629.png 681977259.640.png 681977259.651.png 681977259.663.png
 
POMIARY
gnału leżą poza pasmem przyrzą-
du, większa wartość k oznacza ich
większe tłumienie. Teraz sytuacja
jest odwrotna i dokładniejszy wynik
uzyskamy mierząc oscyloskopem
o łagodniej opadającej charaktery-
styce. Przedstawia to rys. 6 . Pasmo
BW wymagane do zmierzenia czasu
narostu t n możemy oszacować jako:
1
BW
2
t
n
Do zmierzenia czasu narasta-
nia zbocza rzędu 800 ps, jak na
rys. 6 , wymagane jest pasmo po-
nad 600 MHz. Oba zastosowa-
ne oscyloskopy mają jednak pa-
smo o 100 MHz mniejsze. Dlatego
pomiar przyrządem o parametrze
k =0,45 jest mniej dokładny (od-
wrotnie jak dla zboczy wolniej na-
rastających).
Przyrządy cyfrowe najczęściej
posiadają funkcję pomiarów auto-
matycznych, wyświetlającą wartość
czasu narostu bezpośrednio na ekra-
nie. Jak można się przekonać nale-
ży być ostrożnym przy korzystaniu
z tego udogodnienia. Dla przykładu,
do wejścia jednego z dostępnych na
naszym rynku oscyloskopów, o pa-
śmie 200 MHz i częstotliwości prób-
kowania 2 GS/s, został podłączony
sygnał o bardzo krótkim czasie na-
rostu równym 250 ps. Przy próbko-
waniu w czasie rzeczywistym i włą-
czonym tylko jednym kanale odczy-
tany wynik to 1,04 ns. Włączenie
drugiego kanału spowodowało zmia-
nę odczytu na 1,40 ns. Dodatkowe
uruchomienie funkcji poświaty ana-
logowej zmieniło odczytywaną war-
Rys. 7. Pomiar czasu narastania tego samego zbocza dla dwóch różnych
interpolacji a) liniowej b) sin(x)/x
tość na 1,37 ns a włączenie prób-
kowania w czasie ekwiwalentnym
na 0,89 ns. Wynik zmienia się jak
widać w dosyć dużych granicach,
w zależności od liczby włączonych
kanałów i wykorzystanych funkcji.
Znaczący wpływ na dokładność
pomiaru czasu narastania zbocza
ma rodzaj zastosowanej interpolacji.
Dokładniejsze rezultaty uzyskamy
w przypadku interpolacji sin(x)/x.
Widoczne jest to na rys. 7 .
Andrzej Kamieniecki,
Tespol
78
Elektronika Praktyczna 2/2007
681977259.684.png 681977259.690.png 681977259.691.png 681977259.692.png 681977259.693.png 681977259.694.png 681977259.695.png 681977259.696.png 681977259.698.png 681977259.699.png 681977259.700.png 681977259.701.png 681977259.702.png 681977259.703.png 681977259.704.png 681977259.705.png 681977259.706.png 681977259.707.png 681977259.709.png 681977259.710.png 681977259.711.png 681977259.712.png 681977259.713.png 681977259.714.png 681977259.715.png 681977259.716.png 681977259.717.png 681977259.718.png 681977259.002.png 681977259.003.png 681977259.004.png 681977259.005.png 681977259.006.png 681977259.007.png 681977259.008.png 681977259.009.png 681977259.010.png 681977259.011.png 681977259.013.png 681977259.014.png 681977259.015.png 681977259.016.png 681977259.017.png 681977259.018.png 681977259.019.png 681977259.020.png 681977259.021.png 681977259.022.png 681977259.024.png 681977259.025.png 681977259.026.png 681977259.027.png 681977259.028.png 681977259.029.png 681977259.030.png 681977259.031.png 681977259.032.png 681977259.033.png 681977259.035.png 681977259.036.png 681977259.037.png 681977259.038.png 681977259.039.png 681977259.040.png 681977259.041.png 681977259.042.png 681977259.043.png 681977259.044.png 681977259.046.png 681977259.047.png 681977259.048.png 681977259.049.png 681977259.050.png 681977259.051.png 681977259.052.png 681977259.053.png 681977259.054.png 681977259.055.png 681977259.057.png 681977259.058.png 681977259.059.png 681977259.060.png 681977259.061.png 681977259.062.png 681977259.063.png 681977259.064.png 681977259.065.png 681977259.066.png 681977259.068.png 681977259.069.png 681977259.070.png 681977259.071.png 681977259.072.png 681977259.073.png 681977259.074.png 681977259.075.png 681977259.076.png 681977259.077.png 681977259.079.png 681977259.080.png 681977259.081.png 681977259.082.png 681977259.083.png 681977259.084.png 681977259.085.png 681977259.086.png 681977259.087.png 681977259.088.png 681977259.090.png 681977259.091.png 681977259.092.png 681977259.093.png 681977259.094.png 681977259.095.png 681977259.096.png 681977259.097.png 681977259.098.png 681977259.099.png 681977259.101.png 681977259.102.png 681977259.103.png 681977259.104.png 681977259.105.png 681977259.106.png 681977259.107.png 681977259.108.png 681977259.109.png 681977259.110.png 681977259.112.png 681977259.113.png 681977259.114.png 681977259.115.png 681977259.116.png 681977259.117.png 681977259.118.png 681977259.119.png 681977259.120.png 681977259.121.png 681977259.123.png 681977259.124.png 681977259.125.png 681977259.126.png 681977259.127.png 681977259.128.png 681977259.129.png 681977259.130.png 681977259.131.png 681977259.132.png 681977259.134.png 681977259.135.png 681977259.136.png 681977259.137.png 681977259.138.png 681977259.139.png 681977259.140.png 681977259.141.png 681977259.142.png 681977259.143.png 681977259.145.png 681977259.146.png 681977259.147.png 681977259.148.png 681977259.149.png 681977259.150.png 681977259.151.png 681977259.152.png 681977259.153.png 681977259.154.png 681977259.156.png 681977259.157.png 681977259.158.png 681977259.159.png 681977259.160.png 681977259.161.png 681977259.162.png 681977259.163.png 681977259.164.png 681977259.165.png 681977259.167.png 681977259.168.png 681977259.169.png 681977259.170.png 681977259.171.png 681977259.172.png 681977259.173.png 681977259.174.png 681977259.175.png 681977259.176.png 681977259.178.png 681977259.179.png 681977259.180.png 681977259.181.png 681977259.182.png 681977259.183.png 681977259.184.png 681977259.185.png 681977259.186.png 681977259.187.png 681977259.189.png 681977259.190.png 681977259.191.png 681977259.192.png 681977259.193.png 681977259.194.png 681977259.195.png 681977259.196.png 681977259.197.png 681977259.198.png 681977259.200.png 681977259.201.png 681977259.202.png 681977259.203.png 681977259.204.png 681977259.205.png 681977259.206.png 681977259.207.png 681977259.208.png 681977259.209.png 681977259.211.png 681977259.212.png 681977259.213.png 681977259.214.png 681977259.215.png 681977259.216.png 681977259.217.png 681977259.218.png 681977259.219.png 681977259.220.png 681977259.222.png 681977259.223.png 681977259.224.png 681977259.225.png 681977259.226.png 681977259.227.png 681977259.228.png 681977259.229.png 681977259.230.png 681977259.231.png 681977259.233.png 681977259.234.png 681977259.235.png 681977259.236.png 681977259.237.png 681977259.238.png 681977259.239.png 681977259.240.png 681977259.241.png 681977259.242.png 681977259.244.png 681977259.245.png 681977259.246.png 681977259.247.png 681977259.248.png 681977259.249.png 681977259.250.png 681977259.251.png 681977259.252.png 681977259.253.png 681977259.255.png 681977259.256.png 681977259.257.png 681977259.258.png 681977259.259.png 681977259.260.png 681977259.261.png 681977259.262.png 681977259.263.png 681977259.264.png 681977259.266.png 681977259.267.png 681977259.268.png 681977259.269.png 681977259.270.png 681977259.271.png 681977259.272.png 681977259.273.png 681977259.274.png 681977259.275.png 681977259.277.png 681977259.278.png 681977259.279.png 681977259.280.png 681977259.281.png 681977259.282.png 681977259.283.png 681977259.284.png 681977259.285.png 681977259.286.png 681977259.288.png 681977259.289.png 681977259.290.png 681977259.291.png 681977259.292.png 681977259.293.png 681977259.294.png 681977259.295.png 681977259.296.png 681977259.297.png 681977259.299.png 681977259.300.png 681977259.301.png 681977259.302.png 681977259.303.png 681977259.304.png 681977259.305.png 681977259.306.png 681977259.307.png 681977259.308.png 681977259.310.png 681977259.311.png 681977259.312.png 681977259.313.png 681977259.314.png 681977259.315.png 681977259.316.png 681977259.317.png 681977259.318.png 681977259.319.png 681977259.321.png 681977259.322.png 681977259.323.png 681977259.324.png 681977259.325.png 681977259.326.png 681977259.327.png 681977259.328.png 681977259.329.png 681977259.330.png 681977259.332.png 681977259.333.png 681977259.334.png 681977259.335.png 681977259.336.png 681977259.337.png 681977259.338.png 681977259.339.png 681977259.340.png 681977259.341.png 681977259.343.png 681977259.344.png 681977259.345.png 681977259.346.png 681977259.347.png 681977259.348.png 681977259.349.png 681977259.350.png 681977259.351.png 681977259.352.png 681977259.354.png 681977259.355.png 681977259.356.png 681977259.357.png 681977259.358.png 681977259.359.png 681977259.360.png 681977259.361.png 681977259.362.png 681977259.363.png 681977259.365.png 681977259.366.png 681977259.367.png 681977259.368.png 681977259.369.png 681977259.370.png 681977259.371.png 681977259.372.png 681977259.373.png 681977259.374.png 681977259.376.png 681977259.377.png 681977259.378.png 681977259.379.png 681977259.380.png 681977259.381.png 681977259.382.png 681977259.383.png 681977259.384.png 681977259.385.png 681977259.387.png 681977259.388.png 681977259.389.png 681977259.390.png 681977259.391.png 681977259.392.png 681977259.393.png 681977259.394.png 681977259.395.png 681977259.396.png 681977259.398.png 681977259.399.png 681977259.400.png 681977259.401.png 681977259.402.png 681977259.403.png 681977259.404.png 681977259.405.png 681977259.406.png 681977259.407.png 681977259.409.png 681977259.410.png 681977259.411.png 681977259.412.png 681977259.413.png 681977259.414.png 681977259.415.png 681977259.416.png 681977259.417.png 681977259.418.png 681977259.420.png 681977259.421.png 681977259.422.png 681977259.423.png 681977259.424.png 681977259.425.png 681977259.426.png 681977259.427.png 681977259.428.png 681977259.429.png 681977259.431.png 681977259.432.png 681977259.433.png 681977259.434.png 681977259.435.png 681977259.436.png 681977259.437.png 681977259.438.png 681977259.439.png 681977259.440.png 681977259.442.png 681977259.443.png 681977259.444.png 681977259.445.png 681977259.446.png 681977259.447.png 681977259.448.png 681977259.449.png 681977259.450.png 681977259.451.png 681977259.453.png 681977259.454.png 681977259.455.png 681977259.456.png 681977259.457.png 681977259.458.png 681977259.459.png 681977259.460.png 681977259.461.png 681977259.462.png 681977259.464.png 681977259.465.png 681977259.466.png 681977259.467.png 681977259.468.png 681977259.469.png 681977259.470.png 681977259.471.png 681977259.472.png 681977259.473.png 681977259.475.png 681977259.476.png 681977259.477.png 681977259.478.png 681977259.479.png 681977259.480.png 681977259.481.png 681977259.482.png 681977259.483.png 681977259.484.png 681977259.486.png 681977259.487.png 681977259.488.png 681977259.489.png 681977259.490.png 681977259.491.png 681977259.492.png 681977259.493.png 681977259.494.png 681977259.495.png 681977259.497.png 681977259.498.png 681977259.499.png 681977259.500.png 681977259.501.png 681977259.502.png 681977259.503.png 681977259.504.png 681977259.505.png 681977259.506.png 681977259.508.png 681977259.509.png 681977259.510.png 681977259.511.png 681977259.512.png 681977259.513.png 681977259.514.png 681977259.515.png 681977259.516.png 681977259.517.png 681977259.519.png 681977259.520.png 681977259.521.png 681977259.522.png 681977259.523.png 681977259.524.png 681977259.525.png 681977259.526.png 681977259.527.png 681977259.528.png 681977259.530.png 681977259.531.png 681977259.532.png 681977259.533.png 681977259.534.png 681977259.535.png 681977259.536.png 681977259.537.png 681977259.538.png 681977259.539.png 681977259.541.png 681977259.542.png 681977259.543.png 681977259.544.png 681977259.545.png 681977259.546.png 681977259.547.png 681977259.548.png 681977259.549.png 681977259.550.png 681977259.553.png 681977259.554.png 681977259.555.png 681977259.556.png 681977259.557.png 681977259.558.png 681977259.559.png 681977259.560.png 681977259.561.png 681977259.562.png 681977259.564.png 681977259.565.png 681977259.566.png 681977259.567.png 681977259.568.png 681977259.569.png 681977259.570.png 681977259.571.png 681977259.572.png 681977259.573.png 681977259.575.png 681977259.576.png 681977259.577.png 681977259.578.png 681977259.579.png 681977259.580.png 681977259.581.png 681977259.582.png 681977259.583.png 681977259.584.png 681977259.586.png 681977259.587.png 681977259.588.png 681977259.589.png 681977259.590.png 681977259.591.png 681977259.592.png 681977259.593.png 681977259.594.png 681977259.595.png 681977259.597.png 681977259.598.png 681977259.599.png 681977259.600.png 681977259.601.png 681977259.602.png 681977259.603.png 681977259.604.png 681977259.605.png 681977259.606.png 681977259.608.png 681977259.609.png 681977259.610.png 681977259.611.png 681977259.612.png 681977259.613.png 681977259.614.png 681977259.615.png 681977259.616.png 681977259.617.png 681977259.619.png 681977259.620.png 681977259.621.png 681977259.622.png 681977259.623.png 681977259.624.png 681977259.625.png 681977259.626.png 681977259.627.png 681977259.628.png 681977259.630.png 681977259.631.png 681977259.632.png 681977259.633.png 681977259.634.png 681977259.635.png 681977259.636.png 681977259.637.png 681977259.638.png 681977259.639.png 681977259.641.png 681977259.642.png 681977259.643.png 681977259.644.png 681977259.645.png 681977259.646.png 681977259.647.png 681977259.648.png 681977259.649.png 681977259.650.png 681977259.652.png 681977259.653.png 681977259.654.png 681977259.655.png 681977259.656.png 681977259.657.png 681977259.658.png 681977259.659.png 681977259.660.png 681977259.661.png 681977259.664.png 681977259.665.png 681977259.666.png 681977259.667.png 681977259.668.png 681977259.669.png 681977259.670.png 681977259.671.png 681977259.672.png 681977259.673.png 681977259.674.png 681977259.675.png 681977259.676.png 681977259.677.png 681977259.678.png 681977259.679.png 681977259.680.png 681977259.681.png 681977259.682.png 681977259.683.png 681977259.685.png 681977259.686.png 681977259.687.png 681977259.688.png 681977259.689.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin